آسیا و آفریقا

روسیه می تواند قدرت برتر در منطقه شود؟
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش پانزدهم)

روسیه می تواند قدرت برتر در منطقه شود؟

آیا روسیه می تواند جایگاه نظامی خود را در منطقه مِنا به یک نفوذ سیاسی طولانی مدت در منطقه و در عرصه جهانی تبدیل کند؟ کرملین به برخی از اهداف اصلی خود در منطقه مِنا دست یافته است: مداخله نظامی روسیه در سوریه توانست دولت بشار اسد را روی پا نگه دارد و موقعیت روسیه را در منطقه تثبیت کند و این کشور را به واسطه اصلی در روند صلح سوریه تبدیل سازد و البته، پویایی ژئوپلیتیک و اتحادهای قدیمی را در منطقه تغییر دهد. با این حال، نفوذ اقتصادی روسیه در منطقه توسط ایران و بیش از آن توسط چین محدود شده است. سوال اصلی این است که آیا روسیه وضعیت قدرت برتر را بازیابی خواهد کرد؟

ادامه مطلب
ایران و انعقاد دو پیمان مودّت تاریخ ساز در سال ۱۹۲۱
به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران و انعقاد دو پیمان مودّت تاریخ ساز در سال ۱۹۲۱

مجتبی مقصودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این یادداشت ضمن اذعان بر وجود موانع و بازدارنده های تعمیق روابط فیمابین و همگرایی تمدنی، به ویژه موانع و آسیب های هیدروپولیتیک و تشتت رهبران همسو؛ اراده و سرنوشت مشترک دو ملت را در به حاشیه رانی این تنگناها و آسیب ها قطعی دیده و امیدوار است در چارچوب بصیرتی فرهنگی و تاریخی، همگرایی دو ملت و دو دولت تحقق یابد.

ادامه مطلب
تونس، زادگاه بهار عربی به کجا می رود؟
بعد از تحولات اخیر و اتهام کودتا به رئیس جمهوری

تونس، زادگاه بهار عربی به کجا می رود؟

ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به دوران نه چندان طولانی ریاست جمهوری آقای قیس سعید، رئیس جمهوری تونس که از اکتبر سال ۲۰۱۹ وارد مقر ریاست جمهوری در " کارتاژ"، شده، می تواند حاکی از آن باشد که این حقوقدان با سابقه، با طراحی و هماهنگی های لازم داخلی و منطقه ای وارد کارزار تحولات تونس، که مبدا و زادگاه "بهار های عربی" و یا بیداری اسلامی در شمال افریقا محسوب می شود، شده و تحولات اخیر داخلی این کشور، آغاز ماجراهای بعدی  است.

ادامه مطلب
پکن، مسکو و تهران می دانند کجا رقابت کنند کجا همکاری
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش چهاردهم)

پکن، مسکو و تهران می دانند کجا رقابت کنند کجا همکاری

روسیه، ایران و چین در منطقه مِنا می توانند تحت عنوان خصومت با ایالات متحده متحد شوند، اما در سایر موارد بیشتر رقیب هستند تا متحد. مساله تعیین کننده در روابط این سه کشور در منطقه مِنا، رقابت برای نفوذ بیشتر سیاسی و اقتصادی است. با توجه به همجواری جغرافیایی و جاه طلبی کرملین برای حفظ این فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی به عنوان یک منطقه نفوذ انحصاری، جدا کردن رقابت بین آنها در منطقه مِنا و در آسیای مرکزی غیرممکن است.

ادامه مطلب
۱۰۰ سال رابطه سیاسی ایران و افغانستان
به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

۱۰۰ سال رابطه سیاسی ایران و افغانستان

فرحناز مصطفوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: معضل آب های هیرمند بین دو کشور طی این همه سالها حل نشد، اما به جنگ هم نیانجامید. هر افغانستانی در وقت نیاز دانست باید حداقل آب که است بین دو انسان هم هویت و هم کیش، جدای قصه سفارت خانه و قنسول ها حق یکدیگر را ادا کند. 

ادامه مطلب
توطئه کرزی - اشرف غنی - خلیلزاد در پس تحولات افغانستان
طالبان با دولت مستقر ساخت و پاخت دارد

توطئه کرزی - اشرف غنی - خلیلزاد در پس تحولات افغانستان

حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز طالبان در موقعیتی قرار گرفته که به چیزی کمتر از تمام خاک افغانستان رضایت نخواهد داد و این همان توصیه کرزی است. وقتی که این روزها در اخبار می شنویم که کرزی به امیر اسماعیل خان در هرات پیغام داده که سلاحت را به زمین بگذار و با طالبان مصالحه کن و اخباری مطرح می شود مبنی بر اینکه اشرف غنی در معامله‌های پشت پرده ولایات را یکی پس از دیگری بدون درگیری تحویل طالبان می‌دهد و تمرکز این تحویل دهی ولایات روی ولایاتی است که احتمال مقاومت از سوی شخصیتهای همچون ژنرال دوستم و عطا محمد نور و سایر رهبران جهادی سابق در شمال کشور وجود داشت بیشتر به این نظریه اهمیت داده می‌شود که جنگ کنونی نمایشی مضحک از یک سناریو است که توسط خلیل زاد نوشته شده است. در غیر اینصورت چه کسی باور می کند که ۳۵۰ هزار نظامی آموزش دیده ارتش افغانستان در مقابل چند هزار طالب موتور سوار جنگ را باخته اند و تمام اسلحه و تجهیزات ارتش به دست طالبان افتاده است.

ادامه مطلب
روسیه، چین و ایران دوستان گرمابه و گلستان هستند
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش سیزدهم)

روسیه، چین و ایران دوستان گرمابه و گلستان هستند

اینکه روسیه از نفوذ خود در منطقه مِنا چگونه استفاده خواهد کرد، هنوز معلوم نیست. یک عامل مهم، ماهیت و میزان نفوذ ایالات متحده خواهد بود. خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به این معنی است که روس ها درباره آینده عملیات نظامی خود در سوریه تنها در هماهنگی با دولت بشار اسد و بدون در نظر گرفتن آمریکایی ها تصمیم خواهند گرفت و موقعیت ایالات متحده در هر مذاکره ای درباره آینده سوریه به طور قابل ملاحظه ای تضعیف شده است. روسیه از طریق سیاست های چندجانبه و حضور نظامی تلفیقی در منطقه، قصد دارد نفوذ سیاسی و فرصت های اقتصادی خود را گسترش دهد. شرکت های برجسته روسی در حال برنامه ریزی برای توسعه انرژی، نظامی، فنی، کشاورزی و سایر انواع همکاری ها در منطقه مِنا هستند. با این حال، نقش آتی روسیه در منطقه با روابط این کشور با ایران و چین مشخص خواهد شد. روابط میان این کشورها نزدیک اما پیچیده، و منافع و ابزارهای آنها برای دستیابی به اهداف استراتژیک خودشان متفاوت است که این مساله، زمینه را برای رقابت برای نفوذ فراهم می کند.

ادامه مطلب
یادداشت اختصاصی/ صد سال دوستی دو همسایه
به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

یادداشت اختصاصی/ صد سال دوستی دو همسایه

عبدالغفور لیوال، سفیر کبیر و نماینده خاص جمهوری اسلامی افغانستان در ایران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران، بحیث همسایه و یک کشور اسلامی، در حلقۀ اول سیاست خارجی افغانستان قرار دارد. دولت‌های افغانستان با درک اهمیت روابط همسایگی، هیچ‎زمان اجازه نداده اند که از خاک افغانستان علیه ایران استفاده شود. معافیت بندر چابهار از تحریم‌ها، اهمیت ایران در روابط افغانستان با جهان را به نمایش گذاشت. 

ادامه مطلب
رویکرد ایدئولوژیک، دلیل شکست آمریکا و پیروزی روسیه در منطقه منا
نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش دوازدهم)

رویکرد ایدئولوژیک، دلیل شکست آمریکا و پیروزی روسیه در منطقه منا

در کل منطقه مِنا تقریبا هیچ بازیگر اصلی وجود ندارد که روسیه نتوانسته باشد با آن ارتباط برقرار کند. دوستی با همه بازیگران رسمی و غیررسمی فارغ از جهت گیری سیاسی و درگیری های مداوم آنها با یکدیگر، این امکان را برای روسیه فراهم آورده تا نقش واسطه را در منطقه ایفا کند. در اشاره به نمونه های این اقدام متعادل کننده، می توان از نحوه برخورد روسیه در روابط با اسرائیل و سوریه، ایران و اسرائیل، ایران و ترکیه، ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس، و ترکیه و کردها یاد کرد. محرک این سیاست روسیه، حمایت از دولت های موجود و رویکرد غیر ایدئولوژیک آن است. روسیه در هیچ کجای منطقه نه متحدی تمام عیار دارد و نه دشمنی سرسخت. و در حالی که اختلافات در خاورمیانه را نادیده نمی گیرد، می داند که درگیری در آنها می تواند مهلک باشد و از این رو، سعی می کند بر اساس منافع مشترک با طرف های مخالف روابط برقرار کند.

ادامه مطلب
درباره روابط دیرینه افغانستان و ایران
به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

درباره روابط دیرینه افغانستان و ایران

عتیق الله قناعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بی تردید امنیت افغانستان، امنیت ایران و منطقه خواهد بود و همچنان تقویت روابط بیشتر فرهنگی بین دو کشور، تهداب گذاری و مستحکمتر شدن این دو روابط برای نسل جدید خواهد بود تا این پیوند به مرور زمان استحکام بیشتری در خود بپروراند.

ادامه مطلب