آسیا و آفریقا

چشم انداز نزدیکی ایران و هند در پرتو منافع رقبا و متحدین

چابهار، سنگ بنای هند در استراتژی نفوذ منطقه ای

مریم احمدپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر بندر چابهار بخش مهمی از استراتژی دولت هند در راستای محافظت از نفوذ منطقه ای خود و تسریع شکل گیری روند روابط راهبردیش با ایران است. هند ایران را کلید دسترسی به افغانستان و آسیای میانه از طریق بندر چابهار می داند. ماه گذشته در یک کنفرانس ارتباطی در تاشکند، جایشانکار بندر چابهار ایران را به عنوان قطب اصلی ترانزیت منطقه ای پیش بینی کرد. قطبی که به زودی توسط هند، ایران و افغانستان توسعه می یابد تا ارتباطات و روابط تجاری را میان سه کشور تقویت کند.

ادامه مطلب

در نقد مواضعی که نه چندان درست بود و نه چندان بی حاشیه

از کُردها تا طالبان

جناب مولوی عبدالحمید کاش به احترام درد و رنج تمامی این سال های مردم مصیبت زده افغانستان که این روزها محنتشان به اوج خود رسیده است سکوت اختیار می کردید. اگر هم کلامی در دفاع از مظلومیت این ملت ستمدیده بر زبان نمی رانید با این دفاع سطحی و بی دلیل که نشان می دهد شناختتان از طالبان هم در حد دردها و رنج کردهاست، نمکی بر زخم کهنه، اما سرباز کرده افغان ها نمی پاشیدید. چرا که یقینا ارزیابی شما در تناقض کامل با منطق سیاسی، دیپلماتیک و تحولات میدانی این روزهای افغانستان است. با این حال نیک بدانید که به هر دلیلی خود را موظف و مکلف به دفاع از حق می دانید بی شک طالبان در جبهه حق نیست.

ادامه مطلب

نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش پانزدهم)

روسیه می تواند قدرت برتر در منطقه شود؟

آیا روسیه می تواند جایگاه نظامی خود را در منطقه مِنا به یک نفوذ سیاسی طولانی مدت در منطقه و در عرصه جهانی تبدیل کند؟ کرملین به برخی از اهداف اصلی خود در منطقه مِنا دست یافته است: مداخله نظامی روسیه در سوریه توانست دولت بشار اسد را روی پا نگه دارد و موقعیت روسیه را در منطقه تثبیت کند و این کشور را به واسطه اصلی در روند صلح سوریه تبدیل سازد و البته، پویایی ژئوپلیتیک و اتحادهای قدیمی را در منطقه تغییر دهد. با این حال، نفوذ اقتصادی روسیه در منطقه توسط ایران و بیش از آن توسط چین محدود شده است. سوال اصلی این است که آیا روسیه وضعیت قدرت برتر را بازیابی خواهد کرد؟

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران و انعقاد دو پیمان مودّت تاریخ ساز در سال ۱۹۲۱

مجتبی مقصودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این یادداشت ضمن اذعان بر وجود موانع و بازدارنده های تعمیق روابط فیمابین و همگرایی تمدنی، به ویژه موانع و آسیب های هیدروپولیتیک و تشتت رهبران همسو؛ اراده و سرنوشت مشترک دو ملت را در به حاشیه رانی این تنگناها و آسیب ها قطعی دیده و امیدوار است در چارچوب بصیرتی فرهنگی و تاریخی، همگرایی دو ملت و دو دولت تحقق یابد.

ادامه مطلب

بعد از تحولات اخیر و اتهام کودتا به رئیس جمهوری

تونس، زادگاه بهار عربی به کجا می رود؟

ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به دوران نه چندان طولانی ریاست جمهوری آقای قیس سعید، رئیس جمهوری تونس که از اکتبر سال ۲۰۱۹ وارد مقر ریاست جمهوری در " کارتاژ"، شده، می تواند حاکی از آن باشد که این حقوقدان با سابقه، با طراحی و هماهنگی های لازم داخلی و منطقه ای وارد کارزار تحولات تونس، که مبدا و زادگاه "بهار های عربی" و یا بیداری اسلامی در شمال افریقا محسوب می شود، شده و تحولات اخیر داخلی این کشور، آغاز ماجراهای بعدی  است.

ادامه مطلب

نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش چهاردهم)

پکن، مسکو و تهران می دانند کجا رقابت کنند کجا همکاری

روسیه، ایران و چین در منطقه مِنا می توانند تحت عنوان خصومت با ایالات متحده متحد شوند، اما در سایر موارد بیشتر رقیب هستند تا متحد. مساله تعیین کننده در روابط این سه کشور در منطقه مِنا، رقابت برای نفوذ بیشتر سیاسی و اقتصادی است. با توجه به همجواری جغرافیایی و جاه طلبی کرملین برای حفظ این فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی به عنوان یک منطقه نفوذ انحصاری، جدا کردن رقابت بین آنها در منطقه مِنا و در آسیای مرکزی غیرممکن است.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

۱۰۰ سال رابطه سیاسی ایران و افغانستان

فرحناز مصطفوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: معضل آب های هیرمند بین دو کشور طی این همه سالها حل نشد، اما به جنگ هم نیانجامید. هر افغانستانی در وقت نیاز دانست باید حداقل آب که است بین دو انسان هم هویت و هم کیش، جدای قصه سفارت خانه و قنسول ها حق یکدیگر را ادا کند. 

ادامه مطلب

طالبان با دولت مستقر ساخت و پاخت دارد

توطئه کرزی - اشرف غنی - خلیلزاد در پس تحولات افغانستان

حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز طالبان در موقعیتی قرار گرفته که به چیزی کمتر از تمام خاک افغانستان رضایت نخواهد داد و این همان توصیه کرزی است. وقتی که این روزها در اخبار می شنویم که کرزی به امیر اسماعیل خان در هرات پیغام داده که سلاحت را به زمین بگذار و با طالبان مصالحه کن و اخباری مطرح می شود مبنی بر اینکه اشرف غنی در معامله‌های پشت پرده ولایات را یکی پس از دیگری بدون درگیری تحویل طالبان می‌دهد و تمرکز این تحویل دهی ولایات روی ولایاتی است که احتمال مقاومت از سوی شخصیتهای همچون ژنرال دوستم و عطا محمد نور و سایر رهبران جهادی سابق در شمال کشور وجود داشت بیشتر به این نظریه اهمیت داده می‌شود که جنگ کنونی نمایشی مضحک از یک سناریو است که توسط خلیل زاد نوشته شده است. در غیر اینصورت چه کسی باور می کند که ۳۵۰ هزار نظامی آموزش دیده ارتش افغانستان در مقابل چند هزار طالب موتور سوار جنگ را باخته اند و تمام اسلحه و تجهیزات ارتش به دست طالبان افتاده است.

ادامه مطلب

نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش سیزدهم)

روسیه، چین و ایران دوستان گرمابه و گلستان هستند

اینکه روسیه از نفوذ خود در منطقه مِنا چگونه استفاده خواهد کرد، هنوز معلوم نیست. یک عامل مهم، ماهیت و میزان نفوذ ایالات متحده خواهد بود. خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به این معنی است که روس ها درباره آینده عملیات نظامی خود در سوریه تنها در هماهنگی با دولت بشار اسد و بدون در نظر گرفتن آمریکایی ها تصمیم خواهند گرفت و موقعیت ایالات متحده در هر مذاکره ای درباره آینده سوریه به طور قابل ملاحظه ای تضعیف شده است. روسیه از طریق سیاست های چندجانبه و حضور نظامی تلفیقی در منطقه، قصد دارد نفوذ سیاسی و فرصت های اقتصادی خود را گسترش دهد. شرکت های برجسته روسی در حال برنامه ریزی برای توسعه انرژی، نظامی، فنی، کشاورزی و سایر انواع همکاری ها در منطقه مِنا هستند. با این حال، نقش آتی روسیه در منطقه با روابط این کشور با ایران و چین مشخص خواهد شد. روابط میان این کشورها نزدیک اما پیچیده، و منافع و ابزارهای آنها برای دستیابی به اهداف استراتژیک خودشان متفاوت است که این مساله، زمینه را برای رقابت برای نفوذ فراهم می کند.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

یادداشت اختصاصی/ صد سال دوستی دو همسایه

عبدالغفور لیوال، سفیر کبیر و نماینده خاص جمهوری اسلامی افغانستان در ایران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران، بحیث همسایه و یک کشور اسلامی، در حلقۀ اول سیاست خارجی افغانستان قرار دارد. دولت‌های افغانستان با درک اهمیت روابط همسایگی، هیچ‎زمان اجازه نداده اند که از خاک افغانستان علیه ایران استفاده شود. معافیت بندر چابهار از تحریم‌ها، اهمیت ایران در روابط افغانستان با جهان را به نمایش گذاشت. 

ادامه مطلب