آسیا و آفریقا

مسکو از قفقاز می‌ترسد
تشکیل بلوک نظامی کشورهای ترک تهدیدی علیه روسیه

مسکو از قفقاز می‌ترسد

شقایق متقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روسیه که از دیرباز آسیای مرکزی و قفقاز را حوزه نفوذ سنتی خود می‌داند، نسبت به این روند نگرانی‌هایی جدی دارد. در این مقاله کوشش شده است تا دلایل این نگرانی را در سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی تحلیل شود.

ادامه مطلب
ایران و سیاست «نفت در برابر آب» همسایگان
باجگیری ترکیه و طالبان

ایران و سیاست «نفت در برابر آب» همسایگان

در تازه‌ترین تحولات خاورمیانه و به نقل از منابع عراق، رجب طیب اردوغان اعلام کرده است که در ازای صادرات روزانه نیم‌میلیون بشکه نفت از اقلیم کردستان عراق، یک میلیارد مترمکعب آب از سدهای ترکیه به سوی عراق رها خواهد شد. این توافق، در ظاهر معامله‌ای اقتصادی بین اربیل و آنکارا است اما در عمق خود، بخشی از استراتژی کلان ترکیه برای استفاده از آب به عنوان ابزار فشار ژئوپلیتیکی محسوب می‌شود که شاید بیشترین و جدی‌ترین آثار مخربش بر ایران بوده است که متأسفانه کماکان ادامه دارد.

ادامه مطلب
چین علیه چین (بخش سوم)
در جستجوی انعطاف‌پذیری

چین علیه چین (بخش سوم)

شی همچنین سیاست خارجی کم‌اهمیت دنگ مبنی بر «پنهان شو و منتظر بمان» را کنار گذاشته و رویکردی را در پیش گرفته است که می‌توان آن را «نمایش و حرکت» نامید. این تغییر نیز ناشی از شکست‌های محسوس مدل‌های اقتصادی به رهبری غرب در پی بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ است.

ادامه مطلب
چین علیه چین (بخش دوم)
حباب‌های ترکیده

چین علیه چین (بخش دوم)

اصلاحات، رشد اقتصادی و فضای تنفس ژئوپلیتیکی را به همراه داشت، اما فساد، بی‌عدالتی و نابرابری را نیز به همراه داشت. هیچ بخشی به وضوح بیشتر از بخش املاک و مستغلات، اختلال عملکرد سیاسی و اقتصادی در هم تنیده چین را نشان نمی‌دهد، به طوری که قیمت‌ها در این بخش به اوج بی‌سابقه‌ای رسیدند، اما از سال ۲۰۲۱ به شدت کاهش یافته‌اند.

ادامه مطلب
مأموریت تازه خلیل زاد در سایه طالبان
بازگشت خاموش واشینگتن:

مأموریت تازه خلیل زاد در سایه طالبان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: واقعیت این است که سفر خلیلزاد به کابل صرفاً یک مأموریت دیپلماتیک نبود؛ بلکه بازگشت آرام و حساب‌شده واشینگتن به قلب بازی قدرت افغانستان است، با لبخندی دیپلماتیک اما نقشه‌ای ژرف و چندلایه.

ادامه مطلب
آقای ترامپ در سفر به کره آیا این حقایق را می‌دانید؟!
لزوم درک بیشتر ارزش روابط استراتژیک سئول و واشینگتن

آقای ترامپ در سفر به کره آیا این حقایق را می‌دانید؟!

برخی از محافظه‌کاران برجسته ایالات متحده با شک و تردید عمیقی به دولت لی جائه میونگ نگاه می‌کنند و به نظر می‌رسد دونالد ترامپ، رئیس جمهور، پیش از سفر رئیس جمهور لی در اواخر ماه اوت، این شک و تردیدها را تکرار کرد. در حالی که اولین اجلاس آنها به طور گسترده به عنوان یک موفقیت تلقی می‌شد، انتظارات واشینگتن اکنون به طور قابل توجهی بالاتر است.

ادامه مطلب
پیامدهای یک جنگ احتمالی ایران و اسرائیل برای آسیای مرکزی
نگاهی به آینده معادلات آسیای میانه بین تهران و تل آویو

پیامدهای یک جنگ احتمالی ایران و اسرائیل برای آسیای مرکزی

آسیای مرکزی امروز در میانه نقشه‌ای از منافع متقاطع ایران، روسیه، چین، غرب و اسرائیل ایستاده است. تداوم آرامش در این سرزمین نه تنها به تصمیمات تهران و تل‌آویو، بلکه به درایت رهبران این پنج جمهوری در حفظ تعادل میان منافع اقتصادی و ملاحظات ژئوپلیتیکی بستگی دارد.

ادامه مطلب
چین علیه چین (بخش اول)
ارزیابی ۱۳ سال در قدرت بودن دشی جین‌پینگ

چین علیه چین (بخش اول)

وقتی شی ناگهان به کنترل‌های سختگیرانه همه‌گیری چین پایان داد و کشور را در اواخر سال ۲۰۲۲ بازگشایی کرد، وال استریت بحثی در مورد اینکه آیا اقتصاد چین دوباره رونق خواهد گرفت یا خیر، مطرح نکرد، بلکه در مورد اینکه نمودار مسیر صعودی بهبود اقتصادی شبیه کدام حرف الفبا - V یا W - خواهد بود، بحث کرد. وقتی اقتصاد دچار رکود شد، برخی در واشینگتن به این نتیجه رسیدند که نقطه مقابل این است: چین به اوج خود رسیده، ساختار حاکمیتی آن شکست خورده است و نسبت به ایالات متحده شروع به افول خواهد کرد.

ادامه مطلب
تحلیل ژئوپلیتیکِ ارتقای روابط روسیه–ایران (۲۰۲۴–۲۰۲۵)
شواهد روسی و ایرانی، انگیزه‌ها و پیامدها

تحلیل ژئوپلیتیکِ ارتقای روابط روسیه–ایران (۲۰۲۴–۲۰۲۵)

سعیدرضا طاهرخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال‌های ۲۰۲۴–۲۰۲۵ روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به فازی وارد شد که در آن پیام‌های سیاسی – رسمی و گام‌های عملی (از جمله تمرین‌های دریایی مشترک، پیمان راهبردی جامع و گزارش‌های رسانه‌ای دربارهٔ نقل‌و‌انتقال تسلیحاتی) برجسته شد. این مقاله با تکیه بر منابع روسی، ایرانی و چند منبع بین‌المللی، ادعاها دربارهٔ «ارتقای سطح روابط» را بررسی می‌کند، انگیزه‌های مسکو را از منظر ژئوپلیتیک تبیین می‌کند و سناریوهای ممکن برای نظم منطقه‌ای را ترسیم می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که گرچه پیام‌رسانی سیاسی روسیه به سمت «همسویی راهبردی» با ایران تقویت شده، اما برای اثبات نهادسازیِ الزام‌آور (پیمان دفاعی الزام‌آور یا انتقال سیستم‌های حساسِ در مقیاس گسترده) هنوز شواهد علنی و مستند کافی نیست. 

ادامه مطلب