آسیا و آفریقا

نقش روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا (بخش نهم)

دهه ۲۰۱۰ روسیه: «استراتژی بزرگ» یا فرصت طلبی تاکتیکی

این سوال که آیا روسیه برای منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) به طور کل و به طور خاص برای خاورمیانه یک استراتژی داشته، به ویژه پس از تاثیرات بهار عربی بر سیاست خارجی روسیه در سال ۲۰۱۱ و پس از میانجیگری موفقیت آمیز آن در توافق بین غرب و سوریه درباره تخریب ذخایر سلاح های شیمیایی (سپتامبر ۲۰۱۳) و مداخله نظامی در این کشور (از سپتامبر ۲۰۱۵)، مطرح شد. در رابطه با این سوال، در تجزیه و تحلیل فعالیت روسیه در خاورمیانه سه سبک فکری وجود دارد: اول، اینکه روسیه برای خاورمیانه استراتژی داشته که تا حد زیادی موفقیت بوده است؛ دوم، اینکه روسیه برای منطقه استراتژی داشته، اما شرایط لزوما مطابق انتظارات آن پیش نرفته است؛ و سوم، اینکه روسیه برای خاورمیانه استراتژی نداشته است.

ادامه مطلب

برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش دهم)

ایران و چین، از دوستی دیرینه تا مشارکت دوام آوردنی

مشارکت پکن و تهران که تحت عنوان «یک رابطه کهن الگویی قدرت بزرگ-قدرت میانه» برچسب خورده، شاخصه هایی مانند عدم تقارن اساسی در توزیع توانایی های مادی، وضعیت بین المللی و جاه طلبی های دو طرف، دارد. بی شک، آغاز طرح کمربند و جاده دست کم در سطح استراتژیک تا اندازه ای عدم تقارن را کاهش داده چرا که موقعیت جغرافیایی ایران، این کشور را به یک مرکز مهم در میانه آسیای میانه، خاورمیانه و اروپا تبدیل و کانون پروژهای جاه طلبانه چین در دسترسی به غرب تبدیل کرده است. در حالی که فشار تحریم های ایالات متحده به طور فزاینده ایران را به گردش به سمت شرق وا داشته، به نظر می رسد ۴ دهه دوستی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین سرانجام در آستانه تغییر از یک رابطه نامتقارن به یک همگرایی متعادل تر بین دو بازیگر نیازمند یکدیگر قرار گرفته باشد. البته این تغییر هنوز صورت نگرفته است.

ادامه مطلب

سفر طولانی یک کشور در چشم اندازهای رقابتی سیاسی از سال ۱۹۶۴

دولت افغانستان می تواند با طالبان قانون اساسی جدیدی تدوین کند؟

در حالی که نیروهای امنیتی افغان در اطراف مراکز شهری متمرکز شده اند، طالبان در مناطق روستایی افغانستان دستاوردهای سرزمینی دارد. اما تنها راه پایدار به سوی صلح، یک توافق سیاسی و قانون اساسی جدید شامل دیدگاه های طالبان است.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران و افغانستان؛ مکمل ژئوپلیتیکی یکدیگر

محمدرضا بهرامی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حفظ این میراث مشترک تاریخی تمدنی که هویت مردمان این حوزه را شکل داده و انتقال آن به نسل های آینده، انتخابی به جز تقویت همگرائی در برابر دو کشور قرار نمی دهد. در واقع می توان منافع مشترک تمدنی را به عنوان یکی از عوامل مهم پیوند دهنده دو ملت به حساب آورد. 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

فرهنگ واحد و سرنوشت مشترک

یعقوب یسنا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: زبان ما از نخستین شکل‌گیری مردم ایرانی واحد و یگانه بوده و همیشه با وصف داشتن لهجه‌ها و گویش‌های محلی، یک زبان واحد و محوری داشته‌ایم. امروز، زبان فارسی زبان واحد و محوری ما است.

ادامه مطلب

نگرانی همسایگان افغانستان از تحولات سریع این کشور

ترکیه، ایران، روسیه و چین چه سیاستی را دنبال می کنند؟

محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همسایگان افغانستان از نزدیک تحولات این کشور را رصد می کنند و ایران؛ روسیه و چین گرچه از حضور آمریکاییها و متحدان غربی این کشور در افغانستان ناراضی اند اما همزمان از خروج غیرمسئولانه نیروهای خارجی نیز خوشحال نیستند و نگران سرازیر شدن مشکلات این کشور مانند ناامنی، مهاجرین بیشتر، افزایش تولید و قاچاق مواد مخدر و .... به داخل مرزهای خود هستند. 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

امر فرهنگی و زوال دیگری‌سازی ایرانی ـ افغانستانی

سبحان یحیائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یکصد سال گذشته، از زمان سلطنت امان‌الله خان در افغانستان و به تخت نشستن رضا شاه پهلوی در ایران، تا به امروز، هر دو کشور آبستن ناملایمات و جنگ‌ها و رنج‌های بسیاری بوده‌اند. در این میان، افغانستان، بیش از ایران از جنگ‌ها و حضور نیروهای خارجی و منازعات داخلی زخم بر چهره دارد، اما هر دو سرماخورده یک زمستانیم.

ادامه مطلب

دهلی نو همچنان به ایران نیازمند است

رئیسی و چالش های رفع تلخی های روابط ایران و هند

قدرت الله بهبودی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ماه مه ۲۰۱۸، ایالات متحده اعلام کرد که از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شده و تحریم های یک جانبه اقتصادی علیه ایران از جمله صنعت نفت خود را اعمال کرده است. ایالات متحده همچنین تهدید به اعمال تحریم های ثانویه علیه کشورهایی که به خرید نفت ایران ادامه می دهند، کرد. اگرچه هند از واردات نفت ایران برای ۱۸۰ روز در دو بار معاف شد، ولی شرکت های نفتی هند تصمیم گرفتند واردات نفت خود را از ایران کاهش دهند و سرانجام تمام واردات نفت را متوقف کردند زیرا ایالات متحده از تجدید معافیت در پایان دوم در آوریل ۲۰۱۹ خودداری کرد. این اقدام هند به تلخی روابط دو جانبه میان دو کشور منجر شد، زیرا تهران دوست داشت هند حتی از نظر نمادین، خرید نفت از شرکت های ایرانی را از طریق قراردادهایی مانند پرداخت روپیه ادامه دهد.

ادامه مطلب

رویکرد ایران در قبال ارمنستان و جمهوری آذربایجان امنیتی می شود؟ ​​​​​​​

نمایی از منطقه قفقاز و آنچه از ابراهیم رئیسی انتظار می رود

مانند دیگر همسایگان ایران، ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیز در تلاشند تا دریابند که روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری محافظه کار منتخب، چه تاثیری بر جهت گیری های ایران در قبال منطقه خواهد داشت. از دیدگاه جمهوری آذربایجان، ادامه سیاست های دولت میانه رو حسن روحانی مطلوب است. در مقابل، ارمنستان در حال خروج از بحران، هنوز نتوانسته استراتژی منسجم سیاست خارجی متناسب با واقعیت های جدید داشته باشد.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

روابط علمی ایران و افغانستان

عبدالساده نیسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مناسبات تهران و کابل همواره دوستانه بوده و ایران از جمله کشورهایی است که در تجاوز شوروی به افغانستان به این کشور کمک کرد و همچنین میزبانی ۴۰ ساله ایران از مهاجران افغانستانی نیز قابل توجه است. طی چهار دهه گذشته، شمار زیادی از افغان های مهاجر مقیم در جمهوری اسلامی ایران، در بخش های مختلف به ارتقای اندوخته های علمی خود پرداخته اند و پس از آنکه به افغانستان بازگشته‌اند، در رشته‌های خود مشغول فعالیت هستند.

ادامه مطلب