روابط ایران و روسیه چگونه خواهد بود؟

نویسنده: مازیار معتمدی

دیپلماسی ایرانی: ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، پیش از سفر به مسکو، بابت نزدیکتر شدن روابط دو کشور در نتیجه این دیدار، ابراز امیدواری کرد. روز چهارشنبه، در مسکو رئیسی و همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین در نشست سه ساعته، از تقویت روابط دوجانبه میان دو کشور حمایت و درباره مسائل مختلف منطقه خاورمیانه و بین المللی گفت وگو کردند.

نیکول گرجاوسکی، پژوهشگر برنامه امنیت بین الملل مرکز مطالعات امور بین الملل بلفر درمصاحبه با الجزیره گفت: «دیدار دو مقام بلندپایه روسیه و ایران، به جای نقطه عطفی برای نزدیکتر شدن هرچه بیشتر روابط بین این دو کشور، بیشتر حالت تشریفاتی داشت. نتایج گفت وگوهای شدت گرفته وین به هدف بازیابی توافق هسته ای 2015 ایران با قدرت های جهانی نیز در روابط آینده بین تهران و مسکو نقش بزرگی را ایفا خواهد کرد.»

گرجاوسکی همچنین گفت: «با توجه به تاریخچه روابط بین دو کشور، چالش ها و مسائل هسته ای ایران بر روابط میان مسکو و تهران تاثیری چشمگیر خواهد داشت. گفت وگوهای وین کانون روابط کنونی روسیه و ایران را تشکیل می دهد. روسیه، همواره، حتی در دوران روابط متشنج روسیه و امریکا پس از مسائل اوکراین، موضع سازنده خود در برنامه هسته ای ایران را حفظ کرده است.»

پوتین و همتای ایرانی وی، در مورد خرید احتمالی جنگ افزار و تجهیزات پیشرفته نظامی همچون سامانه پدافند هوایی S- 400 و جت های جنگنده Su-35 (سوخو 35) ایران از روسیه، نیز گفت وگو کرده اند. با توجه به شرایط کنونی، به علت توقیف میلیاردها دلار سرمایه ایران در خارج و اقتصاد فروپاشیده ناشی از تحریم های این کشور، تهران سرمایه مالی لازم برای اجرای چنین برنامه ای را ندارد.

حکومت ایران، به دلیل شرایط اقتصادی نامناسب و تورم لگام گسیخته و دشواری شرایط زندگی شهروندان خود، نمی خواهد با انتقادهای داخلی در مقابل چنین برنامه تسلیحاتی گسترده روبه رو شود. احتمالا در شرایط کنونی، روسیه نیز اشتیاقی به فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی به ایران نخواهد داشت.

اما مسائلی که بر شمردیم، به معنی عدم علاقه ایران و روسیه برای افزایش همکاری های نظامی خود نیست. زیرا این دو کشور به همراه چین، روز جمعه، رزمایش دریایی خود در شمال اقیانوس هند برگزار کردند.

به باور کارشناسان، ایران و روسیه دارای علایق و اهداف مشترکی در خاورمیانه هستند و صرف نظر از مسائل مختلف، این اهداف مشترک همواره ثابت و احتمالا افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال، در گفت وگوهای وین، برای افزایش امنیت منطقه، روسیه خواستار تثبیت و نزدیکی روابط کشورهای حوزه خلیج فارس شده است.

روز جمعه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفت: «روسیه خواستار برگزاری کنفرانسی برای حل مسائل چالش برانگیز منطقه برای کشورهای حوزه خلیج فارس است. به گفته لاوروف، در این نشست  طرف های ذینفع می توانند نگرانی های خود را مطرح کنند و گام هایی در جهت همکاری با ایران و بهبود روابط کشورهای عرب با تهران برداشته شود. در این نشست در ضمن، می توان درباره مسائل یمن، سوریه و عراق نیز رایزنی کرد.»

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11