در آستانه روز بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید و گمانه‌زنی درباره نحوه تعامل و تقابل تهران - واشنگتن، یک رسانه ژاپنی مدعی نقش احتمالی توکیو در میانجی‌گری میان ایران و آمریکا شد. به نوشته ایسنا، یک منبع مطلع مدعی شد دولت ایران در‌حال بررسی میانجی‌گری ژاپن در مذاکرات پشت پرده با دولت بعدی «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، درباره موضوع هسته‌ای است.
ادامه مطلب
سیدمحمد حسین در یادداشتی می نویسد: بسیاری از کارشناسان حوزه آمریکا، سیاست خارجی ترامپ را همراه با ابهام و پیچیدگی توصیف می‌کنند. نگاهی به اظهارات ترامپ در قبال چین و روسیه، به‌ویژه جنگ اوکراین، نمایانگر این ابهام است. با این همه، سیاست خارجی ترامپ در قبال خاورمیانه تقریبا روشن است و در طیف گسترده مسائل خاورمیانه، رویکرد ترامپ نسبت به جنگ غزه، پیمان ابراهیم و مسئله ایران بیش از هر موضوع دیگری شفاف‌تر است.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فاجعه سوریه را باید در شش ماه آینده دید، اکنون هنوز شادی مردم از تحول سیاسی پابرجاست و مردم برای فهمیدن آنچه بر سر کشور خود آوردند، به اصطلاح «هنوز گرم هستند». هر چند امیدواریم اوضاع و احوال سوریه به طور معجزه آسایی رو به بهبود رود، اما شواهد حاکی از آن است که آینده‌ای سخت در انتظار مردم سوریه خواهد بود. پس سوریه برای بخشی از مردم ما که به راحتی تعویض یک سرمربی فوتبال یا ریست کردن یک دستگاه رایانه، از تغییر رژیم سیاسی صحبت می‌کنند، دیدن آنچه بر سر سوریه آمد می‌تواند پیچیدگی‌های فراوان دوران گذار سیاسی را نمایان کند.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: کشورهای بریکس بیش از یک دهه است که به دنبال کاهش برتری دلار آمریکا در تجارت بین المللی بوده اند، در درجه اول با افزایش استفاده از ارزهای خود برای تجارت، به ویژه «رنمینبی» چین. همچنین فشاری برای معرفی یک ارز جدید در سطح بریکس وجود دارد که لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل، یکی از طرفداران اصلی آن است. سایر پیشنهادات پولی ارائه شده در اجلاس سال ۲۰۲۳ شامل تأسیس یک ارز دیجیتال جدید یا استفاده از سبد ترکیبی از ارزهای بریکس بود.
ادامه مطلب
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان، عصر روز چهارشنبه، تهران را به مقصد قاهره به منظور شرکت در اجلاس گروه D۸ ترک کرد. از آخرین سفر رسمی رئیس‌جمهور ایران اسلامی به کشور مصر ۱۲ سال می‌گذرد و به باور بسیاری، حضور پزشکیان در قاره، ولو با هدف حضور در نشست چندجانبه، تأثیر ملموس خود را بر ارتقای روابط تهران-قاهره خواهد گذاشت. البته رئیس‌جمهور پیش از ترک تهران به مقصد قاهره، از برگزاری نشستی در حاشیه اجلاس D۸ در قاهره میان سران کشورهای حاضر به منظور بحث و تبادل نظر درباره مسائل مهم منطقه‌ای و توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه، لبنان و سوریه خبر داد و خاطر‌نشان کرد هر چقدر روابط میان کشورهای اسلامی عمیق‌تر و صیمی‌تر باشد، توطئه دشمنان بیش از گذشته خنثی خواهد شد.
ادامه مطلب
محمد گل افروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این مرحله عقلای ژیوپلتیک بهتر است بیشتر به کمک میدان و دیپلماسی بیایند تا با ارائه راهکارهایی، ایران را از این بن بست ژئوپلتیک بیرون بیاورند.
ادامه مطلب
ترکیه می‌تواند با دعوت از همسایگان سوریه و کشورهای خلیج فارس برای ایفای نقش کانونی در گذار سیاسی، نگرانی‌های کشورهای عربی درباره سلطه اسلامگرایان را کاهش دهد.
ادامه مطلب
باید دید با روندی که در نشست پایانی سال ۲۰۲۴ برای قطع‌نامه ۲۲۳۱ به عنوان ضامن اجرایی برجام طی شد و مواضعی که هر کدام از اعضا داشتند، طرف‌های غربی و مشخصاً سه کشور اروپایی حاضر در توافق هسته‌ای (آلمان، فرانسه و انگلستان) چه برنامه‌ای در تعامل یا تقابل با تهران دارند؟ از همه مهم‌تر آنکه باید منتطر ماند با آغاز به کار دولت دونالد ترامپ از ۲۰ ژانویه سال جدی میلادی، چه مسیری برای پرونده هسته‌ای رقم خواهد خورد؟ آیا به باور طیفی برلین، پاریس و لندن با حمایت ترامپ نهایتاً مسیر تهدید، ارعاب، افزایش فشار، فعال شدن مکانیسم ماشه و نهایتاً بازگشت قطع نامه‌های شورای امنیت را در دستور کار خواهند داش یا می‌توان به مذاکره و راه حل دیپلماتیک امیدوار ماند؟ هرچند که باید اذعان داشت در صورت آغاز مذاکرات هم فرصت چندان زیادی برای تهران وجود ندارد. چون اروپایی‌ها در نشست فصلی شورای حکام در اسفند ماه سال جاری (شمسی)، احتمالاً گام‌های اولیه برای فعال کردن مکانیسم ماشه را بردارند و از سوی دیگر باید معترف بود که آخرین بازه زمانی برای رسیدن به یک راه حل جدی، مرداد ماه ۱۴۰۴ خواهد بود. آیا می‌توان در این فرصت کوتاه به انبوهی از اختلافات جدی با غرب پایان داد؟
ادامه مطلب
کارشناسان ارشد، خبرگان و دانشگاهیان حوزهٔ ایبرو-آمریکایی و جهان ایرانی در همایشی چندجانبه در تهران به دنبال نزدیک کردن این دو منطقه هستند. این تلاش در قالب "دیپلماسی دانشگاهی" انجام می شود که هدف آن آشنا کردن متقابل این دو منطقهٔ مهم فرهنگیِ دور از هم است.
ادامه مطلب
در‌حالی‌که تقریبا یک ماه تا روی کار آمدن دولت دوم ترامپ باقی مانده، هنوز سیاست رئیس‌جمهوری ایالات متحده در قبال ایران برای هیچ‌کس به طور قاطع روشن نیست و همه‌چیز در حد گمانه‌زنی رسانه‌ای و تحلیل‌های کارشناسان پیش می‌رود. چنان که برخی از احتمال مذاکره و توافق می‌گویند. برخی قائل به احیای کمپین فشار حداکثری هستند و طیفی هم سناریوی بدبینانه‌ای چون وقوع جنگ را مطرح می‌کنند.
ادامه مطلب
همانطور که ترامپ در سال ۲۰۱۷ اقتصادی رو به رشد و دشمنانی ضعیف‌شده را از باراک اوباما به ارث برد – وقتی جنگ با داعش مدت‌ها قبل از روی کار آمدن او آغاز شده بود – در سال ۲۰۲۵ نیز اقتصادی رو به رشد و دشمنانی تضعیف‌شده را به ارث می‌برد. اما با جنگ‌های مسلحانه در چندین جبهه، جهان بسیار خطرناک‌تر از سال ۲۰۱۷ است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: جریان‌های تندرو اگر به راستی هوادار منافع و امنیت ملی هستند، در هیئت کنشگری سیاسی، مدتی را در حالت "تحمل" و قبول سیاست "بنشین و ببین" تن داده و بیش از آن که نزد جامعه جهانی به عنوان بخشی از مشکلات متهم شوند، به بخشی از راه حل برای برون رفت منطقه از مشکلات دیده شوند.
ادامه مطلب
پس از خط و نشان کشیدن‌های اردوغان در هشتمین کنگره حزب عدالت و توسعه برای منتقدان خود درباره چرایی حضور در سوریه و همچنین ادعای تاریخی درخصوص بخشی از خاک این کشور (سوریه) حالا قرار است که اردوغان برای اولین بار پس از بحران جنگ داخلی سوریه، عازم دمشق شود.
ادامه مطلب
پایگاه خبری میدل ایست نیوز به نقل از منابع خود گزارش داد که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، هفته جاری برای شرکت در نشست گروه D۸ به قاهره سفر خواهد کرد. به گفته این منابع، پزشکیان در حاشیه این نشست، دیدارهای دوجانبه با مقامات حاضر در نشست دی هشت خواهد داشت.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای ذینفوذ و نزدیک کشور سوریه در سال های گذشته بوده و طبعا با شرایط پیش آمده نظاره گر تحولاتی است که در این حوزه در حال رخ دادن است.
ادامه مطلب
کیومرث اشتریان در یادداشتی می نویسد: در صورتی که مسئله هسته‌ای حل‌وفصل یا مهار شود و ایران و آمریکا به توافقاتی دست یابند، منازعات به فاز سیاسی-دیپلماتیک منتقل و در سطح تنش سیاسی محدود می‌شود. رسیدن به چنین وضعیتی نیازمند تلاش برای دستیابی به توافقات اجرائی است. توافقات اجرائی در صورتی محقق می‌شود که ظرفیت‌های تئوریکی و عملیاتی وجود داشته باشد؛ چه پیش‌رونده باشد، مانند افزایش توان نظامی و چه پس‌رونده در روابط خارجی. در هر صورت نباید این ظرفیت‌ها از طریق طبقه بورژوازی شبه‌ایدئولوژیک تخلیه شده باشد.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگویی باور دارد که، مبنای عملکرد ایران هم رفتار عملی دولت ترامپ خواهد بود، نه گفته‌های او یا مصاحبه با مجله تایم یا حتی انتخاب افرادی مانند ریچارد گرینل. یعنی باید ببینیم آیا دونالد ترامپ با تجربه‌ای که در دولت اولش دارد مجدداً سیاست فشار حداکثری و به صفر رساندن فروش فروش نفت ایران را احیا می‌کند یا برنامه دیگه‌ای دارد .
ادامه مطلب
علی فرهمند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پ‌ک‌ک و شاخه ایرانی آن یعنی پژاک در سال‌های اخیر بیشترین ضربات را از لحاظ مادی و معنوی به مردم کُرد در ترکیه و ایران وارد کرده‌اند. اخاذی و ربودن کودکان، وارد کردن آنها به نزاع‌های مسلحانه و تروریستی، و در نهایت به کشتن دادن آنها در کوهستان و چشم‌انتظاری خانواده‌ها، یکی از مهمترین جنایات پژاک است. هیچ گروهی در جهان ادعا نمی‌کند که با هدف حمایت از یک قوم، کودکان آنها را برباید، و اجازه ملاقات ندهد و حتی جنازه آنها را نیز تحویل ندهد. لذا باید گفت ادعای پ.ک.ک در مورد حمایت از کردها، یک دروغ بزرگ است.
ادامه مطلب
در تمام سال‌های بحران جنگ داخلی در سوریه همواره نوع بازیگری ترکیه و سیاست اردوغان محل بحث بوده است. اکنون پس از سقوط حکومت اسد و ورود سوریه به دوران پسابشار این سوال مهم در محافل سانه‌ای و کارشناسی شکل گرفته است که اردوغان چه نگاهی به این کشور خواهد داشت؟ آیا سعی دارد بخشی از خاک این کشور را ذیل توجیه منطقه حائل به ترکیه الحاق کند یا در تلاش است ساختار سیاسی - اداری سوریه جدید به شکل جدی تحت حمایت و در سایه آنکارا باشد؟
ادامه مطلب
در میانه تحولات خاورمیانه و در حالی که توجهات به سوریه معطوف است، نماینده‌های انگلیس، آلمان و فرانسه در سازمان ملل طی نامه‌ای به شورای امنیت که روز ششم دسامبر (۱۶ آذر) تنظیم شده است، از آمادگی خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه به منظور بازگشت قطع نامه های شورای مانتی خبر دادن و مدعی شدند که، «تهران باید برنامه هسته‌ای خود را کاهش دهد تا فضای سیاسی مساعد برای پیشرفت معنادار و یافتن راه‌حل از طریق مذاکره ایجاد کند.»
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: شدت شوکه شدن تعداد زیادی از خارجیان در مواجهه اولین برخورد با ایران به حدی است که در بازگشت به کشورشان خود را مکلف می دانند با معرفی ایران واقعی به پاک کردن این تصویر منفی کمک کنند.
ادامه مطلب
محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات سریع و پرسرعت و البته طبق برنامه پیش رفت؛ در کمتر از دو هفته شهرهای مختلف سوریه به اشغال گروههای تروریستی مخالف بشار اسد درآمد و سپس با اشغال دمشق، حکومت ۵۰ ساله وی نیز خاتمه یافت. برای ناظران و تحلیلگران مسائل خاورمیانه که در یک سال گذشته حوادث و تحولات شگفت انگیز و غیر قابل تصور بسیاری را دیده اند، ناکامی عجیب اسد در حفظ حاکمیت خود بر شهرهای مختلف سوریه و در نهایت فرار او به روسیه و جشن پیروزی مخالفان در پایتخت یک شوک جدید بود.
ادامه مطلب
از بامداد یکشنبه هفته جاری با سقوط حکومت اسد و فرار بشار از سوریه، کماکان تحولات این کشور کانون اخبار منطقه‌ای و جهان است. به‌خصوص حملات پی‌درپی و بی‌امان اسرائیل طی سه روز گذشته به مراکز و تأسیسات نظامی سوریه سبب شده است که تحولات، حساس‌تر از گذشته مورد توجه قرار گیرد. در این بین ایران هم مستثنا نیست و به نظر می‌رسد اگرچه سعی کرده است در این مدت با یک سکوت معنادار در سایه تحولات سوریه قرار بگیرد، اما بی‌شک آینده این کشور (سوریه)، یکی از پارامترهای کلیدی در تعیین مسیر سیاست خارجی تهران خواهد بود.
ادامه مطلب
تصور اینکه دونالد ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود میزبان یک نشست صلح با ایران باشد، بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد – و حتی دورتر این است که جمهوری اسلامی به چنین حرکتی واکنش مثبت نشان دهد اما تصور جهانی که در آن دیگر نتوان این گفت‌وگو را نادیده گرفت، حتی دشوارتر است. با توجه به گزینه‌های محدود او – و به اندازه‌ای که ممکن است برخلاف انتظارات به نظر برسد – ممکن است دقیقاً در همین دوره جدید ریاست‌جمهوری باشد که درام آمریکا و ایران به پرده نهایی خود برسد.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی باور دارد که، بعد از تغییر دولت، مسئولیت وصول این طلب از سوری‌ها ساقط نمی‌شود. اکنون که دولت در سوریه تغییر پیدا کرده است، جمهوری اسلامی ایران باید برای همه این طلب خود مستندسازی کند و طبق حقوق بین‌الملل هم ساختار جدید سیاسی - اداری سوریه موظف است که این بدهی خود را به مردم ایران بدهد. چون همانطور که گفتم دولت و مجلسه وقت سوریه امضا کرد که چنین بدهی به ایران دارد. لذا هر دولتی با هر نگاه سیاسی که در سوریه روی کار بیاید باید این بدهی را به ما بدهد؛ مصوبه دولت و مصوبه مجلس خود سوریه پشت این بدهی است.
ادامه مطلب
صادق ملکی در گفت وگویی تاکید دارد که،«فقدان عمق استراژیک دولت بشار اسد در میان مردم سوریه مهمترین عامل سقوط و فروپاشی نظام بعثی سوریه بود.
ادامه مطلب
از شامگاه روز شنبه روند وقایع در سوریه به سرعت برق‌و‌باد جریان دارد، تا جایی که روند سریع تحولات سوریه، عملا امکان هرگونه تحلیل، ارزیابی و نیز پیش‌بینی وقایع پیش‌رو را برای هر ناظر و تحلیلگری به یک امر تقریبا محال تبدیل کرده است. با‌این‌حال و تا همین جای کار، سؤالات اساسی و بنیادی بسیاری وجود دارد دال بر اینکه دلیل یا دلایل وقوع روند تند تحولات در سوریه چه بود؟ به گونه‌ای که در بازه زمانی کمتر از ۱۰ روز (از هشتم آذرماه تا شامگاه شنبه)، شاهد سقوط شهرها یکی پس از دیگری، تصرف دمشق و نهایتا خروج بشار اسد بودیم. اگر موضوع پروژه خارجی در میان است، چه ابعادی و با حضور چه بازیگرانی را برای این پروژه می‌توان تصور کرد؟ از همه مهم‌تر اینکه سوریه «پسا اسد» چگونه کشوری خواهد بود و آیا نقش و جایگاهی برای ایران در سوریه جدید وجود خواهد داشت یا خیر؟ بی شک پاسخ به این سؤالات و پرسش‌هایی از این دست می‌تواند به روشن‌شدن آنچه طی ۱۰ روز گذشته در سوریه روی داد، کمک کند.
ادامه مطلب
تقریبا از بعدازظهر شنبه و با رسیدن پای معارضین مسلح به پشت دروازه‌های دمشق، سقوط پایتخت سوریه و پایان حکومت بشار اسد قطعی به نظر می‌رسید و در نهایت هم چنین شد. فرماندهی ارتش سوریه بامداد یکشنبه در بیانیه‌ای سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کرد و بدیت ترتیب بود که در ۷ دسامبر ۲۰۲۴ تاریخ پایان حیات حکومت ۵۳ ساله خاندان اسد بر سوریه رقم خورد؛ تاریخی که برای مردم این کشور تا مدت‌ها فراموش نخواهد شد.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران در تئوری باید «حمایت از تمامیت ارضی سوریه» و در عمل «عدم مداخله در بحران سوریه» با نگاهی درازمدت به منافع و مصالح کشور باشد.
ادامه مطلب
نشست روند آستانه دیروز شنبه، ۱۷ آذر با حضور عباس عراقچی، سرگئی لاوروف و هاکان فیدان وزیران امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد. موضوع بحث این نشست، تحولات دو هفته اخیر سوریه بود.
ادامه مطلب