سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این یادداشت ابتدا اهمیت زمینه‌سازی گفتمانی را تشریح می‌کنیم، سپس مقایسه‌ای تاریخی میان دوره «محور شرارت» و وضعیت کنونی ارائه می‌دهیم و در نهایت جایگاه ایران در هر دو دوره را تحلیل و پیامدهای سیاستی را پیشنهاد می‌کنم.
ادامه مطلب
محمد‌حسین عمادی می نویسد: شناخت هر پدیده تاریخی نیازمند بازنگری دقیق در مبانی و موانع معرفت‌شناختی آن است. تاریخ بشر سرشار از پدیده‌هایی است که با گذر زمان، لایه‌های معنایی تازه‌ای یافته‌اند و برداشت‌های سطحی یا یک‌جانبه، مانع از درک صحیح آنها شده است.
ادامه مطلب
محمد بیدگلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به نقش موثر جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جایگاه آلمان در اروپا، دو کشور می‌توانند همکاری‌های سازنده‌ای در سطوح مختلف و به‌ویژه منطقه غرب آسیا ایفا کنند.
ادامه مطلب
کیومیرث اشتریان می نویسد: «راه» با «راه‌حل» متفاوت است. «راه» ضرورتا به حل بحران نمی‌انجامد اما «راه‌حل» در پی گشایش است. در معضله «اسنپ‌بک» تلاش سیاست‌گذار باید اولویت «راه‌حل» بر «راه» باشد. «راه» پیشنهادی در مجلس طرح خروج از ان‌پی‌تی و ممنوعیت مذاکره است و «راه‌حل» دولت (یا وظیفه دولت) یافتن سازوکار توافقی است. این دو باید مکمل هم باشند.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی طی گفت‌وگویی تأکید دارد که «در دیپلماسی حتی کوچک‌ترین انعطاف می‌تواند راهی برای تفاهم بگشاید، به شرط آنکه تصمیم‌گیران سیاسی منافع ملی را بر رقابت‌های جناحی و لجبازی‌های مقطعی ترجیح دهند.»
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت‌وگویی تصریح می کند: «رفتار کشورهای اروپایی در ارسال نامه به شورای امنیت بیشتر یک عملیات روانی است تا اقدام عملی و ایران با هوشمندی می‌تواند اطلاعات خود را مدیریت کند و برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را بدون آسیب به منافع ملی پیش ببرد.»
ادامه مطلب
محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: انتصاب دکتر علی لاریجانی به سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی، در جامعه اقدامی امیدبخش فرض شده است. انتظار نخبگان و افکار عمومی از دکتر لاریجانی آن است که با توجه به سابقه طولانی مسئولیت‌های حساس خود در گذشته، راهکاری مؤثر و به‌موقع برای برون‌رفت کشور از بلاتکلیفی به دلیل خطر جنگ و تهدیدات نظامی خارجی ارائه کند و کشور را به سمت رفع مشکلات معیشتی و رشد و توسعه سوق دهد. طبیعتا پرونده هسته‌ای و فعالیت‌های برون‌مرزی که مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی در طول ۲۲ سال گذشته بوده و بهانه تجاوز غیرقانونی اسرائیل و آمریکا به ایران در خردادماه قرار گرفت، اولویت کاری دبیر شعام محسوب می‌شود.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در لایه‌های زیرین این سخنان، چند پیام راهبردی نهفته بود: مدیریت افکار عمومی پس از بحران نظامی با برجسته کردن تصویر پیروزی، انتقال تمرکز از تهدید خارجی به انسجام داخلی به‌عنوان اصل بقا در جنگ نرم، تعریف چارچوب دشمنی آمریکا به‌عنوان یک واقعیت پایدار که سیاست خارجی باید بر مبنای آن شکل گیرد، هشدار به نخبگان برای پرهیز از تخریب مبانی نظام، و ارسال پیام بازدارندگی آشکار به رژیم صهیونیستی.
ادامه مطلب
در حالی که تلاش‌های ایران برای نفوذ و نظارت بر اهداف در اسرائیل حداقل به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد، سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل افزایش قابل توجهی در تلاش‌های ایران برای استخدام شهروندان اسرائیلی و غیر اسرائیلی برای جاسوسی برای ایران را از اوایل سال ۲۰۲۰ ثبت کرده‌اند.
ادامه مطلب
هیثم الخزعلی در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از آنجا که نیروگاه‌های برق عراق با گاز کار می‌کنند و گاز ایران ارزان‌ترین گاز در بازار جهانی است – به دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه ایران – و امکان انتقال از طریق خط لوله، گاز ایران از نظر اقتصادی از هر جایگزین دیگری مقرون به صرفه‌تر است.
ادامه مطلب
اخراج «جفری کروز»، رئیس آژانس اطلاعات پنتاگون به همراه دو فرمانده ارشد دیگر از سوی وزیر دفاع آمریکا، تازه‌ترین حلقه از زنجیره «پاکسازی‌های سیاسی» در ساختار امنیتی ایالات متحده است. در ظاهر، دلیل برکناری کروز انتشار گزارشی درباره حملات اخیر آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران عنوان شده است؛ گزارشی که برخلاف روایت رسمی دولت ترامپ، مدعی نابودی کامل توان هسته‌ای ایران نبود بلکه تنها «عقب‌نشینی موقت» این توانایی‌ها را تأیید می‌کرد.
ادامه مطلب
اعلام آغاز روند خروج بخشی از نیروهای آمریکایی از پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار و نیز کاهش حضور نظامی در پایگاه العدید قطر، بار دیگر نگاه‌ها را متوجه نقش ایالات متحده در معادلات امنیتی عراق و منطقه کرده است. پایگاه عین‌الاسد از سال ۲۰۰۳ تاکنون به‌جز وقفه کوتاه پس از خروج ۲۰۱۱ یکی از مراکز کلیدی حضور واشنگتن در عراق بوده و تعطیلی قریب‌الوقوع آن می‌تواند موازنه‌های سیاسی و امنیتی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. از نگاه گروه‌های مقاومت عراقی، این خروج «واقعی» تلقی نمی‌شود، چراکه به معنای کنار گذاشتن نفوذ ایالات متحده نیست.
ادامه مطلب
اسرائیل، که آغازگر جنگ ژوئن بود، از نتیجه آن راضی به نظر نمی‌رسد. با وجود وارد کردن ضربات سنگین به زیرساخت‌های نظامی و هسته‌ای ایران، تهران انعطاف‌پذیری خود را ثابت کرد. میزان کامل خسارت به برنامه هسته‌ای ایران همچنان نامشخص است. اجماع بر این است که اگرچه ایران متحمل شکست‌های جدی شده، اما برنامه هسته‌ای آن ریشه‌کن نشده است.
ادامه مطلب
ابوالفضل حسینی‌نیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ترکیه امروز با سه ابزار کلیدی کریدورهای ترانزیتی راه توسعه عراق و TRIPP، نفوذ نظامی و امنیتی (در شمال سوریه و مقابله با پ‌ک‌ک) و دیپلماسی فعال (میانجی‌گری ها و توافق های اقتصادی) در حال بازتعریف جایگاه خود به عنوان «هارتلند» جدید اوراسیاست.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اگر به راستی اروپا در پی دستیابی به توافق با تهران است، الزام آن رویکرد "منفعت محور" در گفت‌وگوهاست. این رویکرد دو مشخصه دارد؛ محاسبه "هزینه _ فایده" و در این‌حال "تشخیص سیاسی" هریک از طرف‌ها در مصلحت‌ها. در این صورت طرف‌ها با محاسبه سود و زیان خود و چانه‌زنی بر سر آن، می‌توانند به "نقطه تعادل" در اختلافات دست یابند.
ادامه مطلب
ایران می‌تواند در صورت تمایل، رآکتورها و برنامه‌های تحقیقاتی خود را در عرض چند ماه بازسازی کند، اما ما نمی‌توانیم اعتماد لازم برای همکاری بین‌المللی در زمینه عدم اشاعه را به این راحتی بازسازی کنیم.
ادامه مطلب
پرونده هسته‌ای ایران در مقطع کنونی بیش از هر زمان دیگری در معرض بازگشت به چرخه‌ای از تنش و بحران قرار گرفته است. در حالی که موعد مقرر تروئیکا در پایان ماه آگوست (نهم شهریور) برای ارسال نامه فعال‌سازی مکانیسم ماشه به شورای امنیت و غروب قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نزدیک می‌شود، تماس‌های دیپلماتیک فشرده میان ایران، اروپا، روسیه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که همه طرف‌ها در تلاش‌اند تا از یک انفجار سیاسی جلوگیری کنند. در این میان، موضع قاطع تهران در رد تمدید مهلت اسنپ‌بک که توسط علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام شد، نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده تحولات خواهد داشت. ایران تلاش می‌کند ضمن تأکید بر حقوق مشروع خود، دیپلماسی را زنده نگاه دارد، اما نقش اروپا و آمریکا در تصمیم‌گیری‌های پیش‌رو می‌تواند موازنه را به‌طور کامل تغییر دهد.
ادامه مطلب
رزمایش موشکی «اقتدار پایدار ۱۴۰۴» نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نشان‌دهنده بازتعریف قدرت دریایی کشور پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر با اسرائیل است. در این رزمایش، طیف گسترده‌ای از سامانه‌های موشکی شامل موشک‌های کروز دریایی «نصیر و قدیر»، موشک ساحل‌پایه و ضدکشتی «قادر» و پهپاد انهدامی «باور ۵» در شمال اقیانوس هند و دریای عمان شلیک شد.
ادامه مطلب
در حالی حکومت طالبان وارد پنجمین سال حکومت دوم خود شده است که نه‌تنها افغانستان را از چرخه بحران خارج نکرده بلکه ابعاد تازه‌ای از مشکلات را آشکار ساخته است. اقتصاد کشور در رکود عمیق به‌سر می‌برد؛ میلیون‌ها افغان در مرز فقر مطلق زندگی می‌کنند و فرصت‌های شغلی به شدت محدود شده است. این شرایط باعث شده موج مهاجرت و پناهجویی ادامه یابد و بار سنگینی بر دوش کشورهای همسایه از جمله ایران بگذارد.
ادامه مطلب
حسین علوی، مشاور محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، در بیانیه‌ای به خبرگزاری عراق گفت که ائتلاف بین‌المللی که برای مبارزه با داعش گرد هم آمده است، ماه آینده به ماموریت خود در بغداد و پایگاه هوایی عین الاسد پایان خواهد داد.
ادامه مطلب
سناریوی تغییر رژیم همچنان جزو «نامحتمل‌ترین سناریوها» است، که دلیل اصلی آن مخالفت شدید قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و بازیگران کلیدی بین‌المللی و همچنین عدم وجود ناآرامی‌های عمومی قابل توجه در داخل ایران است. انسجام سیاسی و اجتماعی نشان داده شده در کل کشور ایران امکان تحقق این نتیجه را بیش از پیش کاهش داده است.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این نشست که با هدف بررسی راه‌های پایان دادن به جنگ اوکراین برگزار شد، بدون توافق مشخصی به پایان رسید، اما زمینه‌ساز مذاکرات بعدی، از جمله دیدارهای ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و سران اروپا شد. این سلسله دیدارها پیامدهای قابل توجهی برای سیاست خارجی ایران، منطقه خاورمیانه و معادلات جهانی دارد.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: باید تفاوت امید و اعتماد را شناخت. امید ممکن است حتی با وجود شواهد منفی دوام بیاورد، اما اعتماد نتیجه ارزیابی عقلانی و تجربی است. این مفهوم نیاز به شواهد پایدار و رفتار عملی دارد. مرور بیش از یک قرن روابط ایران و غرب ـ از ۱۹۰۷ تا برجام ـ نشان می‌دهد امید به تغییر رفتار طرف مقابل، بدون تغییر بنیادین در منافع و سیاست‌هایش، توهمی پرهزینه است.
ادامه مطلب
اقدامات نظامی در عین وجود بحران زیرساخت اقتصادی در ایران، تنها پیچیده‌تر شدن أوضاع را سبب می‌شود و در نهایت به سود طرفداران اقدام نظامی علیه ایران نخواهد بود. چنین اقدامی در ادامه بی‌ثباتی بیشتری را در منطقه به همراه خواهد داشت و احتمال حضور ناخواسته و طولانی‌مدت خارجی که منطقه را به ستوه آورده است، افزایش خواهد یافت. برای همین واشینگتن باید درک کند مسیر تغییر معنادار در حملات هوایی خارجی یا راه‌حل‌های تحمیلی نیست.
ادامه مطلب
ترامپ ممکن است در حال حاضر احساس پیروزی کند، اما ممکن است خلق و خو، ظرفیت یا اراده سیاسی لازم برای تحمیل یک صلح جامع را نداشته باشد. در عوض، او باید بر غزه تمرکز کند. این به معنای تضمین آتش‌بس پایدار، رسیدگی به فاجعه انسانی و زمینه‌سازی برای راه حل دو کشور است. این به معنای حمایت از ابتکاراتی مانند ماموریت تثبیت پیشنهادی نسیبه است و اطمینان از این که صدای فلسطینیان در هر طرح حکومتداری پس از جنگ محوری است. و این به معنای به رسمیت شناختن این است که صلح منطقه‌ای را نمی‌توان بر ویرانه‌های غزه بنا کرد.
ادامه مطلب
ابوالفضل حسینی نیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: راه توسعه عراق پروژه‌ای استراتژیک است که نه‌تنها برای بغداد، بلکه برای کل منطقه پیامدهای ژرفی به همراه دارد. برای ایران، این طرح در عین حال که فرصت‌هایی برای مشارکت اقتصادی و ترانزیتی فراهم می‌کند، تهدیدهایی جدی نیز متوجه جایگاه ژئوپلیتیک کشور می‌سازد. در چنین شرایطی، سیاست انفعال هزینه‌زا خواهد بود.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: برای همین نمی‌توان انتظار داشت که گفت‌وگویی از سر گرفته شود چرا که شرایط آن مهیا نیست. اگر تهران واقعا به مذاکرات فکر می‌کند آن طور که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری کشورمان، بیان کرده و گفته است که چاره‌ای جز مذاکره نداریم، اکنون باید پرسید در صورت بازگشت به میز مذاکره تهران چه ابتکار عملی دارد؟ به عبارت دیگر باید گفت تهران زمانی می‌تواند به فکر مذاکرات باشد و احیانا نتیجه از آن را انتظار داشته باشد که خود ابتکار عمل را به دست گیرد و برنامه‌ای برای مذاکرات داشته باشد. در غیر این صورت اگر به میز مذاکرات هم برگردد صرفا شنونده حرف‌های طرف مقابل که خالی از دیکته نیست، خواهد بود و باز هم با دست خالی باز خواهد گشت و صرفا مذاکره‌ای در حد مذاکره انجام داده است. در این حالت بهتر است اصلا به مذاکرات ورود نکند که صرفا شنونده حرف‌های قابل پیش‌بینی طرف‌های مقابل باشد.
ادامه مطلب
سال ۱۹۷۲، ریچارد نیکسون با سفری غیرمنتظره به پکن، صفحه‌ای تازه از دیپلماسی جهانی را ورق زد. چین کمونیست و آمریکا، دو دشمن سرسخت ایدئولوژیک، در یک قاب دیده شدند و جهان شگفت‌زده ماند. پشت لبخندهای دیپلماتیک، منافع استراتژیک بزرگی پنهان بود: مهار شوروی، شکستن انزوای چین و بازکردن راهی تازه در روابط بین‌الملل. این سفر نشان داد حضور فعال پای میز مذاکره و مدیریت هوشمند فرصت‌ها، حتی میان رقبای ایدئولوژیک، می‌تواند تحولات تاریخی رقم بزند.
ادامه مطلب
بورجو اوزچلیک و تامر بداوی در یادداشت مشترکی که در اندیشکده روسی منتشر کرده‌اند، می‌نویسند: چرا گروه‌های مسلح هم‌سو با ایران در عراق، با وجود تعهدات قبلی مبنی بر تلافی در صورت مداخله واشنگتن در طول جنگ اسرائیل و ایران، از پیوستن به ضدحمله تهران به پایگاه‌های نظامی ایالات متحده خودداری کردند؟
ادامه مطلب
مرکز امارات للسیاسات در مقاله خود ارزیابی‌های اسرائیل از تأثیر جنگ بر قابلیت‌های هسته‌ای ایران را بررسی می‌کند و سیاست‌های بالقوه اسرائیل در قبال آن را در آینده‌ای قابل پیش‌بینی ترسیم می‌کند.
ادامه مطلب