کارشناسان معتقدند که مذاکرات مسقط می‌تواند زمینه‌ساز توافقی موقت باشد، اما دستیابی به یک توافق جامع مشابه برجام در کوتاه‌مدت بعید است.
ادامه مطلب
رضا معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سابقه نقض توافقات توسط آمریکا، به‌ویژه خروج یک‌جانبه از برجام در ۲۰۱۸، سایه‌ای سنگین بر این مذاکرات انداخته است. این یادداشت با تحلیل مستند و عمیق، نشان می‌دهد که چگونه بدعهدی‌های آمریکا، ایران را به مقاومتی استراتژیک واداشته و چرا این بازی دیپلماتیک، که نه به جنگ می‌انجامد و نه به صلح کامل، همچنان ادامه دارد.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آغاز مذاکرات غیرمستقیم با اصلی ترین حریف و هماورد محیط بین المللی یعنی آمریکا، بر اساس اصول سه‌گانه عزت، حکمت و مصلحت یک دریافت و تشخیص هوشمندانه با هدف دور ساختن تهدیدها و آزمون مجدد مسیر دیپلماسی برای تامین منافع خود است که البته دشواری‌ها و ناهمواری های بسیاری به‌همراه دارد.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماس ایرانی می نویسد: اگرچه ایران و آمریکا بارها مذاکرات پنهان و آشکار داشته اند اما فضای حاکم بر مذاکرات نشان از آن دارد که جنس مذاکرات امروز نه مدیریت بحران بلکه از جنس مدیریت حل بحران است.
ادامه مطلب
در حالی که دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده دیروز شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ در رم برگزار شد، افشاگری اخیر روزنامه نیویورک‌تایمز درباره طرح اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، ابعاد جدیدی از اختلافات میان واشنگتن و تل‌آویو را آشکار کرد. این افشاگری، که از سوی مقامات اسرائیلی به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین نشت‌های اطلاعاتی در تاریخ این کشور توصیف شده، نشان‌دهنده تمایز آشکار میان رویکرد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و سیاست‌های تهاجمی اسرائیل در قبال ایران است. در این میان، تأکید دونالد ترامپ بر مذاکره و دیپلماسی به‌جای تقابل نظامی، بارقه‌ای از امید برای کاهش تنش‌ها در منطقه ایجاد کرده است.
ادامه مطلب
یکی از نکات کلیدی در بهار ۱۴۰۴، کمرنگ شدن گزینه‌های تنش‌زا مانند «دیگو گارسیا» است. پایگاه نظامی دیگو گارسیا در اقیانوس هند، همواره به‌عنوان گزینه‌ای بالقوه برای اقدام نظامی آمریکا علیه ایران مطرح بوده است. این کلید واژه در دو هفته اول فردین ماه سال جاری سایه یک تنش احتمالی را بر سر ایران گسترانیده بود با این حال، آغاز مذاکرات و تمرکز بر راه‌حل‌های دیپلماتیک در نیمه دوم فرودین ماه، احتمال استفاده از این گزینه را تا حدی کاهش داده است. البته، این گزینه همچنان غیرفعال نیست و در صورت شکست مذاکرات، می‌تواند دوباره به‌عنوان اهرمی برای فشار بر ایران مطرح شود.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این سفر، که بلندپایه‌ترین حضور یک مقام سعودی در ایران از زمان ازسرگیری روابط دیپلماتیک در سال ۲۰۲۳ به شمار می‌رود، با تحویل نامه‌ای از سوی ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، به آیت‌الله علی خامنه‌ای، مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران، همراه بود. این نامه و محتوای احتمالی آن، به همراه اهداف سفر، می‌تواند تأثیرات عمیقی بر معادلات منطقه‌ای و حتی داخلی دو کشور داشته باشد.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این دیدار، نه صرفاً در ادامه روند عادی‌سازی روابط ایران و عربستان پس از توافق پکن، بلکه به‌عنوان پیامی ترکیبی برای واشینگتن، تل‌آویو، و دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی قابل تفسیر است.
ادامه مطلب
پیمان صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هرچند این مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم بوده است، اما منابع نزدیک به دو طرف، از پیشرفت نسبی و احتمال تداوم آن خبر داده‌اند. در این میان، سوال اصلی آن است که آیا آمریکا به‌دنبال حل‌وفصل واقعی اختلافات است یا آنکه همچنان رویکرد مهار و کنترل جمهوری اسلامی را از مسیر گفت‌وگو دنبال می‌کند؟
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری، تقویت شرکتهای دانش بنیان، افزایش بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، مشارکت با بخش خصوصی و همکاری با شرکتهای معتبر بین‌المللی می تواند مقدمات این امر را فراهم کند. هر چند همه این موارد مستلزم بازگشت آرامش به فضای سیاست خارجی کشور، رفع تحریم‌ها و عادی شدن روابط سیاسی – اقتصادی ایران با جهان است؛ امری که مجدداً اهمیت به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای جاری و روایت سازی های دیپلماتیک مؤثر کشورمان در این اثنا را نشان می دهد.
ادامه مطلب
سفر عراقچی به روسیه که با تقدیم پیام رهبر انقلاب، گفت‌وگوهای فشرده و هماهنگی در آستانه دور دوم مذاکرات همراه بود، می‌تواند مبین نوعی هماهنگ‌سازی دیپلماتیک دو‌طرفه تهران و مسکو باشد.
ادامه مطلب
اگرچه گفته می‌شود سفر خالد بن‌سلمان پس از چهار ماه برنامه‌ریزی صورت گرفت، اما از نظر زمان‌بندی، این حضور در مقطعی حساس انجام شد. هم‌زمانی این سفر با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده که از امروز (شنبه) آغاز می‌شود، بر اهمیت آن افزوده است و پیام‌هایی روشن برای بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه واشنگتن، به همراه دارد. این رویداد می‌تواند نشانه‌ای از تمایل عربستان به ایفای نقشی فعال‌تر در میانجیگری میان تهران و واشنگتن باشد. در پیوست نکته مذکور و بر اساس برخی گزارش‌ها، در دیدارهای خالد بن‌سلمان با مقامات کشورمان، احتمال آمادگی عربستان برای میانجیگری در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. ریاض که پیش‌تر تجربه میزبانی نشست صلح اوکراین را دارد، می‌تواند از این ظرفیت برای تسهیل مذاکرات تهران و واشنگتن استفاده کرده و به این ترتیب وزن دیپلماتیک خود را در عرصه منطقه‌ای و جهانی تقویت کند. این موضوع از آن‌رو اهمیت دارد که نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های امنیتی، دفاعی و دیپلماتیک عربستان و به‌طور کلی خاورمیانه خواهد داشت.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آینده پرونده هسته‌ای بیش از آنکه به مذاکرات فنی وابسته باشد، به تحولات داخلی و تغییر موازنه قوا میان جناح‌های حکومتی بستگی دارد. برجام نشان داد که دیپلماسی ایران در عین انعطاف‌پذیری محدود، ظرفیت‌هایی برای تعامل سازنده دارد، اما این ظرفیت‌ها همواره تحت تأثیر ملاحظات امنیتی و رقابت‌های جناحی قرار می‌گیرند.
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عمان، با سابقه‌ای درخشان در میانجیگری، بار دیگر بستری برای گفت‌وگو فراهم کرده است. اما آیا این مذاکرات به گشایشی تاریخی منجر خواهد شد یا در سایه بی‌اعتمادی و فشار حداکثری به بن‌بست می‌رسد؟
ادامه مطلب
تشدید فشارها و تهدیدهای امریکا و اسرائیل علیه ایران موجب مطرح شدن این دو پرسش شده است که آیا مداخله نظامی علیه ایران صورت خواهد گرفت و آیا ایران دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد؟
ادامه مطلب
غلامرضا نظربلند در یادداشتی می نویسد: نخستین جلسه مذاکرات ایران و آمریکا راجع به موضوع هسته‌ای و احیانا دیگر موضوعات در مسقط برگزار شد. این جلسه در حالی پایان یافت که دست‌کم تا آنجا که پیوست رسانه‌ای دلالت می‌کند، متضمن رضایت‌مندی طرفین بوده است. اهمیت این امر در آن است که پیش‌تر، فضایی آکنده از بی‌اعتمادی، نااطمینانی و ابهام و ایهام بر کلیت امر سایه افکنده بود.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اگر سه روز اول این هفته را روزهایی تاریخی، دست‌کم در حوزه سیاست خارجی کشور به شمار آوریم، خطا نکرده‌ایم. در نخستین روز این هفته تماسی علنی و دوجانبه بین نمایندگان عالی‌رتبه ایران و آمریکا انجام شد.
ادامه مطلب
حسن صفرخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اثر تباین تکنیکی است که در آن یک طرف مذاکره‌کننده ابتدا با وعده‌های جذاب، انتظارات مثبت یا فضاسازی‌های رسانه‌ای انتظارات بالایی در افکار عمومی ایجاد می‌کند و سپس با مطرح کردن خواسته‌های غیرمنتظره یا زیاده‌خواهانه، طرف مقابل را در یک موقعیت احساسی منفی که از خط پایه اولیه هم منفی‌تر است قرار می‌دهد. این روش طبق محاسبات آمریکا باعث می‌شود که طرف ایرانی در اثر شوک ناشی از احساس ناکامی تحت فشار روانی از سوی افکار عمومی قرار گیرد. به عبارت بهتر طرف ایرانی هزینه‌های عدم توافق را بالا می‌بیند و لاجرم به سمت امتیازدهی یا پذیرش شرایط نامطلوب سوق داده می شود. لذا توجه به اصل و چارچوب مذاکرات و همچنین فضای رسانه ای آن حائز اهمیت است.
ادامه مطلب
در شرایطی که بخش عمده تمرکز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به مذاکرات حساس با ایالات متحده معطوف است، تهران با هوشمندی و ظرافت، توجهی ویژه به مناسبات منطقه‌ای خود نیز داشته و تلاش کرده است توازنی راهبردی را در مناطق ژئوپلیتیک حساس، به‌ویژه قفقاز جنوبی، حفظ کند. این منطقه، به دلیل موقعیت استراتژیک و هم‌مرزی با ایران، از اهمیتی بی‌بدیل برای سیاست خارجی تهران برخوردار است. کشورمان، به عنوان بازیگری کلیدی در این حوزه، با اتخاذ رویکردی متوازن در روابط با ارمنستان و جمهوری آذربایجان، نه‌تنها به دنبال تقویت همکاری‌های دوجانبه است، بلکه می‌کوشد صلح و ثبات پایدار را در قفقاز جنوبی نهادینه کند. این سیاست، که بر پایه حسن هم‌جواری، احترام به تمامیت ارضی و همکاری منطقه‌ای استوار است، نشان‌دهنده توانایی ایران در مدیریت همزمان اولویت‌های جهانی و منطقه‌ای است.
ادامه مطلب
رضا معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ظهور چین و روسیه، ناکامی‌های سیاست خارجی آمریکا، و بحران‌های داخلی این کشور، جهان را به سمت چندقطبی شدن برده است.
ادامه مطلب
علیرضا محمدی نیگجه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحلیل روابط بین‌الملل، فراتر از روایت‌گری رخدادها، تلاشی است برای شناخت منطق قدرت، ساختارهای نظام جهانی، و درک روندهای تاریخی که بر سیاست خارجی کشورها اثر می‌گذارد. در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه‌ای و جهانی با چالش‌های پیچیده روبه‌روست، کیفیت تحلیل‌های ارائه‌شده در رسانه‌ها و نهادهای رسمی، بیش از گذشته اهمیت یافته است. با این‌حال، شاهدیم که بخش بزرگی از تحلیل‌ها، به‌ویژه آنچه در رسانه‌های رسمی و جمعی بازتاب می‌یابد، از عمق نظری، دقت مفهومی و واقع‌گرایی لازم برخوردار نیستند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اوضاع این روزهای خاورمیانه و خاصه منطقه خلیج فارس مانند خسوفی است که همگان با وحشت به آن می‌نگرند. سبب این وحشت، مخدوش بودن مرزهای بیم و امید از تحولاتیاست که در عدم قطعیت و بلاتکلیفی سرگردان مانده است. از یک‌سو صدای آمرانهسیاستمداران و دیوانگان تشنه جنگ بلند است. از سوی دیگر چهره به ظاهر مسالمت‌جویانه‌ای نمایش داده می‌شود که با دعوت طرف مقابل به حسن رفتار، وعده بازگشت به ثبات و صلح می‌دهد. اما به راستی کدام مدعا را می‌توان باور داشت و چگونه می‌شود آینده روشن را پیش بینی کرد؛ وقتی حوادث پی در پی و در جلوه‌های متفاوت، اذهان را به خودمشغول می‌کند.
ادامه مطلب
منصور حقیقت‌پور: «همیشه مخالفانی هستند که در هر مسیری سنگ‌اندازی می‌کنند، اما در نهایت، اراده ملی و منافع کشور بر این کارشکنی‌ها غلبه می‌کند. مذاکرات هسته‌ای حتی اگر چالش‌های زیادی داشته باشد، می‌تواند در راستای حفظ منافع ملی و تقویت موقعیت ایران در سطح جهانی مؤثر باشد. اگر اراده‌ای جدی در این مسیر وجود داشته باشد، امکان موفقیت هم وجود دارد. ما باید از مذاکرات حمایت کنیم و اجازه ندهیم اختلافات داخلی به روند مذاکرات آسیب بزند؛ فقط با همبستگی داخلی می‌توانیم در سطح جهانی موفق باشیم». / مرز بین توهین ناحمد بخشایش‌اردستانی: «سفر گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تهران یکی از مهم‌ترین تحولات پیش‌رو است که قرار است آژانس آخرین ارزیابی خود از سطح غنی‌سازی ایران را ارائه کند. مذاکرات مسقط به صورت غیرمستقیم و از طریق عمانی‌ها انجام شده است. قبل از سفر به عمان، مذاکره‌کنندگان دیداری با اعضای کمیسیون امنیت ملی داشتند و پس از بازگشت نیز، تخت‌روانچی گزارشی از روند گفت‌وگوها ارائه کرد».
ادامه مطلب
امروز اروپا بر تقویت قدرت نظامی خود تمرکز کرده تا وابستگی‌اش به ایالات متحده را کاهش دهد؛ اما این تغییرات که شامل تقویت پایگاه نظامی، تولید سلاح‌های باکیفیت بالا و بسیج و… است به یکباره اتفاق نخواهد افتاد.
ادامه مطلب
با وجود اینکه عراق یک قدرت اصلی در زمینه انرژی محسوب می‌شود، در زمینه گاز و برق به خودکفایی نرسیده است و این مسأله موجب شده برای جبران کمبود به ایران رو بیاورد. بغداد بیش از یک دهه از معافیت تحریم‌های ایران از جمله در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، بهره‌مند شد.
ادامه مطلب
عبدالله رمضان‌زاده: از ترس شکست نباید مذاکرات را متوقف کرد./ محمدهاشمی: مخالفت‌های داخلی در قبال مذاکرات قابل مدیریت است.
ادامه مطلب
همزمان با تلاش رهبران اروپایی برای یافتن گزینه‌های تازه برای واردات انرژی، یک راه‌حل بالقوه از منطقه‌ای که انتظار آن نمی رود پدیدار می‌شود: مثلث انرژی ایران-عراق-ترکمنستان.
ادامه مطلب
کیومرث اشتریان در یادداشتی می نویسد: اگر مذاکره‌کنندگان گروه خاصی را در داخل نمایندگی نکنند، احتمال موفقیت‌شان بیشتر است. اما اگر موفقیت آنان به حساب گروه یا جناح خاصی برود، احتمال کارشکنی‌ها فراوان است. بازی قدرت داخلی سایه سنگینی بر مذاکرات دارد.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسیر مذاکرات دشوار و توافق آسان نبوده و در روند پیش رو با فراز و نشیب هایی همراه خواهد شد ولی دورنمای آن بیش از تاریکی، نوید روشنایی را می دهد.
ادامه مطلب
زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.
ادامه مطلب