سوریه

خلأ ایران در بازی ژئوپلیتیکی و احتمال تجزیه

سوریه بین اردوغان و نتانیاهو تقسیم می شود جدید

زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی:

سوریه کانون درگیری های منطقه ای

هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پروژه صهیونیست ها تقسیم سوریه به ۵ کشور (کرد، دروزی، علوی، مسیحی و سنی) است. دولت‌های دروزی در سویدا و کردها در شمال شرق سوریه در واقع وجود دارند و متحد رژیم صهیونیستی هستند. در حالی که سواحل و حماقت گروه های تروریستی در سوریه آتش انتقام را شعله‌ور کرده است که آن را به تشکیل مقاومتی مجبور می کند که شاید از سوی صهیونیست ها یا سعودی ها و امارات با همکاری مصر حمایت می شود.

ادامه مطلب

تأملی بر مناسبات تل‌آویو ـ آنکارا در سایه تحولات سوریه

تلاقی «تنش» و «مصلحت» اردوغان در برابر اسرائیل

تحولات جاری در سوریه، بار دیگر خط تماس‌های ژئوپولیتیکی و رقابت‌های منطقه‌ای را در مدارهای حساس‌تری قرار داده است. در میانه این پیچیدگی‌های استراتژیک، رفتار نظامی اسرائیل در خاک سوریه، به‌ویژه هدف قرار دادن پایگاه‌های هوایی که به شکل بالقوه می‌توانند به محل استقرار نیروهای همسو با آنکارا بدل شوند، واجد پیامدهایی چندلایه در سطح منطقه‌ای، به‌ویژه در مناسبات متغیر و شکننده میان ترکیه و اسرائیل است.

ادامه مطلب

تأمـلی بر گـزارش مؤسـسه‌ی اقتصـاد و صـلح (IEP)

تروریسـم در سـال ۲۰۲۴

امیرحسام هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موسسه اقتصاد و صلح (IEP) واقع در کشور استرالیا، یکی از مراکز مهم و مورد استناد پژوهشی است که به طور سالانه گزارش جامعی را درباره‌ی روند‌ها و رخداهای تروریستی یکسال اخیر منتشر می‌کند. در یادداشت حاضر، به واکاوی و بررسی مطالب مهم در گزارش شاخص جهانی تروریسم – منتشر شده در مارس ۲۰۲۵ – پرداخته ‌می‌شود.

ادامه مطلب

وبینار ورلد وار نو

نزدیک شدن جنگ با ایران با اعزام بمب افکن‌های بی ۲؟

تلاش هایی را توسط امارات متحده عربی و عمان برای کاهش تنش در منطقه خلیج فارس به ویژه میان ایران و امریکا و اسرائیل شاهدیم که در چارچوب آن تلاش دارند آتش حملات جاری در یمن را نیز خاموش کنند. حملاتی که نیروی دریایی امریکا تقریبا به طور روزانه قلمرو حوثی‌ها در یمن را بمباران می‌کند. 

ادامه مطلب

تاثیر تعرفه های‌ ثانویه احتمالی ترامپ و رقابت روس‌ها بر آینده صادرات نفت ایران

فشار مضاعف؛ واشنگتن تحریم می‌کند، مسکو جایگزین می‌شود

هم‌زمانی تحریم‌های ثانویه آمریکا و رقابت روسیه در بازارهای سنتی ایران، شرایط را برای صادرات نفت ایران بیش از پیش دشوار کرده است. از یک‌سو، واشنگتن با ابزار تحریم‌های ثانویه احتمالی خود، مشتریان اصلی نفت ایران، یعنی چین و هند را تحت فشار قرار می دهد و از سوی دیگر، روسیه با افزایش صادرات نفت خود به کشورهایی مانند سوریه، عملاً جای ایران را در برخی بازارها گرفته است. این تحولات، حلقه محاصره اقتصادی تهران را تنگ‌تر کرده و ایران را با چالش‌های جدی در حوزه فروش نفت مواجه ساخته است.

ادامه مطلب

واقعیتی که قابل انکار نیست

استقامت خلل‌ناپذیر محور مقاومت

شبکه‌های تشکیل‌دهنده «محور مقاومت» پیش از این نام‌گذاری وجود داشتند و با بهره‌گیری از قدرت داخلی و فرامرزی خود به طور مداوم با شوک‌های خارجی سازگار شده‌اند.

ادامه مطلب

از تغییر مرزها تا افزایش حوزه نفوذ

اسرائیل در سوریه چه می خواهد؟

پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.

ادامه مطلب

وقتی سیاست خارجی بر اقتصاد کشور سایه انداخته است

لحظه انتخاب برای ایران

اردوان امیراصلانیطی یادداشتی می نویسد: در حقیقت، اقتصاد ایران یکی از بدترین سال‌های خود را در‌ ۲۰۲۴ تجربه کرد؛ سالی سخت برای مردم. از نظر ژئوپلیتیکی، اغلب گروه‌های نیابتی ایران در خارج از کشور تضعیف شده‌اند، حزب‌الله در لبنان آسیب دیده، سوریه بشار اسد به دست یک اسلام‌گرای افراطی داعش افتاده و نوار غزه به ویرانه‌‌ تبدیل شده است.

ادامه مطلب

درخواست رسمی احمد الشرع بر استرداد بشار اسد

مسکو در دو‌راهی تحویل بشار اسد و آینده روابط با سوریه جدید

روابط میان روسیه و دولت جدید سوریه تحت رهبری احمد الشرع (ابومحمد الجولانی) با پیچیدگی‌های متعددی روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین چالش‌های این روابط، سرنوشت بشار اسد و نقش او در آینده سیاسی سوریه است. مسکو که سال‌ها از دولت اسد حمایت کرده، اکنون در وضعیتی قرار دارد که باید میان منافع استراتژیک خود و الزامات همکاری با دولت جدید سوریه توازن برقرار کند. درخواست دولت جدید سوریه برای استرداد اسد، مسکو را در موقعیتی دشوار قرار داده است، چراکه چنین اقدامی می‌تواند بر روابط تاریخی کرملین با دمشق و بر اعتبار ژئوپلیتیکی روسیه در منطقه تأثیر بگذارد.

ادامه مطلب

توهم بهره‌برداری از ضعف ایران

آقای اردوغان بدانید قدمت نوروز ایرانی فراتر از کل تاریخ کشورتان است

سید علی موسوی خلخالی می نویسد: اردوغان باید بداند که نوروز قدمتی نه تنها به طول تاریخ ترکیه و فراتر از آن، عثمانی دارد بلکه قبل از به وجود آمدن سرزمینی به اسم عثمانی و ترکیه ایرانیان نوروز را جشن می گرفتند و پاس می‌داشتند، حتی اگر او تصمیم بگیرد که بر خلاف رویه در سال‌های گذشته به مقامات ایرانی مستقیما نوروز را تبریک نگوید.

ادامه مطلب

به‌دلیل جنایت‌های رخ‌داده در سوریه

این کشور همسایه به زودی تنبیه می‌شود

محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: حوادث سوریه نشان داد که رویدادهای کنونی زیر نظر آمریکا و اسرائیل با نقش اجرائی ترکیه صورت می گیرد و برنده همه این تحولات رژیم صهیونیستی و بازنده آن همه کشورها و ملت‌های منطقه اند. آینده نشان خواهد داد که دولت ترکیه خود نیز در رأس بازندگان خواهد بود.

ادامه مطلب

تقابل منافع اسرائیل، آمریکا و بازیگران منطقه‌ای

تلاش اسرائیل برای تجزیه سوریه

مقامات ارشد دمشق معتقدند که کلید حل بحران سوریه در توسعه روابط بین واشینگتن و تهران نهفته است. این روابط یا به تشدید تنش منجر می‌شود یا تفاهمات جدیدی را به ارمغان می‌آورد. 

ادامه مطلب

اقتضائات زیست در جهان مدرن

خاورمیانه، کرد‌ها و نوروز

محمدعلی دستمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از جنگ جهانی نخست بدین سو، کرد‌ها همواره گوش به فرمان رهبران احزاب مختلفی بوده‌اند که به آن‌ها وعده‌های طلایی داده و خود را پیشمرگ و جانفدای ملت و خلق نامیده‌اند. اما در جهان امروز و در شرایطی که هر روستای دورافتاده‌ی کُردی در ایران و عراق و ترکیه و سوریه هم، چند جوان فارغ التحصیل ارشد و دکترا دارد و اغلب چوپان‌ها و دروگران هم گوشی هوشمند در دست دارند و از جام جهان بین اینترنت، دنیا را به راحتی نظاره می‌کنند، نمی‌توان با همان شیوه‌های مرسوم، اهمیت خودآگاهی مردم کُرد را نادیده گرفت و برای آن‌ها تصمیم‌گیری کرد.

ادامه مطلب

جمعیتی که به دنبال هویت مستقل است

نقش دروزی‌ها در استراتژی‌های اسرائیل

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دروزی ها با توجه به بحران‌های داخلی سوریه و تهدیدات امنیتی فزاینده، به دنبال راه‌حل‌هایی برای حفظ امنیت و هویت خود هستند. در این میان، برخی از رهبران و گروه‌های دروزی به طور علنی از اسرائیل درخواست کمک کرده‌اند و حتی خواستار الحاق به اسرائیل یا تشکیل یک منطقه خودمختار تحت حمایت اسرائیل شده‌اند. این موضوع نه تنها پیامدهای داخلی برای سوریه دارد، بلکه می‌تواند بر روابط منطقه‌ای و بین‌المللی نیز تأثیرگذار باشد. در این مقاله، به بررسی چند محور کلیدی از جمله دلایل انتخاب دروزی‌ها توسط اسرائیل، نقش اسلام‌گراها، و موضع‌گیری قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال تجزیه سوریه پرداخته می‌شود.

ادامه مطلب

کمک به تامین برق

قطر گاز سوریه را از طریق اردن تامین می‌کند

رستم ضیائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وزیر برق سوریه، عمر شقروق، روز پنجشنبه اعلام کرد که قطر از طریق تأمین دو میلیون متر مکعب گاز طبیعی روزانه از طریق اردن، به حمایت از بخش انرژی در سوریه خواهد پرداخت.

ادامه مطلب

کشوری که همچنان اسیر گذشته خود باقی مانده است

آینده نامشخص سوریه

اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد:در‌حالی‌که رئیس‌‌جمهور موقت، احمد الشراع، قصد دارد ارتشی منظم برای خلع سلاح مخالفان خود و تثبیت قدرتش تشکیل دهد، این خواسته با نگرانی‌های مشروع اقلیت‌ها که نسبت به حقوق خود در نظام سیاسی آینده سوریه تردید دارند، در تضاد است. در نهایت، سوریه همچنان اسیر گذشته خود باقی مانده است. اگرچه می‌توان انگیزه رئیس‌جمهور جدید را برای یکپارچه‌سازی ارتشی منظم که شاخصه حیاتی هر دولت است، درک کرد، اما بی‌اعتمادی شدید اقلیت‌ها، به‌ویژه با توجه به پیشینه جهادی حاکم جدید دمشق و نیروهای هیئت تحریرالشام که از او حمایت می‌کنند نیز قابل فهم است.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی:

ترکیه با حماقت به پای خود شلیک کرد!

هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه همچنین بار اقتصادی جدید سوریه و مهاجرت معکوس از آن را نیز به دوش می کشد و خواسته یا ناخواسته پایه های تجزیه سوریه را می گذارد که مقدمه ای برای تجزیه ترکیه نیز می تواند باشد. اینجاست که بر این باورم حماقت ترکی به پای خود شلیک کرده است. ترکیه به ایالات متحده کمک کرد تا پروژه خاورمیانه جدید را به هزینه امنیت ملی خودش اجرا کند.

ادامه مطلب

از جنگ در صفوف القاعده تا ظهور در قامت یک شریک منطقه‌ای

جولانی به تنظیمات کارخانه بازگشت

مینو خالقی می نویسد: شاید کمتر کسی باور داشت تروریستی که روزگاری در رأس هیئت تحریر‌الشام بود و باورهای افراطی و ساختارشکن دینی داشت، پس از ساقط‌کردن حکومت اسد و تشکیل دولت جدید، تغییرات ظاهری پیدا کند، کت و شلوار بپوشد، کراوات بزند و از حقوق زنان و اقلیت‌ها بگوید و حتی درباره موضوعاتی مانند حجاب نیز رفتاری منطقی و آرام همراه با امر به معروف و بدون تعصب در پیش گیرد. اما آیا به‌راستی باطن و جهان‌بینی او دستخوش تغییری ساختاری شده بود یا جزم‌اندیشی دینی بر جای خود باقی بود و تنها نقاب تغییرات ظاهری آمران را حمل می‌کرد؟

ادامه مطلب

نسل کشی ۱۹۱۵ ارامنه توسط جولانی تکرار می شود

جنایات ترکیه و داعش در سوریه؛ آغاز روند ضدایرانی خطرناک در قفقاز جنوبی

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق آنچه بازماندگان قربانیان توانسته اند "مستند کنند"، ارقام واقعی جنایات ترکیه و حامیانش ده ها برابر بیشتر است. قربانیان اصلی هم علویان، مسیحیان و دیگر اقلیت های مذهبی هستند که به سادگی از سوریه محو می شوند. مقصران زیادی در این زمینه وجود دارد، اما مجرمان اصلی، ترکیه، گروه های تکفیری تندرو و کشورهایی هستند که در سکوت این وحشت را تماشا می کنند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی

بقایی: اتهام به ایران برسر تحولات سوریه مضحک است/همه کشورهای نقش‌آفرین مسئولند

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی مبنی بر ادعای یک رسانه عربی مبنی بر تشکیل اتاق عملیاتی در عراق زیر نظر ایران توسط گروه های مسلح عراقی و برخی طرفداران حکومت سوریه و حزب الله، گفت: «این اتهام مضحک و مردود است. فکر می کنم انگشت اتهام دراز کردن به سمت ایران صددرصد انحرافی و گمراه کننده است. این گونه اتهام ها نوعی کلیشه سازی تحولات سوریه است که هیچ کمکی به حل بحران جاری در سوریه نمی کند. این گونه ادعاها کاملا مردود است و هیچ گونه مبنا و اساسی ندارد. آنچه مهم است این است که باید هر چه سریعتر کشتارهای مردم سوریه به ویژه در حق اقلیت ها هر چه سریع تر متوقف شود. این مهمترین دغدغه است که الآن کل منطقه و کسانی که در موضوع سوریه فعال هستند باید مد نظرشان باشد.»

ادامه مطلب

بازگشت به مناسبات حسنه بین تهران – آنکارا اجتناب ناپذیر است

رقابت منطقه‌ای یا ضرورت همگرایی ایران و ترکیه؟!

وابط دیپلماتیک ایران و ترکیه با تنشی تازه مواجه شده است، به‌گونه‌ای که هر دو کشور اعلام کرده‌اند دیپلمات‌های یکدیگر را احضار کرده‌اند. این تنش پس از آن شدت گرفت که هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه طی مصاحبه جمعه گذشته با الجزیره با ادبیاتی نه چندان دیپلماتیک، سیاست تهران در سوریه و آنچه که او، «حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در این کشور (سوریه) و سایر کشورهای منطقه می‌خواند، به چالش کشید و از آن انتقاد کرد. به دنبال این موضع گیری‌ها بود که وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که روز دوشنبه، سیزدهم اسفندماه، محمود حیدری، مشاور ارشد وزیر امور خارجه ایران، در دیدار با سفیر ترکیه در تهران، نسبت به اظهارات «نامناسب و تحلیل‌های غیرواقعی» هشدار داده و تأکید کرده است که چنین رویکردهایی می‌توانند باعث تشدید اختلافات و ایجاد تنش در روابط دوجانبه شوند.

ادامه مطلب

با حمایت رژیم صهیونیستی

یک کشور دروزی در سوریه در حال شکل‌گیری است!

نتانیاهو و کاتص با تاکید بر اینکه ارتش اسرائیل دستور دارد برای هر سناریویی آماده باشد، تصریح کردند که اگر رژیم به دروزی‌ها آسیب برساند، به او آسیب خواهیم رساند. 

ادامه مطلب

جستاری بر ایدئولوژی و انگیزه‌های جهادگرایان جهانی

بنیادگرایی فرامرزی در سوریه

محمدرضا بابایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایالات متحده آمریکا و کشورهای ناتو، این طیف از جهادگرایان غیرسوری یا فرامرزی را کم خطرتر از گروه‌هایی مثل داعش می‌دانند و درصدد هستند تا با سیاست‌های تشویقی مانند خارج کردن اسامی آنها از لیست گروه‌های تروریستی، به نوعی روی آنها سرمایه‌گذاری کنند تا از آنها علیه کشورهایی مثل چین و روسیه یا گروه‌های جهادی رادیکال‌تر استفاده کنند.

ادامه مطلب

تل آویو می‌خواهد پایگاه‌های روسیه در سوریه حفظ شوند

لابی اسرائیل علیه ترکیه در امریکا

روابط ترکیه و اسرائیل پس از جنگ غزه به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. بر اساس این گزارش، مقامات ارشد اسرائیل به آمریکا هشدار داده‌اند که رهبران جدید سوریه، که از حمایت آنکارا برخوردارند، تهدیدی جدی برای مرزهای اسرائیل محسوب می‌شوند. 

ادامه مطلب

بیم ها و امیدهایی که وجود دارد

سرنوشت کردهای سوریه

هیمن سعید مصطفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با سرنگونی رژیم اسد و رهبری جبهه آزاد سوریه در این پیروزی و تلاش برای ساختن سوریه‌ای جدید، کردها با شرایط تازه‌ای مواجه شده‌اند، زیرا معادلات تغییر کرده است و تعادل قبلی وجود ندارد. اکنون نیروهای سنی، سوریه را کنترل می‌کنند که سیاست‌های آن‌ها مخالف اسد، ایران، روسیه و حزب‌الله است. کردهای سوریه از بحران سال ۲۰۱۱ به‌خوبی استفاده کردند تا از مناطق خود در برابر بنیادگرایان محافظت کنند و اجازه ندهند گروه‌های تحت حمایت ترکیه و داعش، جغرافیا و مردم آن‌ها را به آتش بکشند. آمریکایی‌ها که در کمک به سنی‌ها آسیب زیادی دیده بودند، با کردها متحد شدند تا جای پایی در سوریه پیدا کنند؛ حرکتی که به ترک‌ها آسیب می‌رساند.

ادامه مطلب

نگاهی به بیانیه رهبر پ ک ک

جام زهر اوجالان، خبر خوبی برای ایران نیست

قدرت احمدیان در یاداشتی باور دارد که جام زهر اوجالان در کنار حذف بشار اسد قطعا زمینه را برای تقویت و گسترش نفوذ دولت ترکیه و محدودسازی قدرت ایران فراهم می‌کند. جام زهر اوجالان از جهت استراتژیک خبر خوبی برای ایران نیست، مگر آنکه با نوآوری و تغییر برخی رویه‌ها در سطوح بین‌المللی دستور کارها و گزینه‌های جدیدی را به منوی رستوران منطقه افزود. بی‌تردید یکی از این گزینه‌ها حل‌وفصل مسائل ما با ایالات متحده و توسعه روابط با اعراب منطقه و ایجاد یک رابطه متوازن منطقه‌ای و بین‌المللی است.

ادامه مطلب

شباهت‌ها و تفاوت‌ها

آیا سوریه مثل لیبی خواهد شد؟

مؤسسه صلح کارنگی در اوایل فوریه امسال، توصیه‌هایی برای جلوگیری از تکرار سناریوی لیبی در سوریه منتشر و طی آن هشدارهایی بسیار به جا و ضروری را مطرح و تأکید کرد، سوریه در مقایسه با لیبی با چالش‌های بسیار بزرگ‌تری مواجه است زیرا این کشور از لحاظ تنوع قومی و فرقه‌ای، ساختاری پیچیده‌تر و شکننده‌تر از لیبی دارد.

ادامه مطلب

پیام اوجالان و موجی از سرخوردگی در میان نیروها و هواداران

کردها، اوجالان و تکرار تاریخ

محمدعلی دستمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیام اوجالان درباره‌ی بی‌معناشدن تداوم حیات پ.ک.ک و ضرورت خلع سلاح، موجی از سرخوردگی در میان نیروها و هواداران پدید خواهد آورد و موج پیوستن نیروهای جدید که در سالیان گذشته بسیار پایین آمده بود، حالا به صفر نزدیک و نزدیک‌تر خواهد شد. دوم این که مردم کردستان ترکیه، با آن که در همه‌ی مبارزات انتخاباتی از سیاستمداران نزدیک به اوجالان حمایت کرده‌اند، حالا سالهاست که تمایلی به تظاهرات و راهپیمایی ندارند و فرماندهان پ.ک.ک نمی‌توانند با ابزار تجمعات اعتراض‌آمیز، دولت را تحت فشار بگذارند و امتیازی به دست آورند. سوم این که موقعیت سیاسی و دفاعی کردهای سوریه، در برابر حملات احتمالی آنکارا و دمشق، بسیار شکننده است و ناچار خواهند شد به کسب امتیازات حداقلی رضایت دهند.

ادامه مطلب

واکاوی اهمیت و آثار پیام عبدالله اوجالان بر معادلات کردی و مناسبات منطقه‌ای

فراخوان رهبر پ ک ک و تهدیدات آتی برای ایران و اقلیم/ مرگ اسطوره ای به نام اوجالان

احسان هوشمند در گفت وگویی اذعان دارد که اخبار و گزارشاتی منتشر شده اکنون بخشی از سلاح و تجهیزات از خاک سوریه به امتداد مرز با ایران منتقل شده است. پس مطمئناً معادلات منطقه بعد از انتشار پیام عبدالله اوجالان به نحوی می‌تواند امنیت ملی ایران را هم تحت الشعاع قرار دهد.

ادامه مطلب