بازیگران فعال این کشمکش: ترکیه، ایران، سوریه و عراق و بازیگران حامی: آمریکا، روسیه، فرانسه، اسرائیل، یونان و قبرس هستند. محور این درگیری نفت و گاز است که درگیری های دیگر اقتصادی و سیاسی با آن درهم می آمیزد.
ادامه مطلب
بی تردید ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ترجیح می دهد که دونالد ترامپ دوباره برنده انتخابات آمریکا باشد. ترامپ برخلاف جو بایدن، رقیب دموکراتش تمایل دارد که مسئله شبه جزیره کریمه را پشت پرده با پوتین حل کند و با الحاق آن به روسیه موافقت کند. به طور کلی دموکرات ها همچنان روسیه را دشمن اصلی خود می دانند که باید عوامل قدرتش را سلب کنند.
ادامه مطلب
شرکای امنیتی آمریکا در منطقه، بویژه پادشاهی های خلیج فارس، کاستی های رویکرد خودشان در جنگ نیابتی را دریافته اند. در پی سرنگونی برخی دولت های منطقه در بهار عربی، قطر، امارات و عربستان سعودی، ناپایداری منطقه را فرصتی دیدند تا به نفوذ بیشتری دست یابند و رژیم های مخالف خود را با رژیم های دلخواه جایگزین کنند. اما آنچه (از رویکرد نیابتی این دولت ها) حاصل شد، نه یک پیروزی سریع در سوریه و لیبی بلکه گیر افتادن دولت های عربی خلیج فارس در باتلاق هایی پیچیده بود بی آنکه امیدی به پیروزی باشد.
ادامه مطلب
بسیاری از ناظران معتقدند دعوت از ایران برای مشارکت در مذاکرات آستانه در سال ۲۰۱۷، تلاشی از سوی آنکارا و مسکو برای سوق دادن تهران به عمل به تعهداتش بود چرا که در غیر این صورت سیطره بر گروه های مسلح وابسته به ایران در سوریه کاری دشوار می‌شد.
ادامه مطلب
السیسی در کنار حامیان مالی خود، در برابر ایران نمی ایستد؟ یک علت این است که نظام السیسی هیچ هزینه سیاسی را بدون دریافت پاداش اقتصادی نمی پذیرد. السیسی در مقابل سرنگون کردن دولت محمد مرسی و سرکوب اخوان المسلمین که خطری سیاسی برای ریاض و ابوظبی محسوب می شد، کمک مالی فراوانی از عربستان و امارات دریافت کرد.
ادامه مطلب
مسکو رویکرد هرمی را در پیش گرفته و تلاش کرده است تا قدرت و اقتدار توانمندی دولت سوریه را افزایش دهد و این کشور را به ادامه خرید اسلحه از مسکو قادر سازد در حالی که ایران از هر دو رویکرد هرم و هرم وارونه در برخورد با سوریه استفاده کرده و ضمن تلاش برای تقویت دولت این کشور برای افزایش نفوذ خود، به ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سوریه نیز رخنه کرده است.
ادامه مطلب
کشور کوچک امارات می خواهد از یک سو نقش محوری در مسائل منطقه ای ایفا کند و از دیگر سو بقای خود را تضمین کند. چه بسا کودتای ناکامی که در سال ۲۰۱۱ در این کشور رخ داد، عامل اصلی در پیش گرفتن سیاست های کنونی باشد. امارات که برای عادی سازی روابط با اسرائیل جلوتر از دیگر کشورها گام بر می دارد این اعتقاد را دارد که این سیاست و همچنین جلب رضایت امپراتوری های پول، سیاست و رسانه بقایش را تضمین خواهد کرد. از همین رو امارات سیاست حمله به هرگونه تجمع منطقه ای و از سر راه برداشتن آن را برای تامین منافع کشورهای بزرگ و یا اسرائیل که می خواهد نقش اول را در منطقه ایفا کند، در پیش گرفته است.
ادامه مطلب
در این معامله بی شک جنبه انتخاباتی هم هست. اما بعد از انتخابات این موضوع ضعیف خواهد شد. هدف از آن تحریک وضعیت و پایان دادن به همه تلاش های مسالمت آمیز سابق و لغو نتایج آنها و آغاز دوباره بحث و جدل ها بر سر درگیری فلسطینی – اسرائیلی بود. برای همین عملیات صلحی که از ابتدای دهه نود قرن گذشته شروع شد، شکست خورد. ابومازن یا محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی امروز آن چیزی را می خواهد که قبلا مرحوم یاسر عرفات رد کرده بود.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محافل سیاسی و آگاهان تحولات منطقه ای معتقدند که در پوشش کمک های انسان دوستانه سازمان ملل متحد، نیازهای تروریست‌ها و گروه‌های معارض حاکمیت سوریه تامین می شود. به همین علت دولت سوریه خواستار نظارت بر ورود و توزیع این کمک هاست. در حالی که برخی محافل سازمان ملل و گروه های غیردولتی توزیع کننده این کمک ها نظر مساعدی با دخالت مقامات محلی در امر توزیع کمک ها ندارند و موضوع سوء استفاده در امر توزیع کمک ها را نیز مطرح می کنند.
ادامه مطلب
عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی از سوریه برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایالات متحده با اعمال تحریم های خود بار دیگر ثابت کرد که توجهی به پایان دادن مسالمت آمیز بحران جمهوری عربی سوریه و بهود وضعیت معیشتی شهروندان عادی در این کشور نمی کند. تنها هدف کاخ سفید تداوم طولانی مدت درگیری های نظامی در سراسر خاورمیانه است، از جمله سرنگونی حکومت های سیاسی ای که از آنها حمایت نمی کند. همه انواع و اقسام اظهاراتی که مقامات امریکایی درباره تحریم ها بیان می کنند و می گویند که صرفا علیه راس نظام است، دروغی بیش نیست.
ادامه مطلب
تحریم های جدید ایالات متحده طبق قانون سزار می تواند آشفتگی اقتصادی در سوریه را تشدید کند و چالش های جدیدی برای دولت بشار اسد در پی داشته باشد.
ادامه مطلب
اکنون زمان آن است که جهان عرب بیدار شود و با چالش ها برخوردی سریع و جدی داشته باشد پیش از آن که از یک نقش آفرین اصلی به طرفی حاشیه ای در صحنه ای تبدیل شود که در آن اکثریت با عرب هاست.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اتحادیه اروپا در سال های اخیر در توسعه ابزارهای واقعی سعی داشته تا بتواند سیاست خارجی حساب شده و متوازنی را اجرا کند. البته در اینجا سوالاتی در مورد میزان تاثیر این سیاست ها در عرصه منطقه ای و بین المللی وجود دارد که وجهی از آن به نحوه مدیریت بحران ها و چالش های اختصاصی قاره سبز به ویژه در نحوه گذر از بحران های کرونا، مهاجرت غیرقانونی و مشکلات اقتصادی برمی گردد؛ امری که به مفهوم تمرکز بیشتر به سیاست داخلی است و موضوع مهم در این زمینه میزان توانمندی اتحادیه در شفاف سازی سیاست خارجی و نسبت استقلال رویکردها در موضوعات مهم بین المللی است.
ادامه مطلب
تاثیرگذاری این تحریم ها مانند تاثیرگذاری آن بر عراق در دهه نود نخواهد بود؛ زیرا صدام حسین در آن زمان از سوی کشورهایی محاصره شده بود که به علت مختلف از جمله دشمنی با حکومت او – ترکیه و ایران – یا ترس از تحریم های آمریکا – کویت و عربستان – آماده نقض تحریم ها نبودند؛ اما اکنون حکومت اسد از سوی کشورهایی محاصره شده – از عراق در شرق گرفته و لبنان در غرب این کشور – که متحد او هستند.
ادامه مطلب
صباح زنگنه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که مناسباتی کنونی روسیه، چین و به خصوص جمهوری اسلامی ایران با سوریه در ابعاد مختلف دارد از آن درجه از اهمیت راهبردی برای پکن، مسکو و تهران برخوردار است که تحریم های سزار نمی تواند اثری بر آنها داشته باشد، به خصوص که مناسبات تهران - دمشق از یک عمق تاریخی هم برخوردار است.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضن تاکید بر این نکته که آمریکا در ماه های پیش رو تا سوم نوامبر می خواهد تکلیف ایران را یک سره کند، پیرامون تنش تهران – واشنگتن بر این باور است که چون در پس ناکامی های دونالد ترامپ، هم در مواجهه با ویروس کرونا و هم در در خصوص اعتراضات گسترده ایالات متحده آمریکا به واسطه قتل جرج فروید، وی اکنون دیگر چیزی برای باختن ندارد، دست به اقدامات انتحاری علیه ایران خواهد زد. لذا سیاستی را پیش خواهد گرفت که فضا را به شدت رادیکال خواهد کرد و هرچه به زمان برگزاری انتخابات سوم نوامبر نزدیک شویم، این رادیکالیسم در فضای دیپلماتیک و امنیتی بین دو طرف بیشتر و پررنگ تر خواهد شد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ترکیه طی حدود ۲۰ سال اخیر (از سال ۲۰۰۲ و قدرت‌یابی حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان) بخش مهمی از سیاستگذاری‌های خود را در سخنان و نوشته‌های ظاهراً آکادمیک خود نشان داده‌اند. سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه طی این دوره زمانی (۲۰۰۲ تاکنون) در کنار بسیاری سیاستگذاری‌های رسمی و آشکار دولت ترکیه، برخی سیاستگذاری‌های نهان و پشت‌پرده نیز داشته‌اند که بیشتر بر اصل قدرت‌یابی و گسترش قدرت نظامی و جغرافیایی این کشور در آسیای جنوب غربی استوار بوده است. سیاست‌های صلح‌جویانه و مسالمت‌آمیز در روابط خارجی با همسایگان و سیاست درهای باز در سیاستگذاری اقتصادی ترکیه موجب شد تا این کشور بتواند در قالب سیاست‌هایی چون تنش صفر با همسایگان در دهه اول حاکمیت حزب عدالت و توسعه، تنش با همسایگان خود مانند ایران، سوریه، عراق، یونان، روسیه و ... را کاهش داده و رویکردی تازه در تعاملات و روابط با همسایگان خود ایجاد کند. اما تمام این تلاش‌های ظاهراً تنش‌زدای ترکیه با همسایگان تنها تا سال ۲۰۱۰ دوام داشت و با آغاز تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان عرب، چهره اصلی سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه در قالب چرخش بزرگ در سیاست خارجی این کشور نمایان شد.
ادامه مطلب
گفته می شود که گروه های پراکنده ای از داعش به ویژه در ماه مبارک رمضان در عراق فعال شده و در هفته های اخیر به چندین هدف نظامی و غیر نظامی در غرب و مرکز عراق حمله کرده اند. ژنرال تحسین الخفاجی، فرمانده عملیات مشترک نظامی عراق گفت حملات عوامل داعش به علت اختصاص یافتن منابع و امکانات دولت به مبارزه با کرونا، افزایش یافته است.
ادامه مطلب
به جز مورد روسیه، می توان گفت که جنگ در سوریه نشانه دست روی دست گذاشتن جامعه بین المللی است تا اقدام کردن.
ادامه مطلب
به هر حال به نظر می رسد که سه کشوری که آینده خاورمیانه را با موافقت بین المللی رهبری خواهند کرد، اسرائیل، ترکیه و ایران خواهند بود.
ادامه مطلب
محمد مهدی بندرچی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پوتین در حال خلق پست های استراتژیک جدید در رابطه با مدیریت پرونده حیاتی سوریّه است. او تاکنون دو فرستاده ویژه را برای کار روی دمشق منصوب کرده است. الکساندر لاورنتیف، فرستاده ویژه کرملین در سوریه و معاون وزیر امور خارجه، میخائیل بوگدانف هر دو به فعالیت در رابطه با سیاست های روسیه در خاورمیانه مشغولند. افیموف در لباس نمایندگی مسکو، هم اکنون ردای شامی جدیدی از جانب پوتین بر دوش افکنده است. تعدُد این مشاغل از برنامه های جدید پوتین برای شامات نشان دارد که باید مستقیماً بدون مانع بروکراتیک خاصی اجرا شوند. این انتصابات از اتکاء آن برنامه ها به قدرت شخصی مردان معتمد پوتین حکایت می کنند.
ادامه مطلب
آرمِناک توکماجیان، محقق غیرمقیم در کارنگی مرکز خاورمیانه در بیروت، در مصاحبه ای توضیح داده است که چرا تحولات در منطقه ناآرام جنوب غربی سوریه اهمیت دارد و چرا اسرائیل و اردن تحولات در درعا را با دقت زیر نظر گرفته اند.
ادامه مطلب
روابط روسیه با ایران عمدتا مبتنی بر ملاحظات ژئوپلیتیک است. نخبگان حاکم در روسیه ایران را یک شریک دشوار، اما ضروری می دانند. پایه و اساس مشارکت استراتژیک روسیه و ایران، منافع مشترک هر دو کشور در کاهش قدرت و نفوذ آمریکا هم در خاورمیانه و هم در سراسر جهان است.
ادامه مطلب