موضع‌گیری های اخیر مقام های دولت باکو علی الخصوص شخص الهام علی اف عجیب و تا حدود زیادی قابل تامل است. مقامات باکو در دیدارهای اخیر خود با مقامات دولت های اروپایی از جمله امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به صراحت و بدون هرگونه محدودیت و سانسور به نقض آتش بس و حتی اشغال اراضی ارمنستان اعتراف می کنند.
ادامه مطلب
طی ماه های اخیر ترکیه رویکرد جدیدی را در قبال سوریه در پیش گرفته است که نشان می دهد با توجه به ابربحران داخلی اقتصادی و معیشتی حال حاضر در ترکیه، اردوغان نیاز به تغییرات جدی در سیاست خارجی منطقه ای خود با تمرکز بر سوریه دارد. از این رو برخی اخبار رسیده پیرامون برقراری روابط سیاسی و دیپلماتیک آنکارا با حکومت بشار اسد را می توان تغییری تحمیلی، هم با هدف کاهش هزینه دخالت های ترکیه در شمال سوریه، هم ایجاد برگ برنده انتخاباتی برای اردوغان و مهمتر از همه همراهی کردن دمشق با آنکارا در جهت سرکوب کردهای شمال سوریه در نظر گرفت.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی دولت ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان به‌خصوص سیاست خارجی گسترش‌گرای آرمانی چشم‌انداز ۲۰۲۳ این کشور که اکنون با شکست نسبی مواجه شده ازجمله همان سیاست‌هایی است که سیاستگذار آن مجبور به اصلاح و تغییر سیاست با راه‌حل‌های دردآور شده است. تغییر سیاستگذاری آرمانی اردوغان از چشم‌انداز ۲۰۲۳ به چشم انداز ۲۰۵۳ در چارچوب اصل "هیچ راه حل بدون درد وجود ندارد" است.
ادامه مطلب
آنکارا چه در سوریه و چه در جنوب قفقاز، برای پر کردن شکاف حاصل از کاهش نفوذ مسکو تلاش می کند. اگر توسعه روسیه متوقف شود، ترکیه همان کشوری است که آماده گسترش نفوذ دیپلماتیک خود است.
ادامه مطلب
هفته گذشته، یک مقام ارشد ارمنی، نارضایتی خود از بی تفاوتی ائتلاف نظامی تحت رهبری روسیه به درخواست کمک ارمنستان، ابراز کرد و نانسی پلوسی نیز نارضایتی ارمنستان از برآورده نشدن انتظاراتش از این ائتلاف نظامی در درگیری های اخیر بین باکو و ایراوان را مورد تاکید قرار داد.
ادامه مطلب
به نظر می‌رسد بعد از نشست تهران میان ولادیمیر پوتین، رجب طیب اردوغان و ابراهیم رئیسی و نیز نشست سران سوچی میان روسای جمهوری روسیه و ترکیه تحولات دیگری در راه است. به طوری که به نظر می‌رسد نشانه‌هایی مبنی بر امکان وقوع گفت وگوی تلفنی میان روسای جمهوری ترکیه و سوریه در روزهای آینده وجود دارد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمایت ترکیه از قرقیزستان در راستای دفاع این کشور از یکی از اعضای اتحادیه کشورهای ترک زبان قابل تفسیر است و اردوغان با این اقدام تلاش دارد برای سایر کشورهای عضو نقش پدری و حمایتی ایفا کند و دامنه نفوذ خود را در آنها توسعه دهد تا بتواند به جاده صاف کن ناتو و رژیم صهیونیستی تا آن سوی دریای کاسپین مبدل شود و روند محاصره و تهدید منافع و امنیت کشورهای غیرترک مانند تاجیکستان، افغانستان، روسیه، چین و ایران را تداوم ببخشد.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که باکو از دوشنبه هفته گذشته با اقدام تهاجمی خود به خاک ارمنستان سعی کرده است به موازات تلاش های دیپلماتیک در حوزه میدانی هم یک برتری را با نفوذ و اشغال بخشی از خاک ارمنستان فراهم کند تا آن را به عنوان اهرم فشار در مذاکرات به کار ببرد که بتواند دالان زنگزور را بدون حاکمیت ارمنستان با جانمایی مرزها اجرایی کند.
ادامه مطلب
در این میان ترکیه به عنوان یکی از بازیگران منطقه‌ای از جمله کشورهایی بوده است که از ابتدای فروپاشی شوروی نقشی اساسی در ترتیبات منطقه ای جمهوری های سابق با تمرکز بر منطقه قفقاز جنوبی داشته است. قرار گرفتن قفقاز جنوبی در میان دو حوزه نزدیک دریای ترکیه یعنی دریای خزر و دریای سیاه باعث اهمیت مضاعف این منطقه برای آنکارا شده است. لذا به نظر می رسد ترکیه همان گونه که مشخصا در جنگ ۴۴ روزه پاییز سال ۲۰۲۰ قره باغ به شکلی مستقیم ورود پیدا کرد، در سال‌های آتی نیز به دنبال افزایش حضور و نفوذ خود در قفقاز جنوبی باشد.
ادامه مطلب
ایران، تنها شریک منطقه‌ای ارمنستان، باید روسیه را متقاعد کند که تعقیب اهداف کوتاه‌مدت مربوط به انرژی در قفقاز جنوبی و سیاست مبتنی بر آن، یعنی مماشات با ترکیه ممکن است با تبدیل ارمنستان به اوکراینی دیگر، برای مسکو نتیجه معکوس داشته باشد. از این رو روسیه باید خطوط قرمز خود را در منطقه ترسیم کند و مانع از استقرار این پروژه پان ترکیستی شود. تهران نمی تواند منفعل بماند و صرفا تماشاگر شرایط همسایه شمالی خود باشد که به طور موثر توسط ترکیه، آذربایجان و متحدان آنها محاصره شده و تحت سلطه قرار گرفته است. از دست دادن ارمنستان به عنوان یک کشور حائل بازدارنده در برابر پروژه پان ترکیسم برای تمامیت ارضی ایران فاجعه بار خواهد بود.
ادامه مطلب
دور جدید درگیرهای مرزی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان از دوشنبه هفته گذشته آغاز شد. اگرچه تداوم این درگیری‌های مرزی پس از جنگ ۴۴ روزه پاییز سال ۲۰۲۰ امری طبیعی به نظر می رسد، اما با بررسی دقیق تر دور جدید های تنش های مرزی آن‌گونه که پیداست باکو با تحریک آنکارا به دنبال تشدید درگیری و حتی ایجاد جنگ مرزی با هدف تصرف و اشغال بخشی از خاک ارمنستان در استان سیونیک برای ایجاد دالان موهوم زنگه زور و تحمیل آن به ایروان و همچنین تهران است.
ادامه مطلب
سعید هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رئیس جمهوری ترکیه که تعداد زیادی از وزرای دولت او را همراهی می کرد، پس از سفر به بوسنی و هرزگوین، به کشورهای صربستان و نهایتا کرواسی نیز سفر کرد. در روزهای اخیر، سفر اردوغان به منطقه بالکان و امضاء پروتکل های همکاری در زمینه های مختلف با سران سه کشور بوسنی، صربستان و کرواسی و همچنین مهلت ۲۴ ساعته دولت آلبانی به کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ترک این کشور و حواشی آن در صدر اخبار خبرگزاری های جهان بوده است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ایران باید سیاست‌ها و رویکردهای دو دهه گذشته اردوغان به‌ویژه یک دهه جنگ‌افروزی و بحران‌آفرینی ترکیه در سوریه را با چرخش کنونی سیاستگذاری خارجی ترکیه پیرامون سوریه و اعلام انصراف از سرنگونی دولت بشار اسد، در قالب نیات، انگاره‌ها و اهداف آرمانی اردوغان برای تضمین بقای خویش مورد توجه قرار دهند و دوباره در دام نیرنگ چنین تغییر سیاستی، گرفتار نشوند.
ادامه مطلب
رحمن قهرمانپور می گوید: پروسه میانجیگری در جنگ اوکراین پروسه بسیار پیچیده‌ای است، چون این جنگ عملا موازنه ژئوپلیتیک، توازن‌بخشی ابرقدرت‌ها و حتی بحران انرژی و غذایی را در جهان به هم زده و تشدید کرده است. پس باید کشورهایی وارد پروسه میانجیگری در جنگ اوکراین شوند که از شرایط لازمه دیپلماتیک در صحنه جهانی برخوردار باشند. ضمن آنکه پیرو گفته‌های قبل خود در پاسخ به سؤال‌های پیشین شما تقابل دو محور لندن - واشنگتن با محور برلین - پاریس - رم شرایط را به مراتب پیچیده‌تر کرده است. اینها علاوه بر آن است که لازمه پیگیری و به سرانجام رساندن هرگونه پروسه میانجیگری در بحران نیاز به یک کادر مجرب، پرتحرک و پرتوان در حوزه سیاست خارجی دارد و از همه مهمتر کشور میانجیگر یا طرف ثالث باید روابطی «مثبت» و در عین حال «متوازن» را با همه طرف‌های درگیر مشخصا در جنگ اوکراین داشته باشد.
ادامه مطلب
حسن شمشادی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: یکی از عوامل مهمی که بی شک مانع از انتفاع مادی ایران از دستاوردهایش در سوریه شده، سیاست و دیپلماسی ضعیف اقتصادی بوده است. البته پرواضح است که تحریم های شدید و ظالمانه اقتصادی که هر دو کشور در این سال ها با آن دست و پنجه نرم کرده اند نیز تشدید کننده این وضعیت بوده است. در کنار این مشکلات در بخش دولتی، بخش خصوصی ایران هم به علت نبود یک چشم انداز روشن و ترس نسبت به سوریه نتوانسته است تا آنطور که باید ایفای نقش کند و به بازار این کشور ورود کند.
ادامه مطلب
قاسم محب علی تصریح کرد: آنچه مسجل است، این است که اردوغان در یک وضعیت کامل متزلزل و شکننده سیاسی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه قرار دارد. فشارهای اقتصادی و معیشتی مهم‌ترین چالش حال حاضر اردوغان است؛ بنابراین رئیس‌جمهور ترکیه از هر مسیر و هر ابزاری برای تقویت نفوذ خود و توجیه اقداماتش استفاده می‌کند. از یک سو به دنبال ایجاد فضا و زمینه در راستای حمله به شمال سوریه است و از طرف دیگر با نمایش دیپلماتیک و طرح ادعاهایی از برقراری روابط دیپلماتیک با دولت اسد می‌گوید. با این حال نباید فراموش کرد که آوارگان سوریه همواره کارت بازی برای اردوغان بوده‌اند. برای مثال در برهه‌های مختلف ترکیه سعی کرده است از مسئله آوارگان برای فشار به اتحادیه اروپا استفاده کند؛ پس مشابه این سیاست از سوی اردوغان برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو وجود دارد.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الآن بعد از گذشت این همه سال از حمله امریکا به افغانستان و عراق و سقوط حکومت های طالبان و رژیم بعث در این دو کشور، حالا که افغانستان با ساخت و پاخت امریکا حکومت مجددا به دست طالبان افتاده و در عراق آشوب جای ثبات را گرفته است، می طلبد تجدید نظر جدی در سیاست همسایگی داشته باشیم.
ادامه مطلب
به رغم لفاظی ها و حملات هوایی اخیر، اردوغان تا قبل از انتخابات بعدی چاره ای ندارد به جز اینکه گره کور سوریه را با آشتی با اسد باز کند.
ادامه مطلب
سازمان ملل در سال ۲۰۱۹، عراق را به عنوان پنجمین کشور آسیب پذیر جهان از نظر دسترسی به آب و غذا و قرار گرفتن در معرض دمای شدید، طبقه بندی کرد. دمای این کشور تا هفت برابر سریع‌تر از میانگین جهانی افزایش می‌یابد، در حالی که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ میزان بارندگی سالانه ۹ درصد کاهش یابد. نرخ رشد جمعیت این کشور دو برابر میانگین جهانی است، ۲.۲۵ درصد در سال. جمعیت آن تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰ میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰ میلیون نفر خواهد رسید.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نکته مغفول و ناگفته در باب دیپلماسی ترجمه در این مطالعه این است که باید دوسویه اندیشید. گام اول شناخت موسسه ها و مترجمانی ست که می توانند حامل علم و فرهنگ از آن سو به جمهوری اسلامی ایران باشند، با وجود همه مشترکات فرهنگی دو ملتی که در دو جغرافیای سیاسی مختلف نفس می کشند و هر یک تحولاتی را پیش روی خود دارند. برای همین، شایسته است نسبت به برگردان و نشر آثار مکتوب مناسب حوزه جمهوری آذربایجان به زبان فارسی نیز همت گماشت. اما در این گفتارهای نوشته شده، در وهله اول «ترجمهِ زین سو»، محور بحث ها و بررسی ها قرار گرفته است.
ادامه مطلب
ایرانی‌ها می‌توانند با دستیابی به سازش با آمریکایی‌ها و در نتیجه کاهش فشاری که تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران وارد می‌کند، به‌ویژه علیه ترک‌ها، شرایط را برگردانند. در نبود چنین توافقی با واشنگتن، تهران مجبور است عقب بنشیند و به احتمالات دل خوش کند. بزرگترین امید ایران این است که روسیه بخواهد ترکیه را کنار بزند. نکته مهم اینجاست که مسکو آن کنترلی که بر سیاست های ایران دارد را بر سیاست های ترکیه ندارد.
ادامه مطلب
دولت بایدن هنوز بین امید به توافق با ایران، تردید در مورد فشار بر تهران و حزب‌الله، تهدید به بازگرداندن تحریم‌های «فشار حداکثری» دوران ترامپ و یا انداختن تقصیر همه چیز به گردن دولت قبلی گیر کرده است. شاید بهترین سناریو در خاورمیانه در این مقطع، ادامه وضعیت موجود با تمام ایراداتش باشد.
ادامه مطلب
مهدی پورباقر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اما با پیشرفت سریع و تکامل بیشتر عصر دیجیتال، امروزه در قرن ۲۱ شاهد «انقلاب صنعتی چهارم» هستیم. عبارتی که برای اولین بار در سال ۲۰۱۵ توسط «کِلاس اِشواب» بنیان گذار و رئیس هیئت مدیره «مجمع جهانی اقتصاد» به کار برده شد و نوید تغییرات بنیادین تری در فناوری های هوشمند را به گوش جهانیان رساند، تحولاتی که شاید بشر به درک کاملی از افق های آن نرسیده است.
ادامه مطلب
رحمن قهرمانپور معتقد است: ترکیه در سایه تجربیات آمریکا در افغانستان و عراق و نیز شکست اروپایی‌ها و ایالات متحده در سوریه سعی می‌کند، هم برای خود هم‌پیمانی مانند ایران پیدا کند و هم در سایه برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت با استفاده از آوارگان سوری دست به تعریف یک حوزه نفوذ در سوریه بزند.
ادامه مطلب
مسکو در ادامه سیاست های ایجاد توازن در سوریه، مذاکرات غیرعلنی بین دمشق و آنکارا ترتیب داد که هدف آن دستیابی به توافق برای همکاری دو طرف علیه حزب کارگران کردستان و تروریسم در شمال سوریه است. یکی از گزینه های مطرح، احیای توافق آدانا، امضا شده در سال ۱۹۹۸ است که به ارتش ترکیه اجازه می دهد برای تعقیب کردهای مسلح تا پنج کیلومتر وارد خاک سوریه شود. بدون شک اجلاس سه جانبه سران در تهران و سفر فیصل المقداد، وزیر امور خارجه سوریه به ایران، به مذاکرات آنکارا و دمشق زیر نظر مسکو کمک کرد.
ادامه مطلب
این گام مهمی برای بهبود وجهه ترکیه در داخل ناتو است که به دلیل ابهامات آن تا حدودی آسیب دیده است. با این حال، آنکارا که هواپیماهای بدون سرنشین برای اوکراین تامین می کند، تنها عضو ائتلاف آتلانتیک است که تحریم هایی را علیه روسیه اعمال نکرده است. آنچه می توانست به عنوان عدم وفاداری تعبیر شود، در پرتو این توافق، به عنوان عمل گرایی مفید به نظر می رسد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران دیگر ظرفیتی برای فریب خوردن از سیاست‌های فریبنده اردوغان ندارد، سیاست‌هایی که تنها به تنش‌آفرینی در منطقه و افزایش فشار بر این منجر می‌شوند. بنابراین به صراحت می‌توان ادعا کرد که همراهی با سیاست‌های اردوغان یعنی افتادن در باتلاقی عمیق. اردوغان برای کسب همکاری و همیاری ایران و حتی روسیه باید دوستی و برادری خود را به این دو کشور به‌ویژه ایران ثابت کند و بگوید دوستی و برادری در ذهن و نیت ایشان دارای چه معنا و توصیفی است.
ادامه مطلب
محافل اطلاعاتی آمریکا در هفته‌های اخیر فاش کردند که ایران آماده است تا پهپادهای جنگی خود را به ارتش روسیه عرضه کند. اگرچه طرف ایرانی تحویل پهپادها را تایید نکرده، اما شایعاتی در مورد آموزش مداوم سربازان روسی بر روی پهپادهای انتحاری در ایران پخش شده است. چنین تحویل تسلیحاتی از سوی ایران به جنگ اوکراین می تواند مذاکرات درباره توافق هسته ای جدید را مختل کند. حتی پوتین و اردوغان نیز از برنامه هسته ای ایران انتقاد می کنند. سال گذشته رئیس جمهوری ترکیه تهران را متهم کرد که می خواهد کنترل کل منطقه را در دست بگیرد.
ادامه مطلب
مسکو به ترکیه و صداقت این کشور اعتماد ندارد و این کشور را مجری برنامه های آمریکا در منطقه به ویژه در عرصه سوریه می داند که هدف آن بیرون راندن روسیه از سوریه و مجبور کردن مسکو به امتیاز دادن است. به خصوص بعد از آن که ترکیه با گرفتن امتیازاتی که برخلاف منافع مسکو است، حاضر شد با عضویت فنلاند و سوئد در ناتو موافقت کند.
ادامه مطلب
این واقعیت که روس ها به فن آوری ایران متکی باشند، مسئله مهمی است و نشان می دهد که این یک رابطه یک سویه نیست بویژه آنگاه که پای فن آوری نظامی در میان باشد.
ادامه مطلب