بازیگران فعال این کشمکش: ترکیه، ایران، سوریه و عراق و بازیگران حامی: آمریکا، روسیه، فرانسه، اسرائیل، یونان و قبرس هستند. محور این درگیری نفت و گاز است که درگیری های دیگر اقتصادی و سیاسی با آن درهم می آمیزد.
ادامه مطلب
جعفر حق پناه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که پیرامون حمایت امارات از پ.ک.ک یک از دلایل مواضع تند آنکارا در برابر ابوظبی ذیل توافق عادی سازی روابط با اسرائیل است، پیرامون زمینه ها و بستر ایجاد اتحاد منطقه ای ترکیه و ایران بعد از توافق اخیر بر این باور است که باید شاهد افزایش سطحی از همکاری ها بین ایران و ترکیه، هم در مناسبات دوجانبه و هم در خصوص تحولات منطقه‌ای باشیم. اما این مهم نافی آن نیست که این دو کشور، هم از نظر سخت افزاری و هم از جهت تعیین حوزه نفوذ منطقه ای با هم رقابت دارند.
ادامه مطلب
پرهام پوررمضان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در برداشتی آینده پژوهانه باید گفت که ارتباط اقلیم کردستان عراق با رژیم صهیونیستی باعث ایجاد یک گفتمان نا امنی در منطقه و باب شدن ارتباط سایر اقوام با این رژیم می شود.
ادامه مطلب
امریکا می خواهد متحدان عرب را در تلاش برای متقاعد ساختن روسیه و چین از تامین سلاح برای ایران، با خود همراه کند. درحالی که تحولات نگران کننده در عراق، سوریه و لبنان شاید بیانگر آن باشد که ایران و عوامل آن توانسته اند با چین و روسیه متحد شوند، اگرچه امریکا نیز بی تفاوت ننشسته است. در نتیجه، مسکو و پکن باید مراقب رفتار خود باشند – به ویژه اگر امریکا به اعمال تحریم علیه آنها تصمیم بگیرد و دوستان خود را متقاعد کند که هرگونه انعقاد توافق با تهران برای امنیت خاورمیانه خطرناک است.
ادامه مطلب
سعید پیرمحمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مقامات امریکا، امارات و رژیم اسرائیل هریک مواضع متفاوتی را در قبال فروش اف۳۵ به امارات اتخاذ کرده اند. در رابطه با موضع امریکا باید میان دیدگاه وزارت دفاع و مقامات دولت ترامپ تمایز قائل شد. پنتاگون به جهت ملاحظات فنی و نظامی اصلی ترین مخالف انجام چنین معامله ای در داخل امریکا محسوب می شود.
ادامه مطلب
می توان درگیری کنونی را در سه نکته اصلی خلاصه کرد: ظلم تاریخی، نقش گاز و در آخر رهبری منطقه. برخی از طرف ها در برخی موضوعات و نکات حضور دارند و در برخی دیگر حضور ندارند، اما ترکیه در هر سه مسئله حضور دارد.
ادامه مطلب
عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی از سوریه برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا زمانی که ترکیه در امور داخلی لیبی دخالت می کند نمی توان تصوری از پایان مسالمت آمیز و سریع جنگ طولانی داخلی لیبی که ۹ سال به درازا کشیده است، داشت.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اردوغان با اعلام مواضع تند علیه توافق امارات و اسرائیل، تنها به فکر ایجاد یک جبهه جدید در افکار عمومی شهروندان جهان اسلام و البته جلب موافقت شهروندان ترکیه علیه امارات متحده عربی است تا بتواند فشار بیشتری بر این کشور در منازعات منطقه‌ای وارد کند.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از کشورهای امارات، هند، اندونزی، مالزی و ترکیه گرفته تا چین، امریکا، اروپا، برزیل و کشورهای اسکاندیناوی درصدد بهره کشی یک طرفه از آفریقا هستند. شرکت های خصوصی رژیم صهیونیستی نیز با همکاری شرکت های اروپایی سخت مشغول غارت و کنترل ذخایر طبیعی آفریقا هستند. اسپانیا بعد از ژاپن دومین کشور مصرف کننده ماهی در جهان است اما ۷۵ درصد ماهی مصرفی اسپانیا از آب های حوزه آفریقا تامین می شود. چین اقدام به خرید معادن اورانیوم کرده است و اروپاییان نیز برخی مناطق با ذخایر حساس معدنی را در کنترل دارند. امریکا با توجیه تحقیقات پزشکی اما با هدف آزمایش روی سیاهان، اروپا با کمک های اقتصادی برای احیای جامعه مشترک المنافع و فرانکوفیل و چین به اسم توسعه اقتصادی در آفریقا حضور دارند.
ادامه مطلب
دکتر اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: البته کشف ۳۲۰ میلیارد متر مکعب گاز در ترکیه که بهره برداری از آن نیز مستلزم صرف زمان و هزینه است، در مقایسه با ۳۴ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی ایران که بیش از ۱۸ درصد از کل ذخایر دنیا را تشکیل می دهد و کشورمان را به بزرگ‌ترین دارنده ذخایر گاز جهان تبدیل کرده، آن هم در شرایط فعلی که وضعیت بحرانی بازارهای جهانی کاهش تقاضا برای نفت و گاز را سبب شده است، نشان از آن دارد که فعلا در کوتاه مدت خطر جدی ایران را تهدید نمی کند، اما در میان مدت و بلند مدت، اوضاع می تواند به گونه دیگری رقم بخورد.
ادامه مطلب
پاتریک ساهاکیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدام روزهای گذشته ترکیه و ورود به مرزهای دریایی همسایگان (یونان و قبرس) به بهانه واهی، اقدامی برای دسترسی به منابع انرژی در منطقه است. تهاجم و عدم به رسمیت شناختن حاکمیت دولت ها بر عرصه های سرزمینی و عدم رعایت تمامیت ارضی دولت ها، نه تنها با رویای احیای امپراطوری عثمانی بلکه نیاز مبرم به منابع انرژی است. اقتصاد رو به شکست و کاهش ارزش لیر در برابر ارزهای دیگر، نمودی از شرایط اقتصادی است که نقش کویید ۱۹ بر درآمد توریستی این کشور را نمی توان در نظر نداشت.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیمان صلح اسرائیل و امارات صرفا یک رونمایی متهورانه از رخدادی است که سال ها پیش اتفاق افتاده و عملا تغییر جدیدی محسوب نمی شود، هر چند به لحاظ فتح بابی که از لحاظ رسمیت دادن به روابط کشورهای عربی خلیج فارس و اسرائیل ایجاد می کند، مهم و سرنوشت ساز است.
ادامه مطلب
روابط امریکا و اسرائیل به شدت دچار تغییر شده است. سیاستگذاران امریکایی در دهه ۱۹۹۰ اسرائیل را متحدی دردسر ساز در مسیر طرح های منطقه ای دولت بوش می دانستند و احساس می کردند که باید به اعراب نزدیکتر شوند، ولی امروزه اسرائیل دیگر مشکل بزرگ خاورمیانه محسوب نمی شود و مساله فلسطین نیز نقش محوری را در صلح خاورمیانه ایفا نمی کند.
ادامه مطلب
اردوغان مردمی است، بر امور کاملا مسلط است و رویای عثمانی گری دارد، ندانست بعد از آن که دنیا روی او قمار کرد و از این قمار جواب گرفت، چه کند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اردوغان به لیبی لشکر کشید، شمال سوریه را اشغال کرد، در اقلیم کردستان ترکتازی می کند، ارمنستان را تهدید کرد، در ایاصوفیا نماز جمعه خواند و ... اگر نام اردوغان را از این جملات حذف و به جایش مثلا صدام، قذافی، بن سلمان و بن زاید و نتانیاهو و ... را بگذارید، توفیری نمی کند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انقلابی که اردوغان در ترکیه به نام خدا راه انداخته، نسخه اسلامی تئوری حکمرانی پوتین است. قانون اساسی روسیه هم اخیرا به خدا بازگشت و ائتلافی از سرخ ها و قهوه ای ها – دلبستگان به عصر شوروی و هواداران کلیسا و روسیه تزاری – پشت سر وی قرار گرفتند. ایدئولوژی اردوغان هم ملغمه ای از کمالیسم و عثمانی گرایی است.
ادامه مطلب
اکنون زمان آن است که جهان عرب بیدار شود و با چالش ها برخوردی سریع و جدی داشته باشد پیش از آن که از یک نقش آفرین اصلی به طرفی حاشیه ای در صحنه ای تبدیل شود که در آن اکثریت با عرب هاست.
ادامه مطلب
یران در خصوص لیبی موضع روشنی اتخاذ نکرده است و به هر طرف مناقشه در لیبی، آنچه را که دوست دارد بشنود می گوید. روشن است که ایران دیپلماتیک رفتار می کند زیرا وقتی روسیه و ترکیه هر کدام از یک طرف جنگ در لیبی حمایت می کنند، ایران نمی تواند در موضوع لیبی هم با ترکیه باشد هم با روسیه!
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمایت از دولت اخوانی سراج «دولت وفاق» در لیبی و تغییر موفقیت آمیز شرایط و روند بازی در این کشور توسط ترکیه در مقابل خلیفه حفتر و دولت طُبرُق از جمله مورادی است که ماهیت مهم رویکرد اخوانی سیاست خارجی ترکیه را معنا می بخشد. اگرچه متغیرهای دیگری همچون بازی در میدان های آشوب منطقه ای و رقابت با دیگر کنش گران و حتی سیاست نگاه به آفریقا و نفوذ در آن نیز کلید واژه هایی مهم و تاثیرگذار در مسیر تصمیم گیری برای حضور در این مناطق به شمار می روند.
ادامه مطلب
حتمالا به زودی ترکیه و ایران درباره تقسیم حوزه های نفوذ میان یکدیگر مذاکره خواهند کرد طوری که هر کدام امکان داشته باشد منافع خاص خود را بدون درگیری و کشمکش با دیگری پیگیری کند. در این راستا دو کشور مکمل یکدیگر در عرصه های مالی، نظامی، اطلاعاتی و نیازهای ایدئولوژیکی هستند.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه یکی از جدی‌ترین بازیگران خارجی مداخله‌گر در صحنه لیبی است؛ این کشور از دولت وفاق ملی حمایت سیاسی، اقتصادی و تسلیحاتی می‌کند و پارلمان ترکیه در اوایل دی ماه سال ۱۳۹۸ اجازه مداخله نظامی و اعزام نیرو به طرابلس را نیز صادر کرد. کشورهای عربی مصر، امارات و عربستان نیز در کنار روسیه از دیگر بازیگران مهم عرصه سیاسی لیبی هستند و در سالهای اخیر در سطح رسانه‌ای و تسلیحاتی حمایت بی‌سابقه‌ای از خلیفه حفتر و سیطره وی بر شهر طرابلس داشته اند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخنان «سلیمان سویلو»، وزیر کشور ترکیه که در بازدید از مرزهای ترکیه با ایران (۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹) در رسانه‌های این کشور منتشر شده، نشان از یک گستاخی و تهدید علیه ایران است که دارای جلوه‌هایی از تنش‌آفرینی با ایران دارد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ترکیه طی حدود ۲۰ سال اخیر (از سال ۲۰۰۲ و قدرت‌یابی حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان) بخش مهمی از سیاستگذاری‌های خود را در سخنان و نوشته‌های ظاهراً آکادمیک خود نشان داده‌اند. سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه طی این دوره زمانی (۲۰۰۲ تاکنون) در کنار بسیاری سیاستگذاری‌های رسمی و آشکار دولت ترکیه، برخی سیاستگذاری‌های نهان و پشت‌پرده نیز داشته‌اند که بیشتر بر اصل قدرت‌یابی و گسترش قدرت نظامی و جغرافیایی این کشور در آسیای جنوب غربی استوار بوده است. سیاست‌های صلح‌جویانه و مسالمت‌آمیز در روابط خارجی با همسایگان و سیاست درهای باز در سیاستگذاری اقتصادی ترکیه موجب شد تا این کشور بتواند در قالب سیاست‌هایی چون تنش صفر با همسایگان در دهه اول حاکمیت حزب عدالت و توسعه، تنش با همسایگان خود مانند ایران، سوریه، عراق، یونان، روسیه و ... را کاهش داده و رویکردی تازه در تعاملات و روابط با همسایگان خود ایجاد کند. اما تمام این تلاش‌های ظاهراً تنش‌زدای ترکیه با همسایگان تنها تا سال ۲۰۱۰ دوام داشت و با آغاز تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان عرب، چهره اصلی سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه در قالب چرخش بزرگ در سیاست خارجی این کشور نمایان شد.
ادامه مطلب