بعدازظهر دیروز سه‌شنبه ۲۵ فوریه برابر با هفتم اسفند ۱۴۰۳، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با هدف دیدار و گفت‌وگو با عباس عراقچی، همتای ایرانی خود، وارد تهران شد. وزیر امور خارجه روسیه آخرین بار اول آبان‌ماه ۱۴۰۲ با هدف شرکت در نشست وزرای خارجه سازوکار منطقه‌ای مشورتی «۳+۳» برای جنوب قفقاز (ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، ایران، روسیه، ترکیه) به تهران سفر کرده بود.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره طی یادداشتی و در آستانه سفر سرگئی لاروروف به تهران می نویسد: وقت آن است که وزن روابط تهران _ مسکو باردیگر در ترازو گذاشته شود. وزن کشی این بار می‌تواند ماهیتی متفاوت ازتجربه‌های گذشته باشد. مسکو به مدد بازگشت "دونالد ترامپ" به کاخ سفید و تمایل نهادینه او در به رسمیت شناختن تنها سه قدرت در مرکز قدرت‌های جهانی؛ یعنی ایالات متحده؛ روسیه و چین، فرصت کم بدیلی را برای بازگشت فعال به جامعه جهانی کسب کرده است. گفت‌وگوی طولانی دونالد ترامپ _ولادمیر پوتین در ۱۲ فوریه ۲۰۲۵(۲۴ بهمن ۱۴۰۳) و نخستین گفت‌وگوی "مارک ربیو" و "سرگئی لاوروف" وزیران امور خارجه امریکا _ روسیه در ریاض برای نهتنها جامعه بین‌الملل بلکه به ویژه اروپا- غرب آسیا و دو کشور ایران و اوکراین از اهمیتی استراتژیک برخوردار بود. این اهمیت از آن روست که نتایج مثبت گفت‌وگوها باپیامدهای بسا "متعارض" و یا "متفاوت" از تصورات پیش از این درباره فرایند تحولات منطقه‌ای و حتی جهانی همراه شود.
ادامه مطلب
سفرهای وزیر امور خارجه روسیه به ترکیه و ایران در چارچوب تلاش‌های کرملین برای تقویت روابط خود با دو کشور کلیدی در منطقه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های آنها در راستای منافع روسیه در بحران‌های مختلف است. از یک سو، ترکیه می‌تواند به عنوان یک میانجی مؤثر در بحران اوکراین عمل کند، و از سوی دیگر، ایران و روسیه به عنوان دو متحد نزدیک در خصوص مسائل منطقه‌ای می‌توانند همکاری‌های خود را در جهت منافع مشترک تقویت کنند. این تحرکات نشان‌دهنده تلاش روسیه برای هم‌راستاسازی استراتژی‌های خود با ترکیه و ایران در راستای کاهش فشارهای بین‌المللی و تقویت مواضع خود در منطقه و جهان است.
ادامه مطلب
سعید هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پروفسور دکتر یاسنا دوراکوویچ، وزیر آموزش و علوم فدرال بوسنی در بخشی از سفر رسمی خود به آنکارا، روز سه شنبه (۱۸ فوریه) با وزیر آموزش ملی جمهوری ترکیه یوسف تکین، دیدار و در این خصوص گفت‌وگو کرد. این نشست گامی کلیدی در تقویت همکاری های آموزشی بین دو کشور است و بر این اساس توافقی با اهمیت تاریخی در نظر گرفته می شود که زبان بوسنیایی به یک زبان آکادمیک در ترکیه تبدیل می شود و کرسی مطالعات بوسنیایی در دانشگاه آنکارا، در سال جاری افتتاح خواهد شد.
ادامه مطلب
ترکیه به دلیل ارتقاء توانمندی های موشکی و هوایی، تهدیدی مستقیم برای اسرائیل است. با این حال، آنها ممکن است برای پایین آوردن خطر رویارویی مستقیم با اسرائیل، گروه‌های نیابتی سنی جهادی را مانند ایران تقویت و برای مبارزه با اسرائیل تجهیز کنند. همچنین ممکن است آنها حتی از ارتش جدید سوریه برای درگیری با اسرائیل حمایت کنند.
ادامه مطلب
محمدرضا بابایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایدئولوژی سیاسی حاکم بر نخبگان جدید بیشتر متاثر از قرائت حزب عدالت و توسعه ترکیه از مفهوم اسلام سیاسی است. حکومت جدید دمشق با ارائه این مدل از اسلام سیاسی درصدد است تا حداقل روی کاغذ ضمن تامین حقوق اقلیت‌های دینی، جامعه اکثریت مسلمان سوری را که بیشتر متاثر از مذاهب کلامی اشاعره و شاذلیة هستند را راضی نگه دارند. با این سیاست، ضمن ایجاد یک شبه وفاق اجتماعی در جامعه، نظر جامعه جهانی را نیز برای رفع تحریم‌ها و ادغام این کشور در نهادهای بین‌المللی جلب می‌کنند. احمد الشرع به خوبی می‌دانست که با گفتمان سلفی – جهادی و قرائت جهان وطنی از اسلام و تحکیم شریعت نمی‌تواند نظر مساعد جامعه جهانی را جلب کرد. جولانی دیروز و احمد الشرع این مسئله را نیز می‌داند که تکیه و وابستگی صرف به ترکیه نمی‌تواند انزوای جهانی سوریه را بشکند، از این رو وی درصدد تعامل با همه کنشگران منطقه‌ای و بین‌المللی موثر در نظام جهانی است تا از این طریق مشروعیت حکومت خود را تثبیت کند.
ادامه مطلب
محمدعلی سبحانی در گفت وگویی تاکید دارد که اساسا روسیه هیچ‌گاه سیاست صادقانه‌ای در هیچ موضوعی در مقابل ایران نداشته است. به‌همین‌دلیل اگر ایران در تلاش است با پیام‌های غیرمستقیم و با میانجیگری به دنبال احیای روابط با سوریه جدید باشد، نباید به سمت روسیه برویم و این کار باید بدون نقش‌آفرینی روسیه انجام شود، چون شما دیدید که موضوع تنها تحولات سوریه نیست و در همین مذاکرات برجامی، روس‌ها چگونه احیای توافق را فدای جنگ اوکراین کردند و به‌تازگی هم پوتین با ترامپ تلفنی گفت‌وگو کرده است و احتمالا درباره ایران هم بحث‌هایی داشتند؛ یعنی روسیه می‌تواند با موقعیت ایران صادقانه برخورد نکند. موضوع دیگری هم که نباید فراموش شود، این است که به هر حال روسیه با نقشی که در تحولات سوریه و کشتاری که انجام داد، تا سال‌ها نمی‌تواند نفوذ سابق را در این کشور (سوریه) داشته باشد و سوریه کارنامه و عملکرد روس‌ها را فراموش نمی‌کند. پس این موضوع هم در میانجیگری مسکو بین روابط ایران و دمشق مؤثر است و نمی‌تواند گزینه ایدئالی برای این کار باشد.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: اکنون سوریه در اختیار ترکیه قرار دارد و می تواند بخشی از قلمرو امپراتوری سابق عثمانی را که ترکیه در آرزوی دست یافتن بدان است، بروی ترکیه بگشاید. در صحنه سیاست و دیپلماسی، جنگجویان هیئت تحریر الشام، بازیچه ای دست سیاستمداران کهنه کاری چون رجب طیب اردوغان هستند.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی طی یادداشتی می نویسد که در نهایت، رئیس‌جمهور جدید دمشق درک کرده است که باید بین تأمین مالی عربستان سعودی و قدرت نظامی ترکیه توازن برقرار کند. او با انتخاب ریاض به عنوان نخستین مقصد سفر خود، به اردوغان نشان داد که ترکیه دیگر تنها شریک سوریه نیست. آینده نشان خواهد داد که آیا ایالات متحده آمریکا تصمیم دارد میان متحد سعودی خود و ترکیه عضو ناتو، نقش داور را ایفا کند یا خیر.
ادامه مطلب
نیوشا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اهمیت ترکیه در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ بیشتر از دوره اول او است و فرصت‌های بیشتری را برای آنکارا باز می‌کند.
ادامه مطلب
محمدصالح صدقیان در گفت وگویی اذعان دارد که اسرائیل و آمریکا به شکل جدی و عملیاتی در حال کلید زدن پروژه اخراج فلسطینیان هستند. شاهد قطع کمک‌های آنروا هستیم. وضعیت مردم فلسطین در غزه به هیچ عنوان مناسب نیست. هیچ زیر ساختی سالمی وجود ندارد. وضعیت بهداشت و درمان، آب آشامیدنی، برق و مایحتاج اولیه هم بحرانی است. در کنار آن اسرائیل به دنبال تحمیل شرایط سخت‌تر به فلسطینیان است به امید آنکه با فرسایشی کردن این شرایط، فضا برای کوچ خودخواسته یا داوطلبانه فلسطینیان از باریکه غزه فراهم شود و به نظر می‌رسد که دولت ترامپ هم از این سیاست حمایت خواهد کرد. اگر چنین شرایطی حتی در میان مدت ادامه یابد، من معتقدم در بهترین حالت ۸۵ ساکنان غزه از این باریکه می‌شوند.
ادامه مطلب
مصطفی دنیزر، رئیس شورای بازرگانی ترکیه و مصر بیان کرد در سال‌های اخیر اهتمام شرکت‌های ترکیه‌ای به مصر افزایش چشمگیری داشته است و سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در مصر به ۳.۵ میلیارد دلار رسیده و قرار است طی دو سال ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶، سرمایه‌گذاری‌های جدیدی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار افزوده شود. دنیزر ضمن اشاره به اینکه این سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه‌های پارچه و صنعت پوشاک و دیگر بخش‌ها از جمله لوازم خانگی و گردشگری متمرکز خواهد بود، به ایجاد ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در مصر به واسطه این سرمایه‌گذاری‌ها اشاره کرد. وی با اعلام اینکه شورای متبوعتش پیشتر به مصر سفری داشته و انتظار می‌رود در سال جاری پنج سفر دیگر به این کشور داشته باشد، گفت در صورتی که مصر امتیاز‌های ویژه‌ای به ترکیه اعطا کند، تحقق هدف افزایش مبادلات تجاری امری آسان خواهد بود و می‌توان به ۱۵ میلیارد دلار و در افقی بالاتر می‌توان به ۲۰ میلیارد دلار مبادلات تجاری رساند.
ادامه مطلب
پروژه اتصال شبکه‌های راه آهن عراق و ایران با احداث خط آهن ۳۲ کیلومتری شلمچه – بصره، بحث‌هایی بین مخالفان و موافقان این پروژه در عراق ایجاد کرده و حتی برخی مخالفان، اجرای این پروژه را موجب از رونق افتادن پروژه عظیم بندر فاو می‌دانند.
ادامه مطلب
سید احمد کاظمی موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در ایران امروز کسی نمی گوید و نمی نویسد که ترک ها، به رغم شکستی که در چالدران به ایران دادند، ادعا دارند که ما زبان فارسی به هند و سیام و سنگاپور بردیم، و تاتارها بودند که سه سده فارسی را زبان رسمی دولت هند اعلام کردند که نفوذش هنوز باقی است. ترک‌ها بودند که کتب و نوشته های تاریخی ایران را بهتر از خود ایرانیان حفظ کردند. کسی جایی نمی خواند که هندیان فرهنگ‌شناس هنوز فارسی را بسان یک زبان فاخر (sophisticated) می نگرند و در سخنان خود عبارات زیبایی از شعر سعدی و بیدل را به عنوان شاهد می آورند.
ادامه مطلب
اکنون آنکارا قصد دارد در سوریه جدید نقش اصلی را ایفا کند و خلاء ایجاد شده با خروج ایران، متحد اصلی بشا اسد را خود پر کند. این اقدام ممکن است باعث رقابت با کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس و نگرانی اسرائیل شود.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید با استفاده از ظرفیت های کشورمان، به خصوص ظرفیت های فرهنگی و اقتصادی و به دور از اقدامات هیجانی برای افزایش همکاری با جمهوری آذربایجان، ترکیه، کشورهای آسیای میانه و همسایگان تلاش سوء تفاهمات را مرتفع و به حساسیت های یکدیگر احترام بگذاریم تا هم از منافع ملی مان دفاع و هم منطقه را به سوی ثبات هدایت کنیم.
ادامه مطلب
بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که ترکیه تهدیدی حتی بزرگ‌تر برای امنیت اسرائیل به شمار می‌آید. این تهدید نه تنها ناشی از جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای ترکیه است، بلکه با همسویی ایدئولوژیک آن با گروه‌هایی مانند اخوان‌المسلمین شکل گرفته است که به‌طور مستقیم ثبات اسرائیل را به چالش می‌کشد.
ادامه مطلب
در‌حالی روسیه میزبان بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه پس از سقوط حکومتش است که روز سه‌شنبه یک هیئت عالی‌رتبه روس برای نخستین بار از زمان کنار رفتن دولت سابق سوریه از قدرت و تسلط مخالفان بر این کشور، وارد دمشق شد.
ادامه مطلب
وقایع سوریه پیش از این شکاف‌هایی را بین مصر، ایران، و ترکیه آشکار و نقاط اختلاف آنها را برجسته کرده است. وقتی سه قدرت D-۸ دور هم جمع شدند، حرف‌های شیرین بین رهبران آنها ردو بدل شد. اما این سخنان شیرین نتوانست شکاف‌های جدید و نگرانی‌ها در مورد تغییر رژیم در دمشق را بپوشاند.
ادامه مطلب
حامد نقی لو طی یادداشتی می نویسد: در طول چند سال اخیر، کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تلاش‌های زیادی برای خفگی ژئوپلیتیک ایران انجام داده‌اند. این تلاش‌ها به دلایل مختلف اقتصادی، نظامی و سیاسی انجام می‌شود. در بررسی این تلاش‌ها و تأثیرات آنها بر ایران به دنبال راهکارهای ممکن برای مقابله با این چالش‌ها هستیم.
ادامه مطلب
با وجود حمایت‌های رسمی شخصیت‌ها و نهاد‌ها و سازمان‌های ترکیه از فرآیند شکل‌گیری حکومت جدید سوریه اما، عرصه و سپهر سیاسی ترکیه شاهد اختلافاتی میان احزاب سیاسی در رابطه با وضعیت سوریه پس از سقوط نظام بشار اسد است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع، سیاست غرب نسبت به ترکیه این بوده است: آن قدر آن را داخل نگه دار تا خارج نشود و آن قدر آن را بالا نگه دار تا زیر نرود. ۳۸ سال است که ترکیه پشت درهای اروپا نگه داشته شده و عضویت آن در اتحادیه اروپا هنوز هم بحث هرساله سیاستمداران است. غرب ترکیه را پشت درهای اروپا نگه داشته تا مبادا یک عثمانی دیگر به پا خیزد و دوباره به دروازه های وین برسد. بهترین کار برای این سیاست نیز عمل کردن به قاعده‌ای دیرینه و معروف در روابط بین‌الملل است: «دوست خود را نزدیک نگه‌دار، اما دشمن خود را نزدیک‌تر!» با این حال، به نظر می رسد که ترکیه برای غرب دیگر همانند گذشته اهمیت ندارد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتیجه جنگ در قره باغ کوهستانی (آرتساخ) در سال ۲۰۲۰ واقعیت جدیدی را در قفقاز جنوبی به وجود آورد و توازن قوا را به نفع ترکیه و باکو تغییر داد. در نتیجه ادغام و همگرایی بیشتر دولت‌های عضو سازمان کشورهای ترک تسهیل شد. این سازمان هم اکنون از قابلیت قابل توجهی در عرصه ژئوپلیتیک برای مهار نفوذ روسیه و ایران برخوردار است. علاوه براین، امکان ایجاد یک ناتوی ترکی در منطقه، با هدف محاصره روسیه و تهدید چین و ایران با مشارکت ترکیه و کشورهای قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی وجود دارد که نتیجه آن به نفع اتحادیه اروپا و ایالات متحده خواهد بود.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: برخی منابع خبری گزارش می‌دهند که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، مترصد فرصتی است تا به دمشق برود و در مسجد اموی نماز جمعه بخواند، گویی که می‌خواهد روح سلاطین عثمانی را زنده کند! نه تحریر الشام و گروه های سیاسی سوری یکپارچه هستند که اردوغان بتواند خیال و اراده خود را بر سربه‌راهی – اگر نگوییم سرسپردگی – آنها تحمیل کند و نه جامعه جهانی اجازه می‌دهد اردوغان به راحتی به فکر خلافت عثمانی خود بیفتد و کشورگشایی کند!
ادامه مطلب
اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اسرائیل و حامیانش، به‌ویژه آمریکا و انگلیس، همواره با تشدید اختلافات قومی و مذهبی تلاش می کنند دستیابی به اهدافشان را تسهیل کنند. آنها با استفاده از ترفندهای رسانه ای، از یک طرف ایده های تنش آفرین را در سطح یک کشور یا منطقه مطرح یا ترویج می کنند و از طرف دیگر علیه آن تبلیغ می کنند و با نفوذ در افکار عمومی و مراکز تصمیم گیری، طرف های ذینفع را تحریک و تشویق به واکنش می کنند.
ادامه مطلب
یک مقام ارشد نیروهای کُرد در سوریه گفت نیروهای آمریکا و فرانسه می‌توانند امنیت تمامی منطقه مرزی در شمال سوریه را تأمین کنند تا از بروز جنگ میان نیروهای کرد سوری مورد حمایت غرب با ترکیه جلوگیری شود. الهام احمد که مسئول سیاست خارجی حکومت خودمختار کردها در سوریه است، به شبکه ۵ تلویزیون فرانسه گفت نیروهای این منطقه آماده هستند که آمریکا و فرانسه امنیت این مناطق را تأمین کنند و عهده‌دار این مسئولیت شوند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری کنونی ترکیه، در ۲۲ سال اخیر حاکم مطلق این کشور بوده و در قالب یک الگوی نمایشی حکمرانی مطلوب تلاش داشته با نیرنگ بر افکار عمومی منطقه‌ای نیز سلطه یافته و الگوی حکمرانی خود را جهانی سازد. این جهانی سازی الگوی حکمرانی دولت اردوغان، ابزار و تاکتیک برسازی اردوغان به عنوان یک پیامبر جهانی در عصر کنونی است، البته پیامبری دروغین!
ادامه مطلب
می توان انتظار ادامه تنش های قومی و فرقه ای در سوریه را در سال های آینده داشت که ممکن است اسرائیلی ها (از طرف دروزی ها)، ایرانی ها (از طرف علویان) و ترک ها (از طرف اکثریت سنی ها) را درگیر کند. همزمان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، که از سوی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل برای پیوستن به اسرائیل در حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران تحت فشار قرار گرفته است، احتمالاً تصمیم خواهد گرفت که دعوت برای افزایش حضور نیروهای نظامی آمریکا در منطقه و بسیاری از درگیری های آنها را رد کند.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تمایل به داشتن «خدا و خرما»، یا همانطور که ضرب‌المثل ترکیه‌ای می‌گوید: Daldaki kuş da benim, elimdeki kuş da (هم پرنده روی شاخه برای من است، هم پرنده در دست من برای من است) تنها مختص به رویکرد آنکارا در قبال سازمان‌ها و نهادهای جهانی نیست. روابط دوجانبه و چندجانبه نیز از این چندگانگی بی‌نصیب نمانده‌اند.
ادامه مطلب
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، روز سه‌شنبه هفتم ژانویه (۱۸ دی) در مصاحبه‌ای با شبکه‌های تلویزیونی محلی، ضمن اشاره به تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، با ادبیاتی کم‌سابقه، ادعاهای ضدایرانی تندی را به زبان راند. در این میان، مانور او بر دالان موهوم زنگزور، آن‌هم در میانه تحولات سوریه و درست یک ماه پس از سقوط حکومت اسد، این گزاره احتمالی را پررنگ‌تر کرده که هم‌زمانی تحولات خاومیانه و ققفاز می‌تواند به چالشی برای مرزهای ایران و ارمنستان منجر شود.
ادامه مطلب