استراتژی چین برای پوشش ریسک، برای حوزه هسته‌ای نامناسب بوده است. در اینجا، ابهام یک سپر نیست، بلکه مسئولیتی است که اعتبار پکن را از بین می‌برد و باعث تشدید تنش می‌شود. برخلاف ترتیبات تجاری یا امنیتی متعارف، دیپلماسی هسته‌ای فضای کمی برای فرار دیپلماتیک فراهم می‌کند. عدم اقدام به خودی خود به یک انتخاب تبدیل می‌شود و عواقب فزاینده‌ای دارد.
ادامه مطلب
عباس عراقچی، وزیر أمور خارجه ایران، به سی‌بی‌اس گفته که تهران تا زمانی که آمریکا تضمین ندهد در میانه مذاکرات حمله نظامی انجام نخواهد داد، وارد گفت‌وگوهای رسمی نمی‌شود.
ادامه مطلب
محمد محمودی‌کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به نظر می‌رسد فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند شکل دیگری از جنگ علیه ایران باشد که در آن به جای موشک و پهپاد، از تحریم‌های فلج‌کننده استفاده می‌شود. این سناریو به ویژه با توجه به نزدیک شدن به تاریخ انقضای برخی محدودیت‌های برجام (اکتبر ۲۰۲۵) محتمل‌تر شده است.
ادامه مطلب
کیومرث اشتریان می نویسد: سازوکار ماشه یا «اسنپ‌بک» تهدیدات گوناگونی برای ایران دارد و بنابراین سیاست‌های متفاوتی برای وضعیت جدید باید در پیش گرفته شود. در تحریم‌های پیش و پس از برجام هرکس که مقصر بوده باشد، راهی جز تدبیر و تأمل برای راه‌حل‌های چندوجهی نداریم. به‌جای سرزنش رقیب و بهره‌برداری از رنج مردم برای بالابردن جناح خود باید اندیشید که چه می‌توان کرد؟
ادامه مطلب
فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چشم‌انداز آینده برجام و این مسیر دیپلماتیک، ترکیبی از صبر و هوشمندی، حفظ خطوط قرمز و تعامل با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است. برای ایران ادامه دیپلماسی صبورانه، حفظ استقلال راهبردی و جلوگیری از تشدید تنش‌ها اهمیت فراوان دارد. تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در کنار مذاکرات هسته‌ای باید به سیاست‌های کلان افزوده شود تا منافع امنیتی راهبردی ایران به شکل کامل حفظ شود. در مقابل، کشورهای اروپایی که نقش میانجی دارند، باید برای ارائه تضمین‌های ملموس‌تر، ایجاد سازوکارهای اجرایی قوی و حفظ استقلال سیاسی خود در برابر فشارهای آمریکا تلاش کنند.
ادامه مطلب
این گونه برداشت می شود که مذاکرات غیرمستقیم در عمان ادامه دارد، اما حملات اسرائیل و شروط سخت‌گیرانه آمریکا، پیشرفت را کند کرده است. ایران بر حق غنی‌سازی تأکید دارد و گفته است که هرگونه توافق باید لغو تحریم‌ها را شامل باشد. احتمال توافق محدود وجود دارد، اما توافقی جامع مانند برجام بعید به نظر می‌رسد.
ادامه مطلب
در حالی که توجه محافل سیاسی و رسانه‌ای به پیامدهای جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران و احتمال ازسرگیری مذاکرات تهران-واشنگتن معطوف است، بحث فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط اروپا می‌تواند به تشدید تنش‌های دیپلماتیک جدیدی منجر شود.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مکانیسم ماشه همچنان یکی از بزرگ‌ترین موانع برای احیای برجام است و حل این اختلاف نیازمند سازش و توافقی خلاقانه است که بتواند نگرانی‌های هر دو طرف را در نظر بگیرد. ایران بر این باور است که تا این موضوع حل نشود، نه تضمینی برای اجرای پایدار برجام وجود دارد و نه منافع اقتصادی این توافق به‌صورت واقعی محقق خواهد شد. غرب نیز معتقد است که بدون مکانیسم ماشه نمی‌تواند اجرای تعهدات ایران را تضمین کند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: طرف ایرانی در حالی وارد مذاکرات رم شده که از یک سو عصبانی است و می‌گوید آشفتگی در مواضع امریکا را برنمی‌تابد و نمی‌تواند باور کند که طرف امریکایی تا چه اندازه در پیشبرد مذاکرات برای رسیدن به نتیجه‌ای قابل قبول، جدی است؛ و از سوی دیگر احساس می‌کند همچنان باید طرف امریکایی را بیازماید و با طمانینه و احتیاط بیشتر به گفت‌وگوها ادامه دهد.
ادامه مطلب
آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای پیش‌بینی سرنوشت مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، لازم است داده‌های موجود، دینامیک‌های سیاسی و متغیرهای تاثیر گذار تحولات داخلی و خارجی ایران و امریکا را با دقت تحلیل کنیم.
ادامه مطلب
هشدار عراقچی به تروئیکای اروپایی نشان‌دهنده حساسیت لحظه کنونی در روابط ایران و اروپا است. درحالی‌که مذاکرات تهران و واشنگتن در جریان است، تروئیکا با تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه، بازی دیپلماتیک خطرناکی را پیش می‌برد. شاید از یک منظر، واشنگتن به دنبال تقسیم وظایف با اروپا، ذیل نقش پلیس خوب و بد باشد و یا کاخ سفید با حفظ اهرم مکانیسم ماشه در دست اروپا، چندان بی میل به تشدید فشار روی تهران نباشد، اما خروجی آن به سود هیچ کدام از طرف ها نخواهد بود و صرفا تصاعد تنش را به دنبال دارد.
ادامه مطلب
در چنین وضعیتی به دولت امریکا و شخص دونالد پیشنهاد می‌شود که به‌جای تکرار برجام که ترامپ از آن ابراز انزجار می‌کند، یک توافق «بیشتر در برابر بیشتر» را پیشنهاد دهد: رفع تحریم‌های بیشتر، در برابر محدودیت‌های شدیدتر، نظارت گسترده‌تر و شاید حتی مهار برنامه موشکی و حمایت‌های نظامی ایران از دشمنان آمریکا.
ادامه مطلب
رسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این مقاله، تلاش می‌شود راهبرد جدید ترامپ در قبال ایران مورد بررسی قرار گیرد؛ راهبردی که به‌وضوح فراتر از کنترل برنامه هسته‌ای بوده و به دنبال خلع سلاح راهبردی و محدودسازی نفوذ منطقه‌ای ایران است. همچنین واکنش‌های ایران و دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در این چارچوب تحلیل خواهد شد تا چشم‌اندازی واقع‌گرایانه از آینده روابط دو کشور ارائه شود.
ادامه مطلب
با این حال تهدید واقعی هسته‌ای در کنار پیامدهای فاجعه‌بار استفاده از سلاح‌های اتمی، انگیزه‌ای جدی برای رسیدن به توافق فراهم کرده است. تا کنون سه دور گفت‌وگو پیش رفته و چالش‌های سیاسی داخلی هر دو کشور بزرگ‌ترین مانع در برابر رسیدن به راه‌حل هستند اما هم دونالد ترامپ و هم جمهوری اسلامی ایران عزم خود را برای جلوگیری از جنگ نشان داده‌اند.
ادامه مطلب
آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در مقطع حساسی قرار دارد. در حالی که امکان دستیابی به توافقی واقع‌بینانه وجود دارد، پیام‌های متناقض دولت آمریکا و اصرار بر خواسته‌های غیرعملی مانند برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران، خطر بن‌بست را افزایش می‌دهد. تجربه برجام نشان داد که دیپلماسی می‌تواند مؤثر باشد، اما نیازمند انعطاف‌پذیری و اعتماد متقابل است.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: همان گونه که ماهیت و رفتارهای طرف مقابل و تجربه به دست آمده از مذاکرات برجام نشان می دهد باید همه عناصر و الزامات یک مذاکرات را مورد توجه و محاسبه قرار داد.
ادامه مطلب
محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند عمل متقابل در برابر مواضع غیر دوستانه کشورهای اروپایی به‌ویژه انگلیس، فرانسه و آلمان، در برخی موارد ضروری است، اما این کشورها در فرجام مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا نقشی حساس دارند؛ از این رو، حفظ هماهنگی با تمام طرف‌های توافق ۲۰۱۵ از جمله این سه کشور حیاتی است و می تواند مفید باشد.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی می‌نویسد: تداوم مذاکرات، حتی بی‌فایده، می‌تواند به مثابه به تعویق افتادن زمان تنش سخت و جنگ باشد که همان هم غنیمت است. طرف‌های بسیاری هستند که برای ورود به جنگ با ایران لحظه‌شماری می‌کنند.
ادامه مطلب
احمد جرفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخلاف دوره‌های پیشین، که برخی کشورهای منطقه با مذاکرات هسته‌ای ایران (گروه ۵+۱) مخالفت می‌کردند، رویکرد هوشمندانه عراقچی توانسته است حمایت کشورهای همسایه را جلب کند.
ادامه مطلب
حسین حاجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترامپ درصدد برگرداندن قدرت آمریکا به اواخر جنگ جهانی دوم است، دوره ای که آمریکا قدرت بلامنازع و مطلق جهان بود. زیاده خواهی های ترامپ در خروج از پیمان های بین المللی، تنش با اروپا، باج خواهی از کشورهای کانادا، چین، روسیه، مکزیک و خاصتا جمهوری اسلامی ایران در راستای بازیابی هژمونی و سلطه جهانی است.
ادامه مطلب
گزارش‌ها حاکی از آن است که مذاکرات به مرحله بررسی جزئیات و مطالبات دو طرف وارد شده است. صداوسیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد که گفت‌وگوهای کارشناسی و فنی پیشرفت کرده و هیئت‌های کارشناسی برای مشورت به کشورهای خود بازمی‌گردند. این نشان‌دهنده حرکت از بحث‌های کلی (مانند تعیین چارچوب و اصول) به مذاکرات تخصصی‌تر در مورد مسائل فنی، مانند سطح غنی‌سازی اورانیوم، ذخایر اورانیوم غنی‌شده و رفع تحریم‌هاست.
ادامه مطلب
امید موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به شرایط دریافت سوخت هسته ای با غنای پایین از بانک سوخت هسته ای آژانس که در قزاقستان مستقر است نشان می دهد که اکنون و بیش از همیشه، نگاه استکباری این نهاد بر فعالیت های حرفه ای آن سایه انداخته و در این میان بر مذاکره کنندگان واجب و لازم است که برای حفظ دستاوردهای ارزشمند دانشمندان کشورمان و نیز حفظ ساختار صنعت هسته ای، بر حفظ صنعت غنی سازی در داخل ایران تاکید و تمرکز شود و پیشنهادهای طرف آمریکایی مبنی بر تامین اورانیم مورد نیاز ایران را با قاطیت رد کنند.
ادامه مطلب
کارشناسان معتقدند که مذاکرات مسقط می‌تواند زمینه‌ساز توافقی موقت باشد، اما دستیابی به یک توافق جامع مشابه برجام در کوتاه‌مدت بعید است.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری، تقویت شرکتهای دانش بنیان، افزایش بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، مشارکت با بخش خصوصی و همکاری با شرکتهای معتبر بین‌المللی می تواند مقدمات این امر را فراهم کند. هر چند همه این موارد مستلزم بازگشت آرامش به فضای سیاست خارجی کشور، رفع تحریم‌ها و عادی شدن روابط سیاسی – اقتصادی ایران با جهان است؛ امری که مجدداً اهمیت به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای جاری و روایت سازی های دیپلماتیک مؤثر کشورمان در این اثنا را نشان می دهد.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آینده پرونده هسته‌ای بیش از آنکه به مذاکرات فنی وابسته باشد، به تحولات داخلی و تغییر موازنه قوا میان جناح‌های حکومتی بستگی دارد. برجام نشان داد که دیپلماسی ایران در عین انعطاف‌پذیری محدود، ظرفیت‌هایی برای تعامل سازنده دارد، اما این ظرفیت‌ها همواره تحت تأثیر ملاحظات امنیتی و رقابت‌های جناحی قرار می‌گیرند.
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عمان، با سابقه‌ای درخشان در میانجی‌گری، بار دیگر بستری برای گفت‌وگو فراهم کرده است. اما آیا این مذاکرات به گشایشی تاریخی منجر خواهد شد یا در سایه بی‌اعتمادی و فشار حداکثری به بن‌بست می‌رسد؟
ادامه مطلب
غلامرضا نظربلند در یادداشتی می نویسد: نخستین جلسه مذاکرات ایران و آمریکا راجع به موضوع هسته‌ای و احیانا دیگر موضوعات در مسقط برگزار شد. این جلسه در حالی پایان یافت که دست‌کم تا آنجا که پیوست رسانه‌ای دلالت می‌کند، متضمن رضایت‌مندی طرفین بوده است. اهمیت این امر در آن است که پیش‌تر، فضایی آکنده از بی‌اعتمادی، نااطمینانی و ابهام و ایهام بر کلیت امر سایه افکنده بود.
ادامه مطلب
وحید نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بالطبع این یادداشت منتقدان زیادی خواهد داشت؛ عده ای آن را بلندپروازانه خواهند دانست؛ عده ای آن را بر خلاف ماهیت انقلابی جمهوری اسلامی می‌دانند و عده دیگری احتمالاً «غیرعملی»؛ نگارنده از هویت متصلب و نهادینه شده در سیاست خارجی ایران و نیازمندی رویکرد «بزرگ در برابر بزرگ» به چرخش استراتژیک در سیاست خارجی واقف است؛ دشواری چنین چرخشی و ملاحظات فکری تصمیم سازان بر این قلم پوشیده نیست؛ با این حال، تاریخ روابط بین‌الملل نشان داده نام نیکوی سیاستمداران در وفاداری به منافع و امنیت ملّی است و توجه به این امر، می تواند جسارت لازم را برای اتخاذ رویکرد بزرگ در برابر بزرگ هموار سازد.
ادامه مطلب
ایران که از نظر راهبردی تضعیف شده، سیگنال‌هایی ارسال کرده که مایل است درباره نظامی‌سازی برنامه هسته‌ای خود با ایالات متحده گفتگو کند، اما هرگونه پیشرفت دیپلماتیک بسیار بعید به نظر می‌رسد.
ادامه مطلب
حافظ حاجی کریم جباری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر یک از سه کشور انگلیس، فرانسه و آمریکا (در صورت بازگشت آمریکا به برجام) می تواند به تنهایی، شش قطعنامه ی تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد را که طی سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی، مطابق با سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ (به اضافه ی قطعنامه ۲۲۲۴ سال ۲۰۱۵ میلادی-۱۳۹۴) علیه جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده بازگرداند. بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام و بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، این امکان در حال حاضر کاملا برای انگلیس و فرانسه فراهم است. بر اساس اطلاعیه های دو کشور مذکور، خصوصا انگلیس قصد دارد تا پیش از مهلت تعیین شده در برجام، یعنی ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (برابر با ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) این سازوکار را فعال کند.
ادامه مطلب