سقوط بشار اسد، رئیس جمهوری سابق سوریه، جایگاه ایران را تضعیف و فضایی در شام ایجاد کرده که عربستان سعودی آماده پر کردن آن است.
ادامه مطلب
عبدالامیر نبوی در گفتگویی اظهار داشت: عامل اصلی برای بازتعریف راهبردی مصر در منطقه «مواجهه با توسعه‌طلبی رژیم اسرائیل» است. این استاد دانشگاه با مرور کلی تحولات، تأکید می‌کند: «شتاب و عمق تغییرات ژئوپلیتیک در غرب آسیا به خصوص پس از تجاوزات مکرر رژیم اسرائیل به سوریه، لبنان و …، و همچنین حمله به ایران و قطر، دیگر دولت‌ها را واداشته تا با تنوع‌بخشیدن به مشارکت‌ها و گسترش روابط اقتصادی و دیپلماتیک، عملا لنگرگاه‌های امیدبخش و اطمینان‌بخش جدیدی را برای خود، با هدف مدیریت بحران‌ها جستجو کنند».
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: صلح خاورمیانه نه در پیروزی نظامی، بلکه در عدالت و همزیستی نهفته است. خاورمیانه می‌تواند صلح و رفاه داشته باشد، اگر چرخه انتقام خارج شود و به دیپلماسی بازگردد.
ادامه مطلب
علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: غزه امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند صلح است؛ اما صلحی عادلانه، متوازن و بر پایه کرامت انسانی، نه صلحی که در لباس آتش‌بس، اشغال را جاودانه می‌کند.
ادامه مطلب
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل اخیراً یک «طرح بیست‌گانه صلح» را جشن گرفتند، اما تا زمانی که اسرائیل به رفتار تهاجمی ادامه دهد و مطالبات مشروع فلسطینیان را نادیده بگیرد، این ابتکار شانسی برای بازگرداندن ثبات ندارد. اسرائیل که پیش‌تر امیدوار بود با حمایت آمریکا نظم دلخواه خود را بنا کند، اکنون منزوی‌تر از همیشه است؛ همکاری با تل‌آویو برای دولت‌های عربی هزینه‌ای سیاسی و حیثیتی سنگین دارد و شرکای دیروز به رقبای محتاط بدل شده‌اند.
ادامه مطلب
در سال ۲۰۲۴، رویارویی بین اسرائیل و ایران از خصومت‌های غیرمستقیم و نیابتی به تبادل مستقیم حملات تغییر یافت. در اول آوریل، یک حمله هوایی مشکوک به اسرائیل علیه ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، سوریه، به کشته شدن دو ژنرال و پنج مشاور نظامی ایران منجر شد. ایران با انجام بیش از سیصد حمله پهپادی و موشکی تلافی کرد، که اولین باری بود که ایران مستقیماً اسرائیل را هدف قرار می‌داد.
ادامه مطلب
پس از فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تمامی قطع‌نامه‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران، فضای سیاسی و دیپلماتیک میان تهران و غرب عملا به مرحله‌ای از رکود و بن‌بست رسیده است. در چنین شرایطی، اغلب ناظران و تحلیلگران بر این باورند که در هفته‌ها و حتی ماه‌های پیش‌رو، چشم‌انداز روشنی برای ازسرگیری گفت‌وگوهای هسته‌ای وجود ندارد؛ مگر آنکه رخدادی پیش‌بینی‌ناپذیر بتواند معادلات فعلی را به‌طور اساسی دگرگون کند.
ادامه مطلب
ترکیه روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد که در همسویی با فشارهای بین‌المللی علیه ایران و برای محدودکردن برنامه هسته‌ای این کشور، دارایی‌های شماری از افراد و نهادهای مرتبط با این برنامه را مسدود کرده است. بر‌اساس گزارش یورونیوز و خبرگزاری‌های ترکیه، این اقدام در پی فرمانی از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، انجام شده و شامل افراد و شرکت‌هایی می‌شود که در بخش‌های مختلف مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران فعالیت دارند.
ادامه مطلب
احمد شیرزاد می نویسد: اهالی کاروان صمود انسان‌های بزرگی هستند. قلم از توصیف بزرگی روح این آدم‌ها عاجز است. وجود امثال اینهاست که این دنیا را زیبا می‌کند. اگر در این روزگار چهره‌هایی مانند نتانیاهو و ترامپ تجسم عینی دنائت و پستی نوع بشر هستند، از دیگر سو راهیان کاروان صمود نماد بزرگ‌طبعی انسان‌ها و فداکاری و ازخودگذشتگی در راه ارزش‌های متعالی اخلاقی هستند.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این طرح‌ها فقط راه عبور و مرور نیستند، بلکه بخشی از یک نقشه بزرگ‌تر و پیچیده هستند. هدف آنها فراتر از دستاوردهای کوتاه‌مدت و نظامی است و سعی می‌کنند چند زمینه مختلف مثل مسائل اجتماعی، اقتصادی و امنیتی منطقه را همزمان تحت تأثیر قرار دهند.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جنگی که اکنون در منطقه جریان دارد جنگ روایت ها و گفتمان سازی است که متاسفانه دشمن در این مورد دست بالا دارد و ما کار زیادی انجام نداده ایم. باید تبیین شود که ما جنگ طلب نیستیم.
ادامه مطلب
بازگشت تحریم‌های موسوم به «ماشه» در هفته ای که گذشت و پیش تر از آن، تجربه تلخ جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، صحنه خاورمیانه را به نقطه‌ای پرابهام و متزلزل رسانده است؛ نقطه‌ای که بسیاری از تحلیلگران آن را «بن‌بست دیپلماتیک» می‌نامند. هرچند غرب در موضع‌گیری‌های علنی خود همچنان از «باز بودن درِ مذاکره» سخن می‌گوید، اما در عمل، پیش‌شرط‌های سختی را مطرح کرده که ایران آنها را غیرقابل‌پذیرش می‌داند.
ادامه مطلب
امیر مقدمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حالا بسیاری از ایرانی‌ها، حتی آن‌هایی که پیش‌تر طرفدار تعامل با غرب بودند، آمریکا را نه‌فقط به‌عنوان یک قدرت خارجی، بلکه به‌عنوان تهدیدی مستقیم علیه استقلال و امنیت ملی می‌بینند.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ارکان اصلی سیاست خارجی ترکیه به طور عام از سال ۲۰۰۲ و به خاص از سال ۲۰۱۱ بر مبنای نئوعثمانیم، پان ترکیسم، ارائه الگویی از مدل اسلام ترکیه‌ای بوده است؛ که این رویکرد، یادآور اصول مطرح شده در کتاب «سه طرز سیاست» یوسف آکچورا در اواخر دوره عثمانی بود که بر انتخاب یکی از سه سیاست (عثمانی‌گرایی، اسلام‌گرایی و پان‌ترکیسم) تاکید داشت؛ اما اکنون، سیاست عملی معاصر ترکیه، سنتزی از این سه طرز سیاست است که البته از محتوای اسلام‌گرایی آن کاسته و بر ظواهر تبلیغاتی‌اش افزوده شده است.
ادامه مطلب
امیرحسین عسگری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این طرح موسوم به «۲۰گانه ترامپ» از منظر حقوق بین‌الملل واجد نکات مثبت و منفی متعددی است که ارزیابی آنها می‌تواند چشم‌اندازی واقع‌بینانه از ظرفیت‌ها و موانع حقوقی پیش رو فراهم کند.
ادامه مطلب
رسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به مجموعه شرایط موجود می‌توان گفت که احتمال وقوع جنگ مستقیم جدید میان ایران و آمریکا و اسرائیل در کوتاه‌مدت پایین است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به جای آنکه بپرسیم «چرا دولت های غربی در حال به رسمیت شناختن کشور فلسطین هستند؟»، باید چنین پرسید: «منافع دولت های غربی در به رسمیت شناختن کشور فلسطین چیست»؟
ادامه مطلب
هدف اصلی کشورهای عربی از تقویت روابط دفاعی با پاکستان، ایجاد نوعی بازدارندگی در برابر اسرائیل است. اسرائیل به عنوان تنها قدرت هسته‌ای در خاورمیانه، پس از هفتم اکتبر سیاست‌های تهاجمی‌تری را در منطقه در پیش گرفته و این مساله نگرانی بسیاری از کشورهای عربی را برانگیخته است. از سوی دیگر، پاکستان به عنوان قدرت اتمی جهان اسلام، می‌تواند به عنوان وزنه‌ای مهم در معادلات بازدارندگی منطقه‌ای ایفای نقش کند و این همان نقطه‌ای است که همکاری‌های اخیر را معنادار می‌سازد.
ادامه مطلب
حمیدرضا جوادی قلعه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نتانیاهو به دنبال ترسیم این صحنه بود که آنها در حال محاکمه منجی مردم اسرائیل هستند. این ژست سیاسی به جایی رسید که او ساعاتی قبل از آغاز جنگ تحمیلی ضد ایران، به دیوار ندبه رفت و شعار جنگ را (عام کِلاوی) از سفر اعداد (سفر بَمیدبار) بیرون کشید و رسما جنگ علیه ایران را اعلام کرد. او به دنبال این بود که خود را همچون موسی (ع)، نجات‌دهنده ترسیم کند.
ادامه مطلب
تا زمان نگارش این مطلب، هیچ اظهار نظر رسمی از سوی مقامات اسرائیلی در مورد امضای این توافقنامه منتشر نشده است، مگر اینکه آنچه روزنامه اسرائیل هیوم در ۲۰ سپتامبر گزارش داد را به عنوان اعتراض غیرمستقیم به اقدام عربستان سعودی در نظر بگیریم. این روزنامه نوشت: «دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اطلاع داد که آماده نیست هیچ تلاشی برای گنجاندن تشکیلات خودگردان فلسطین در تشکیلاتی که پس از پایان جنگ در نوار غزه تشکیل خواهد شد، طبق خواسته پادشاهی، انجام دهد. بنابراین، اسرائیل به وضوح اعلام می‌کند که علاقه‌ای به عادی‌سازی روابط با ریاض ندارد.»
ادامه مطلب
سیروس حاجی زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در جهانی که شورای امنیت حتی نام متجاوز را به زبان نمی‌آورد، در منطقه‌ای که اجلاس‌های سران به‌جای اقدام، به انشاء‌خوانی شباهت یافته‌اند، و در شرایطی که ابزارهای فشار اقتصادی، سیاسی و نظامی بیکار مانده‌اند، اسرائیل دلیلی برای توقف تجاوزات خود نمی‌بیند.
ادامه مطلب
اعلامیه‌های کشورهای اروپایی مبنی بر به رسمیت شناختن «فلسطین» بیشتر مربوط به سیاست داخلی است تا حماس یا جنگ جاری. خیابان‌های اروپا در حال جوش و خروش است و به رسمیت شناختن کشور فلسطین اقدامی است که رهبران می‌توانند برای جلب رضایت رأی‌دهندگان بدون اتخاذ اقدامات سخت‌تر و دشوارتر مانند تحریم اسرائیل انجام دهند.
ادامه مطلب
سید محمد شفیعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نظریه بازی‌ها شاخه‌ای از ریاضیات است که رفتار بازیگران در شرایط رقابتی و تعاملی را تحلیل می‌کند. این نظریه بر پایه این فرض است که هر بازیگر (کشور، گروه، رهبر یا سازمان) با آگاهی از تصمیمات بالقوه دیگران و پیامدهای آنها، بهترین استراتژی را برای رسیدن به اهداف خود انتخاب می‌کند. در واقع بازیگران نه تنها اقدامات خود را می‌سنجند بلکه واکنش احتمالی رقبای خود را هم پیش‌بینی می‌کنند. از منظر نظریه بازی‌ها، هر بازیگر در حال تصمیم‌گیری میان گزینه‌های مختلف است که ترکیبی از ریسک و دستاورد به همراه دارند و تغییرات قدرت نسبی سایر بازیگران و رقبا، نتیجه مستقیم این تعاملات پیچیده است.
ادامه مطلب
علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حمله مستقیم اسرائیل به مناطق مسکونی و حتی آسیب به مراکز دیپلماتیک، سبب شد بسیاری از ناظران این نشست را نقطه عطفی در دیپلماسی منطقه‌ای بدانند. اما متن بیانیه پایانی نشان داد که جهان عرب، علی‌رغم بهره‌گیری از زبان شدیداللحن، همچنان درگیر ضعف‌های ساختاری و ناتوانی‌های دیرینه است.
ادامه مطلب
اخیراً سه کشور بریتانیا، کانادا و استرالیا به طور رسمی اعلام کردند که کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسند. این اقدام در بیانیه‌های نخست‌وزیران سه کشور با محوریت صلح و راه‌حل دو کشوری مطرح شده است. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، به طور مشخص تأکید کرد که جنبش حماس نباید هیچ نقشی در آینده کشور فلسطین داشته باشد و تحریم‌های جدیدی علیه افراد وابسته به این گروه اعمال خواهد شد. او همچنین بر ضرورت آزادی فوری گروگان‌ها و ورود کمک‌های انسانی به غزه تأکید کرد.
ادامه مطلب
نشانه‌های متعددی از واکنش‌های داخلی به حمله اسرائیل علیه رهبران حماس در دوحه وجود دارد. مواضع از اجماع بر سر "لزوم انتقام از رهبران حماس و تعقیب آنها در همه جا" تا ترس از تأثیر این حمله بر جان گروگان‌ها متغیر است. با این حال، به نظر می‌رسد که بازپس‌گیری گروگان‌ها از طریق مذاکرات برای طرف رسمی اسرائیل غیرقابل دستیابی شده و همچنان یک هدف دور و عملاً غیرقابل دستیابی برای خانواده‌های گروگان‌هاست.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: ترور نافرجام در دوحه صرفاً حمله‌ای علیه رهبران حماس نبود، بلکه تلاشی بود برای خنثی‌سازی هرگونه مسیر سیاسی، تقویت مسیر جنگ و جلوگیری از آتش‌بس.
ادامه مطلب
دمیر نظروف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: امروز با توجه به وقایع اوکراین و فلسطین اشغالی (شکست صهیونیسم قبلا رخ داده و خروج یهودیان اجتناب ناپذیر است)، حامیان اروپایی "توسعه اوراسیا" قطعا به موضوع وضعیت جدید کریمه بازمی‌گردند تا "مسئله یهودی" را حل کنند.
ادامه مطلب
تلاش نافرجام موساد برای ترور خالد مشعل در امان و حمله آشکار اسرائیل به دوحه شباهت‌های زیادی دارند؛ هر دو تصمیم شخصی نتانیاهو برای ضربه به رهبری حماس بودند، اما پیامدهای دیپلماتیک و منطقه‌ای سنگینی بر جای گذاشتند.
ادامه مطلب
با گذشت بیش از ۲۲ ماه از جنگ ویرانگر در غزه و افزایش فشار افکار عمومی اروپا برای توقف خشونت‌ها، اتحادیه اروپا در موقعیتی دوگانه و متناقض قرار گرفته است. از یک سو، تظاهرات گسترده در شهرهای اروپایی و موج فزاینده انتقادات از تداوم حمایت‌های غرب از اسرائیل، رهبران اتحادیه را وادار کرده تا حداقل در سطح نمادین اقداماتی علیه تل‌آویو انجام دهند. از سوی دیگر، روابط استراتژیک، امنیتی و دیپلماتیک اروپا با اسرائیل، مانعی بزرگ بر سر راه هرگونه تغییر واقعی در سیاست‌های این اتحادیه محسوب می‌شود.
ادامه مطلب