صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسیر مذاکرات دشوار و توافق آسان نبوده و در روند پیش رو با فراز و نشیب هایی همراه خواهد شد ولی دورنمای آن بیش از تاریکی، نوید روشنایی را می دهد.
ادامه مطلب
زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.
ادامه مطلب
دوران مماشات به سر رسید. فصل جدید جدایی اقتصادی آمریکا و چین آغاز شده است و این درد، گریبان همه را خواهد گرفت. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، با افزایش سرسام‌آور تعرفه‌ها علیه چین -و در‌عین‌حال، تعلیق موقت تعرفه‌های سنگین بر ده‌ها کشور دیگر- دو قدرت اقتصادی بزرگ جهان را به نبردی کشانده است که هیچ‌کدام از آن جان سالم به در نخواهند برد و خطر فروپاشی اقتصاد جهانی را به همراه دارد.
ادامه مطلب
رامین مهمان‌پرست، ضمن تأکید بر اهمیت گشودن باب تعامل سازنده با جهان، معتقد است که مذاکره و توافق تنها می‌توانند شرط لازم برای بهبود اقتصادی محسوب شوند؛ حال آنکه تحقق شرط کافی، در گرو اصلاحات عمیق در حوزه تصمیم‌سازی اقتصادی کشور است.
ادامه مطلب
اوضاع به سرعت در حال تشدید است، نه فقط بین آمریکا و ایران، بلکه با حضور یک طرف سوم: اسرائیل. مقامات اسرائیلی هشدار داده‌اند که تأسیسات هسته‌ای ایران ممکن است حتی قبل از پایان مهلت دو ماهه ترامپ هدف قرار گیرند؛ احتمالاً در یک عملیات مشترک با ایالات متحده.
ادامه مطلب
تحلیل رفتار دیپلماتیک تهران در شرایط کنونی و هم‌زمان با آغاز مذاکرات غیررسمی با مقامات دولت ترامپ در عمان، نشان‌دهنده یک استراتژی چندجانبه و پیچیده در عرصه سیاست خارجی است. ایران به‌وضوح در حال دنبال کردن دو رویکرد هم‌زمان است؛ یکی در راستای کاهش تنش با ایالات متحده و دیگری برای تقویت و گسترش روابط خود با اتحادیه اروپا.
ادامه مطلب
رامین مهمان‌پرست با ارجاع به سپهر فکری دونالد ترامپ و کارنامه او در قبال اروپا، ناتو، جنگ اوکراین و دیگر مسائل منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، بر این باور است که اولویت اصلی رئیس‌جمهور آمریکا، دستیابی به نوعی توافق برای جلوگیری از درگیری و مدیریت شرایط با کمترین هزینه ممکن است؛ تا از این طریق به اهداف کلان خود برسد. با چنین برداشتی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بر گزاره «نه به درگیری و جنگ» تأکید می‌کند و معتقد است یکی از بازیگران جدی که هیچ‌گاه به دنبال گزینه نظامی نبوده، جمهوری اسلامی ایران است؛ کشوری که همواره در سیاست‌های رسمی و اعلامی خود، صلح، ثبات و امنیت منطقه‌ای را دنبال کرده است.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی بر اینکه در جریان تماس عراقچی و گروسی موافقت اصولی ایران با درخواست وی برای سفر به ایران اعلام شده است. اولاً در مورد محتوای این تماس بیشتر بفرمائید و دوم اینکه سفر گروسی در چه زمانی انجام خواهد شد، گفت: در این تماس با توجه به تحولات همان ایام و تحولاتی که استمرار دارد نگرانی‌ها و ملاحظات خود را به مدیرکل اعلام و انتظارات را اعلام و تکالیفی که آژانس در قبال کشورهای عضو دارد گوشزد کردیم. موافقت اصولی درباره سفر انجام و درباره جزئیات و برنامه‌های سفر رایزنی‌ها ادامه دارد و زمان نهایی شود اعلام می‌شود.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: در دوازدهم ماه مارس گذشته، رئیس‌جمهور آمریکا از طریق امارات متحده عربی نامه‌ای محرمانه به مقامات ایرانی ارسال کرد و از آنها درخواست کرد تا ظرف مدت دو ماه، مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای نظامی خود را از سر بگیرند، در غیر این صورت حملات پیشگیرانه‌ای علیه تأسیسات آنها انجام خواهد شد.
ادامه مطلب
جلال دهقانی فیروزآبادی در پاسخ به این سوال که اگر مذاکره و توافق بین تهران و واشنگتن به هر دلیل منتفی باشد، گزینه دیه گو گارسیا (جنگ و حمله آمریکا علیه ایران) فعال خواهد شد، یک نکته بسیار کلیدی تشریح می‌کند که «باید مهم ترین اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۴ تلاش حداکثری در جهت پیش¬گیری و اجتناب از درگیری نظامی و جنگ باشد.»
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: مشکل اصلی ترامپ در دستور اقدام نظامی، شروع آن نیست بلکه چگونگی پایان ماجرایی است که هیچ‌کس نمی‌تواند به روشنی آن را پیش‌بینی کند. دلایل نگرانی‌ها نیز به ادعاهای نخستین برای دست زدن به اقدام مربوط می‌شود. نگرانی‌ها مشمول مجموعه‌ای از پرسش‌هاست که عبارت می‌شوند از این که آیا توان لازم برای نابودی کامل ذخایر اورانیوم غنی شده و تأسیسات هسته‌ای با توجه به پهناوری سرزمین ایران وجود دارد؟ آیا مهاجمان قادرند در پراکندگی ذخایر و اجزای سانتریفیوژها در گستره سرزمینی ایران، آنها را شناسایی و مورد هدف قرار دهند؟ آیا حملات احتمالی، تهران را از تعقیب برنامه‌های هسته‌ای خود منصرف می‌کند؟ یا با توجه به تدابیر تهران در حفظ مایملک هسته‌ای خود، اراده بیشتری در این‌باره خواهد یافت؟ مهم‌تر این که آیا عملیات ترور عوامل کلیدی در برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران، به طور کامل با موفقیت همراه خواهد بود یا به سرخوردگی دوباره از نتایج عملیات تروریستی می‌انجامد؟
ادامه مطلب
جود بلانشت و رایان هاس بر اهمیت درک توازن قدرت با بزرگ‌ترین رقیب آمریکا و چالش‌های مرتبط با آن تأکید کردند. آنها استدلال می‌کنند که بزرگ‌ترین خطر این نیست که واشینگتن قدرت چین را دست‌کم بگیرد، بلکه این است که منابع قدرت خود را نادیده بگیرد. بلانشت رئیس مرکز تحقیقات چین در مؤسسه رند است، در حالی که هاس، پژوهشگر مؤسسه بروکینگز، سال‌ها در شورای امنیت ملی و وزارت امور خارجه آمریکا بر سیاست چین کار کرده است.
ادامه مطلب
پیمان صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از متناقض‌ترین جلوه‌های لیبرالیسم آمریکایی، استفاده از مفهوم «ترویج دموکراسی» به‌عنوان بهانه‌ای برای مداخلات نظامی است.
ادامه مطلب
سیدصادق حقیقت در یادداشتی می نویسد: در مجموع، تهدید اتمی از نظر استراتژیک بسیار خطیر به نظر می‌رسد و از یک سو، نیاز به توجیه فقهی دارد و از سوی دیگر، توجیه جامعه‌شناختی در سطح ملی و بین‌المللی را می‌طلبد. ظاهرا توجیه داخلی هم برای جناح اصلاح‌طلب نیاز است و هم برای جناح اصولگرا.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان: مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در دسترس‌تر از همیشه است/جلال میرزایی: آمریکا دنبال فروپاشی اقتصاد ایران با جنگ روانی است، نه با بمباران/ فرشید باقریان: تنش‌ها واقعی‌اند، احتمال درگیری نظامی بالا رفته است
ادامه مطلب
کشورهای عربی منطقه به‌درستی درک کرده‌اند که هزینه‌های ورود به تنش میان ایران و آمریکا، فراتر از ظرفیت تحمل ملی و منطقه‌ای آنان است و در این میان، عقلانیت راهبردی حکم می‌کند که به جای تنش‌آفرینی، نقش تسهیل‌گر و میانجی‌گر در مسیر ثبات ایفا کنند—نقشی که آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر را برای کل منطقه رقم خواهد زد.
ادامه مطلب
محمد حسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترامپ رابطه‌ی خوبی با رسانه‌ها ندارد. او پس از روی کار آمدن، بودجه‌ی بسیاری از رسانه‌ها را قطع کرد، زیرا معتقد است آنها فاندگیر هستند و در راستای منافع ملی آمریکا عمل نمی‌کنند.
ادامه مطلب
محمد محمودی‌کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به نظر می‌رسد امکان امتناع از افزایش سطح تنش فزاینده فعلی در منطقه وجود دارد و می‌توان بر اساس مذاکره و حصول یک توافق سیاسی، از ازدیاد سطح چالش در منطقه مانع شد.
ادامه مطلب
در روزهای اخیر، گمانه‌زنی‌ها پیرامون آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، به طور گسترده‌ای فضای رسانه‌ای را تحت تأثیر قرار داده بود. اظهارات برخی از چهره‌های برجسته و مقامات ارشد کشور، از جمله کمال خرازی، عباس عراقچی، فاطمه مهاجرانی و مسعود پزشکیان، به همراه اعلام رسمی دونالد ترامپ، این گمانه‌زنی‌ها را تقویت کرده و تحلیلگران را به سوی احتمال برقراری گفت‌وگو از طریق کانال مسقط معطوف کرده بود. اما در این میان، سخنان اخیر علی لاریجانی به ناگاه معادلات موجود را دستخوش تحول کرد و فضای سیاسی حاکم را به طور چشمگیری تغییر داد. امروز، نه تنها خبری از مذاکرات میان تهران و واشنگتن در هیچ سطحی و بر سر هیچ موضوعی مطرح نمی‌شود، بلکه سایه سنگین تنش و بحران، بیش از پیش در افق روابط دو کشور به چشم می‌آید.
ادامه مطلب
یک کانال نظامی تحلیلی گزارش داده است که گزینه احتمالی ایران برای حمله به دیگو گارسیا، موشک بالستیک میان‌برد خرمشهر-۴ است. این موشک قابلیت حمل کلاهکی با وزن ۱۵۰۰ کیلوگرم را دارد و می‌تواند مسافتی بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر را طی کند. با وجود اعلام رسمی ایران مبنی بر برد ۲۰۰۰ کیلومتری این موشک، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در صورت استفاده از حداکثر ظرفیت خود، توانایی رسیدن به مسافت‌های بسیار دورتری را دارد. این موشک، به‌جای انجام مانورهای گریز از پدافند هوایی، از بخش مانورپذیر خود برای افزایش برد بهره می‌برد، به‌ویژه با توجه به نبود سامانه‌های پدافند هوایی متراکم در پایگاه دیگو گارسیا.
ادامه مطلب
هم‌زمانی تحریم‌های ثانویه آمریکا و رقابت روسیه در بازارهای سنتی ایران، شرایط را برای صادرات نفت ایران بیش از پیش دشوار کرده است. از یک‌سو، واشنگتن با ابزار تحریم‌های ثانویه احتمالی خود، مشتریان اصلی نفت ایران، یعنی چین و هند را تحت فشار قرار می دهد و از سوی دیگر، روسیه با افزایش صادرات نفت خود به کشورهایی مانند سوریه، عملاً جای ایران را در برخی بازارها گرفته است. این تحولات، حلقه محاصره اقتصادی تهران را تنگ‌تر کرده و ایران را با چالش‌های جدی در حوزه فروش نفت مواجه ساخته است.
ادامه مطلب
مخالفان انتشار عمومی این مکاتبات استدلال می‌کنند که دیپلماسی، ذاتاً مبتنی بر محرمانگی است و افشای زودهنگام چنین اطلاعاتی، می‌تواند در روند مذاکرات اختلال ایجاد کرده و حتی به منافع ملی آسیب برساند. بااین‌حال، تجربه نشان داده است که در بسیاری از موارد، فقدان شفافیت نه‌تنها موجب آرامش افکار عمومی نمی‌شود، بلکه به گسترش شایعات، بی‌اعتمادی و فضای ابهام‌آلود در جامعه دامن می‌زند.
ادامه مطلب
هر چند همه چیز در حد گمانه زنی رسانه ای است و هنوز نباید به آغاز مذاکرات با آمریکا خوشبین بود، اما برخی جریان‌های تندرو که همواره مخالف تعاملات دیپلماتیک بوده‌اند، ممکن است عامدانه به دنبال ایجاد تنش‌های داخلی باشند تا مسیر گشایش دیپلماتیک را مسدود کنند. باید اذعان داشت که دامن زدن به مسائل حساس اجتماعی، مانند حجاب، که ظرفیت بالایی برای دوقطبی‌سازی جامعه دارد، می‌تواند آگاهانه به‌عنوان ابزاری برای بحرانی نشان دادن شرایط کشور و ناممکن جلوه دادن هرگونه توافق به کار گرفته شود.
ادامه مطلب
پس از تایید مقامات ایرانی همچون مسعود پزشکیان و فاطمه مهاجرانی مبنی بر آغاز مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده، رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، نیز در مصاحبه‌ای تلفنی با شبکه NBC این موضوع را تایید کرد. پس از آغاز فاز اول مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده، شرایط فعلی در روابط بین‌الملل و به‌ویژه در زمینه هسته‌ای ایران پیچیدگی‌های جدیدی را ایجاد کرده است. با توجه به اینکه مذاکرات از طریق واسطه‌هایی مانند عمان انجام می‌شود، هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد، اما آثار این گفت‌وگوها ممکن است به‌طور گسترده‌ای بر سایر مسائل مرتبط، از جمله مناسبات ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین روند مذاکرات ایران با اروپا، تاثیرگذار باشد.
ادامه مطلب
با اعلام ارسال پاسخ ایران به نامه دونالد ترامپ از طریق عمان، فضای رسانه‌ای و تحلیلی پیرامون این موضوع دچار دوگانگی و تناقض‌های زیادی شده است. در یک سو، برخی منابع خبری به احتمال تشدید تنش‌ها و نزدیک شدن به گزینه نظامی اشاره دارند، در حالی که در سوی دیگر، گزارش‌هایی منتشر می‌شود که از گشایش مسیر دیپلماسی و امکان مذاکرات غیرمستقیم خبر می‌دهند. این تضاد و تنوع در گزارش‌ها موجب سردرگمی در تحلیل و ارزیابی شرایط شده است.
ادامه مطلب
موضع‌گیری‌های متناقض و متضاد چهره های تصمیم گیر درباره نحوه تعامل با ایالات متحده ذیل مذاکرات غیرمستقیم، پرسش‌های جدی و بنیادینی را مطرح می‌کند. اگر مذاکره با آمریکا ذاتاً به ضرر منافع ملی، امنیت و اقتصاد ایران است، تفاوتی میان مذاکره «مستقیم» و «غیرمستقیم» وجود ندارد؛ اما اگر گفت‌وگو می‌تواند به تأمین این منافع کمک کند، چرا باید مسیر آن را پیچیده و پرهزینه کرد؟ آیا واگذاری نقش مذاکره به میانجی‌ها و طرف‌های ثالث به معنای اتلاف زمان، کاهش فرصت‌های دیپلماتیک و تحمیل هزینه‌های غیرضروری نیست؟ آیا بازیگران واسطه می‌توانند بهتر از دیپلمات‌های ایرانی منافع کشور را نمایندگی کنند؟
ادامه مطلب
آروین خادم مولا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت عراق در سیاست‌های کلان به ویژه در سالیان اخیر همواره ملاحظات آمریکا را بیشتر از ایران در نظر می‌گرفت؛ اما در عین حال هم به نحوی رفتار می‌کرد که این مساله چندان خشم و نگرانی تهران را موجب نشود.
ادامه مطلب
محمد محمودی کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالت طبیعی بازه زمانی ۵ ماهه پیش‌رو باید با بیشترین حساسیت و مراقبت کنترل شود چراکه در خارج از این بازه زمانی برخی تهدیدهای فوری کنونی همچون اسنپ‌بک امکان بالفعل‌سازی نخواهد داشت.
ادامه مطلب
روسیه و اوکراین با میانجی‌گری آمریکا بر سر توقف خشونت در دریای سیاه و حفاظت از زیرساخت‌های انرژی به توافق رسیدند، اما کرملین اجرای این توافق را به لغو تحریم‌های بانکی و صادراتی مشروط کرده و ابهاماتی را به مذاکرات صلح افزوده است.
ادامه مطلب
در دنیای کنونی، جغرافیای قدرت دیگر تنها از طریق توان نظامی تعیین نمی‌شود. به‌طور فزاینده‌ای، کشورها بر اساس شاخص‌هایی همچون قدرت اقتصادی، دیپلماسی هوشمندانه، سرمایه‌گذاری خارجی، حجم مبادلات تجاری، و انسجام داخلی جایگاه خود را در معادلات جهانی تعیین می‌کنند. در این راستا، ایران با وجود دارا بودن ظرفیت‌های عظیم در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی، با چالش‌هایی در سیاست داخلی و خارجی روبه‌رو است که باعث کاهش توان تاثیرگذاری‌اش در عرصه بین‌المللی شده است. مسئله‌ای که به‌ویژه در ارتباط با تحولات اخیر در سیاست‌های کشورهای همسایه ایران، همچون ترکیه، جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی و طالبان، بیش از پیش به چشم می‌آید.
ادامه مطلب