سدسازی‌ها و خشکسالی مشکل‌ساز شده‌اند
مناقشه آب در عراق و شام
حقوق آب در حوضه‌های رودخانه‌ای مشترک در سراسر منطقه مورد مناقشه است و عراق و سوریه به ویژه در شام تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
ادامه مطلبعراق
تعادلی که فرانسه به دنبال آن است
سرمایه‌گذاری و حضور نظامی؛ دو بال نفوذ فرانسه در عراق
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: برای تحقق تصویر ناجی خیرخواه که مکرون پس از سفرهایش به مناطق بحران‌زده دنبال می‌کند، فرانسه نیازمند ترکیب سرمایه‌گذاری واقعی با حمایت امنیتی و تعامل چندجانبه است.
ادامه مطلب
اتفاقی که در جریان انتخابات مشهود است
نفوذ نرم آمریکا در سایه بحران رهبری آینده عراق
علیرضا دمیرچی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در آستانه انتخابات ۲۰۲۵ عراق، بحران رهبری و ناامیدی جوانان، فضای سیاسی این کشور را مبهم کرده است. در همین حال، آمریکا با بهره‌گیری از نفوذ نرم و دیپلماسی آموزشی، می‌کوشد نسل جدید رهبران عراق را در چارچوب منافع خود شکل دهد.
ادامه مطلب
آزمونی برای بغداد در حفظ توازن
عراق؛ واردات گاز آمریکایی برای کاستن از وابستگی به گاز ایرانی!
سید رضا قزوینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اواخر شهریور ماه امسال بود که رویترز اعلام کرد ایالات متحده آمریکا با قرارداد گازی میان عراق و ترکمنستان به دلیل آنکه براساس آن قرار بود بخشی از این گاز به عنوان حق ترانزیت در اختیار ایران قرار بگیرد مخالفت کرده است.
ادامه مطلب
باجگیری ترکیه و طالبان
ایران و سیاست «نفت در برابر آب» همسایگان
در تازه‌ترین تحولات خاورمیانه و به نقل از منابع عراق، رجب طیب اردوغان اعلام کرده است که در ازای صادرات روزانه نیم‌میلیون بشکه نفت از اقلیم کردستان عراق، یک میلیارد مترمکعب آب از سدهای ترکیه به سوی عراق رها خواهد شد. این توافق، در ظاهر معامله‌ای اقتصادی بین اربیل و آنکارا است اما در عمق خود، بخشی از استراتژی کلان ترکیه برای استفاده از آب به عنوان ابزار فشار ژئوپلیتیکی محسوب می‌شود که شاید بیشترین و جدی‌ترین آثار مخربش بر ایران بوده است که متأسفانه کماکان ادامه دارد.
ادامه مطلب
این دموکراسی هنوز به اصلاحات نیاز دارد
کش‌مکش‌ها و پیچیدگی‌های انتخابات عراق
بدون اصلاحات ساختاری، انتخابات عراق به جای اینکه ابزاری برای پاسخگویی شهروندان باشد، عرصه رقابت نخبگان باقی خواهد ماند. آنها همچنان ظاهری از انتخاب دموکراتیک را بدون ماهیت آن ارائه خواهند داد.
ادامه مطلب
اقدامی غیرمعقول که سوال‌برانگیز شده است
کارآفرین حشیش، نماینده ویژه ترامپ در امور عراق!
مارک ساویا، یک کارآفرین حشیش ساکن میشیگان با اصالت کلدانی عراقی، روز یکشنبه در بیانیه‌ای در صفحه اجتماعی تروث ترامپ منصوب شد.
ادامه مطلب
سناریوها و پیامدهای درگیری داخلی
ایران، فشار امریکا و آینده تعاملات دولت عراق با گروه‌های مسلح
عراق با پیامدهای جدی، از جمله خطر رویارویی‌های احتمالی – چه بین سازمان‌های رسمی دولتی و جناح‌های مسلح، و چه در میان خود شبه‌نظامیان، روبه‌روست، زیرا آنها تحت فشارهای متضاد آمریکا و ایران برای قدرت، نفوذ و بقا رقابت می‌کنند.
ادامه مطلب
بازگشت ترکیه به اقلیم
تأثیر توافق بغداد و اربیل بر موازنه قدرت در عراق
اردشیر پشنگ در گفتگویی، توافق نفتی بغداد – اربیل را از ابعاد اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی تحلیل کرد. وی با تأکید بر اینکه «این توافق در حال حاضر تنها یک توافق موقت است و طبق مفاد آن قرار است در سال ۲۰۲۶ بار دیگر مورد بازبینی قرار گیرد»، گفت: «هرچند این قرارداد در ظاهر گامی مثبت تلقی می‌شود و می‌تواند بخشی از مشکلات مالی اقلیم کردستان را برطرف کند؛ اما تجربه نشان داده است که روابط بغداد و اربیل همواره با نوسانات و بی‌اعتمادی‌های عمیق همراه بوده و نمی‌توان با قطعیت از موفقیت بلندمدت آن سخن گفت».
ادامه مطلب
هشداری که جهانی است
بحران آب، بزرگترین چالش جامعه جهانی
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: با بحرانی که در کشور ما در سال جاری بر سر منابع آب آشامیدنی شهرها پدید آمده، ضرورت پرداختن به موضوع در سطح بسیار بالا و به‌کارگیری همه توان‌ها برای گذر از این بحران ضروری است.
ادامه مطلب
دمشق و بیروت به کمک‌های انرژی مسکو نیاز دارند
نفت، ابزار روسیه برای نفوذ در لبنان و سوریه
داده‌های کشتیرانی نشان می‌دهد که تعدادی از تانکرهای نفت خام دخیل در تجارت نفت روسیه از اوایل امسال به سمت شرق مدیترانه در حرکت بوده‌اند و محموله‌های آنها در سوریه به پایان رسیده است.
ادامه مطلب
واشینگتن بغداد را رها می‌کند؟
چالش‌ها و پیامدهای احتمالی خروج نظامی آمریکا از عراق
مقامات عراقی تأیید کرده‌اند که روند خروج در عین الاسد در حال انجام است و ارتش عراق کنترل بخش‌های بزرگی از پایگاه – تقریباً سه کیلومتر مربع – را بر عهده گرفته و با نزدیک شدن به تاریخ تحویل نهایی، تجهیزات و مسئولیت‌های عملیاتی آمریکایی را دریافت می‌کند. با این وجود، عدم قطعیت در مورد جابه‌جایی واقعی پرسنل آمریکایی، به‌ویژه در بحبوحه گزارش‌های منابع نظامی ایالات متحده مبنی بر جایگزینی نیروهای قبلی در این پایگاه که وظیفه آموزش نیروهای ارتش عراق را بر عهده داشتند، با واحدهای رزمی نخبه، همچنان ادامه دارد.
ادامه مطلب
عامل اقتصادی نقش اساسی دارد
ورود امریکا به کش‌مکش بغداد و اقلیم کردستان
تصمیم بغداد برای قطع بودجه اقلیم کردستان در ماه ژوئن پس از امضای قراردادهای توسعه گاز اقلیم کردستان با شرکت‌های مستقر در ایالات متحده HKN Energy و Western Zagros، سوالات جدیدی را در مورد اینکه آیا این رابطه به دوره جدیدی از خصومت وارد خواهد شد یا خیر، مطرح کرده است.
ادامه مطلب
فرصتی برای پایان دادن به چرخه ناامنی
شتاب توسعه در غرب و شمال‌غرب ایران در سایه توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق
محمدمهدی ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اجرای توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق، نویدبخش تحولات مثبت در مناطق غرب و شمال‌غرب ایران است. این توافق، با تمرکز بر خلع سلاح گروه‌های مسلح کُردی و تقویت امنیت مرزی، امیدها را برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و نوسازی مناطق کردنشین ایران افزایش داده است. سیاست‌های حمایتی دولت، از جمله اعطای امان‌نامه به قربانیان فریب‌خورده گروه‌های تروریستی، نه‌تنها به انسجام ملی کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز ثبات پایدار در این مناطق شده است.
ادامه مطلب
سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به ریاض و ابعاد تازه‌ای از راهبرد امنیت چندلایه ایران
ریاض؛ ضلع سوم پازل امنیتی تهران
سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ریاض در بحبوحه تحولات پرشتاب خاورمیانه نه صرفاً یک رویداد دیپلماتیک، بلکه حلقه‌ای از زنجیره‌ای بزرگ‌تر در راهبرد امنیت چندلایه تهران است. این سفر پس از حضور لاریجانی در بیروت و بغداد، نشان می‌دهد ایران در حال معماری جدیدی از روابط منطقه‌ای است که در آن سیاست، اقتصاد و امنیت به‌صورت هم‌زمان دنبال می‌شوند.
ادامه مطلب
یادداشت اختصاصی اقتصاددان عراقی برای دیپلماسی ایرانی:
گاز ایران برای عراق جایگزین ندارد
هیثم الخزعلی در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از آنجا که نیروگاه‌های برق عراق با گاز کار می‌کنند و گاز ایران ارزان‌ترین گاز در بازار جهانی است – به دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه ایران – و امکان انتقال از طریق خط لوله، گاز ایران از نظر اقتصادی از هر جایگزین دیگری مقرون به صرفه‌تر است.
ادامه مطلب
از الانبار تا قطر
خروج آمریکا؛ گامی تاکتیکی یا تغییر راهبردی؟
اعلام آغاز روند خروج بخشی از نیروهای آمریکایی از پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار و نیز کاهش حضور نظامی در پایگاه العدید قطر، بار دیگر نگاه‌ها را متوجه نقش ایالات متحده در معادلات امنیتی عراق و منطقه کرده است. پایگاه عین‌الاسد از سال ۲۰۰۳ تاکنون به‌جز وقفه کوتاه پس از خروج ۲۰۱۱ یکی از مراکز کلیدی حضور واشنگتن در عراق بوده و تعطیلی قریب‌الوقوع آن می‌تواند موازنه‌های سیاسی و امنیتی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. از نگاه گروه‌های مقاومت عراقی، این خروج «واقعی» تلقی نمی‌شود، چراکه به معنای کنار گذاشتن نفوذ ایالات متحده نیست.
ادامه مطلب
تلاش برای تبدیل شدن به هارتلند جدید منطقه
خیز ژئوپلیتیکی ترکیه از عراق تا قفقاز
ابوالفضل حسینی‌نیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ترکیه امروز با سه ابزار کلیدی کریدورهای ترانزیتی راه توسعه عراق و TRIPP، نفوذ نظامی و امنیتی (در شمال سوریه و مقابله با پ‌ک‌ک) و دیپلماسی فعال (میانجی‌گری ها و توافق های اقتصادی) در حال بازتعریف جایگاه خود به عنوان «هارتلند» جدید اوراسیاست.
ادامه مطلب
با خروج از عین الاسد کلید خورد
آغاز خروج نیروهای امریکایی از عراق
حسین علوی، مشاور محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، در بیانیه‌ای به خبرگزاری عراق گفت که ائتلاف بین‌المللی که برای مبارزه با داعش گرد هم آمده است، ماه آینده به ماموریت خود در بغداد و پایگاه هوایی عین الاسد پایان خواهد داد.
ادامه مطلب
موضوعی که به‌آسانی نمی‌توان از کنار آن گذشت
کریدور راه توسعه عراق؛ فرصت ژئواکونومیک یا تهدید ژئوپلیتیک برای ایران؟
ابوالفضل حسینی نیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: راه توسعه عراق پروژه‌ای استراتژیک است که نه‌تنها برای بغداد، بلکه برای کل منطقه پیامدهای ژرفی به همراه دارد. برای ایران، این طرح در عین حال که فرصت‌هایی برای مشارکت اقتصادی و ترانزیتی فراهم می‌کند، تهدیدهایی جدی نیز متوجه جایگاه ژئوپلیتیک کشور می‌سازد. در چنین شرایطی، سیاست انفعال هزینه‌زا خواهد بود.
ادامه مطلب
عراق در میانه ایران و امریکا و اسرائیل
چرا در جنگ ۱۲ روزه حشد الشعبی ورود نکرد؟
بورجو اوزچلیک و تامر بداوی در یادداشت مشترکی که در اندیشکده روسی منتشر کرده‌اند، می‌نویسند: چرا گروه‌های مسلح همسو با ایران در عراق، با وجود تعهدات قبلی مبنی بر تلافی در صورت مداخله واشنگتن در طول جنگ اسرائیل و ایران، از پیوستن به ضدحمله تهران به پایگاه‌های نظامی ایالات متحده خودداری کردند؟
ادامه مطلب
پایتخت‌ها در حال تجدید نظر در توافق ابراهیم هستند
افزایش ترس کشورهای عربی از اسرائیل بعد از جنگ ۱۲ روزه
نگرانی اصلی کشورهای خلیج فارس این است که «دکترین سلاح بلند» اسرائیل – حمله پیشگیرانه به دشمنان در چندین عرصه – دیگر صرفاً دفاعی تلقی نمی‌شود، بلکه به عنوان راهبردی با هدف تجزیه منطقه‌ای در نظر گرفته می‌شود. در ایران، این به معنای حمله نه تنها به زیرساخت‌های نظامی، بلکه به زندان‌ها و پایگاه‌های شبه‌نظامی و همچنین تلاش برای ایجاد ناآرامی در مناطق اقلیت‌نشین مانند خوزستان، بلوچستان و مناطق کردنشین بوده است. الگوی مشابهی در سوریه نیز پدیدار شده، جایی که اسرائیل عملیات در مناطق با اکثریت دروزی را تحت عنوان حفاظت از اقلیت‌ها توجیه کرده است. رهبران خلیج فارس نگرانند که اگر این دکترین عادی شود، در نهایت می‌تواند در مورد سایر کشورهای شکننده – حتی عراق یا خود عربستان سعودی – نیز اعمال شود.
ادامه مطلب
السودانی و الحشد الشعبی در توازنی شکننده
عراق کجای تنش ایران و اسرائیل ایستاده است
شاید اکنون بیش از هر زمان دیگری، نخست وزیر محمد شیاع السودانی و دولت مرکزی در بغداد مجبور شده‌اند برای حفظ ثبات به سختی به دست آمده عراق، بین ایران و ایالات متحده تعادل ظریفی برقرار کنند.
ادامه مطلب
معدلات سیاسی مبهم
آیا حذف جوهر انتخاباتی در انتخابات پارلمانی عراق راه را برای تقلب باز می‌کند؟
ذلفا معیل می نویسد: عراق برای اولین بار از سال ۲۰۰۳، تصمیم به حذف استفاده از جوهر انتخاباتی در انتخابات مجلس نمایندگان این کشور گرفته که قرار است ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵ برگزار شود. در زمانی که نیروهای سیاسی و شهروندان عراقی منتظر گام‌هایی برای افزایش شفافیت و اعتماد به روند انتخابات هستند آیا این اقدام، راه را برای تقلب باز می‌کند و اعتماد به روند انتخابات را تضعیف می‌کند؟
ادامه مطلب
فرصتی که امریکا به بهره‌برداری از آن فکر می‌کند
عراق و جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران
هرچند گروه‌های همسو با ایران در عراق، در زمان جنگ ۱۲ روزه تا حد زیادی بی‌طرف ماندند ولی این ملاحظه‌کاری عملگرایانه موجب توقف رقابت فزاینده بین امریکا و ایران بر سر آسمان عراق و شراکت اقتصادی با این کشور و دیگر عرصه‌های حیاتی نشد.
ادامه مطلب
نشست خبری هفتگی سخنگوی وزارت امور خارجه
در استانبول فقط به مسئله هسته‌ای و رفع تحریم‌ها پرداخته شد
سخنگوی وزارت خارجه ایران ضمن هشدار به غرب درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه، گفت: قرار است با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی که الزام‌آور است، شیوه‌نامه تازه‌ای را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعریف کنیم تا ببینیم چگونه می‌توانیم همکاری‌ها را ادامه دهیم. نشست خبری هفتگی «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با رسانه‌های داخلی و خارجی برگزار شد.
ادامه مطلب
فروپاشی زیست‌محیطی در جنوب عراق
خشکسالی بیداد می‌کند
استان ذی قار در جنوب عراق شاهد بدترین بحران زیست محیطی خود است و موج خشک شدن تالاب‌ها نیز شدت گرفته و صدها خانوار را به کوچ اجباری از شش منطقه آسیب دیده وا داشته است؛ تصویری که بیانگر فروپاشی بی‌سابقه زیست محیطی است.
ادامه مطلب
اهداف پنهانی که تل‌آویو دنبال می‌کند
خواب شوم اسرائیل با دالان داوود
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: اسرائیل گمان می‌کند با اثرگذاری بر طایفه‌ها و اقلیت‌های منطقه مثل دروزی‌ها و کردها می‌تواند ضمن رسیدن به آرمان‌های سرزمینی خود صاحب عمق استراتژیک نیز بشود و دایره نفوذ خود را تا مرزهای ایران و ترکیه گسترش دهد.
ادامه مطلب
تحولی استراتژیک برای معادله درگیری
انحلال پ.ک.ک امیدی تازه برای بهبود وضعیت سنجار
سنجار طی ده سال اخیر، شاهد درگیری‌های مسلحانه پی در پی میان گروه‌های مسلح و مخالف و میان ارتش عراق بود که طی دوره گذشته به دنبال گسترش کنترل خود بر این شهر بود، این درگیری‌ها منجر به کشته و زخمی شدن چندین نفر و آواره شدن اهالی این منطقه شد، آن هم پس از اینکه زیرشاخه‌های پ.ک.ک از جمله بارزترین آن یگان‌های حمایت از سنجار و گروه لالش، اداره خودگردانی را برای این شهر تشکیل دادند که از سوی بغداد به رسمیت شناخته نشد.
ادامه مطلب
با نزدیک شدن به فصل انتخابات
عراق به تب و تاب می‌افتد
محمدعلی مهتدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعالیت های سیاسی برای انتخابات پارلمانی عراق چه در داخل و چه در خارج آغاز شده است.با توجه به اوضاع داخلی عراق و تحولات منطقه ای، تحلیلگران برای این انتخابات و نتایج آن اهمیت خاصی قائل شده اند.
ادامه مطلب