گاز ایران برای عراق جایگزین ندارد

نویسنده: دکتر هیثم الخزعلی، دکترای اقتصاد و پژوهشگر و متخصص أمور سیاسی، اقتصادی و جئوپلتیکی

دیپلماسی ایرانی: مدتی است که ایالات متحده دستیابی عراق به «استقلال انرژی» را خواستار است. در واقع، ایالات متحده می‌خواهد عراق «واردات گاز ایران را متوقف کند».

از آنجا که نیروگاه‌های برق عراق با گاز کار می‌کنند و گاز ایران ارزان‌ترین گاز در بازار جهانی است – به دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه ایران – و امکان انتقال از طریق خط لوله، گاز ایران از نظر اقتصادی از هر جایگزین دیگری مقرون به صرفه‌تر است.

چندین پروژه به عنوان جایگزینی برای گاز ایران پیشنهاد و تبلیغ شده‌اند:

۱. اتصال برق بین عراق و عربستان سعودی: اگر این اتفاق بیفتد یک‌هزار مگاوات برق برای عراق تأمین می‌شود، در حالی که نیاز واقعی عراق ۵۰هزار مگاوات است و ۲۸هزار مگاوات تولید می‌کند، به عبارتی ۲۲هزار مگاوات کسری برق دارد. این در حالی است که عربستان سعودی تنها می‌تواند ۲درصد از نیازهای عراق را تأمین کند.

۲. عراق از طریق اردن، از مصر برق وارد کند: این کار ۱۵۰ مگاوات برق برای عراق فراهم می‌کند و سپس، پس از تکمیل اتصال با مصر، ۹۶۰ مگاوات برق برای عراق فراهم می شود که کمتر از ۲درصد از نیاز واقعی عراق است. این گزینه حتی از گزینه اول هم بدتر است.

۳.  واردات گاز از قطر: این بدان معناست که عراق سالانه ۲۱ میلیارد دلار به قطر پرداخت کند، به جای این که با پرداخت ۷ میلیارد دلار به ایران گاز وارد کند، زیرا گاز قطر سه برابر گران‌تر از گاز ایران است. علاوه بر این، عراق و قطر یا باید کارخانه‌های مایع‌سازی را در سواحل خود نصب کنند تا گاز را با کشتی حمل کنند که هزینه بالاتری به قیمت گاز اضافه می‌کند؛ یا خط لوله‌ای را از قطر به عراق احداث کنند که هزینه‌های نجومی خواهد داشت.

۴.  واردات گاز از ترکمنستان: این پیشنهاد توسط ایالات متحده رد شد زیرا خط لوله از طریق خاک ایران به عراق می‌رسد.

۵. سرمایه‌گذاری بر پروژه‌های تولید گاز در داخل عراق: این سرمایه‌گذاری انجام شده یا در حال انجام است اما نزدیک‌ترین آنها در سال ۲۰۲۸ تکمیل خواهد شد تازه اگر طرح دولت عراق برای ارائه پروژه‌های فرآوری موفقیت‌آمیز باشد.

با وجود فشارهای امریکا که همچنان ادامه دارد، عراق همچنان جایگزین‌های اقتصادی مناسبی برای گاز ایران ندارد و همچنان به گاز ایران نیازمند است.

از آنجایی که ایالات متحده مالیات‌هایی را بر واردات کانادا و مکزیک وضع کرده که بیشتر آنها نفت است، این به معنای افزایش قیمت سوخت در ایالات متحده است. افزایش هزینه‌های زنجیره‌های تأمین، که شرکت‌های آمریکایی برای حمل و نقل محصولات مختلف خود بین ایالت‌ها به آن متکی هستند، و افزایش هزینه حمل و نقل عمومی، که به معنای افزایش نرخ تورم است. یا ایالات متحده نفت را از کشورهای خلیج فارس وارد می‌کند. در اینجا، "عراق می‌تواند قیمت ویژه‌ای برای واردات نفت ایالات متحده از عراق، مشابه تخفیفی که به اردن داده شده است، ارائه دهد، در عوض اینکه ایالات متحده به عراق اجازه دهد از ایران گاز وارد کند."

ما باید به دنبال یک شرکت نفتی آمریکایی باشیم که در رئیس جمهور ترامپ سرمایه‌گذاری یا از او حمایت کند. من معتقدم که ایالات متحده از اردن مهم‌تر است. ما باید این پیشنهاد را پیش روی تصمیم‌گیرندگان عراقی قرار دهیم و به خدا توکل کنیم.