تعادلی که فرانسه به دنبال آن است
سرمایه‌گذاری و حضور نظامی؛ دو بال نفوذ فرانسه در عراق
دیپلماسی ایرانی: فرانسه در سال‌های اخیر جایگاه خود را به‌عنوان یکی از بازیگران مهم سیاسی و امنیتی عراق تثبیت کرده و با تکیه بر میراث بدون خونریزی و عدم مشارکت در حمله ۲۰۰۳، خود را شریک قابل اعتماد بغداد معرفی کرده است. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، بارها بر تعهد این کشور به حفظ حضور نظامی در عراق فارغ از تصمیمات آمریکا تأکید کرده و برای پاریس نقش میانجی منطقه‌ای تعریف کرده است. حضور حدود ۸۰۰ سرباز فرانسوی در عراق بهانه‌ای برای مقابله با تهدید بازگشت احتمالی داعش و تقویت توان ضدتروریسم بغداد است.
در مه ۲۰۲۵، فرماندهی مأموریت ناتو در عراق به فرانسه سپرده شد؛ نقطه عطفی که مرحله جدیدی از همکاری دفاعی میان پاریس و بغداد را آغاز کرد. توافقات اخیر تأمین بالگردهای جنگی پیشرفته برای نیروی هوایی عراق و تمرکز بر آموزش و مشاوره نظامی، بخشی از راهبرد امنیتی فرانسه را شکل می‌دهد. این روند پس از سفر وزیر دفاع عراق به فرانسه و مذاکرات با سباستین لکورنو رقم خورد و به امضای توافقی برای تحکیم همکاری‌های دفاعی انجامید.
فرانسه همزمان رویکردی دیپلماتیک را نیز دنبال می‌کند تا عراق را از مناقشات سنگین منطقه‌ای دور نگه دارد. ژان نوئل باروت، وزیر امور خارجه فرانسه، در سفر نخست خود به بغداد عراق را منبع ثبات خواند و بر ضرورت بی‌طرفی آن در بحران‌هایی مانند جنگ غزه و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران تأکید کرد.
ابعاد اقتصادی این حضور کم‌اهمیت نیست. قرارداد ۲۷ میلیارد دلاری شرکت توتال با وزارت نفت عراق، توسعه میدان نفتی رتاوی، ایجاد مرکز فرآوری گاز، پروژه تزریق آب خلیج فارس و ساخت نیروگاه خورشیدی ۱۰۰۰ مگاواتی را شامل می‌شود، نماد ورود جدی فرانسه به انرژی و زیرساخت‌های حیاتی عراق است؛ سرمایه‌گذاری‌هایی که امنیت و اقتصاد را همزمان برای پاریس تضمین می‌کنند.
پاریس پیش‌تر با مخالفت با حمله آمریکا و بریتانیا در سال ۲۰۰۳ و حمایت از نظام پارلمانی عراق توانست جایگاه سیاسی ویژه‌ای بیابد. مشارکت در نظارت بر انتخابات و کمک مالی به سازمان ملل برای تضمین روندهای دموکراتیک عراق نیز از تلاش‌های این کشور برای تقویت ثبات سیاسی است. برخلاف رویکرد بغداد نسبت به محدودسازی حضور آمریکا، رابطه فرانسه با دولت عراق مثبت بوده و پیشنهادهای مکرون نیز با استقبال روبه‌رو شده است.
با این حال، موانع باقی است. محدودیت نیروهای فرانسوی مانع تضمین کامل امنیت می‌شود، نفوذ ایران از طریق گروه‌های همسو چالشی جدی است، و روابط پرتنش فرانسه با ترکیه همراه با ارتباط با احزاب کرد سوریه حساسیت‌های ژئوپولیتیکی را افزایش می‌دهد. حتی در صورت کاهش حضور نظامی آمریکا، نقش حمایتی هوایی و امنیتی واشینگتن ادامه خواهد داشت.
برای تحقق تصویر ناجی خیرخواه که مکرون پس از سفرهایش به مناطق بحران‌زده دنبال می‌کند، فرانسه نیازمند ترکیب سرمایه‌گذاری واقعی با حمایت امنیتی و تعامل چندجانبه است. بازدید مکرون از موصل و دیدار با نادیا مراد (برنده جایزه نوبل) جنبه نمادین این رویکرد را تقویت کرده است. اکنون موفقیت پاریس در عراق وابسته به حفظ تعادلی حساس میان دفاع، اقتصاد، احترام به حساسیت‌های منطقه‌ای و تعامل با بازیگران مختلف است؛ تعادلی که اگر برهم بخورد، می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های هنگفت و فرصت‌های ژئوپولیتیکی فرانسه را در منطقه به خطر اندازد.
نظر شما :