فاطمه خادم شیرازی

واکنش‌ها، رویکردها و چشم‌انداز آینده ایران

از خاکستر هسته‌ای تا امید دیپلماتیک

فاطمه خادم‌ شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در عرصه بین‌المللی، آمریکا تلاش می‌کند حمله خود را توجیه کند و با اعمال تحریم‌ها ایران را منزوی کند، اتحادیه اروپا بر حفظ برجام و میانجی‌گری برای کاهش تنش تأکید دارد، روسیه و چین با محکومیت شدید حمله از ایران در مجامع بین‌المللی حمایت می‌کنند و به دنبال کاهش نفوذ آمریکا در منطقه هستند، و کشورهای منطقه رویکردهای متفاوتی دارند، از حمایت عربستان سعودی و اسرائیل گرفته تا ایفای نقش میانجی‌گری توسط ترکیه. 

ادامه مطلب

از روایت بمب تا سیاست هسته‌ای

توهم جمعی اروپا درباره ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پرونده هسته‌ای ایران نشان داد حتی دموکراسی‌های مدعی واقع‌گرایی هم می‌توانند در دام توهم جمعی بیفتند. این توهمات بیشتر محصول فرایندهای اجتماعی، روانی، فشار رسانه‌ای و منافع سیاسی است تا سوءنیت مستقیم. اروپا برای نقش‌آفرینی مستقل و مؤثر، ناچار است سازوکارهای شناسایی و خنثی‌سازی این چرخه‌ها را در سیاست خارجی و رسانه‌هایش نهادینه کند.

ادامه مطلب

راهبردهای پنهان و اهرم‌های آشکار

قوهای سیاه بر میز مذاکره

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: قوی سیاه یعنی اتفاق یا اطلاعاتی که یا هیچ‌کس تصورش را نمی‌کند، یا نشانه‌هایش نامعلوم است، یا آنقدر کنار گذاشته شده که در تصمیم‌گیری‌ها جدی گرفته نمی‌شود.

ادامه مطلب

پیامی که باید عمیق درک شود

پیام‌های چندلایه رهبری به ملت ایران، نخبگان و محور مقاومت

فاطمه خادم‌ شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در لایه‌های زیرین این سخنان، چند پیام راهبردی نهفته بود: مدیریت افکار عمومی پس از بحران نظامی با برجسته کردن تصویر پیروزی، انتقال تمرکز از تهدید خارجی به انسجام داخلی به‌عنوان اصل بقا در جنگ نرم، تعریف چارچوب دشمنی آمریکا به‌عنوان یک واقعیت پایدار که سیاست خارجی باید بر مبنای آن شکل گیرد، هشدار به نخبگان برای پرهیز از تخریب مبانی نظام، و ارسال پیام بازدارندگی آشکار به رژیم صهیونیستی.

ادامه مطلب

بی‌اعتمادی مطلق به غرب

اعتماد کور: نسخه سیاسی برای تسلیم تدریجی

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: باید تفاوت امید و اعتماد را شناخت. امید ممکن است حتی با وجود شواهد منفی دوام بیاورد، اما اعتماد نتیجه ارزیابی عقلانی و تجربی است. این مفهوم نیاز به شواهد پایدار و رفتار عملی دارد. مرور بیش از یک قرن روابط ایران و غرب ـ از ۱۹۰۷ تا برجام ـ نشان می‌دهد امید به تغییر رفتار طرف مقابل، بدون تغییر بنیادین در منافع و سیاست‌هایش، توهمی پرهزینه است.

ادامه مطلب

سه تغییر مهمی که در معادلات قفقاز رخ خواهد داد

جاده ترامپ؛ کریدور تجاری امروز و میدان نبرد فردا

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: یکی از سناریوهای محتمل، ایجاد سازوکارهای امنیتی برای حفاظت از سرمایه‌گذاری آمریکا بعد از تکمیل پروژه است. این اقدام می‌تواند به استقرار نیرو یا تجهیزات نظارتی دائمی در مرز ارمنستان و ایران منجر شود. برای ایران، این وضعیت حساس است و برای روسیه نیز غیرقابل‌قبول خواهد بود.

ادامه مطلب

ایران و ضرورت سیاست‌ورزی فعال در قبال چهارراه صلح

تعامل ژئوپلیتیکی در قفقاز جنوبی

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تنها سیاستی فعال و آینده‌نگر که ترکیبی از دیپلماسی، اقتصاد، امنیت و فرهنگ باشد، می‌تواند چهارراه صلح را به بستری برای ارتقای جایگاه منطقه‌ای و افزایش امنیت ملی ایران بدل کند.

ادامه مطلب

اقتدار موشکی و علمی ایران؛

قهرمانان گمنام و سکوت سینمای جنگی و استراتژیک

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سینمای جنگی و حتی سینمای استراتژیک ایران فاصله‌ای آشکار با بازنمایی این اقتدار و قهرمانان گمنام دارد. تاکنون هیچ فیلم جریان‌ساز و تاثیرگذاری که عملیات‌های نمادین موشکی یا زندگی دانشمندان امنیتی را به‌شکل دراماتیک و الهام‌بخش روایت کند، ساخته نشده است.

ادامه مطلب

بحرانی که به این آسانی پایان نمی‌گیرد

بحران یمن: بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در تقابل ژئوپلیتیک

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بحران یمن به یکی از میدان‌های اصلی رویارویی ژئوپلیتیک قرن تبدیل شده است. در افق پیش‌رو، تا زمانی که توازن منطقه‌ای به نفع یکی از قطب‌ها به شکل قاطع تغییر نکند یا توافقی بزرگ‌تر حول تقسیم منافع منطقه حاصل نشود، روند فعلی جنگ فرسایشی و سیطره اقتصاد و سیاست غیرشفاف، ادامه‌دار خواهد بود.

ادامه مطلب

تحلیلی راهبردی درباره مذاکرات انجام شده با اروپایی‌ها

توازن دیپلماتیک ایران و ترویکای اروپایی در سایه فشارهای آمریکا

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چشم‌انداز آینده برجام و این مسیر دیپلماتیک، ترکیبی از صبر و هوشمندی، حفظ خطوط قرمز و تعامل با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است. برای ایران ادامه دیپلماسی صبورانه، حفظ استقلال راهبردی و جلوگیری از تشدید تنش‌ها اهمیت فراوان دارد. تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در کنار مذاکرات هسته‌ای باید به سیاست‌های کلان افزوده شود تا منافع امنیتی راهبردی ایران به شکل کامل حفظ شود. در مقابل، کشورهای اروپایی که نقش میانجی دارند، باید برای ارائه تضمین‌های ملموس‌تر، ایجاد سازوکارهای اجرایی قوی و حفظ استقلال سیاسی خود در برابر فشارهای آمریکا تلاش کنند.

ادامه مطلب

دفاع آمریکا از استاندارد دوگانه هسته‌ای:

اسرائیل، ایران و میراث بحران مشروعیت

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: موضوع زرادخانه هسته‌ای اسرائیل و رویکرد دوگانه آمریکا و متحدان غربی در قبال آن، یکی از بارزترین مصادیق ریاکاری راهبردی در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود.

ادامه مطلب

از ققنوس تا آرش موشکی:

تجلی ادبیات مقاومت در روزهای حمله اسرائیل به ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازتولید تاریخ و اسطوره در شکل ترکیباتی مانند «رستم پدافند» یا «ققنوس ایرانی»، پیوندی میان گذشته و اکنون برقرار ساخت و به مردم این اطمینان را داد که در برابر هر تهدید، میراث ایستادگی پابرجاست.

ادامه مطلب

صدای قاطع ایران در برابر تجاوز و فشار:

وقتی دیپلماسی هم مرز دارد

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیام پنهان تصمیم اخیر ایران برای کشورهای منطقه‌ای و دولت‌های عربی نیز این است که قدرت‌نمایی و مذاکره، مکمل یکدیگرند و ایران هرگز امنیت، اقتدار، و منافعش را قربانی روندهای نمایشی و بی‌ثمر نمی‌کند؛ در عین حال راه دیپلماسی همواره باز است، مشروط به آن‌که با رویکرد احترام و واقع‌بینی همراه شود، نه با منطق فشار و تحقیر.

ادامه مطلب

دیپلماسی و فشار ترکیبی:

بازی دوگانه اسرائیل و آمریکا در برابر ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بسیاری از تحلیلگران معتقدند دولت ترامپ گرچه به طور رسمی شعار مذاکره و توافق بهتر با ایران را سر می‌داد، اما در عمل با همسویی استراتژیک با تل‌آویو، از مسیر قدرت سخت و تهدید نظامی حمایت می‌کرد. در این شرایط، مذاکرات برای آمریکا بیشتر جنبه کنترل زمان و مدیریت فضای بین‌المللی داشت تا یافتن راهکار عملی و پایدار برای حل اختلافات.

ادامه مطلب

افشای بزرگ اطلاعاتی و اضطراب ژئوپلیتیک؛

ایران چگونه معادلات منطقه را تغییر داد؟

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران با هوشمندی زمان افشای این اسناد را انتخاب کرده است؛ در مقطع حساس مذاکرات هسته‌ای و همزمان با تلاش‌های منطقه‌ای برای دستیابی به آتش‌بس در غزه، چنین اقدامی برای تهران یک برگ برنده بی‌سابقه به شمار می‌رود. پیام ضمنی ایران به طرف‌های غربی و اروپایی این است که تهران، فراتر از ظرفیت‌های نظامی، هم‌اینک دارای قدرت جنگ نرم و برتری اطلاعاتی است؛ قدرتی که تنها محدود به پرونده هسته‌ای نیست، بلکه می‌تواند کارکرد بازدارنده در قبال هرگونه فشار یا اقدام خصمانه علیه منافع ایران داشته باشد.

ادامه مطلب

از حماسه تا واقع‌گرایی:

رمان دفاع مقدس و پیوند تله‌های سیاسی و اجتماعی

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آثاری که در دوران جنگ خلق شده‌اند، اغلب به بازنمایی یکدست و حماسی و تقدیس‌گرایانه از رویدادها بسنده می‌کنند؛ در حالی که آثار پس از جنگ تلاش می‌کنند لایه‌های پنهان‌تر تجربه جنگ را، از زبان انسان‌هایی آسیب‌دیده، تردیدزده یا متناقض، روایت کنند.

ادامه مطلب

از زبان تا قدرت:

تحلیل گفتمان انتقادی سخنرانی ترامپ علیه ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: زبان سیاست‌ورزان و رهبران جهان، صرفاً ابزار بیان واقعیت نیست، بلکه خود، واقعیت‌ساز است و می‌تواند مسیر تحولات آینده را به‌شکل اساسی تغییر دهد.

ادامه مطلب

از امنیت سنتی آمریکا تا معامله‌گری نوین در منطقه

پیامدهای خروج ناو ترومن

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: خاورمیانه از دوره‌ای با محوریت نظم سنتی و ضمانت‌گری امنیتی آمریکا به مرحله جدید معامله‌گری راهبردی و رشد نقش قدرت‌های غیرغربی وارد شده است؛ نظمی پویا و پیچیده که در آن بازیگران منطقه‌ای مانند عربستان باید برای تحقق ثبات و شکوفایی اقتصادی، بین گزینه‌های پرهزینه و متضاد، دست به انتخاب‌های کلیدی بزنند و برای تأمین امنیت، به سراغ مدل‌های متنوعی از مشارکت و ائتلاف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بروند.

ادامه مطلب

دغدغه‌هایی که به نوشتن می‌انجامد

ادبیات و سیاست: معادله‌ای خطرناک اما حیاتی

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: زمانی که موضوعات سیاسی «زیر پوست» زندگی نویسنده نفوذ می‌کنند و او را نگران می‌کنند، پرسش مهمی مطرح می‌شود: چگونه می‌توان از این نگرانی نوشت، بی‌آن که گرفتار لفاظی‌های عقیم، ایدئولوژی‌های خشک و گفتمان‌های سلطه‌گرانه شد؟ این پرسش، معادله‌ای پیچیده و خطرناک را در رابطه میان ادبیات و سیاست به وجود می‌آورد.

ادامه مطلب

دیپلماسی عمل‌گرایانه عربستان:

از تعاملات سرد با بایدن تا اتحاد دوباره با ترامپ در ۲۰۲۵

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رفتار عربستان در قبال رؤسای جمهوری آمریکا، از استقبال گرم از ترامپ در هر دو دوره تا سردی روابط با بایدن، نشان‌دهنده رویکرد عمل‌گرایانه این کشور در سیاست خارجی است. عربستان از فرصت ریاست‌جمهوری مجدد ترامپ استفاده می‌کند تا روابط استراتژیکی که در دوران بایدن تضعیف شده بود را بازسازی کند و خود را به عنوان یک متحد کلیدی در سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی آمریکا مطرح کند.

ادامه مطلب

تضمین، یکی از سخت‌ترین موانع مذاکرات است

ایران در دو راهی توافق موقت یا تعهد بلندمدت

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ز منظر منطقه‌ای و امنیتی، ایران همواره برنامه هسته‌ای خود را به‌عنوان ابزاری برای بازدارندگی و تقویت موقعیت ژئوپلیتیکی خود پیش برده است. پذیرش تعهدات بلندمدت که محدودیت‌های جدی برای توسعه توانمندی‌های هسته‌ای اعمال کند، با سیاست کلان دفاعی و امنیتی ایران همخوانی ندارد. در نتیجه، توافق‌های موقت یا گام‌به‌گام ممکن است بیشتر با اهداف استراتژیک ایران تطابق داشته باشند. 

ادامه مطلب

تعاملات دیپلماتیک ایران و پاکستان

توازن منطقه‌ای یا حمایت استراتژیک؟

فاطمه خادم‌ شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مسئله توازن یا حمایت استراتژیک زمانی پیچیده‌تر می‌شود که در نظر داشته باشیم ایران در سیاست خارجی خود عموماً به‌دنبال پرهیز از ورود به قطب‌بندی‌های منطقه‌ای است. تعامل ایران با پاکستان، همراه با تعاملات گسترده‌اش با هند و سایر بازیگران منطقه‌ای، نشان‌دهنده تلاشی برای حفظ موازنه در سیاست خارجی و تأمین منافع ملی بدون ورود به تنش‌های منطقه‌ای گسترده است.

ادامه مطلب

اتفاقی که می‌تواند کمک‌کننده باشد

تعویق دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان؛ لجستیکی یا سیاسی؟

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فضای سیاسی کنونی که همزمان با ادامه تحریم‌های آمریکا علیه ایران و افزایش تنش‌های منطقه‌ای همراه شده است، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چنین تأخیری بیشتر ریشه در دلایل سیاسی دارد تا لجستیکی صرف.

ادامه مطلب

چرا سفر پزشکیان به باکو مهم است؟

نزدیکی ایران و آذربایجان: استراتژی چندلایه در سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نزدیکی ایران به آذربایجان هم‌زمان با مذاکرات دیپلماتیک، اقدامی چندوجهی با اهداف گوناگون است. ایران با تقویت عمق استراتژیک و ارتباطات منطقه‌ای خود، در تلاش است تا در مواجهه با فشارهای بین‌المللی در موضع ضعف قرار نگیرد و از طریق ایجاد کانال‌های همکاری (به ویژه در حوزه انرژی و ترانزیت) قدرت چانه‌زنی خود را افزایش دهد.

ادامه مطلب

پرونده‌ای که خود تبدیل به چالش شد

برجام: آزمونی ناتمام برای تعامل و مقاومت در سیاست ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آینده پرونده هسته‌ای بیش از آنکه به مذاکرات فنی وابسته باشد، به تحولات داخلی و تغییر موازنه قوا میان جناح‌های حکومتی بستگی دارد. برجام نشان داد که دیپلماسی ایران در عین انعطاف‌پذیری محدود، ظرفیت‌هایی برای تعامل سازنده دارد، اما این ظرفیت‌ها همواره تحت تأثیر ملاحظات امنیتی و رقابت‌های جناحی قرار می‌گیرند.

ادامه مطلب

آتش زیر خاکستر:

چالش‌های منطقه‌ای در صورت موفقیت یا شکست مذاکرات

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتایج این مذاکرات می‌تواند تأثیرات عمیقی بر معادلات امنیتی، اقتصادی و سیاسی منطقه خلیج فارس داشته باشد.

ادامه مطلب

نگاهی به بیانات مقام معظم رهبری

صهیونیسم؛ تروریسم دولتی با پشتوانه استکبار جهانی

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "در حالی که کشورهای اروپایی و آمریکایی ایران را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند، مقام معظم رهبری با استناد به دلایل زیر، رژیم صهیونیستی را تروریست‌ترین رژیم تاریخ معاصر معرفی کردند که با حمایت کشورهای مستکبر عمل می‌کند".

ادامه مطلب

جنگ یمن و بحران جهانی:

تأثیر حملات ترامپ به حوثی‌ها بر اقتصاد، انرژی و امنیت منطقه‌ای

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله ترامپ به حوثی‌ها در یمن تأثیرات گسترده‌ای بر قیمت انرژی، اقتصاد جهانی و امنیت منطقه ای داشته است. افزایش قیمت نفت و گاز، اختلال در زنجیره تأمین جهانی و افزایش هزینه‌های حمل و نقل از جمله تأثیرات کوتاه‌مدت این حملات هستند. در بلندمدت، این حملات می‌توانند باعث تغییر در الگوهای تجاری و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی شوند و به تبع آن، بر رشد اقتصادی کشورها تأثیر بگذارند.

ادامه مطلب

جمعیتی که به دنبال هویت مستقل است

نقش دروزی‌ها در استراتژی‌های اسرائیل

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دروزی ها با توجه به بحران‌های داخلی سوریه و تهدیدات امنیتی فزاینده، به دنبال راه‌حل‌هایی برای حفظ امنیت و هویت خود هستند. در این میان، برخی از رهبران و گروه‌های دروزی به طور علنی از اسرائیل درخواست کمک کرده‌اند و حتی خواستار الحاق به اسرائیل یا تشکیل یک منطقه خودمختار تحت حمایت اسرائیل شده‌اند. این موضوع نه تنها پیامدهای داخلی برای سوریه دارد، بلکه می‌تواند بر روابط منطقه‌ای و بین‌المللی نیز تأثیرگذار باشد. در این مقاله، به بررسی چند محور کلیدی از جمله دلایل انتخاب دروزی‌ها توسط اسرائیل، نقش اسلام‌گراها، و موضع‌گیری قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال تجزیه سوریه پرداخته می‌شود.

ادامه مطلب

ارزش افزوده‌ای در شرق آفریقا

ایران و سودان: محور مقاومت و اورانیوم

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران با همکاری‌های هسته‌ای و اقتصادی با سودان و دیگر کشورهای آفریقایی، تلاش می‌کند تا دسترسی خود به منابع اورانیوم را افزایش دهد و برنامه‌های هسته‌ای خود را تقویت کند. این اقدامات نه تنها بر روابط ایران و سودان تأثیر می‌گذارند، بلکه نگرانی کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز باعث شده‌اند. 

ادامه مطلب