اقتصاد و انرژی

چین دلار آمریکا را با یوان دیجیتال به چالش می کشد
معنایی تازه به رویارویی پکن و واشنگتن

چین دلار آمریکا را با یوان دیجیتال به چالش می کشد

یوان دیجیتال جدید چین که توسط بانک مرکزی این کشور کنترل می شود، می تواند به تهدیدی برای دلار آمریکا که ارز استاندارد تجارت عمدی و ارز ذخیره جهان به شمار می رود، تبدیل گردد. ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) احتمالا در تجارت بین الملل مورد استفاده قرار می گیرد و تقریبا می توان به طور قطع گفت که با نظام مالی جهانی ارتباط نخواهد داشت.

ادامه مطلب
فاصله تاثیرگذاری تحریم ها بر رفاه خانوارهای تهران و شهرستان ها
ایران تحت تحریم (بخش دوم)

فاصله تاثیرگذاری تحریم ها بر رفاه خانوارهای تهران و شهرستان ها

تحریم های ایالات متحده به عنوان یک شوک منفی بزرگ به اقتصاد، طبیعتا بر سطح زندگی ایرانی های عادی تاثیر گذاشتند. این تاثیر را در مشهودترین حالت آن می توان در معیار استاندارد زندگی، سرانه تولید ناخالص داخلی و همچنین در ارزیابی مصرف خانوار از طریق نظرسنجی ها مشاهده کرد. تصاویر ۱ و ۲ نشان می دهند که افزایش و کاهش سرانه تولید ناخالص داخلی و سرانه هزینه ها ارتباط تنگاتنگی دارند. بنابراین، یافته های ارقام ملی و داده های نظرسنجی مشابه است: دوره طولانی افزایش سطح زندگی حدود سال ۲۰۱۰ که تحریم ها در دولت اول اوباما تشدید شد، پایان یافت و تسهیل تحریم ها پس از توافق هسته ای ۲۰۱۵ در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷ به تقویت رشد انجامید که پس از آغاز تحریم های ترامپ در سال ۲۰۱۸ به سرعت از بین رفت.

ادامه مطلب
تحریم ها چگونه بر رفاه خانوارها و اشتغال تاثیر گذاشتند؟
ایران تحت تحریم (بخش اول)

تحریم ها چگونه بر رفاه خانوارها و اشتغال تاثیر گذاشتند؟

هدف از تحریم های شدید علیه ایران ایجاد فشار بر رهبران این کشور از طریق دشوار کردن زندگی برای شهروندان آن است. این تحریم ها تاکنون در ایجاد بحران اقتصادی و آسیب رساندن به رفاه ایرانی های عادی موفق عمل کرده اند. در این مقاله به تاثیر تحریم ها از سال ۲۰۱۰ بر مصرف خانوار و اشتغال پرداخته شده و طبق نتایج آن، در حالی که درآمد و مصرف خانوار متحمل به شدت آسیب دیده، اما وضعیت اشتغال انعطاف بیشتری داشته است.

ادامه مطلب
تبلیغات منفی و عجیب علیه توافق تهران-پکن
ایران پمپ نفت و گاز چین می شود؟

تبلیغات منفی و عجیب علیه توافق تهران-پکن

نیویورک تایمز این توافق را تحت عنوان «چین با توافق ۴۰۰ میلیارد دلاری با ایران می تواند نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش دهد» گزارش کرد و نوشت: «ایران جزئیات توافق را قبل از امضا علنی نکرد و دولت چین هم جزئیات آن را بیان نکرده است. اما کارشناسان گفتند که توافق نهایی تفاوت های چندانی با پیش نویس ۱۸ صفحه ای که سال گذشته توسط نیویورک تایمز منتشر شد، نداشته است. در آن پیش نویس به جزئیات سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چینی در ده ها زمینه از جمله بانکداری، ارتباطات از راه دور، بنادر، خطوط ریلی، مراقبت های بهداشتی و فناوری اطلاعات طی ۲۵ سال آینده اشاره شده بود. در ازای این سرمایه گذاری، چین یک عرضه منظم و به گفته یک مقام ایرانی و یک تاجر نفت با تخفیف شدید، از نفت ایران دریافت خواهد کرد.» با این حال، دلایلی برای شک و تردید به این تصورات وجود دارد.

ادامه مطلب
لابی گری اقتصادی، کلید توسعه دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران
ابزارهای مهمی که می توانیم از آنها بهره ببریم

لابی گری اقتصادی، کلید توسعه دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران

ایمان صمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نفوذ و اهرم اقتصادی در روابط بین المللی، یکی از عناصر تعیین کننده و پیش برنده روابط میان کشورها محسوب شده و کشورها برای کسب این نفوذ و افزایش اهرم اقتصادی از راهکارهای مختلفی استفاده می کنند. یکی از این راهکار ها لابی و لابیگری اقتصادی است و کاربردهای گسترده ای در دنیای تجارت جهانی دارد. 

ادامه مطلب
تهران با چرخش به شرق به دنبال ادغامی علیه واشنگتن است
ایران و منطقه دریای سیاه: پل فراموش شده به اروپا (بخش پنجم)

تهران با چرخش به شرق به دنبال ادغامی علیه واشنگتن است

پیوندهای تجاری-اقتصادی ایران بعضا به دلیل تنش های سیاسی با غرب و تا حدی هم به دلیل رشد اقتصاد شرق دور، از اوایل سال ۲۰۰۰ به آن سمت تغییر جهت یافت. در سال های اخیر ایران همچنین به سمت روسیه و سایر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق گرایش داشته که در اینجا هم زوال روابط با غرب کاتالیزور اصلی بوده است. با این وجود و به رغم چرخش روزافزون به سمت آسیا، ایران همچنان برای مقاومت در برابر فشار تحریم های ایالات متحده به حفظ روابط با اروپا ادامه خواهد داد. در چنین شرایطی، لازم است ایران کشورهای ساحلی دریای سیاه را به نوعی مدنظر داشته باشد چرا که این منطقه پل فیزیکی ایران به اروپای غربی محسوب می شود.

ادامه مطلب
برآوردی که درباره ایران جواب نداده است
ابزار سیاست خارجی ایالات متحده، درهم تنیدگی و تفکیک ناپذیری سیاست های تحریمی

برآوردی که درباره ایران جواب نداده است

رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد با تداوم و ماندگاری سیاست های تحریمی، ویروس تحریم چنان در لایه های مختلف نظام امریکا تنیده شده که مقامات دولت جدید نیز به این ویروس اعتیاد پیدا کرده اند. اما با تمام این توصیفات هم صدایی و اتخاذ موضع واحد در درون کشور می تواند مسیر رفع تحریم را تا اندازه زیادی تسهیل کند. این که آمریکا ناکارآمدی تحریم های ظالمانه خود را در عمل مشاهده کند می تواند در اعمال مواضع تحریمی خود تغییر دهد. زمزمه هایی که در این خصوص به گوش می رسد حاکی از آن است که مقامات رسمی امریکا خود متوجه این موضوع شده اند که سیاست فشار حداکثری راه به جایی نبرده و عزم جمهوری اسلامی ایران در پیمودن مسیر پیشرفت راسخ تر شده است.

ادامه مطلب
نهادهای موثر در عقب افتادگی توسعه صادرات کشور کدامند؟
چالش های ساختاری توسعه صادرات غیرنفتی ایران

نهادهای موثر در عقب افتادگی توسعه صادرات کشور کدامند؟

هادی غلام نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موانعی وجود دارند که وزن برابر و حتی بیشتری از عنصر تحریم در قبال توسعه صادرات کشور داراست. این موانع شامل چه عناصر و مولفه‎هایی می‎شوند و چگونه بر روند صادرات غیر نفتی کشور اثر می‌گذارند؟ سوال مهم تر اینکه چرا نتوانستیم به اهداف برنامه توسعه ششم، یعنی صادرات بیش از ۱۱۲ میلیارد دلاری محصولات غیر نفتی دست یابیم؟ و اینکه چرا همیشه باید برای اعداد و ارقام صادرات کشورهایی همچون ترکیه حسرت بخوریم؟

ادامه مطلب
با توافق یا بی توافق، باید به لحاظ اقتصادی قوی شویم
برجام و فراتر از برجام

با توافق یا بی توافق، باید به لحاظ اقتصادی قوی شویم

مجید خورشیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافق میان جمهوری اسلامی ایران و شش کشور که در ادامه با بدعهدی و کژرفتاری ایالات متحده به پنج کشور تبدیل شدند، برای پایان دادن به تضییعاتی بود که به واسطه تحریم های مربوط به برنامه هسته ای بر کشور وارد شده بود. از آفاتی که در همان روزهای نخستین طلوع برجام از سوی برخی صاحب نظران عنوان می شد، این معنا بود که در اذهان چنین باوری پدید آید که چرخ اقتصاد ما به سامان و قاعده بوده و تنها تحریم های هسته ای حرکتش را کند یا آهسته کرده است و با وقوع توافق و امضای برجام همه گیر و گرفت ها رفع و اقتصاد چابک و پویا می شود. این در حالی بود که اقتصاد ایران برای سال ها از تک محصولی بودن و وابستگی به ارز حاصل از خام فروشی در کنار تورم و بیکاری رنج می برد و در بازه هایی بسته به وفور درآمدهای نفتی و نحوه بازتوزیع آن در جامعه گشایش یا تنگی بیشتری را متحمل می شد. اما قفل تحریم های هسته ای تنها همان روند پیشین اقتصاد متورم و نفتی کشور را دچار مشکل و رکود می کرد و توافق و گشایش تنها برای بازگشت به شرایط قبل بود و نوعی صیانت از امر "ممکن" و نه امر "مطلوب".

ادامه مطلب
تهران می خواهد با پروژه های جدید نفتی به ریاض تلنگر بزند؟
چین، بزرگ ترین سرمایه گذار میدان های نفتی ایران

تهران می خواهد با پروژه های جدید نفتی به ریاض تلنگر بزند؟

از زمان حمله حوثی ها به دو تاسیسات مهم عربستان سعودی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹، ایران به طور جدی به دنبال به دست آوردن قراردادهای تامین نفت به ویژه در رابطه با مشتریان عزیز آسیایی عربستان بوده است. پس از آنکه عربستان از تصمیم به کاهش یک جانبه تولید نفت خود به میزان یک میلیون بشکه در روز نسبت به سهمیه اوپک پلاس خبر داد، ایران اعلام کرد شرکت ملی نفت این کشور قراردادهایی به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار آمریکا برای ۸ پروژه جدید امضا کرده که هدف از آنها افزایش سطح تولید نفت خام است. اگرچه این پروژه ها به طور گسترده توسط شرکت های ایرانی مدیریت خواهند شد، اما بخشی از پروژه هایی به شمار می روند که به طور همزمان با توافق ۲۵ ساله با چین تنظیم شده اند.

ادامه مطلب