اقتصاد و انرژی

ایران تحت تحریم (بخش چهارم)

تحریم ها به نقش ایران به عنوان نیروی تعدیل در یک منطقه آشفته آسیب رساند

مانند سایر نقاط جهان، طبقه متوسط ایران هم ستون فقرات توسعه اقتصادی و اصلاحات اجتماعی و سیاسی بوده و نقش اساسی در انتخاب روسای جمهوری اصلاح طلب و میانه ایفا کرده است که هر دو دولت (سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵) و (۲۰۱۳ تا کنون) از اصلاحات اقتصادی لیبرال حمایت و ادغام بیشتر در اقتصاد جهانی را دنبال می کردند. می توان ادعا کرد بحران اقتصادی ناشی از تحریم ها علاوه بر ایجاد مشکلات بسیار، بر روند اصلاحات سیاسی و اقتصادی نیز تاثیر منفی داشته و ایفای نقش ایران به عنوان یک نیروی بالقوه برای تعدیل در یک منطقه آشفته و در جامعه جهانی را تضعیف کرده است.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش سوم)

کارزار اعمال فشار ترامپ نرخ فقر را ۸.۱ درصد افزایش داد

پس از سال ۲۰۱۲، نرخ فقر در هر سه منطقه رو به افزایش بوده و در مناطق روستایی سرعت بیشتری داشته است. بحران اقتصادی شدیدتر پس از کارزار «اعمال فشار حداکثری» دولت ترامپ در افزایش شدید فقر در سراسر کشور از ۸.۱ درصد در ۲۰۱۷ به ۱۲.۱ درصد در ۲۰۱۹ تاثیر داشت. افزایش ۴ درصدی به معنای سقوط ۳.۲ میلیون ایرانی به محدوده فقر طی دو سال است.

ادامه مطلب

معنایی تازه به رویارویی پکن و واشنگتن

چین دلار آمریکا را با یوان دیجیتال به چالش می کشد

یوان دیجیتال جدید چین که توسط بانک مرکزی این کشور کنترل می شود، می تواند به تهدیدی برای دلار آمریکا که ارز استاندارد تجارت عمدی و ارز ذخیره جهان به شمار می رود، تبدیل گردد. ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) احتمالا در تجارت بین الملل مورد استفاده قرار می گیرد و تقریبا می توان به طور قطع گفت که با نظام مالی جهانی ارتباط نخواهد داشت.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش دوم)

فاصله تاثیرگذاری تحریم ها بر رفاه خانوارهای تهران و شهرستان ها

تحریم های ایالات متحده به عنوان یک شوک منفی بزرگ به اقتصاد، طبیعتا بر سطح زندگی ایرانی های عادی تاثیر گذاشتند. این تاثیر را در مشهودترین حالت آن می توان در معیار استاندارد زندگی، سرانه تولید ناخالص داخلی و همچنین در ارزیابی مصرف خانوار از طریق نظرسنجی ها مشاهده کرد. تصاویر ۱ و ۲ نشان می دهند که افزایش و کاهش سرانه تولید ناخالص داخلی و سرانه هزینه ها ارتباط تنگاتنگی دارند. بنابراین، یافته های ارقام ملی و داده های نظرسنجی مشابه است: دوره طولانی افزایش سطح زندگی حدود سال ۲۰۱۰ که تحریم ها در دولت اول اوباما تشدید شد، پایان یافت و تسهیل تحریم ها پس از توافق هسته ای ۲۰۱۵ در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷ به تقویت رشد انجامید که پس از آغاز تحریم های ترامپ در سال ۲۰۱۸ به سرعت از بین رفت.

ادامه مطلب

ایران تحت تحریم (بخش اول)

تحریم ها چگونه بر رفاه خانوارها و اشتغال تاثیر گذاشتند؟

هدف از تحریم های شدید علیه ایران ایجاد فشار بر رهبران این کشور از طریق دشوار کردن زندگی برای شهروندان آن است. این تحریم ها تاکنون در ایجاد بحران اقتصادی و آسیب رساندن به رفاه ایرانی های عادی موفق عمل کرده اند. در این مقاله به تاثیر تحریم ها از سال ۲۰۱۰ بر مصرف خانوار و اشتغال پرداخته شده و طبق نتایج آن، در حالی که درآمد و مصرف خانوار متحمل به شدت آسیب دیده، اما وضعیت اشتغال انعطاف بیشتری داشته است.

ادامه مطلب

ایران پمپ نفت و گاز چین می شود؟

تبلیغات منفی و عجیب علیه توافق تهران-پکن

نیویورک تایمز این توافق را تحت عنوان «چین با توافق ۴۰۰ میلیارد دلاری با ایران می تواند نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش دهد» گزارش کرد و نوشت: «ایران جزئیات توافق را قبل از امضا علنی نکرد و دولت چین هم جزئیات آن را بیان نکرده است. اما کارشناسان گفتند که توافق نهایی تفاوت های چندانی با پیش نویس ۱۸ صفحه ای که سال گذشته توسط نیویورک تایمز منتشر شد، نداشته است. در آن پیش نویس به جزئیات سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چینی در ده ها زمینه از جمله بانکداری، ارتباطات از راه دور، بنادر، خطوط ریلی، مراقبت های بهداشتی و فناوری اطلاعات طی ۲۵ سال آینده اشاره شده بود. در ازای این سرمایه گذاری، چین یک عرضه منظم و به گفته یک مقام ایرانی و یک تاجر نفت با تخفیف شدید، از نفت ایران دریافت خواهد کرد.» با این حال، دلایلی برای شک و تردید به این تصورات وجود دارد.

ادامه مطلب

ابزارهای مهمی که می توانیم از آنها بهره ببریم

لابی گری اقتصادی، کلید توسعه دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران

ایمان صمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نفوذ و اهرم اقتصادی در روابط بین المللی، یکی از عناصر تعیین کننده و پیش برنده روابط میان کشورها محسوب شده و کشورها برای کسب این نفوذ و افزایش اهرم اقتصادی از راهکارهای مختلفی استفاده می کنند. یکی از این راهکار ها لابی و لابیگری اقتصادی است و کاربردهای گسترده ای در دنیای تجارت جهانی دارد. 

ادامه مطلب

ایران و منطقه دریای سیاه: پل فراموش شده به اروپا (بخش پنجم)

تهران با چرخش به شرق به دنبال ادغامی علیه واشنگتن است

پیوندهای تجاری-اقتصادی ایران بعضا به دلیل تنش های سیاسی با غرب و تا حدی هم به دلیل رشد اقتصاد شرق دور، از اوایل سال ۲۰۰۰ به آن سمت تغییر جهت یافت. در سال های اخیر ایران همچنین به سمت روسیه و سایر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق گرایش داشته که در اینجا هم زوال روابط با غرب کاتالیزور اصلی بوده است. با این وجود و به رغم چرخش روزافزون به سمت آسیا، ایران همچنان برای مقاومت در برابر فشار تحریم های ایالات متحده به حفظ روابط با اروپا ادامه خواهد داد. در چنین شرایطی، لازم است ایران کشورهای ساحلی دریای سیاه را به نوعی مدنظر داشته باشد چرا که این منطقه پل فیزیکی ایران به اروپای غربی محسوب می شود.

ادامه مطلب

ابزار سیاست خارجی ایالات متحده، درهم تنیدگی و تفکیک ناپذیری سیاست های تحریمی

برآوردی که درباره ایران جواب نداده است

رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد با تداوم و ماندگاری سیاست های تحریمی، ویروس تحریم چنان در لایه های مختلف نظام امریکا تنیده شده که مقامات دولت جدید نیز به این ویروس اعتیاد پیدا کرده اند. اما با تمام این توصیفات هم صدایی و اتخاذ موضع واحد در درون کشور می تواند مسیر رفع تحریم را تا اندازه زیادی تسهیل کند. این که آمریکا ناکارآمدی تحریم های ظالمانه خود را در عمل مشاهده کند می تواند در اعمال مواضع تحریمی خود تغییر دهد. زمزمه هایی که در این خصوص به گوش می رسد حاکی از آن است که مقامات رسمی امریکا خود متوجه این موضوع شده اند که سیاست فشار حداکثری راه به جایی نبرده و عزم جمهوری اسلامی ایران در پیمودن مسیر پیشرفت راسخ تر شده است.

ادامه مطلب

چالش های ساختاری توسعه صادرات غیرنفتی ایران

نهادهای موثر در عقب افتادگی توسعه صادرات کشور کدامند؟

هادی غلام نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موانعی وجود دارند که وزن برابر و حتی بیشتری از عنصر تحریم در قبال توسعه صادرات کشور داراست. این موانع شامل چه عناصر و مولفه‎هایی می‎شوند و چگونه بر روند صادرات غیر نفتی کشور اثر می‌گذارند؟ سوال مهم تر اینکه چرا نتوانستیم به اهداف برنامه توسعه ششم، یعنی صادرات بیش از ۱۱۲ میلیارد دلاری محصولات غیر نفتی دست یابیم؟ و اینکه چرا همیشه باید برای اعداد و ارقام صادرات کشورهایی همچون ترکیه حسرت بخوریم؟

ادامه مطلب