برخی کارشناسان بر این باورند که گزارش اطلاعات آمریکا درباره تلاش های ایران برای مداخله در رقابت انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ بین جو بایدن و دونالد ترامپ منتشر شد، محاسبات رئیس جمهوری درباره توافق هسته ای را بیش از پیش پیچیده کرده است؛ البته برخی دیگر معتقدند این یافته های اطلاعاتی هیچ تاثیری بر تلاش های او برای ایجاد صلح بین دو کشور نخواهد داشت.
ادامه مطلب
مهدی موحدابطحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران باید «بسته جامع توسعه» را برای خودش و به عنوان بخشی از «توسعه کشورهای همسایه» تدارک ببیند. بسنده کردن به خلیج فارس یا کشورهای شیعه نشین یا دل بستن به تمایلات و منویات ایدئولوژیک در روابط خارجی، خطایی راهبردی است. این بسته جامع باید به صورت توافقات دوجانبه و چند جانبه آن را به اجرا درآورد.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی می نویسد: ناظران سیاسی معتقدند با آمدن بایدن در کاخ سفید و تاکید بر مشورت و همکاری با اروپا، ۳ کشور اروپایی طرف مذاکره با جمهوری اسلامی ایران قادر به گشایش اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران هستند؛ ولی باید مشخص شود چرا نمی‌کنند. به نظر می رسد برای تغییر رفتار آمریکا با جمهوری اسلامی ایران فشار بر انگلیس و فرانسه موثر واقع شود.
ادامه مطلب
در میانه اعمال فشارها از سوی رئیس جمهوری جو بایدن برای احیای برجام و امتناع دولت جدید آمریکا از لغو تحریم های اعمال شده توسط دونالد ترامپ، ایران بیش از پیش در صدد جلب حمایت دیپلماتیک روسیه و چین برآمده است. روسیه و چین که هر دو از امضا کنندگان برجام هستند، از ایران در برابر سیاست «اعمال فشار حداکثری» آمریکا حمایت و به این کشور مسیرهای نجات صادرات و حمایت دیپلماتیک ارائه کردند. از زمان روی کار آمدن بایدن، مسکو و پکن بارها بازگشت «بدون قید و شرط» واشنگتن به توافق با تهران را خواستار شده اند.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر نمی رسد روند احیای برجام با سرعت زیادی اتفاق بیافتد. دولت بایدن نمی خواهد بدون مذاکره وارد روند احیای برجام شود و همچنین سعی دارد بازنده این بازی که دونالد ترامپ رقم زده نباشد. البته در داخل آمریکا هم در خصوص برجام اختلاف نظرهایی وجود دارد و بر همین اساس هنوز راهکار درستی ارائه نداده اند و سعی دارند توپ را در زمین ایران بیاندازند.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر آمریکا به دنبال ثبات و امنیت در منطقه است که عربستان، اسرائیل و دیگر کشورها خواهان آنند باید نقش، جایگاه و نفوذ ایران را در نظر بگیرند و به آن احترام بگذارند. البته برعکس آن هم صدق می کند ایران هم نمی تواند به تنهایی در برابر نظم جهانی و منطقه‌ای سر ستیز داشته باشد و به دنبال تعریف نظم خاص خود باشد. چرا که در این صورت باید تمام بار و هزینه‌های آن را بپردازد، آن هم در شرایطی که کشور اکنون با مشکلات عدیده داخلی به خصوص در حوزه اقتصادی، معیشتی و اجتماعی در آستانه انتخابات دست به گریبان است و هرگونه ماجراجویی خارجی می‌تواند باعث افزایش چالش ها و در نهایت انفجار اجتماعی شود.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با تاکید بر این نکته که تمرکز بایدن مذاکره با نظام است تا دولت ایران، عنوان داشت دولت کنونی در ایالات متحده نه وقت کشی می کند تا دولت سیزدهم روی کار بیاید و نه عجله خواهد که تا پیش از پایان عمر دولت روحانی مذاکره و احیای برجام را عملی کند. از این رو رابرت مالی به درستی عنوان کرده است که آمریکا به خاطر انتخابات ایران، روند مذاکرات و تحرکات دیپلماتیک خود را سریع یا کُند نمی‌کنند. چون تغییر دولت ها تغییری در نگاه تهران ایجاد نخواهد کرد.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به سیاست مجموعه کشورهای غربی؛ چین نیازمند متحد است که در بین همسایگان ندارد. اخیر کشورهای هند و استرالیا و ژاپن و امریکا معاهده چهار جانبه نظامی، علیه چین برای مهار چین منعقد کردند. چینی ها اگر عاقل باشند با دیگر کشورها مثل جمهوری اسلامی ایران با هدف مخالفت با تفکر "تجاوز لیبرالیستی" غربی ها، اتحادیه همکاری دفاعی ایجاد خواهند کرد. هر چند به نظر می رسد روسیه کماکان خواهان تعامل با غرب است ولی زمینه برای دولتمردان چین در ایجاد اتحادیه کشورهای خواهان جهانی امن تر و عاری از مداخلات غربی ها در "شرق کانال سوئز" فراهم باشد.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اروپایی های امضا کننده برجام نیز سعی دارند که احیای برجام صورت بگیرد و تنش بین تهران و واشنگتن ادامه پیدا نکند. تا جایی که کشورهای اروپایی طرف برجام، پیش نویس قطعنامه انتقادی خود علیه ایران را در آژانس بین المللی انرژی اتمی پس گرفته اند. در واقع با این کار نشان دادند که به دنبال آرام کردن شرایط برای احیای برجام هستند.
ادامه مطلب
مقامات امریکایی همچنان بر این باورند که باید با ولیعهد در تعامل باشند، زیرا معتقدند که او تصمیم گیرنده نهایی احکام صادره در ریاض و صادر کننده اوامر کارزار امنیتی بی سابقه در قبال شاهزادگان و تجار برجسته و همچنین فرمانده اصلی جنگ یمن به رهبری عربستان است.
ادامه مطلب
واقعیت این است که آمریکا به دلایل بسیار باید رابطه ای کارا و مفید را با فردی حفظ کند که برای چندین دهه آینده حکمران کشوری خواهد بود که در قیمت گذاری جهانی انرژی، بازدارندگی ایران در منطقه، ناکام گذاردن تروریسم و چنانچه اراده کند در گسترش صلح خاورمیانه نقش کارسازی دارد.
ادامه مطلب
خودداری ایران از گفت وگو بر سر توافق هسته ای قدیمی دو هدف دارد. رئیس جمهوری تازه ایالات متحده را می آزماید که تا کجا به این توافق نیاز دارد و به ایرانیان اجازه می دهد تا با بهره برداری از تمایل ایالات متحده برای بازیابی توافق، اولویت های واقعی خود را ردیف کنند. آنچه تهران واقعا بیش از هر چیز دیگری به آن نیاز دارد، برداشته شدن تحریم هاست.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که چون در یک ارزیابی از هزینه ها و فرصت ها، اروپا به تناسب تهدیدها و واکنش های احتمالی اسلامی ایران به این نتیجه رسیده است که فواید و فرصت‌های عدم صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران بیشتر از هزینه‌های آن است از اقدام خود عقب نشینی کرد، خصوصا که اروپا به هیچ وجه تمایلی ندارد صدور قطعنامه علیه پرونده فعالیت هسته ای ایران در شورای حکام به دور شدن تهران از میز مذاکره منجر شود.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری دونالد ترامپ سیاست تهاجمی «اعمال فشار حداکثری» را علیه ایران دنبال کرد؛ اما با توجه به اینکه جمهوری اسلامی تنها چند هفته با ذخیره مواد شکاف پذیر کافی برای ساخت بمب هسته ای فاصله دارد، شکست رویکرد حداکثری دولت قبلی آمریکا آشکار است. با این حال، هنوز گروهی از نومحافظه کاران حاضر به تسلیم شدن نیستند. به عقیده آنها، حملات مرگبار علیه نیروهای نظامی و دیپلمات های آمریکایی در عراق درست همان دلیلی است که ایالات متحده را از شروع مجدد مذاکرات هسته ای با ایران باز می دارد.
ادامه مطلب
کاخ سفید مرتکب این اشتباه می شود که برای کشاندن ایران به یک توافق بهتر، روی اروپا حساب می کند. این یک امیدواری بیهوده است. بریتانیا، آلمان و فرانسه، نتوانستند به ترامپ برای بهینه کردن توافق هسته ای کمک کنند. به تازگی هم فرانسه و آلمان، دولت آمریکا را با امضای شتابان یک توافق مهم سرمایه گذاری با چین، سنگ روی یخ کردند. این هم نتیجه رویکرد "احیای اتحادها".
ادامه مطلب
پی جویی ایران برای رسیدن به توانمندی هسته ای و به کارگرفتن نیابتی های خود برای نفوذ در جهان عرب و حمله به منافع آمریکا و اسرائیل، امری شناخته شده است. آنچه تازگی دارد، ظهور ترکیه بعنوان یک عامل اختلال برای ثبات در پهنه بزرگتر منطقه است. ترکیه که دیگر چشم اندازی برای آینده خود با غرب نمی بیند، مصمم تر به دنبال احیای گذشته اسلامی خود است و به آن سوی خطوط و مرزهایی می نگرد که یک قرن پیش برقرار شدند. اکنون جاه طلبی های ترکیه، قدرتی است که باید به حساب آورده شود.
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه در ارتباط با نقش آمریکا در این پیچیدگی می‌توان ذکر کرد این است که تغییر در سطح ریاست جمهوری را نمی‌توان به عنوان تنها عامل تاثیرگذار بر روابطه میان ایران و آمریکا به حساب آورد و علیرغم تفاوت نگاه بایدن نسبت به موضوع سیاست خارجی آمریکا نمی‌توان این تفاوت رویکرد را خارج از بسترها و زمینه‌های دیگر مورد تحلیل قرار داد. قطع یقین نقش سنا و مجلس نمایندگان، تاثیر لابی‌های ذینفوذ و ذینفع داخل آمریکا، رویکرد متحدان اروپایی و منطقه‌ای این کشور و عواملی دیگر از این دست مولفه‌هایی هستند که نمی‌شود به سادگی از کنار آنها گذشت و آنها را نادیده گرفت.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که روی کار آمدن یک رئیس جمهوری نظامی در جمهوری اسلامی ایران دربردارنده هیچ پیام مثبت و سازنده ای، نه برای ما است و نه برای دنیا، بر این باور است که احیای برجام تنها در سایه درک درست و واقع بینانه ایران و آمریکا از انتظارات همدیگر و تعریف منافع ملی شان در عمل به تعهدات برجامی، آن هم ذیل یک پروسه و مکانیسم همزمان در سایه مذاکره مستقیم بین تهران و واشنگتن قابل حصول است و لاغیر. چرا باید با رد پیشنهاد اروپایی ها مبنی بر شرکت در مذاکرات رسمی با حضور ایالات متحده آمریکا این فرصت را از دست بدهیم؟
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: جناب ولیعهد این روزها به سختی شب را به صبح و صبح ها را به شب می رساند. روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داده که تشنج و اضطراب بر فضای کاخ سلطنتی در ریاض حاکم است. خاندان سلطنتی از شخص شاه تا ولیعهد از این نگران هستند که خصومت آشکاری که دولت جدید امریکا در قبال عربستان در پیش گرفته است آغازگر سناریویی باشد که به کنار زدن محمد بن سلمان منجر شود و شاه ۸۵ ساله آرزوی شاه شدن پسرش بر دلش بماند.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این گونه پیداست که دولت بایدن در صرافت اعمال مسائل حقوق بشری به عنوان یکی از برگه‌های مهم فشار بر مخالفان آمریکا در جهان است؛ به همین خاطر برای متهم نشدن به تبعیض در این خصوص به سراغ متحدی چون عربستان رفته است. به احتمال زیاد هم فشارهایی بر مصر و امارات نیز اعمال کند؛ اما اسرائیل و رفتارهای آن علیه فلسطینی‌ها و توسعه شهرک‌سازی همچنان یک استثنا خواهند ماند.
ادامه مطلب
امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تلاش ایالات متحده آمریکا برای صدور و تصویب قطعنامه‌ای در نشست امروز دوشنبه شورای حکام ارتباطی به پاسخ ایران ندارد، بلکه واکنشی به اقدام دوشنبه هفته گذشته کشورمان در توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است. بنابراین اگر دیشب (یکشنبه شب) تهران پاسخ مثبتی به حضور در مذاکرات می داد هم تفاوتی در عملکرد و تحرکات دیپلماتیک آمریکا در شورای حکام نداشت. دولت بایدن به فکر تقابل جدی در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران و توقف اقدامات کاهش تعهدات برجامی تهران است.
ادامه مطلب
دو دهه پیش رابرت ساتلوف، (تحلیلگر جنگ‌طلب در اندیشکده ها و مراکز تحقیقی آمریکا و در حال حاضر مدیر اجرایی انستیتو واشنگتن در زمینه مطالعات خاور نزدیک) در قالب یک پژوهش مهم با عنوان "اسلام سیاسی" از دیدگاه آمریکا مقاله‌ای نوشت، اگرچه وی به تعدد دیدگاه‌ها و مواضع در قبال اسلام گرایان اشاره کرد اما به طور کل وی معتقد بود، این منافع آمریکاست که معیار اصلی و برجسته را در ارزیابی موقعیت نسبت به جریان های اسلامی را مشخص می کند.
ادامه مطلب
طوفان در تگزاس خانه ها و تجارت ها را نابود کرد و سبب قطع دسترسی میلیون ها جمعیت این ایالات به برق و آب تمیز برای چند روز پیاپی داشت. این طوفان همچنین ده ها قربانی گرفت و احتمال افزایش تلفات در میان خرابه های به جامانده از طوفان هنوز وجود دارد. در میانه تلاش کارگران و کارکنان شهرداری در ایالت تگزاس برای جبران خسارت های ناشی از طوفان شدید زمستانی، رئیس جمهوری جو بایدن نهایتا به این ایالات سفر کرد. این در حالی است که کووید-۱۹ پیشتر صدمات شدیدی به مردم این ایالت وارد آورده بود. برای کارکنان بخش کفن و دفن، کار طاقت فرسا شده و به نظر می رسد پایان یا حتی وقت استراحتی ندارد.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در بدبینانه ترین سناریو و حالت ممکن در نشست فردا دوشنبه شورای حکام قطعنامه‌ای علیه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران صادر شود و ایران در مقام واکنش توافق و بیانیه یکشنبه هفته گذشته خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ملغی کند، تهران از «موازنه تهدید» وارد «موازنه وحشت» خواهد شد.
ادامه مطلب
بازگشت به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام یک اتفاق بزرگ است. برای یک مذاکره موفق، به دو طرف مایل به معامله نیاز است و به نظر می رسد تهران و واشنگتن اکنون دولت جدید جو بایدن در چنین شرایطی قرار دارند. دولت بایدن به وضوح اعلام کرده در صورتی که ایران به تعهدات هسته ای خود عمل کند، مایل به بازگشت به توافق هسته ای است. با توجه به تمایل حقیقی دو شریک توافق، تنها مساله ای که باقی می ماند ایجاد یک صحنه سازی هوشمندانه است تا اینگونه به نظر برسد که ایران در برابر آمریکا قاطعانه ایستاده است و دولت بایدن هم بتواند مدعی شود که به یک توافق جدید و بهبود یافته دست پیدا کرده. وعده مذاکرات بیشتر برای اعمال محدودیت ها در زمینه سلاح های هسته ای و توسعه موشک های بالستیک ایران هم بیشتر برای اطمینان خاطر دادن به متحدان و ایجاد ثبات منطقه ای است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی نرمش هایی که کاخ سفید در روزهای گذشته در رابطه با بحران یمن و مکانیسم ماشه و گشودن پرونده قتل خاشقچی نشان داد، مشخصا در پی این است که به ایران بگوید، ظرفیت های دیپلماسی هنوز کاملا از میان نرفته است. مضافا بر این، بایدن ظاهرا هنوز به اصل برجام وفادار است و آن را مبنایی برای حل اختلافات می داند. اصل قضیه این است، که کدام طرف نخست تعهدات برجامی خود را از سر بگیرد؟ ایران یا آمریکا؟
ادامه مطلب
یوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که در گام اول باید هر گونه تلاش سیاسی و دیپلماتیک برای عدم صدور قطعنامه علیه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران در جلسه روز دوشنبه هفته جاری شورای حکام در دستور کار قرار گیرد؛ اگر خدای ناکرده این قطعنامه صادر شد در گام بعدی نباید ایران در مقام واکنش بیانیه و توافق یکشنبه هفته گذشته با آژانس را ملغی کند. چون این اقدام فشار بیشتر بر ایران به دنبال خواهد داشت. ما باید با تعامل فرصت ها را به دست آوریم، نه این که به دنبال فرصت سوزی باشیم.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو کشور با میانجی گری اروپا، عمان قطر و حتی عراق جلسات مخفیانه‌ای خواهند داشت و پای میز مذاکره می‌نشینند. از طرف دیگر آمریکا امتیازاتی به ایران در همین اول کار می‌دهد، از جمله آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران توسط ژاپن و کره جنوبی، فعال‌تر شدن کانال سوئیس و اینستکس و کانالی برای خرید و فروش نفت ایران توسط برخی کشورها و.... با این حال بی شک بازگشت آمریکا به برجام به بعد از انتخابات ۱۴۰۰ موکول می‌شود، زیرا برداشتن همه تحریم‌هایی که دونالد ترامپ علیه ایران گذاشته است به زمان زیادی نیاز دارد.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری جدید ایالا متحده آمریکا اگرچه در داخل با ابربحران هایی نظیر تداوم شیوع کرونا و اقتصاد رو به افول مواجه است، اما نمی تواند منافع سیاست خارجی کشورش در منطقه استراتژیکی همچون خاورمیانه با محوریت عراق را نادیده بگیرد. بنابراین به موازات مدیریت بحران های داخلی به دنبال زمینه سازی برای توجیه حضور آمریکا در عراق و پیگیری منافع بلندمدت کاخ سفید در خاورمیانه است.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی می نویسد: در این وضعیت، حملات سنگین پریشب چند پیام مهم داشت؛ نخست به ایران و محور تحت رهبری آن در منطقه بود. به این معنی که دولت بایدن با این اقدام در واقع می‌خواهد بگوید که تداوم این وضعیت را بر نمی‌تابد و این که نباید به رفتن ترامپ و آمدن بایدن به عنوان فرصتی برای امتیازگیری نگریسته شود. در این راستا انتخاب پایگاهی در البوکمال و نه پایگاه نیروهای هم پیمان در داخل خاک عراق برای رساندن این پیامها قابل تامل است. ایران در عراق حضور فیزیکی نظامی ندارد، اما در سوریه به ویژه در این منطقه مرزی عراق و سوریه، در کنار نیروهای همسو حضوری نظامی دارد. در حقیقت اینجا انتخاب هدف معطوف به نوع، ماهیت و سطح پیامی است که دولت بایدن قصد ارسال آن را در شکلی مستقیم‌تر و هدفمندتر دارد. لُب پیام واشنگتن اینجا این است که به ایران فرصت استفاده از برگه‌های فشار منطقه‌ای خود به ویژه تداوم به تحلیل بردن حضور نظامی آمریکا در منطقه را نمی‌دهد. حالا در روزها، هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو باید دید با این پیام چه برخوردی خواهد شد.
ادامه مطلب