سه مانع پیش روی توافق هسته ای
با از سرگیری گفت وگوهای برجام، رهبران اروپا باید شانس خود را برای جلوگیری از تشدید تنش نظامی و آشفتگی بیشتر در بازارهای انرژی امتحان کنند.
ادامه مطلببا از سرگیری گفت وگوهای برجام، رهبران اروپا باید شانس خود را برای جلوگیری از تشدید تنش نظامی و آشفتگی بیشتر در بازارهای انرژی امتحان کنند.
ادامه مطلبمنابعی می گویند که علی باقری کنی تندروها را به حاشیه رانده یا حذف کرده و مجوز انعطاف بیشتر در گفت وگوهای دوحه را دارد.
ادامه مطلبمحمد امین صادقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نه "با برجام" قرار است درهای بهشت به رویمان باز شود و نه "بی برجام" درهای دوزخ! برجام اصولا ً نه هدف است و نه دارای اصالت و ارزش ذاتی. دنیای سیاست دنیای ممکنات است و می توان برای هر موضوع، مشکل و مساله ای "یا راه حلی یافت یا راه حلی ساخت". حتی"توافق هسته ای" نیز اکسیر حیات و مایه نجات نیست، آنچه مهم است توجه به ارزش و ظرفیت های نهفته در "مذاکره، دیپلماسی، توافق و تعامل" است. یک دیپلماسی موفق و یک مذاکره قوی و منطقی که به یک توافق خوب منجر و منتج شود و به تعامل سازنده بینجامد، علاوه بر تأمین منافع ملی و ارتقاء امنیت ملی، بر ظرفیت قدرت ملی نیز می افزاید.
ادامه مطلبقطر که دارای روابط خوبی با ایالات متحده و ایران است تلاش می کند تا بن بست کنونی را بشکند. طی سه ماه گذشته، وزرای امور خارجه دو کشور قطر و عمان چندین سفر غیرمنتظره به پایتخت ایران داشته اند تا زمینه را برای احیای توافق هسته ای فراهم کنند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: توافق باید ظرف چند هفته آینده به دست آید، در غیر این صورت هر چه به زمان انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا نزدیک می شویم، مذاکرات پیچیده تر خواهد شد و خصوصا طرف امریکایی بیش از پیش تحت فشار تحولات درونی خود قرار خواهد گرفت و چه بسا بعد از آن دیگر تن به مذاکره ندهد.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با «سرگئی لاوروف» از استقبال تهران برای از سرگیری مذاکرات و حتی نشستن با آمریکائیان دور یک میز سخن گفت. شرط او این است که پیشنهادها برای احیای برجام در بر دارنده منافع همه طرفها باشد. نماینده روسها نیز به شروع دوباره گفتوگوها در چارچوب توافق هستهای سال ۲۰۱۵ روی خوش نشان داد. عجله «جوزف بورل» ۴۸ ساعت پس از شام بروکسل برای سفر به تهران نیز نشانی از امید او به موفقیت در این سفر است.
ادامه مطلبوضعیت اقتصادی بسیار بهتر از یک سال گذشته به نظر می رسد: تولید ناخالص داخلی ۳ تا ۴ درصد رشد داشته است، اما این احیای وضعیت بشمار می رود و نه بهبود. در حال حاضر، تولید ناخالص داخلی ایران به سطح سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ میلادی نزدیک شده است. از لحاظ تولید ناخالص داخلی سرانه به شاخص های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی نزدیک شده است. طی ۱۰ سال گذشته، مردم ایران به طور قابل توجهی فقیرتر شده اند. در این شرایط تنها راهی که می توان برای بهبود سریع وضعیت اقتصادی کشور استفاده کرد، احیای توافق هسته ای است.
ادامه مطلباز زمان پایان جنگ با عراق در سال ۱۹۸۸ جمهوری اسلامی شاهد حملاتی به این تعداد، وسعت و بعد جغرافیایی نبوده است. هرکس که پاسخهای ایران به این اهداف را دنبال کند، متوجه اختلاف آشکار در الگوهای آنها خواهد شد. به این ترتیب که واکنشهای فوری به ربایش نفتکشها و حملات سایبری وجود دارد؛ اما واکنشها به ترور دانشمندان و تخریب تاسیسات به گونهای است که یا گویی اتفاقی نیفتاده است یا اینکه با تاخیر و کندی صورت میگیرد. شاید علت تفاوت در توانمندی ایران در این زمینهها باشد.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: پادشاهی قطر در تعقیب سیاستهایش و نیز تنشهای جاری در روابط شورای همکاری خلیج فارس با ایران، سیاست حفظ نزدیکی روابط با تهران را دنبال کرده است. در واقع قطریها روابط خوب با تهران را امکانی برای ایجاد امنیت خود مقابل تهدیدهای دیگر رقیبانش در جنوب خلیج فارس میدانند
ادامه مطلبعبدالرحمن فتح اللهی در یادداشتی می نویسد: برگزاری رزمایش ۱۰ روزه مشترک آمریکا و اماراتمتحده عربی، پرواز بمبافکنهای بی- ۵۲ بر فراز آبهای خلیج فارس با همراهی جنگندههای اف -۱۶ اسرائیلی، نصب سامانههای راداری اسرائیل در بحرین و امارات، رونمایی از طرح اعضای دموکرات و جمهوریخواه سنا و مجلس نمایندگان با هدف یکپارچهسازی سیستمهای پدافند هوایی کشورهای خاورمیانه و اسرائیل برای مقابله با تهدید هستهای، موشکی و پهپادی ایران، تصویب طرحی از سوی اعضای دموکرات و جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنای امریکا به منظور جلوگیری از دسترسی ایران و گروههای همسو با جمهوریاسلامی به پهپادهای جنگی، اعمال دور جدید تحریمها علیه صنعت پتروشیمی که حتی اتباعی از چین و امارات را هم شامل میشود و نیز سفر آتی «جو بایدن» به عربستان و اسرائیل برای نخستین بار، همه و همه گویای آن است که ایالات متحده دست از برجام شسته است.
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برجام در موقعیت امروز ایران و غرب تنها راهحل برای کاهش تنش موجود است. آمریکا نگران گسترش قدرت چین است و به خوبی میتوان تغییر سیاست آمریکا را در خاورمیانه دنبال کرد. از سوی دیگر نگرانی غرب از افزایش غنیسازی ایران هر روز افزایش مییابد. حتی در ماههای اخیر شاهد هستیم که آمریکا تا حدودی چشم خود را بر فروش نفت ایران بسته بود و از سوی دیگر ایران از سرعت غنی سازی خود تا حدودی کاسته است. با این حال اختلافات تهران و واشنگتن پرونده عریض و طویلی پیدا کرده است و به نظر نمیرسد که به راحتی قابل حل باشد.
ادامه مطلباحسان سپه وند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نحوه عملکرد و زیست جهان هئیت ایرانی نیز خود مبحث دیگری است که نیاز به یادداشت بلند بالای دیگری دارد اما آنچه باید در این مقطع به تصمیم سازان حاکمیتی متذکر شد این مهم است که در مراتب فهم تاویلی از پدیده های زیست جهانی، اگر فهم ملت ایران از انتقال مجدد پرونده هسته ای از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت ملل متحد تحریم، افزایش قیمت دلار، کمبود دارو، کاهش سطح امید به زندگی افزایش بزهکاری توأم با فروپاشی نهاد خانواده خواهد بود، همین پدیده از منظر اربابان اولیانوف دستِ بازی به مراتب بلندتر، درآمد زایی بیشتر، قدرت چانه زنی مضاعف، سوداگری در بازار انرژی و به تعبیری مارگیری با دستی است که اینک ایران نام دارد.
ادامه مطلبمنابع آمریکایی می گویند که دولت آمریکا به ایران فرمول مشخصی برای دستیابی به توافق پیشنهاد داد مبنی بر اینکه این کشور به شروط ایران از جمله حذف سپاه از فهرست تروریسم خود پاسخ مثبت دهد؛ اما در مقابل تهران به فرماندهان سپاه و گروه های مسلح متحد خود در عراق، سوریه، لبنان و یمن دستور دهد اقدامات خصمانه علیه کشورهای منطقه، منافع آمریکا و نیروهای نظامیاش در خاورمیانه را متوقف کنند. ایران قاطعانه با این فرمول آمریکا مخالفت کرد و به دولت آمریکا اعلام کرد از گروه های مسلح متحد خود نخواهد خواست عملیات خصمانه علیه کشورهای منطقه و حتی نیروهای نظامی آمریکا را متوقف کنند. این امر طبق گفته منابع آمریکایی علت شوکه شدن بایدن بوده است.
ادامه مطلبرضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به این شرایط و ناتوانی اروپایی ها در زمینه ارائه ابتکار عملی موثر برای رفع اختلافات، بی نتیجه بودن تلاش های قطر برای میانجیگری میان دو طرف و تصمیم نهایی واشنگتن در عدم خروج سپاه پاسداران از لیست تروریستی آمریکا به نظر می رسد احیای برجام با بن بست جدی مواجه شده است.
ادامه مطلبسیاست تعیین خط قرمز که در موضع مذاکره کنندگان ایرانی به شکلی پررنگ دیده می شود، موجب شده است امتیازاتی که ایران می دهد هم امتیازاتی «به رنگ قرمز» باشد. این امتیاز دادن های مکرر منعکس کننده میزان نیاز تیم مذاکره کننده ایرانی به کسب هر گونه دستاوردی است به ویژه که به قدرت رسیدن جریان محافظه کار در برابر جریان منتسب به حسن روحانی، با وعده پایداری و رد هرگونه سازش در برابر غرب و در همان حال، کسب دستاوردهایی در زمینه احقاق حقوق ایران و لغو تحریم های اقتصادی همراه بود که دیگران موفق به کسب آن نشده بودند.
ادامه مطلببه نظر میرسد قابل پیش بینی باشد که تابستان امسال پرحرارت و جنجالی تر از حال حاضر باشد مادامی که درگیری ماههای اخیر، قبل از امضای توافق هستهای، ادامه داشته باشد.
ادامه مطلباگر این موانع برطرف نشود و راه حلی برای آن پیدا نشود به شکست آمریکا در مذاکرات منجر میشود و من (نویسنده) مطمئنم که این مسائل محوری برطرف نمیشود اگر آمریکا امتیازات جزئی و فرمولهای مشخصی ارائه ندهد.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: گزارش رافائل گروسی و تصمیم احتمالی اعضای شورای حکام در نشست فصلی خود، دور تازهای از تنش در روابط تهران با جامعه جهانی را در پی خواهد آورد اما این وضع نمیتواند از بار مسئولیت دولت بایدن در ناکامی تلاشها برای دستیابی به توافق بر سر برجام و احیای آن بکاهد.
ادامه مطلبایران نمیتواند بدون اینکه به درخواستهایش پاسخ مثبت داده شود، به توافق بازگردد؛ چرا که به این ترتیب هیچ دستاوردی از آن بدست نخواهد آورد. با این وجود فرصت برای موفقیت دو طرف در عبور از اختلافات وجود دارد؛ چرا که این مسئله به نفع هر دو کشور است و اگر راه حلی پیدا شود، بایدن برای بدست آوردن رضایت متحدان منطقه ای کشورش و حتی کنگره، ملزم نیست.
ادامه مطلبمنابع اروپایی در پاریس معتقدند جنگ اوکراین موجب شد نگاه ها از پرونده هسته ای ایران منحرف شود و ایران نفس راحتی بکشد چرا که از فشار طرف های غربی که تاکید داشتند ایران به آستانه ساخت سلاح هسته ای رسیده، کاسته شده است.
ادامه مطلببرخی کشورها باور دارند که این مذاکرات به پایان خود نزدیک شده؛ بنابراین زمان گشودن برخی پروندههای دیگر علیه ایران رسیده است تا به این ترتیب این کشور را به ارائه امتیاز در مقابل امضای توافق هستهای مجبور کنند.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: اهمیت وضع جاری در آن است که آیا تهران آنچه پیش روست را یک فرصت برای خود در خدمت به ایجاد موقعیتهای آینده به حساب میآورد؟ در این صورت مورا تا چه اندازه قادر به ایجاد تعدیل در مواضع تهران و در این حال تهران تا چه اندازه خواهد توانست به کمک اروپاییان، دولت بایدن را عقب نشینی قابل قبول در مواضع آن وادار کند؟
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سکوت خبری تیمهای مذاکره کننده باعث ایجاد اخبار منفی از روند مذاکرات شود. با اینکه تهران و واشنگتن ادعای ادامه مذاکرات را دارند، با این حال اخباری مبنی بر بن بست مذاکرات مطرح میشود.
ادامه مطلببحران اوکراین با دو پیامی که فرستاد، موضع کسانی را در ایران تقویت کرد که اشتیاقی به توافق هسته ای ندارند. اقدام واشنگتن به مسدود کردن دارایی های روسیه و جلوگیری از دسترسی مسکو به ذخایر ارزیاش در خارج از کشور، در کنار تصمیم های مشابهی که اتحادیه اروپا و انگلیس و ژاپن و دیگر کشورهای غربی اتخاذ کردند، این باور ایرانی ها را تقویت کرد که هرگونه دستاوردی که ممکن است تهران از طریق دادن امتیازات راهبردی مانند امتیاز دادن در پروند هسته ای به دست آورد، دستاوردی شکننده و تضمین نشده است که ممکن است در نخستین اختلاف جدی بعدی با جامعه بین المللی، از بین برود.
ادامه مطلبفرزین زندی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به طور کلی، در ساختار نوین اقتصاد جهانی، دغدغه وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی کشورها بهرهمندی از فن دیپلماسی برای جذب سرمایه، انتقال فناوریهای جدید و ارزشافزا به داخل کشور، بازاریابی برای صدور کالا و خدمات ملّی و گسترش تجارت خارجی در راستای حفظ منافع کشور است؛ امری که در مورد ایران کمتر مصداق دارد و هیئتهای دیپلماتیک ایران و دیدارهای آها با طرفهای خارجی غالبا محفلی برای حضور خیل سیاستمداران برای سیاستبازی است تا حضور گروهها و فعالان اقتصادی. این رویه در کشورهای توسعه یافته کاملا برعکس است و دیپلماسی در خدمت اقتصاد و برای تحقق منافع اقتصادی – تجاری بکار گرفته می شود. با این وجود، هر توافقی بدون به کار بستن ابزارهای متداول اما اختصاصی، که بسیاری از کشورها نیز از آنها استفاده میکنند تا فضای مثبت سیاسی را برای تنفس بهتر اقتصاد فراهم کنند، نتیجه ای جز تداوم روند موجود در پی نخواهد داشت.
ادامه مطلببراساس گزارش های موثق، واشنگتن می خواهد، ضمانت هایی را از ایران دریافت کند تا تهران در دور زدن تحریم های امریکا علیه مسکو، به روسیه کمک نکند. آن چه قابل توجه است، این است که ایران این مساله را قاطعانه، رد نکرده و برعکس، فعالانه، در حالی چانه زنی است.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: به راستی کسی نمیداند که دلیل اصلی توقف ملالتبار کنونی که بیشترین آسیب آن متوجه کیان اقتصادی و تبعات آن در سطوح سیاسی – اجتماعی ایران است، چرا به نقطه انجماد گذشته بازگشته است. به رغم برخی اخبار و گزارشها درباره دلیل یا دلایل بنبست کنونی، اما آنچه روشن است، ابهام جاری در چگونگی رسیدن به فرجامی است که میتواند به این وضع پایان دهد. تهران بارها گفته؛ ۹۸ درصد توافق حاصل شده و تنها دو درصد اختلافها باقی است که در صورت رفع آنها میتوان توافق را امضا کرد. این دو درصد تا چه میزان برجسته است که توانسته ۹۸درصد توافق را تا نقطه «کم لن یکن» نزدیک کند؟
ادامه مطلبسید محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تحولات روسیه و اوکراین نیز به نظر می رسد "تردید" و "گیجی" پارادایم حاکم بر رفتار سازمان سیاست خارجی است. دستگاه سیاست خارجی دنبال چه طرحی است که از این فرصت بی سابقه به نفع کشور استفاده کند؟ سیاست نفتی و تجاری ایران در این برهه را فقط دستگاه سیاست خارجی باید برنامه ریزی کند، چه سازمانی باید با روس ها، چینی ها و حتی خود غربی ها مذاکره کند و دایره منافع را تشخیص دهد؟ اصلا تحلیل غالبی وجود دارد؟ چه برنامه ای ریخته شده است؟
ادامه مطلبوی همچنین درباره دستاوردهای وزارت خارجه طی هشت ماه گذشته نیز بیان کرد: وزارت امور خارجه در تمام شئون زندگی مردم همه تلاش خود را انجام داده است. امروز که با شما صحبت میکنم روابط ما با ترکیه، عمان، عراق و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس و حوزه آسیای مرکزی و قفقاز از نظر آمار کمی رشدهای زیادی داشته در یک سال گذشته بیش از یک و سه دهم میلیارد یورو حجم تجارت ما با عمان بوده است. در ترکیه نزدیک به دو و نیم برابر شده است و با عراق و دیگر کشورها نیز همین طور. امروز نفت ایران با فرض ادامه همین شرایط در ایران و گفتوگوها در وین وضع اقتصاد ما از نظر ذخایر ارزی نسبت به این نقطه در سال گذشته بسیار بهتر است. نفت فروش میرود و به میزانی که وزارت نفت تولید میکند در بازارهای جهانی به فروش میرسد.
ادامه مطلبهیئت های مذاکره کننده ایران و امریکا بی اعتمادی خود به یکدیگر را ابراز داشته اند. این عدم اعتماد به درخواست ایران برای دریافت ضمانتی کتبی از عدم خروج دولت های آتی امریکا از توافق هسته ای، منجر شده است. جمهوری اسلامی، برنامه هسته ای خود را کاملا غیرنظامی اعلام می کند و برنامه های موشکی و سیاست های منطقه ای خود را بخشی از گفت وگوهای وین و توافق هسته ای نمی داند.
ادامه مطلب