سه رویکرد اسرائیل در قبال توافق هسته‌ای

نویسنده: نضال محمد وتد

دیپلماسی ایرانی: درحالی که بحث و جدل در اسرائیل درباره دستیابی ایران و آمریکا به تفاهمی که منجر به احیای توافق هسته‌ای می‌شود، ادامه دارد سه رویکرد متضاد در تل‌آویو درخصوص چگونگی برخورد با این توافق وجود دارد.

یوآف لیمور، تحلیلگر امور امنیتی و نظامی در روزنامه «اسرائیل هیوم» روز جمعه نوشت که رویکرد نخست در موضع دیوید بارنیا، رئیس موساد نمود می‌یابد. او این توافق را فاجعه‌ای راهبردی برای اسرائیل توصیف کرده است. در همین راستا طی دو روز گذشته یک جنگ رسانه‌ای در اسرائیل علیه این توافق به راه افتاده است که اوج آن در اظهارات یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل در اوسط هفته بروز پیدا کرد. 

به گفته لیمور ژنرال آهارون حلیوا، رئیس بخش اطلاعات ارتش اسرائیل و سرتیپ آمیت سار، رئیس بخش تحقیقات ارتش اسرائیل رویکرد دوم را نمایندگی می‌کنند و باور دارند توافق در نسخه نامناسب کنونی بهتر از عدم وجود آن است. به گفته این تحلیلگر سخنان بارنیا درخصوص این‌که توافق هسته‌ای فاجعه‌ای راهبردی برای اسرائیل است دقیق نیست و موضع واقعی نهادهای امنیتی و سیاسی اسرائیل را نمایندگی نمی‌کند.

اما رویکرد سوم از سوی نخست وزیر یائیر لاپید هدایت می‌شود. وی باور دارد تل‌آویو با خود توافق مخالف نیست بلکه خواستار اصلاحاتی در آن است.

درحالی که بارنیا  استدالال می‌کند نمی‌توان به ایران و پیابندی‌اش به توافق اعتماد کرد و لغو تحریم‌ها به این کشور قدرت و منابع مالی برای به‌کارگیری در راستای تروریسم و تقویت عواملش و نیز بهبود و تکمیل برنامه هسته‌ای و موشکی‌اش اعطا می‌کند، در حالی که حلیوا و سار باور دارند توافق ایران را محدود و ملزم به خارج کردن تمام اورانیوم‌های غنی شده از این کشور می‌کند و عملا تهران را از روند دستیابی به بمب اتم دور می‌کند. این دو باور دارند در صورتی که ایران تصمیم بگیرد بندهای توافق را نقض کند این مسئله زمانی طولانی احتمالا چند ماه طول می‌کشد و این مدت برای پاسخ نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی کافی است. آنها بر خلاف بارنیا باور دارند ایران در صورت عدم توافق می‌تواند مستقیما به سمت ساخت سلاح اتمی برود.

ارزیابی‌های حلیوا و سار با ارزیابی ژنرال تمیر هایمن، رئیس سابق بخش اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل که در حال حاضر ریاست مرکز پژوهش‌های امنیت ملی را برعهده دارد، سازگار است. هایمن روز گذشته مجموعه توئیت هایی را منتشر کرد و در آنها خطری را که رئیس موساد درصورت امضای توافق از آن صحبت می‌کند، کم اهمیت جلوه داد. او توضیح داد که توافق هسته‌ای تا پایان مدت آن یعنی 2030 به منظور آمادگی برای گزینه نظامی، هشت سال مهلت فراهم می‌کند و مهم‌تر این‌که برای هرگونه گزینه نظامی اسرائیلی علیه ایران مشروعیت به وجود می‌آورد. وی همچنین تاثیر مالی توافق را از لحاظ تخصیص منابع مالی هنگفت از سوی ایران برای تسلیح و تشویق نیروهای نیابتی خود در منطقه بی‌اهمیت دانست و تاکید کرد که این موضوع امروز نیز وجود دارد، همانطور که تهران به تخصیص منابع هنگفت برای پروژه هسته‌ای خود با وجود نبود توافق ادامه می‌دهد.

در این راستا  یوسی یهوشواع، تحلیلگر نظامی روزنامه «یدیعوت آحارانوت» توضیح داد که اظهارات لاپید و بنی گانتس علیه توافق در هفته گذشته صرفا طبق ملاحظات انتخاباتی صورت گرفته است.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11