
ترامپ با تغییر روابط ایران و کشورهای عربی تحولات خاورمیانه را درک کند
پاییز گذشته، شورای همکاری خلیج فارس بی طرفی خود را در صورت وقوع جنگ مستقیم بین اسرائیل و ایران اعلام کرد و سیگنال اصلی این روزهای خلیج فارس کاهش تنش با ایران است.
ادامه مطلبپاییز گذشته، شورای همکاری خلیج فارس بی طرفی خود را در صورت وقوع جنگ مستقیم بین اسرائیل و ایران اعلام کرد و سیگنال اصلی این روزهای خلیج فارس کاهش تنش با ایران است.
ادامه مطلبمسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فشار فلجکننده علیه ایران، که از ترکیب سه استراتژی فشار حداکثری، فعالسازی مکانیسم ماشه و حملات نظامی تشکیل میشود، یک رویکرد چندجانبه و هماهنگ است که هدف آن وادار کردن ایران به تغییر رفتار و تسلیم در زمینههای مختلف ازجمله برنامه هستهای، موشکی و فعالیتهای منطقهای است. این استراتژی یکی از موضوعات مهم در روابط بینالمللی و تحولات منطقهای است که با فشار حداکثری توسط ایالاتمتحده آغاز و با فعالسازی مکانیسم ماشه کشورهای اروپایی در شورای امنیت ادامه و با حملات نظامی اسرائیل طراحی و اجرا خواهد شد.
ادامه مطلبنگرانیهای ایران کاملاً بهجاست. ترامپ و دولت او مواضع متناقض و چندلایهای اتخاذ کردهاند. از یک سو، او تأکید دارد که رسیدن به یک توافق هستهای گزینه ترجیحی اوست؛ اما هفته گذشته، او بار دیگر تحریمهای سختگیرانهای را علیه ایران اعمال کرد و تعهد خود را به ازسرگیری راهبرد «فشار حداکثری» که در دوره قبلی خود اجرا کرده بود، تأیید کرد. از سوی دیگر، او گزینههای تهران را محدود کرده است. او میگوید که ایران دو انتخاب دارد: یا توافقی مکتوب که متفاوت از توافق قبلی باشد یا حملات نظامی.
ادامه مطلببشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در این دوران احیای یکجانبه گرایی آمریکا، آنچه کار را پیچیده کرده، مساله تقابل آمریکا با ایران است؛ مثل تقابل تاریخی ما با تمدن های یونان و روم باستان، اینک دوباره تقابلی جدید شکل بین شرق و غرب گرفته است. اما بر عکس دوران باستان، توزان قوا بین ایران و آمریکا برقرار نیست و آمریکا از برتری اقتصادی و نظامی محسوسی نسبت به ایران برخوردار است. اما چرا ایران برعکس مصر و اردن و مکزیک و حتی اروپا، در برابر آمریکا شاخ و شانه میکشد و زیر بار دستورات ترامپ نمیرود؟ پاسخ را باید در هویت ملی و اسطوره شناسی ایرانی جستوجو کرد.
ادامه مطلبرئیس جمهور دونالد ترامپ اکنون در دولت دوم خود با خاورمیانه بسیار متفاوتی نسبت به دولت قبلی خود روبه روست، منطقه ای که با بیش از یک سال جنگ و همچنین چندین سال تغییر الگوهای روابط بین قدرت های کلیدی منطقه، به ویژه اسرائیل، ایران، قطر، عربستان سعودی، ترکیه و امارات متحده عربی تغییر شکل داده است.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اینکه مذاکره بشود یا نشود، امری است که در حوزه اختیارات مقامات عالیرتبه است. اما آنچه مهم است، این است که تصمیمگیری مقامات بر مبنای اطلاعات درست و دقیق باشد. اگر اظهارات آقای قالیباف درباره دستورالعمل اخیر ترامپ را مبنا قرار دهیم، روشن است که اطلاعات ایشان درست و دقیق نیست.
ادامه مطلبعباس ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر چه از میان حرف های ترامپ چه در کنار شومینه دیواری معروف اتاق بیضی شکل کاخ سفید، و چه از محتوای سخنان او در کنفرانس مشترک خبری با نتانیاهو و حتی پیام توئیتری ترامپ این گونه به نظر می رسد که میان سیاست اعلامی و اعمالی واشینگتن در خصوص نحوه مواجهه با جمهوری اسلامی ایران تناقض وجود دارد. سیاست اعلامی ترامپ در کنفرانس خبری با نتانیاهو و در پیامش در شبکه اجتماعی Social Truth تاکید بر سیاست اطمینان و اعتمادسازی (Confidence Building Measures) است. اما وقتی محتوای یادداشت ریاست جمهوری در خصوص احیای کارزار فشار حداکثری (Maximum Pressure Campaign) را مطالعه می کنیم؛ درمی یابیم سیاست اعمالی او نه مبتنی بر اطمینان و اعتمادسازی، بلکه مبتنی بر (Surrender by Compromise Measures) تسلیم با ابزار به سازش کشاندن جمهوری اسلامی است.
ادامه مطلبحضرت آیتالله خامنهای با اشاره به تهدیدهای اخیر آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی و مردم ایران، تاکید کردند: اینگونه تهدیدها، هیچ تاثیری در ذهنیت ملت و مسئولین ما و همچنین فعالین کشور و جوانان ندارد.
ادامه مطلبایشان با اشاره به پُر کاری وزارت امور خارجه کشورمان در زمینه مذاکره و رفت و آمد و انعقاد قرارداد با همه کشورهای دنیا، تأکید کردند: تنها استثنایی که در این زمینه وجود دارد آمریکا است. البته اسم رژیم صهیونیستی را بهعنوان استثنا نمیبریم؛ چرا که این رژیم اساساً دولت نیست بلکه یک باند جنایتکار و غاصب سرزمین است. برخی وانمود میکنند اگر پشت میز مذاکره بنشینیم فلان مشکل حل میشود اما واقعیتی که باید درست بفهمیم این است که مذاکره با آمریکا هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد.
ادامه مطلبطی یک جمله، رئیسجمهور دههها موضع دگم واشینگتن را منفجر کرد و چیزی را گفت که قبلاً هرگز نمیشد بیان کرد. در حالی که ترامپ یک یادداشت ریاستجمهوری برای اعمال تحریمهای فشار حداکثری علیه ایران امضا میکرد، به طرز غیرمنتظرهای سیاست مذکور را زیر سؤال برد و آشکارا، نارضایتی خود را از آن بیان کرد.
ادامه مطلبنیویورک تایمز می نویسد، اطلاعات تازه می گوید که ایران در حال توسعه طرحهایی برای ساخت سریع و ساده سلاح هستهای است. این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل که در واشینگتن با دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا دیدار کرده است به نظر میرسد درباره مسئله حمله به تأسیسات ایران یا مذاکره با تهران بحث کرده است.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: لازمه پرداختن به بزرگترین بخش استراتژی آمریکا یعنی مهار چین این مسئله است که ایالاتمتحده در ابتدا به چالشهای امنیتی خود دررابطهبا جنگ اوکراین و خاورمیانه فائق بیاید و پساز آن به سراغ موضوع اصلی و رقیب اصلی خود چین برود و طرح مهار چین را بهپیش ببرد.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: وضع ژلاتینی و معلق کنونی تا کی و کجا ادامه خواهد یافت؛ درحالی که زمان هر روز تنگتر از گذشته میشود. نزد تهران این باور برجسته است که واشنگتن ایجاد "موازنه نابرابر" در دو طرف میز گفتوگو را خواستار است.
ادامه مطلبمسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از عمدهترین عواملی که به تسلیم ژاپن منجر شد، عدم درک عمیق و صحیح این کشور از وضعیت جنگ و شکستهای متوالی همپیمانانش، یعنی آلمان نازی و ایتالیا بود. هنگامی که نیروهای متفقین در جبهههای مختلف اروپا موفق به شکست نیروهای محور شدند، ژاپن به عنوان یکی از همپیمانان اصلی محور، باید درک میکرد که شرایط جنگ به طور گستردهای تغییر کرده است. با این حال، عدم شناخت و ارزیابی درست از وضعیت جهانی و تحولات میدانی باعث شد که ژاپن به جنگ ادامه دهد و فرصت را برای مذاکره و صلح از دست بدهد.
ادامه مطلبنتانیاهو در حرکت به سمت آتشبس دائمی مردد است، بخشی از آن به دلیل نگرانی از فروپاشی دولتش و برگزاری انتخابات زودهنگام. اما برای نخستوزیر، هیچ موضوعی مهمتر از جلوگیری از هستهای شدن ایران نیست. این هدف اصلی دوران طولانی فعالیت سیاسی او بوده است.
ادامه مطلبایشان با اشاره به رویارویی استکبار با بسیاری از ملتهای دنیا و نه فقط ملت ایران، گفتند: فرق ملت ایران با دیگران این است که جرأت گفتن این واقعیت را دارد که آمریکا متجاوز، دروغگو، فریبکار و استعمارگر است و به هیچ اصلی از اصول انسانی پایبند نیست؛ بنابراین، «مرگ بر آمریکا» میگوید اما دیگران جرأت بیان این حقایق و ایستادگی در مقابل آمریکا و ادای سهم خود در مبارزه با استکبار را ندارند بنابراین به نتیجهای هم نمیرسند.
ادامه مطلبالدار ممدوف می نویسد: حتی یک توافق محدود، که ایدهآلترین حالت آن با اقدامی نمادین مانند دست دادن ترامپ و پزشکیان همراه باشد، میتواند بهشدت از تنشها بکاهد، مانع اقدامات تخریبی لابیهای حامی نتانیاهو شود و زمان و فضای سیاسی برای مذاکره بر سر یک توافق پایدار و اساسی درباره برنامه هستهای ایران، رفع تحریمها و حتی شرایط گستردهتر منطقهای فراهم کند.
ادامه مطلبهر-زوی توصیه کرد که اسرائیل باید برای مذاکرات سریع بین ایالات متحده و ایران آماده باشد. او گفت که نخستوزیر بنیامین نتانیاهو باید بر تقویت هماهنگی راهبردی و نظامی با دولت آمریکا تمرکز کند.
ادامه مطلبسید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تیجه مذاکرات احتمالی میان ایران و امریکا را «اهرمهای امنیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعیِ طرفین» مشخص خواهد کرد اما آنچه در این میان حائز اهمیت است، متغیرهای مداخلهگری است که برخی از آنها شتابدهنده و یا ترغیبکننده توافق هستند و برخیشان به مثابه ترمز، مانع از توافق میشوند.
ادامه مطلببا روی کار آمدن جو بایدن، بسیاری تصور کردند که «دوران ترامپ» به پایان رسیده که نشانهای از بازگشت به وضعیت عادی است. با این حال، نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ نشان داد که نفوذ ترامپ و رویکرد غیرمتعارف او به سیاست، همچنان در جامعهٔ آمریکا طنینانداز است.
ادامه مطلبتوماس فریدمن در یادداشتی می نویسد: بیاغراق: شما فرصتی دارید که این منطقه را به شکلی بازسازی کنید که میتواند به طور بنیادین صلح و رفاه اسرائیلیها، فلسطینیها و تمام مردم منطقه را تقویت کند، و همچنین منافع امنیت ملی آمریکا را تأمین کند. اما توجه داشته باشید، در حالی که پاداش موفقیت در این زمینه، بسیار بزرگ خواهد بود، پیامدهای شکست نیز به شدت وحشتناک خواهد بود. یا جایزه نوبل را خواهید برد یا شکست سنگینی متحمل خواهید شد اما از این مأموریت نمیتوانید فرار کنید.
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در طول دوران انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، ترامپ حمایت خود را از مذاکره با ایران برای یافتن راهحل مشکلات موجود بین دو کشور اعلام کرده است. همچنین سعی داشت نشان دهد که سیاست او در قبال ایران در دوره دوم بسیار متفاوت از دوره اول ریاست جمهوری او خواهد بود. ترامپ سیاست تغییر رژیم را رد کرده و تأکید کرده که میخواهد ایران موفق باشد، اما در عین حال با دستیابی ایران به تسلیحات هستهای مخالف است.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انعطاف در گفتار بزرگان ملی و مذهبی ایران بهویژه ادیبان و اندیشمندان بزرگ دارای اهمیت و جایگاه ویژه است که بازگویی و تفسیر آنها در چارچوب تقویت سیاستگذاری خارجی ایران اهمیت دارد. اما یکی مهمترین توصیههای انعطاف پذیری را میتوان این فرمایش حضرت امام علی (ع) دانست که میفرمایند: "وَجَدتُ المُسالَمَةَ مالَم یَکُنْ وَهنٌ لِلإسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ" یعنی: من صلح را تا آنگاه که مایه وهن اسلام نباشد، کارسازتر از جنگ یافتهام. این فرمایش امام علی (ع) پیرامون صلح که نتیجه انعطاف در سیاست خارجی است، بهترین توصیه کاربردی برای سیاستگذاران کنونی ایران بهویژه دولت چهاردهم است که البته از سوی دکتر پزشکیان مورد تأکید و از سوی رقیبان سیاسی مورد انتقاد شدید قرار گرفته، در محورهای زیر قابل بررسی است:
ادامه مطلبمسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی که در این دوره با چالشهای متعدد داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می کند و ناترازیهای اقتصادی ناشی از تحریمها و کاهش درآمدهای نفتی، وضعیت اقتصادی کشور را به شدت آسیبدیده کرده است. به دنبال این شرایط، از یک سو نارضایتی عمومی افزایش یافته و مقامات جمهوری اسلامی بهطور پیوسته در تلاش برای حفظ ثبات داخلی و از سوی دیگر با انتخاب مجدد ترامپ و برنامه ۱۰۰ روزه این دولت در قبال ایران و ضرورت مدیریت روابط بینالمللی خود، سه گزینه کلیدی "نه جنگ و نه مذاکره "، "جنگ "، یا "توافق همهجانبه" فراروی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با سیاستهای ترامپ وجود دارد که انتخاب هر یک از این سه مسیر تبعات و پیامدهای خاص خود را به همراه دارد.
ادامه مطلبرسول محمدی گهروئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه نشان داده که ایران بدون تسلیمشدن در برابر تحریمهای اقتصادی آمریکا و بازگشت به میز مذاکره، با ایجاد ائتلاف بین المللی متشکل از شرکای تجاری آسیایی خود و اتخاذ سیاست اقتصاد مقاومتی به راهاندازی و بهرهبرداری از سانتریفیوژهای نسل جدید و پیشرفتهتر و تولید اورانیوم با عیار خلوص بالاتر و همچنین افزایش ذخایر کلی خود، ادامه داده است.
ادامه مطلببا نزدیک شدن به زمان پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ در ماه اکتبر آینده، پیشبینی میشود فشارهای غرب بر تهران به ویژه زیر سقف آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزایش یابد. از سوی دیگر، ایران دونالد ترامپ را در برابر خود خواهد داشت که ماه آینده کار خود را به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده امریکا آغاز خواهد کرد. در عین حال نگاهها به تنش بین اسرائیل و ایران جلب خواهد شد که چند فصل پرنوسان را پشت سر گذاشته است.
ادامه مطلبریچارد هاس می نویسد: تحولات ۱۵ ماه گذشته فرصتی غیرمنتظره برای مهار ایران فراهم آورده است؛ فرصتی که نباید از دست برود. نکته جالبی در اینجا وجود دارد، چرا که این رئیسجمهوری پیشین ایالات متحده، دونالد ترامپ بود که این کشور را از توافق هستهای ۲۰۱۵ خارج کرد. اما مذاکره برای یک پیمان جدید و بهبودیافته شبیه به همان کاری خواهد بود که ترامپ در نخستین دولت خود هنگام مذاکره با مکزیک و کانادا برای جایگزینی توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) با توافقنامه ایالات متحده – مکزیک – کانادا (USMCA) انجام داد. یک توافق جدید با ایران همچنین میتواند نیاز به استفاده گسترده از نیروی نظامی را برطرف کند، کاری که ترامپ معمولاً با آن مخالف بوده است. اما این موضوع فوریت دارد.
ادامه مطلبترامپ میتواند استراتژی ترکیبی فشار و مذاکره را دنبال کند. این رویکرد با غرایز معاملهگری ترامپ سازگار است. این شامل حفظ تحریمهای ایالات متحده بر اقتصاد ایران، اما گشودن یک مسیر دیپلماتیک است که ایرانیها بتوانند از آن به عنوان راه خروج استفاده کنند. با این حال، این استراتژی فقط در صورتی موفق خواهد بود که ترامپ در مورد آنچه میتواند به دست آورد واقعبین باشد. برای مثال، درخواست از ایران برای توقف کامل غنیسازی اورانیوم یا تعطیلی کامل زیرساختهای هستهایاش از دیدگاه تهران کاملاً غیرمنطقی است و مذاکره را قبل از شروع نابود میکند.
ادامه مطلبپرستو بهرامیراد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این شرایط، دیپلماسی و مذاکره میتوانند بهترین گزینه برای مدیریت بحران باشند. اگر این روند عملی نشود، احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه (اسنپبک) و حتی خروج ایران از پیمان انپیتی، پرونده قطور برجام را وارد مرحلهای خطرناک خواهد کرد.
ادامه مطلبجمهوری اسلامی در پی دریافت ضربات مکرر راهبردی در خاورمیانه، تلاش میکند با مانورهای نظامی زمستانی قدرت خود را نشان دهد.
ادامه مطلب