در سال ۲۰۲۴، رویارویی بین اسرائیل و ایران از خصومت‌های غیرمستقیم و نیابتی به تبادل مستقیم حملات تغییر یافت. در اول آوریل، یک حمله هوایی مشکوک به اسرائیل علیه ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، سوریه، به کشته شدن دو ژنرال و پنج مشاور نظامی ایران منجر شد. ایران با انجام بیش از سیصد حمله پهپادی و موشکی تلافی کرد، که اولین باری بود که ایران مستقیماً اسرائیل را هدف قرار می‌داد.
ادامه مطلب
امیر مقدمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حالا بسیاری از ایرانی‌ها، حتی آن‌هایی که پیش‌تر طرفدار تعامل با غرب بودند، آمریکا را نه‌فقط به‌عنوان یک قدرت خارجی، بلکه به‌عنوان تهدیدی مستقیم علیه استقلال و امنیت ملی می‌بینند.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه‌یار در یادداشتی که در احتیار دیپلماسی ایرانی قرار داده است می‌نویسد: تضادهای میان تمدن ها می توانند به جنگ منجر نشوند، اگر با استفاده از روش های نوین گفت‌وگو، دیپلماسی و به رسمیت شناختن تفاوت ها بتوانیم راه های مدنی تری برای تعامل و همزیستی بیابیم.
ادامه مطلب
حسن فتاحی، زهرا محبی‌پورکانی، فریدون علی‌مازندرانی و مصطفی روستایی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسند: این مقاله نتیجه‌ی یک دورهمی اینترنتی بود که با دشواری بسیار برگزار کردیم و هرکدام از ما دیدگاه‌هایی را مطرح کردیم. در این مقاله تلاش کردیم نشان دهیم که اگر جنگ دربگیرد، چه خواهد شد و پیامدهای آن چیست؛ و وقتی پیامدها را بخوانید درمی‌یابید که چرا تلاش برای صلح – به‌ویژه صلح بزرگ‌مقیاس منطقه‌ای یا جهانی ضروری است.
ادامه مطلب
حسام‌الدین حجت‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: درگیری نظامی مجدد جمهوری اسلامی ایران و صهیونیست‌ها شاید هند را مجبور به موضع‌گیری روشن‌تری کند که نتیجه آن، می‌تواند به دوری این کشور از یکی از طرفین منازعه (به احتمال زیاد، جمهوری اسلامی ایران) در کوتاه مدت منجر شود، از این منظر، نمی‌توان روی هند به مثابه یک قدرت نوظهور آسیایی و بین‌المللی در چارچوب راهبرد «نگاه به شرق» حساب ویژه باز کرد.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جان اسکیلز ایوری متولد ۱۹۳۳ در لبنان از والدین آمریکایی ، یک شیمی دان نظری است که به دلیل تحقیقاتش در زمینه شیمی کوانتوم ، ترمودینامیک ، تکامل و تاریخ علم مورد توجه قرار گرفته است. از اوایل دهه ۱۹۹۰، ایوری یک فعال صلح جهانی بوده است. در طول این سال ها، او بخشی از گروهی بود که با کنفرانس های Pugwash در زمینه علوم و امور جهانی مرتبط بود. در سال ۱۹۹۵، این گروه به دلیل تلاش های خود جایزه صلح نوبل را دریافت کردند.
ادامه مطلب
فاصله جغرافیایی وسیع، تفاوت‌های آشکار در تسلیحات و تاکتیک‌های جنگی متضاد، چالش‌های قابل توجهی را برای هر دو طرف از نظر برنامه‌ریزی نظامی و استراتژیک ایجاد کرد. درس‌های ارزشمندی را می‌توان از این رویارویی آموخت.
ادامه مطلب
بلافاصله پس از توقف درگیری‌ها بین اسرائیل، ایالات متحده و ایران در ماه ژوئن، بحث‌هایی در مورد توانایی تهران برای بازسازی برنامه هسته‌ای خود آغاز شد. با این حال، توجه عمومی کمتری به معنای واقعی بازسازی برنامه هسته‌ای ایران شده است. ایران حدود بیست سال برای ساخت این برنامه وقت صرف کرد؛ آیا قصد دارد دوباره از آن طرح پیروی کند یا چیز متفاوتی بسازد؟
ادامه مطلب
علی‌رغم چالش‌های پیش روی ایران در آسیای مرکزی، اهمیت نقش آن در آن منطقه را نمی‌توان دست کم گرفت. سیاست «چرخش به شرق» آن، به ویژه با توجه به تحولات صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی که گزینه‌های کمی در دوره آینده ارائه می‌دهند، همچنان سنگ بنای استراتژی خارجی آن است.
ادامه مطلب
دیگر پرسش این نیست که آیا مسکو ممکن است ایران را رها کند یا نه، بلکه این است که آیا ایران می‌تواند از تبدیل شدن به کشوری که رها می‌شود، فرار کند.
ادامه مطلب
برای اطلاع، غرب آسیا (معروف به خاورمیانه) تقریباً ۱۰هزار کیلومتر از سرزمین اصلی ایالات متحده فاصله دارد. ایالات متحده هیچ علاقه‌ای به نگهداری پایگاه‌های نظامی در داخل و اطراف ایران ندارد. حضور نظامی آمریکا عامل اصلی بی‌ثباتی در منطقه است. از این پایگاه‌ها برای انجام حملات علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است.
ادامه مطلب
علی منصوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سوالی که مطرح می‌شود این است رژیم در جنگ آینده کجا را مورد ضربه قرار خواهد داد؟ طبیعی است نقاط قوت را. نقاط ضعف (مدیریت ناکارآمد) که مطلوب رژیم است. رژیم در طول نبرد دوازده روزه، مراکز و مجامعی را مورد ضربه قرار داد که نقاط قوت بودند.
ادامه مطلب
جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این نظم وارونه مفهوم امنیت تهی و ابزاری می شود و نه برای همه جهان، بلکه برای منافع خاص غرب تعریف می شود. در این چارچوب حتی حق یک ملت برای دستیابی به تکنولوژی صلح آمیز هسته ای، بر اساس درک امپراتوری از هویت آن ملت قضاوت و رد می شود. این رویکرد نه تنها امنیت پایدار را به ارمغان نمی‌آورد، بلکه با ایجاد بی عدالتی، نفاق و بی اعتمادی، زمینه بی ثباتی های بیشتری را در سطح جهانی فراهم می‌کند. نمونه قابل توجه آن ایران است که با وجود نداشتن شواهد دال بر سلاح هسته‌ای، از سوی آمریکا (بزرگترین دارنده و تنها استفاده کننده تاریخی سلاح های هسته ای در جهان) و اسرائیل (دارای ۲۰۰ کلاهک هسته ای و سابقه ارتکاب بیشترین جنایات جنگی در جهان پس از جنگ جهانی دوم)، به بهانه صلح جهانی مورد بمباران و تجاوز نظامی می‌گیرد. چون در غیر این صورت ایران کشوری است که با عبور موفقیت آمیز از گذر کنونی و خروج از نظم وارونه امپراتوری، می‌تواند الگوی قدرتمندی برای کل جهان سوم باشد.
ادامه مطلب
در حالی که تلاش‌های ایران برای نفوذ و نظارت بر اهداف در اسرائیل حداقل به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد، سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل افزایش قابل توجهی در تلاش‌های ایران برای استخدام شهروندان اسرائیلی و غیر اسرائیلی برای جاسوسی برای ایران را از اوایل سال ۲۰۲۰ ثبت کرده‌اند.
ادامه مطلب
اسرائیل، که آغازگر جنگ ژوئن بود، از نتیجه آن راضی به نظر نمی‌رسد. با وجود وارد کردن ضربات سنگین به زیرساخت‌های نظامی و هسته‌ای ایران، تهران انعطاف‌پذیری خود را ثابت کرد. میزان کامل خسارت به برنامه هسته‌ای ایران همچنان نامشخص است. اجماع بر این است که اگرچه ایران متحمل شکست‌های جدی شده، اما برنامه هسته‌ای آن ریشه‌کن نشده است.
ادامه مطلب
مسلم عباسی‌فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این درگیری نه تنها معادلات خاورمیانه بلکه موازنه‌های سیاسی و اقتصادی در آفریقا را نیز تحت تأثیر قرار داده است. هرچند ج.ا.ایران در مقایسه با رژیم صهیونیستی شبکه دیپلماتیک محدودتری در قاره دارد، اما ظرفیت نفوذ ایدئولوژیک و جایگاهش به عنوان بازیگری مستقل و ضد سلطه غرب، می‌تواند در بلندمدت برای بسیاری از ملت‌ها و دولت‌های آفریقایی جذابیت بیشتری ایجاد کند؛ به‌ویژه در شرایطی که افکار عمومی قاره همچنان نسبت به مسئله فلسطین حساس و همدل است.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: تجربه نشان داده است اسرائیل برای تحقق اهداف خود عجله ندارد و برنامه های خود را به نحو خستگی ناپذیری با طمأنینه و صبوری و برنامه ریزی های محاسبه شده پیش می برد. شواهد حاکی از آن است که برای نتانیاهو اولویت با سرنگونی نظام مستقر در ایران است.
ادامه مطلب
سناریوی تغییر رژیم همچنان جزو «نامحتمل‌ترین سناریوها» است، که دلیل اصلی آن مخالفت شدید قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و بازیگران کلیدی بین‌المللی و همچنین عدم وجود ناآرامی‌های عمومی قابل توجه در داخل ایران است. انسجام سیاسی و اجتماعی نشان داده شده در کل کشور ایران امکان تحقق این نتیجه را بیش از پیش کاهش داده است.
ادامه مطلب
اقدامات نظامی در عین وجود بحران زیرساخت اقتصادی در ایران، تنها پیچیده‌تر شدن أوضاع را سبب می‌شود و در نهایت به سود طرفداران اقدام نظامی علیه ایران نخواهد بود. چنین اقدامی در ادامه بی‌ثباتی بیشتری را در منطقه به همراه خواهد داشت و احتمال حضور ناخواسته و طولانی‌مدت خارجی که منطقه را به ستوه آورده است، افزایش خواهد یافت. برای همین واشینگتن باید درک کند مسیر تغییر معنادار در حملات هوایی خارجی یا راه‌حل‌های تحمیلی نیست.
ادامه مطلب
مهم‌ترین سوالات این است که آیا برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران همچنان پابرجا مانده است یا خیر. ادعاها و ادعاهای متقابل همچنان ادامه دارد؛ اسرائیل مدعی نابودی برنامه هسته‌ای ایران است، اما در حالی که ایران به خسارات گسترده اذعان می‌کند، پیروزی خود را نیز اعلام می‌کند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: برای همین نمی‌توان انتظار داشت که گفت‌وگویی از سر گرفته شود چرا که شرایط آن مهیا نیست. اگر تهران واقعا به مذاکرات فکر می‌کند آن طور که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری کشورمان، بیان کرده و گفته است که چاره‌ای جز مذاکره نداریم، اکنون باید پرسید در صورت بازگشت به میز مذاکره تهران چه ابتکار عملی دارد؟ به عبارت دیگر باید گفت تهران زمانی می‌تواند به فکر مذاکرات باشد و احیانا نتیجه از آن را انتظار داشته باشد که خود ابتکار عمل را به دست گیرد و برنامه‌ای برای مذاکرات داشته باشد. در غیر این صورت اگر به میز مذاکرات هم برگردد صرفا شنونده حرف‌های طرف مقابل که خالی از دیکته نیست، خواهد بود و باز هم با دست خالی باز خواهد گشت و صرفا مذاکره‌ای در حد مذاکره انجام داده است. در این حالت بهتر است اصلا به مذاکرات ورود نکند که صرفا شنونده حرف‌های قابل پیش‌بینی طرف‌های مقابل باشد.
ادامه مطلب
مرکز امارات للسیاسات در مقاله خود ارزیابی‌های اسرائیل از تأثیر جنگ بر قابلیت‌های هسته‌ای ایران را بررسی می‌کند و سیاست‌های بالقوه اسرائیل در قبال آن را در آینده‌ای قابل پیش‌بینی ترسیم می‌کند.
ادامه مطلب
عدم توافق هسته‌ای دو پیامد اصلی دارد: فقدان نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که بینشی در مورد برنامه هسته‌ای ایران ارائه می‌دهد و مهمتر از آن، فعالیت‌های آن را محدود می‌کند؛ و افزایش احتمال پیشرفت مخفیانه به سمت توانایی فرار هسته‌ای، که اکنون در تهران به عنوان عنصر اصلی بازدارندگی آینده دیده می‌شود.
ادامه مطلب
محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چه بخواهیم و چه نخواهیم باید بپذیریم که همه ضرباتی که در جنگ ۱۲ روزه خوردیم، همه اینها شکست در جنگ شناختی و پذیرفتن القائات و توهمات دشمن در امر بازدارندگی بوده است. آنچه آسیب‌پذیری کشور را چند برابر کرده، فریب افکار مدیران ارشد کشور بوده است نه کارکنان عادی دولتی و نظامی و عامه مردم. باید فکری به حال آن کرد که اگرچه دیر شده ولی باز هم فرصت جبران هست.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به شایعه تعطیلی سفارتخانه‌های خارجی در تهران گفت: هیچ‌یک از سفارتخانه‌هایی که گفته شده تعطیل هستند، در واقع تعطیل نشده‌اند.
ادامه مطلب
از نظر تقویت قوا، هدف اصلی ایران بازگرداندن قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی خود خواهد بود که در جنگ به شدت آسیب دیده‌اند. سیترینوویچ معتقد است که تا زمانی که این کار انجام نشود، آنها «تصمیمات استراتژیکی در مورد مسئله هسته‌ای نخواهند گرفت».
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روند ۸۰ سال روابط اسرائیل و اعراب از یک دشمنی فراگیر، اشغال سرزمین و جنگ‌های خسارت‌بار تا روابط اقتصادی و تجارت پنهان که گذاری ایمن و کم هزینه به عادی سازی روابط سیاسی و شکوفایی دیپلماسی عبری و عربی را در برگرفته، هنر جنگ قرن ۲۱ و بقا در جهان برآشفته کنونی است که بر اساس مشارکت اقتصادی و تجاری دو دشمن پیشین و دو شریک امروز نمایان و تفسیر می‌شود.
ادامه مطلب
وحید افراسیابان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحولات اخیر در خاورمیانه، به‌ویژه در لبنان و شرق مدیترانه، چشم‌انداز ژئو‌استراتژیک ایران را با چالش‌ها و دگرگونی‌های بنیادینی مواجه ساخته است. این چشم‌انداز را می‌توان در سه بُعد اصلی «موازنه قدرت منطقه‌ای»، «ریسک‌های راهبردی برای ایران» و «فرصت‌های پیش روی رقبا» تحلیل کرد؛ ابعادی که در تعامل با یکدیگر، ساختار امنیتی و سیاسی منطقه را بازتعریف می‌کنند.
ادامه مطلب
محمدجواد ظریف در یادداشتی می‌نویسد: ایران با اثبات اینکه طعمه‌ای آسان نیست و در برابر دو متجاوز مسلح به سلاح هسته‌ای می‌تواند مقاومت کند، این ظرفیت را دارد که این انتقال حیاتی را از رویکردی متمرکز بر مقابله با تهدیدات دائمی به رویکردی معطوف به بهره‌برداری از فرصت‌ها انجام دهد.
ادامه مطلب
سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حتی اگر وسیع‌ترین برداشت ممکن (و از نظر حقوقی قابل دفاع) از دفاع مشروع پیش‌دستانه پذیرفته شود، استفاده اسرائیل از زور علیه ایران غیرقانونی خواهد بود. دلیل آن، نبود شواهد کافی مبنی بر تعهد غیرقابل بازگشت ایران به حمله به اسرائیل با سلاح هسته‌ای در صورت دستیابی به این توانایی است. حتی اگر چنین نیتی فرض شود، باز هم اسرائیل باید شواهد بیشتری در این خصوص ارائه کند، به‌سختی می‌توان استدلال کرد که استفاده از زور در حال حاضر، تنها گزینه ممکن بوده است.
ادامه مطلب