موضوع اختلافات فعلی ایران و امریکا فقط هسته ای نیست

نویسنده: عبدالله السویجی

دیپلماسی ایرانی: علی رغم به صدا درآمدن طبل جنگ در نقاط مختلف جهان اما عمق خبرها و نه ظاهر آنها حاکی از رفتن به سمت حل و فصل‌های بزرگ است. طبیعی است که این اتفاق یک شبه اتفاق نیفتد با توجه به این‌که موضوعات پیچیده هستند و طرف‌های مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین المللی در آن درگیرند؛ اما این امر تنها راه حل رهایی یافتن از تنش است زیرا گزینه دیگر جنگ است که بحران‌ها را پیچیده‌تر می‌کند و باعث حل و فصل آنها نمی‌شود.

شاید بحران هایی که اکنون جهان را تهدید می‌کند و هر چه در کشورهایی مثل عراق، لیبی و مصر اتفاق می‌افتد، نتیجه بهار عربی باشد؛ اما امور به سمت ثبات و صلح میان طرف‌های درگیر به ویژه در لیبی، عراق و مصر در حرکت است. با این حال در سوریه همچنان داعش و گروه‌های مسلح دیگر در برخی مناطق سیطره دارند. در لحظه‌ای که رهبران سوریه و ترکیه با یکدیگر ملاقات کنند و آشتی اتفاق افتد مسائل دیگر خود به خود حل خواهند شد.

تنش در یمن و مرزهای لبنان و اسرائیل به شکل روابط میان آمریکا و ایران ارتباط دارد. به این ترتیب که بلافاصله پس از امضای توافق هسته‌ای میان دو کشور این مسئله تاثیرات خود را بر اوضاع داخلی یمن و تنش میان لبنان و اسرائیل خواهد داشت و احتمالا بر بحران اقتصادی لبنان و چه بسا روابط میان سوریه و اسرائیل تیز تاثیر بگذارد؛ زیرا کشمکش در مذاکرات کنونی طبق اطلاعات به بیرون درز کرده فقط درخصوص توافق هسته‌ای نیست بلکه بر سر تعیین مناطق نفوذ ایران و آمریکا نیز است. 

در سطح بین المللی آن‌طور که به نظر می‌رسد توافق‌هایی اعلام نشده درخصوص موضوع اوکراین و نیز موضوع چین و تایوان وجود دارد. 

در هر صورت عرصه به این آسانی نیست؛ اما گزینه‌های دیگر بسیار محدود است. به این ترتیب که به صلح یا باقی ماندن اوضاع به شکل کنونی محدود می‌شود.

به علاوه این‌که برخی طرف‌های بین المللی از طریق ایجاد تنش در جهان به خاطر اهداف صرفا اقتصادی روزگار خود را می‌گذرانند؛ زیرا این سرمایه جهانی است که سیاست ها را به حرکت در می‌آورد و جنگ ها را شعله‌ور یا خاموش می‌کند و تا زمانی که شرکت‌های برون مرزی بر جهان سیطره دارند، صبح پایدار رخ نخواهد داد و این مسئله از زمان شکل‌گیری جوامع، کشورهای و امپراطوری‌ها بوده است.

آیا جهان به نظام اقتصادی جدیدی نیاز دارد تا به صلح برسد؟ این مسئله بزرگی است که به کنفرانس‌های بزرگتر نیاز دارد اما جهان قبلا در هیچ دوره‌ای در توازن بازدارنده به سر نبرده و این چیزی است که ما را به وجود حل و فصل‌های بزرگ در افق خوش‌بین می‌کند.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11