مذاکرات در میانه اعلام شکست پرهزینه و دشواری به نتیجه رساندن

نویسنده: مصطفی فحص

دیپلماسی ایرانی: ابهام در مذاکرات وین در میان پاسخ ایران و سپس پاسخ آمریکا به پاسخ ایران، در حال افزایش است و برخی طرف های ذیربط در منطقه نگران لغزش پیش بینی نشده‌ آمریکا در مذاکرات هستند که موجب خواهد شد این مذاکرات به جای آن که راه حلی برای پایان دادن به بحران باشد، به تشدید تنش ها در منطقه ای که هر لحظه آماده‌ انفجار است تبدیل شود. 

تا این لحظه به نظر نمی رسد امتیاز دادن های متقابل ایران و آمریکا توانسته باشد زمینه ساز تسریع توافق بین بین آنها شده باشد. مذاکرات همچنان بین پاسخ ایران و پاسخ آمریکا به پاسخ ایران در نوسان است و در هر پاسخی، امتیازات جدیدی خواسته می شود که جزء خطوط قرمز دو کشور به شمار می رود. به این ترتیب ممکن است مذاکرات به خانه اول بازگردد و فضای خوش بینانه حاکم بر روند مذاکرات، از بین برود. 

سخنان روز چهارشنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می دهد ایران به ابهامات آژانس در خصوص منشأ ذرات اورانیوم یافت شده در مراکز اعلام نشده در این کشور، پاسخ نداده است. این مسئله نشان می دهد ایران هنوز نتوانسته شروط مورد نظر خود را تحمیل کند و واشنگتن نیز برای کاهش فشار آژانس انرژی اتمی بر ایران مداخله نکرده است و بر تکمیل تحقیقات اصرار دارد. هرچند دست برداشتن ایران از پافشاری بر بسته شدن پرونده تحقیقات آژانس پیش از تکمیل مذاکرات، یک امتیاز بزرگ از جانب این کشور محسوب می شود. 

مذاکرات وین بر سر برنامه هسته ای ایران اکنون بین پرهزینه بودن اعلام شکست آن و دشوار بودن به نتیجه رساندن آن، در نوسان است. همچنین روشن است که دو طرف از ابزارهای خشن خود در خارج از میز مذاکرات وین دست برنداشته اند به طوری که واشنگتن مراکز نظامی وابسته به ایران را در سوریه هدف حمله قرار داد و تهران نیز از برگزاری رزمایش در آب های خلیج فارس و دریای عمان با مشارکت 150 فروند پهپاد خبر داد. اما در تل آویو که متحد اصلی واشنگتن در منطقه محسوب می شود، مقامات اسرائیلی درباره هر گام حساب نشده‌ آمریکا که به دستیابی به توافق بین ایران و کشورهای بزرگ منجر شود، هشدار دادند و تاکید کردند خود را به چنین توافقی متعهد نمی دانند. 

به طور کلی در شرایطی که پاسخ ایران به متن پیشنهادی اروپا و پاسخ آمریکا به این پاسخ ایران ادامه دارد، از میزان خوش بینی ها تحت تاثیر پرسش های دشوار و پاسخ های پیچیده کاسته شده است و این امکان وجود دارد که طرف های ذیربط درصدد حل اختلافاتشان خارج از مذاکرات وین برآیند.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11