ایران و اروپا

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران

بقایی: تفاهم قاهره دیگر کارایی ندارد/اقدام ترکیه غیرضروری بود/دیپلماسی بن بست پذیر نیست

وی درباره وضعیت بازرسان در کشورمان نیز گفت: «ما هیچ بازرسی در حال حاضر در ایران نداریم. آخرین بازرسی‌ها حدود ۱۰ روز قبل از نیروگاه بوشهر در چارچوب قرارداد مربوطه با روسیه انجام شد. اینکه در آینده چه می‌کنیم باید توسط مجلس و شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری شود. اما بدون تردید تفاهم قاهره به دلیل شرایطی که طرف‌های غربی اعمال کردند دیگر کارایی ندارد و قابل اجرا شدن نیست.»

ادامه مطلب

پس از بازگشت غیر قانونی تحریم‌ها و فعال شدن اسنپ‌بک

اکنون چه باید کرد؟

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با تمسک به ریسمان لایزال الهی و تکیه بر اصول عزت، حکمت و مصلحت، باید شرایط را به گونه‌ای پیش برد که دشمن از خیال امکان دستیابی به اهدافش از طریق تهدید و فشار مایوس شده و بفهمد که تنها راه تعامل با ایران، تجدیدنظر در روش تحکمی خود و توجه به خواسته‌های این ملت بزرگ است.

ادامه مطلب

غربی‌ها به کمک اسرائیل فشارها را تشدید می‌کنند

بازگشت تحریم‌ها و سناریوهای جدید

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سابقه تعاملات غرب و اسرائیل با ایران نشان‌دهنده الگویی از ترکیب تحریم‌ها با اقدامات تهاجمی است. در ژوئن ۲۰۲۵، پس از قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ایران را به عدم همکاری متهم کرد، اسرائیل و آمریکا حملات گسترده‌ای به تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران انجام دادند. این حملات، که به عنوان اقدامات "پیشگیرانه" توجیه شدند، خسارات سنگینی به زیرساخت‌های ایران وارد کردند و نشان‌دهنده عزم غرب برای استفاده از نیروی نظامی در صورت ناکامی دیپلماسی هستند. اکنون، با بازگشت تحریم‌ها، احتمال تشدید اقدامات علیه ایران افزایش یافته است. اگر ایران در کوتاه‌مدت به توافقی جامع با غرب نرسد که خواسته‌های آنها را تا حدی برآورده کند، خطر سناریوهای تهاجمی‌تر بسیار جدی است.

ادامه مطلب

چالش‌ها و راه‌کارهای پیش‌رو

آینده روابط ایران و اروپا در سایه فعال‌سازی مکانیسم ماشه

علی رضوانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعال‌سازی مکانیسم ماشه، صفحه شطرنج روابط ایران و اروپا را به کلی تغییر داده است. این رابطه اکنون در تاریک‌ترین و پیچیده‌ترین مرحله خود در دهه‌های اخیر قرار دارد. آینده این رابطه نه تنها به اقدامات و عکس‌العمل‌های تهران و بروکسل، بلکه به تحولات گسترده‌تری مانند نتیجه انتخابات آینده در آمریکا، تحولات امنیتی در خاورمیانه و همچنین تحولات داخلی در ایران وابسته است. با این حال، یک واقعیت غیرقابل انکار است: اروپا و ایران به عنوان همسایگان ژئوپلیتیکی، ناگزیر از همزیستی در یک جهان پرآشوب هستند.

ادامه مطلب

مکانیسم پس گشت تحریم های ایران

آیینه تمام‌نمای ضعف‌ها و تناقض‌های اروپا

شهرام پیشوایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آمریکا را باید در چارچوب سیاست کلان ایالات متحده تحلیل کرد. از زمان پایان جنگ سرد، آمریکا خود را قدرت بلامنازع جهانی می‌پندارد و معتقد است قواعد بین‌المللی باید در خدمت منافعش باشد.

ادامه مطلب

بازگشت به ۱۰ سال پیش

مفهوم اسنپ بک برای ایران چیست؟

این رویه که به عنوان «مکانیسم بازگشت سریع» شناخته می‌شود، به معنای بازگرداندن مجموعه‌ای از محدودیت‌هاست که می‌تواند به اقتصاد ایران که از قبل با مشکل مواجه بوده است، ضربه بزند.

ادامه مطلب

آشفتگی در مدیریت شرایط اضطرار

از مکانیزم ماشه تا تفاهم قاهره

سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وقتی یک کشور در «شرایط اضطرار» قرار می‌گیرد — وضعیتی که فشارهای اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی همراه هم رخ می‌دهند — میل به اقدامات هیجانی و شتاب‌زده (سلبی یا ایجابی) افزایش می‌یابد. در این چهارچوب هم اقدامات سلبی (مثلاً قطع یا تعلیق همکاری‌های فنی) و هم اقدامات ایجابی (مثلاً ارائه بسته‌های پیشنهادی سریع برای مذاکره) اگر بدون زیرساخت فنی، ضمانت‌های اجرایی و چارچوب‌های اعتبارسنجی طراحی شوند، معمولاً شکست می‌خورند. این‌گونه ابتکارات نه تنها بحران را حل نمی‌کنند، بلکه موانع ساختاری را عمیق‌تر و هزینه‌های سیاسی، حقوقی و اقتصادی را سنگین‌تر می‌سازند.

ادامه مطلب

نشستی که در سایه تحولات بزرگ جهانی برگزار می‌شود

بیم ها و امیدها به مجمع هشتادم نیویورک

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: افکار عمومی در مناطق وسیعی از جهان از عملکرد رهبران سیاسی و سازمان ملل متحد در پیشگیری از بحران و یافتن راه حل برای جنگ های موجود ناراضی هستند و معلوم نیست آیا اجلاس هشتادم خواهد توانست تا حدودی دیدگاه جهانیان را نسبت به مجامع بین‌المللی و ارزش‌های انسانی و حقوق بشری بهبود ببخشد؟ 

ادامه مطلب

بازی روی لبه:

راهبردهای مهار و گزینه‌های ایران

جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در پیچاپیچ بازی سایه‌ها و مهار پلکانی یک حقیقت تلخ و پایدار خود را نمایان کرده است که خروج بی ‌هزینه از پرونده هسته‌ای ایران برای هیچ‌ یک از طرفین متصور نیست. هرچه زمان می‌گذرد نه تنها هزینه‌‌ها کاهش نمی‌یابد، بلکه بازیگران این صحنه پرچالش ناچارند در عمق عمیق‌تری از پیچیدگی‌ها، با فاکتورهای جدید و بهای سنگین ‌تری به توافق دست یابند.

ادامه مطلب

اوضاع خطرناک می‌شود؟

اسنپ‌بک و تشدید فشارها بر ایران

این واقعیت که مکانیسم ماشه در حال اجرا در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود، یادآوری می‌کند که زمان برای کشورهای غربی رو به اتمام است. دلیل این امر این است که اگر تا آن تاریخ راه‌حل دائمی پیدا نشود، دوره تمدید این مکانیسم برای ایران منقضی شده و تمدید نخواهد شد، به این معنی که استفاده قانونی از آن متوقف می‌شود.

ادامه مطلب

اقدام هماهنگ غربی‌ها علیه ایران

چهار سناریو برای فعال شدن مکانیسم ماشه

علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعالسازی مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی و بیانیه زودهنگام گروه G۷ در حمایت از فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم ها علیه ایران، از هماهنگی و اجماع علیه ایران نشان دارد.

ادامه مطلب

غرب آماده توافق نیست

بهانه‌جویی اروپایی‌ها برای عملی شدن مکانیسم ماشه

سید علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: آنچه از مواضع اروپایی‌ها برداشت می‌شود از عزم آنها برای فعال شدن مکانیسم ماشه حکایت دارد. در این راستا به نظر می‌رسد که آنها با امریکا و اسرائیل نیز هماهنگ هستند. برای همین می‌توانیم بگوییم آنچه اروپایی‌ها از شروط خود برای خودداری از فعال شدن مکانیسم ماشه می‌گویند بیشتر بهانه‌جویی‌هایی است برای پافشاری بر تصمیم خود که از قبل گرفته‌اند و اکنون فقط ژست دیپلماتیک برای آن نمایش می‌دهند. 

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران

بقایی: تاکنون هیچ کشوری به‌عنوان میانجی رسمی میان ایران و امریکا معرفی نشده است

بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه، درباره شایعات مربوط به معرفی کشوری به‌عنوان میانجی برای مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا اظهار داشت: در ماه‌های اخیر، کشورهای مختلف منطقه با هدف تسهیل روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا تلاش‌هایی انجام داده‌اند. ایران از این اقدامات مثبت قدردانی می‌کند، اما تاکنون هیچ کشوری به‌عنوان میانجی رسمی معرفی نشده است.

ادامه مطلب

رویکرد ایران به تنش‌های هسته‌ای در آستانه انقضای مکانیسم ماشه:

فرصتی برای بازنگری استراتژیک یا مقدمه‌ای بر انزوای بیشتر؟

نسرین محمدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رویکرد بدون تسلیم در مسائل هسته‌ای، اهرم ایران را حفظ می‌کند و می‌تواند به یک «توافق موقت» منطقه‌ای منجر شود که فشار‌های غربی را کاهش دهد. در واقع استقبال گرم مقامات سعودی در فرودگاه ریاض، نشان‌دهنده آمادگی برای چنین تعاملی است و می‌تواند پنجره‌ای برای مذاکرات هسته‌ای باز کند‌.

ادامه مطلب

از روایت بمب تا سیاست هسته‌ای

توهم جمعی اروپا درباره ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پرونده هسته‌ای ایران نشان داد حتی دموکراسی‌های مدعی واقع‌گرایی هم می‌توانند در دام توهم جمعی بیفتند. این توهمات بیشتر محصول فرایندهای اجتماعی، روانی، فشار رسانه‌ای و منافع سیاسی است تا سوءنیت مستقیم. اروپا برای نقش‌آفرینی مستقل و مؤثر، ناچار است سازوکارهای شناسایی و خنثی‌سازی این چرخه‌ها را در سیاست خارجی و رسانه‌هایش نهادینه کند.

ادامه مطلب

خطرات خروج از ان‌پی‌تی

چرا عراقچی با گروسی توافق کرد؟

اسفندیار خدایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: توافق اخیر عراقچی با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی هسته‌ای، فوریت تهدید ایران را کاهش می‌دهد و علاوه بر کاهش ریسک جنگ، اروپا را از آمریکا و اسرائیل جدا می‌کند.

ادامه مطلب

تحلیل راهبردها، پیامدها و اهداف اروپا

توانمندی‌های ایران در برابر اسنپ‌بک

سید حجت سیداسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اروپا بیشتر در پی اهرم‌سازی برای بازگشت ایران به میز مذاکره است تا آغاز جنگ. در نتیجه، راهبرد بهینه برای ایران، ترکیبی از بازدارندگی مدیریت‌شده، انعطاف تاکتیکی در دیپلماسی و تقویت تاب‌آوری اقتصادی خواهد بود.

ادامه مطلب

پیشنهادهایی به ایران، اروپا، چین، روسیه و ایالات متحد آمریکا

راهبردهای عملی برای خروج از بن‌بست مذاکرات هسته‌ای

فریدون علی‌مازندرانی، احسان دستغیب، حسن فتاحی و مصطفی روستایی در یادداشت مشترکی می‌نویسند: این یادداشت کوششی است در راستای کمک فکری به نهاد دیپلماسی کشور و مبتنی بر صحبت‌های رئیس‌جمهور محترم، جناب آقای دکتر پزشکیان است که از متخصصان خواستند تا به دولت کمک فکری و عملی کنند. در این یادداشت نویسندگان راهکار پیشنهادی خود را ارائه داده و از هیچ‌گونه کمک برای متوقف ساختن و کاهش تنش‌ها دریغ نخواهند کرد. 

ادامه مطلب

راهبردهای پنهان و اهرم‌های آشکار

قوهای سیاه بر میز مذاکره

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: قوی سیاه یعنی اتفاق یا اطلاعاتی که یا هیچ‌کس تصورش را نمی‌کند، یا نشانه‌هایش نامعلوم است، یا آنقدر کنار گذاشته شده که در تصمیم‌گیری‌ها جدی گرفته نمی‌شود.

ادامه مطلب

واشینگتن اینستیتوت بررسی می‌کند

تاثیر اسنپ‌بک بیشتر سیاسی است تا اقتصادی

مکانیسم ماشه ممکن است تأثیر سیاسی بیشتری نسبت به تأثیر اقتصادی داشته باشد – منافع ایالات متحده با دامن زدن به بدبینی ایران در مورد جنگ مجدد به بهترین وجه تأمین می‌شود و مکانیسم ماشه می‌تواند بخشی از این تلاش باشد.

ادامه مطلب

با این وجود راهی جز دیپلماسی نیست

توطئه مکانیسم ماشه برای کشور

کیکاوس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شک و تردیدی در آن نیست پشت این ترفندهای دیپلماسی، آمریکا در حال برنامه‌ریزی و تدوین دیدگاه‌های استراتژیک برای عملیات اجرایی آینده خود در منطقه است؛ محاصره تمام‌جانبه ایران در عرصه‌های بین المللی از طرق مختلف، فشارهای فزاینده و آسیب‌های متعدد به لحاظ اقتصادی، سیاسی، مالی و پولی، انزوای بین المللی و حتی اقدام نظامی.

ادامه مطلب

تعریف‌های دوگانه غرب مطابق با منافع خود

امنیت وارونه و چالش های برنامه هسته ای صلح آمیز ایران

جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این نظم وارونه مفهوم امنیت تهی و ابزاری می‌ شود و نه برای همه جهان، بلکه برای منافع خاص غرب تعریف می‌ شود. در این چارچوب حتی حق یک ملت برای دستیابی به تکنولوژی صلح ‌آمیز هسته ‌ای، بر اساس درک امپراتوری از هویت آن ملت قضاوت و رد می ‌شود. این رویکرد نه تنها امنیت پایدار را به ارمغان نمی‌آورد، بلکه با ایجاد بی‌ عدالتی، نفاق و بی ‌اعتمادی، زمینه بی ‌ثباتی‌ های بیشتری را در سطح جهانی فراهم می‌کند. نمونه قابل توجه آن ایران است که با وجود نداشتن شواهد دال بر سلاح هسته‌ای، از سوی آمریکا (بزرگترین دارنده و تنها استفاده‌ کننده تاریخی سلاح ‌های هسته ‌ای در جهان) و اسرائیل (دارای ۲۰۰ کلاهک هسته‌ ای و سابقه ارتکاب بیشترین جنایات جنگی در جهان پس از جنگ جهانی دوم)، به بهانه صلح جهانی مورد بمباران و تجاوز نظامی می‌گیرد. چون در غیر این صورت ایران کشوری است که با عبور موفقیت ‌آمیز از گذر کنونی و خروج از نظم وارونه امپراتوری، می‌تواند الگوی قدرتمندی برای کل جهان سوم باشد.

ادامه مطلب

نشست ترامپ و پوتین در آلاسکا؛

پیامدهای ژئوپلیتیکی برای ایران چه خواهد بود؟

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این نشست که با هدف بررسی راه‌های پایان دادن به جنگ اوکراین برگزار شد، بدون توافق مشخصی به پایان رسید، اما زمینه‌ساز مذاکرات بعدی، از جمله دیدارهای ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و سران اروپا شد. این سلسله دیدارها پیامدهای قابل توجهی برای سیاست خارجی ایران، منطقه خاورمیانه و معادلات جهانی دارد.

ادامه مطلب

بی‌اعتمادی مطلق به غرب

اعتماد کور: نسخه سیاسی برای تسلیم تدریجی

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: باید تفاوت امید و اعتماد را شناخت. امید ممکن است حتی با وجود شواهد منفی دوام بیاورد، اما اعتماد نتیجه ارزیابی عقلانی و تجربی است. این مفهوم نیاز به شواهد پایدار و رفتار عملی دارد. مرور بیش از یک قرن روابط ایران و غرب ـ از ۱۹۰۷ تا برجام ـ نشان می‌دهد امید به تغییر رفتار طرف مقابل، بدون تغییر بنیادین در منافع و سیاست‌هایش، توهمی پرهزینه است.

ادامه مطلب

ابتکار عمل لازمه موفقیت‌آمیز بودن هر گونه گفت‌وگوی احتمالی

مذاکرات همچنان در بن‌بست

علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: برای همین نمی‌توان انتظار داشت که گفت‌وگویی از سر گرفته شود چرا که شرایط آن مهیا نیست. اگر تهران واقعا به مذاکرات فکر می‌کند آن طور که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری کشورمان، بیان کرده و گفته است که چاره‌ای جز مذاکره نداریم، اکنون باید پرسید در صورت بازگشت به میز مذاکره تهران چه ابتکار عملی دارد؟ به عبارت دیگر باید گفت تهران زمانی می‌تواند به فکر مذاکرات باشد و احیانا نتیجه از آن را انتظار داشته باشد که خود ابتکار عمل را به دست گیرد و برنامه‌ای برای مذاکرات داشته باشد. در غیر این صورت اگر به میز مذاکرات هم برگردد صرفا شنونده حرف‌های طرف مقابل که خالی از دیکته نیست، خواهد بود و باز هم با دست خالی باز خواهد گشت و صرفا مذاکره‌ای در حد مذاکره انجام داده است. در این حالت بهتر است اصلا به مذاکرات ورود نکند که صرفا شنونده حرف‌های قابل پیش‌بینی طرف‌های مقابل باشد.

ادامه مطلب

اتفاقاتی که می‌تواند بیفتد

همه احتمالات درباره مکانیسم ماشه

در حالی که به نظر می‌رسد طرف‌های اروپایی به استفاده از «مکانیسم ماشه» برای جلوگیری از انقضای مهلت قانونی برای استفاده از آن خود را مجبور می‌بینند، احتمال توسل ایران به برخی اقدامات متقابل، موانع آشکاری را برای آزادی عمل اروپا برای فعال‌سازی این مکانیسم ایجاد می‌کند.

ادامه مطلب

تهدیدهای ایران

خروج از NPT چه مشکلی برای اقتصاد ایجاد می‌‌‌کند؟

احمد ذوالفقاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: درصورت فعالسازی مکانیسم ماشه، فروپاشی برجام و بازگشت تحریم‌‌های فصل هفتم سازمان ملل رخ خواهد داد. این اقدامات با واکنش‌‌‌های مسئولین ایرانی همراه شد؛ به گونه‌‌‌ای که ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام کرد:« کمیسیون امنیت ملی در حال تدوین طرحی است که به موجب آن در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، دولت ملزم به خروج از NPT است». 

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی

بقایی: طرح سه کشور عربی برای حل اختلافات ایران و امریکا قابل تایید نیست/همکاری‌های ایران، ترکیه و پاکستان قابل گسترش است

بقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره این که گفته می‌شود سه کشور عمان، عربستان و قطر در حال کار روی طرحی هستند تا بر اساس آن ایران و امریکا به توافقی برسر تمامی موارد اختلافی برسند، گفت: «ما از چنین طرحی اطلاعی نداریم و آن را تاکید نمی کنیم.» وی در پاسخ به پرسش دیگر دیپلماسی ایرانی درباره اظهارات رئیس جمهور در سفر به پاکستان برای احیای پیمان‌های سه‌جانبه ایران – پاکستان – ترکیه، گفت: «در نظر داشته باشید ایران و پاکستان و ترکیه در دهه ۱۹۶۰ بنیانگذار سازمان توسعه منطقه‌ای بودند که بعدا در دهه هشتاد میلادی به سازمان همکاری‌های اقتصادی، اکو، تبدیل شد. بنابراین همکاری‌های سه‌جانبه دو کشور سابقه دارد. علی‌الاصول اگر در یک حوزه بتوانیم همکاری داشته باشیم حتما با سایر حوزه‌ها قابل تسری خواهد بود.»

ادامه مطلب

میانجی‌گری‌ها ادامه دارد

بی‌اعتمادی ایران به امریکا برای از سرگیری مذاکرات

عباس عراقچی، وزیر أمور خارجه ایران، به سی‌بی‌اس گفته که تهران تا زمانی که آمریکا تضمین ندهد در میانه مذاکرات حمله نظامی انجام نخواهد داد، وارد گفت‌وگوهای رسمی نمی‌شود.

ادامه مطلب

اوضاع خاورمیانه شکننده است

مذاکره در عین بی‌اعتمادی

شکست مذاکرات آتش‌بس غزه و محدودیت‌های همکاری ایران با آژانس، همراه با عدم پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای، خطر تشدید تنش‌ها را افزایش داده است. با این حال، اندیشکده کارنگی و سیاست خارجی اروپا بر این باورند که تمایل اروپا، چین و برخی کشورهای عربی به ویژه قطر، عمان و عربستان سعودی به دیپلماسی، احتمال سناریوی بن‌بست یا دیپلماسی محدود را محتمل‌تر از جنگ تمام‌عیار می‌کند.

ادامه مطلب