امضای توافق هسته‌ای، شاید اوایل نوامبر

نویسنده: ستانیسلاف تاراسوف

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد که نشانه های واقعی از حل و فصل حادترین بحران در خاورمیانه که با امضای توافق هسته ای مرتبط است، دیده می شود. ایران پاسخ خود را به جوزپ بورل ارسال کرد. در این رابطه، شبکه تلویزیونی «سی ان ان» با استناد بر سخنان یک مقام ارشد دولت امریکا خبر داده که تهران از درخواست خود برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان های تروریستی صرف نظر کرده است. این شبکه تلویزینی مدعی شده که این، مانع بزرگی در تلاش ها برای احیای توافق هسته ای بوده است.

شبکه تلویزیونی «الجزیره» نیز به نوبه خود، تصریح می کند که پیشنهاد اتحادیه اروپا برای احیای برجام شامل لغو تحریم ها علیه 17 بانک ایرانی و 150 سازمان اقتصادی ایران و لغو ممنوعیت صادرات نفت این کشور می شود. تهران قادر خواهد بود، روزانه، 2.5 میلیون بشکه نفت صادر کند و همچنین هفت میلیارد دلار پول مسدود شده اش در یکی از بانک های خارجی که گفته شده در کره جنوبی است نیز به ایران برگردانده خواهد شد.

چنین تحولات مثبتی از تسریع روند مذاکرات و رسیدن به نتیجه مشخص حکایت دارد. اگرچه، زمان های متفاوتی برای امضای توافق اعلام می شود؛ از چند روز آینده گرفته تا قبل از برگزاری انتخابات کنگره در امریکا در روز 8 ماه نوامبر. معلوم است چرا. جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده باید در انتخابات میان دوره ای کنگره پیروز شود، از این رو او به موفقیت در مسیر سیاست خارجی نیاز دارد. توافق هسته ای با ایران که او آن را «موفقیت بزرگی برای دولتش» می داند، می تواند بر روند مبارزات انتخاباتی تاثیرگذار باشد.

در صورت بروز هر گونه شکستی، یک سناریوی جایگزین وجود دارد: امضای یک قرارداد چارچوب دار. کاخ سفید تردید دارد که ایران در لحظه آخر شرایط جدیدی را مطرح کند. این فقط مربوط به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نمی شود. محمد مرندی اعلام کرده که حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان های تروریستی هرگز خواسته اولیه و یا کلیدی تهران برای احیای برجام نبوده است. در مورد ذکر نام سنتکام در فهرست سازمان های تروریستی ایران نیز همین موضوع قید می شود. در این میان، به گفته او، اگر امریکا برای عقد توافق نیاز دارد تا این را بگوید (در مورد سپاه و سنتکام) این کار آنهاست.

در این میان، به نظر نمی رسد که شرایط به این سادگی باشد که مرندی سعی می کند، آن را آنگونه نشان دهد. کارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روند مذاکرات در ارتباط با درخواست امریکا از ایران برای تغییر سیاست خود در خاورمیانه بوده است. امریکایی ها تحریم های بسیاری را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعمال کرده اند که باعث شکست مذاکرات شد. اگر مشکل سپاه برطرف شود، این یعنی امریکا به طرح مذاکره فقط در خصوص موضوع هسته ای بازگشته است و دیگر مشکلات در قالب های دیگر حل و فصل خواهند شد.

همچنین، این بدان معناست که اسرائیل موفق نشده روند رویدادها را تغییر دهد. سایت اکسیوس با استناد بر منابع خود خبر می دهد که در روز 23 ماه اوت، ایال هولاتا، رئیس شورای امنیت ملی اسرائیل، در واشنگتن با جیک سالیوان، همتای امریکایی خود با هدف بررسی این موضوع دیدار خواهد کرد.

منبع: رگنیوم (روسیه) / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11