ایران و افغانستان

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

از هرات تا تبریز در امتداد جاده ابریشم

سعید شجاعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به عنوان یک شهروند ترک زبان جمهوری اسلامی ایران می خواهم به پیوندهای قومی عمیق با ترک زبانان کشور افغانستان در هرات و جوزجان اشاره کنم که در طول سالیان و از عهد کهن، یکی از سازندگان فرهنگ و تمدن افغانی بوده اند و اکنون نیز جزو افغانهای دغدغه مند و پیشرو در کنار دیگر برادران و خواهران افغانی در راستای ساختن افغانستان نوین در تلاش هستند.

ادامه مطلب

دیپلماسی فعلی تهران درقبال تحولات افغانستان کارآمدی لازم را ندارد

پیشروی های برق آسای طالبان در افغانستان و بایسته های پیش روی ایران

حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وخامت شرایط امنیتی و نظامی در افغانستان به گونه ای است که هم زمان با ادعای سخنگویان طالبان در زمینه تصرف ۸۰ درصد از جغرافیای این کشور، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال با استناد به یکی از ارزیابی های جمعه اطلاعاتی ایالات متحده گزارش داد که دولت محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان احتمالاً بین شش ماه تا یک سال آینده پس از پایان روند خروج نظامیان آمریکایی از این کشور ساقط خواهد شد. پرسش اصلی این مقاله این است که در وضعیت فعلی افغانستان، جمهوری اسلامی ایران چه خواهد کرد یا به تعبیر بهتر، چه باید بکند؟

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

یک قرن دوستی؛ پیشینۀ تاریخی و پیوندهای تمدنی!

بصیراحمد دانشیار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با مطالعه فصل‌های مختلف قرارداد مودت و دوستی سال ۱۳۰۰ ه ش؛ به حسن رفتار، معادلات برد-ـ برد دو سویه، مناسبات سیاسی، احترام متقابل به مهاجرین، تعاملات آموزشی و فرهنگی اشاره شده که درخور تامل و توصیف است. 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

یادگیریِ باهم زیستنِ فرهنگی

علی خورسندی طاسکوه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ملت های بزرگ بطور تاریخی از درآمیختگی و درهم تنیدگی فرهنگی ملت های بزرگ و کوچک در یک حوزه جغرافیایی بزرگتر شکل گرفته اند. در دنیای کنونی نیز ارتباط و تعامل بین فرهنگی هم به لحاظ «ذهنی» و هم از منظر «عینی» اجتناب‌ناپذیر شده است.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

تداوم دوستی، تقویت روابط علمی- فرهنگی

عبدالرحمن حمید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو کشور همسایه، همزبان و هم‌فرهنگ پیوند دوستی و فرهنگی دیرینه‌ی دارند. خرسندیم که امروز پس از گذشت فراز و نشیب‌های زیادی توانسته ایم این پیوند دیرینه را پایدار و مستحکم نگه‌داریم.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

روی گور همه تفرقه ها گل بزنید

سید موسی حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یادم است که در دوران کودکی در روستایی از ولایت بامیان باستان، در کنار آموزش قرآن کریم، کتاب حافظ شیرازی هم می آموختیم که حلاوت آن تا کنون در روح و روانم جاری است و کدام اهل ذوق ساکن در ایران فعلی است که بگوید سنایی غزنوی از دیار غریب است؟ آن وقت است که بهتر درک می کنی استعمارِ پیر چگونه با سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن»، چقدر هوشمندانه و هدفمندانه با شمشیرِ مرزهای سیاسی، در میان این حوزه تمدنی بزرگ و باشکوه افتاد و آن را به نام های مختلف تکه تکه کرد؛ و استعمارگران امروزی چگونه با روشهای نوین این سیاست موثر را ادامه می دهند...!

ادامه مطلب

انتقال و ترانزیت تروریست‌های ترکیه به افغانستان

ویرانشهر افغانستان برای آرمانشهر اردوغان

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی رجب طیب اردوغان برای تبدیل ترکیه به قدرت بزرگ منطقه‌ای و جهانی آرمانشهری که در داخل با شکست و ظهور استبداد مواجه شده در سیاستگذاری خارجی نیز با تبدیل سایر کشورها به ویرانشهر همراه بوده است. سیاستگذاری ایجاد ترکیه بزرگ یا همان آرمانشهر اردوغان سبب ویرانی‌های بزرگ در عراق و سوریه شده و اکنون نیز افغانستان در معرض چنین سیاستی از سوی دولت ترکیه قرار گرفته است.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

گذار به سرزمین خورشید

مسعود حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروزه برابر با عرف و اصول بین‌المللی، افغانستان و ایران به عنوان دو کشور مستقل و جدای از هم وجود دارند و با همین ویژگی هم شناخته می‌شوند. این یک واقعیت است که نمی‌شود آن را انکار کرد. با وجود این، آن عقبه و پیشینۀ تاریخی واحد و آن همه افتخارات و میراث مشترک را هم نمی‌توان از نظر دور داشت و به دست باد فراموشی سپرد تا هرجا دلش خواست ببرد. نه! نباید نه این را انکار کرد و نه آن را از یاد برد.

ادامه مطلب

طالبان؛ واقعیت یا تهدید؟

بمب ساعتی به کار افتاده است، هوشیار باشیم

جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: ظرفیت افغانستانى ها اعم از تاجیک، ازبک، هزاره و... براى تحمل آنچه پیشترو به تلخى تجربه شده آیا اجازه تکرار تاریخ را خواهد داد؟ آیا این بار افغانستان مى خواهد عرصه تازه ترى براى جنگ هاى نیابتى میان قدرت هاى رقیب در غرب آسیا شود؟ این بار افغانستان چه جایگاهى از حیث سوق الجیشى در بازى قدرت هاى بزرگ از جمله آمریکا، روسیه و چین دارد و هزینه اى که مردم این کشور در این باره باید از جان، مال و اندوخته هاى ملى خود بپردازند، چه میزان بیش از آنچه تاکنون پرداخته اند، خواهد بود؟ 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

جایگاه ایران و افغانستان در فرهنگ کهن اسلامی

عزیزالله حسن زاده هروی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این سال های اخیر که افغانستان دستخوش تجاوز قدرت های شرق و غرب شده، دولت و ملت ایران اسلامی همچون یک پرستار دلسوز و صادق، زخم های جانکاه ملت افغانستان را درمان کرده و بدون کدام چشم داشتی، وظیفه ای انسانی الهی خود را انجام داده است، هرچند که دشمنان دو ملت همیشه مانع از تعاملات و تبادلات علمی فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور بوده اند و نگذاشتند این دو کشور از ظرفیت های وسیع خود به طور همه جانبه و موثر بهره برداری نمایند.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران از کشورهای متمدن جهان و همسایه مفید با مشترکات فراوان فرهنگی برای افغانستان

احمد رشاد جمالیار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و افغانستان به عنوان دو ملت پیوسته به هم که منشاء هویتی واحدی دارند، نمونه بارزی از تاثیر غالب عوامل هویتی و فرهنگی در مناسبات میان کنشگران سیاسی هستند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران:

خطیب زاده: هنوز درباره توافق با آژانس تصمیمی گرفته نشده است/طالبان همه افغانستان نیست

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد آخرین تحولات افغانستان و اینکه در هفته جاری یکی از روزنامه های صبح در تهران مطلبی را در مورد طالبان منتشر کرده که در آن به نوعی این مطلب مطرح شده که طالبان کنونی با طالبان قبل تفاوت پیدا کرده است، آیا نگاه جمهوری اسلامی ایران در مورد طالبان تغییر پیدا کرده، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در سطوح عالی امنیتی و سیاسی موضوع افغانستان را با جدیت از نزدیک و با نگرانی پیگیری می کند و با طرف های مختلف در افغانستان در حال گفت وگو و رایزنی است. حفظ تمامیت ارضی افغانستان، حفظ وحدت ملی و رعایت حقوق اقلیت ها و دستاوردهایی که ملت افغانستان در طول دو دهه گذشته به سختی به دست آورده برای ما بسیار مهم است و تأکید بر آن داریم که گفت وگوهای اصیل بین‌الافغانی تنها راه حل پایدار برای مسئله افغانستان است. در همین چارچوب ما تلاش می کنیم که گفت وگوها بین گروه های مختلف افغانی تسهیل شود و نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در سفری که به این کشور داشتند با گروه های مختلف افغانستانی رایزنی و گفت وگو کرده اند.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

حقیقت این است: «ما از یک دریچه به جهان می نگریم»

تقی پورنامداریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دوران معاصر، علاوه بر پدیده های زندگی، در این عصر نظریه های مختلفی پیدا شده است. در عرصه ادبیات بزرگانی هم در ایران و هم در افغانستان پیدا شده اند که شاید شناخت ما نسبت به آنها از بزرگان دوران گذشته کمتر باشد. درباره کسانی مانند ناصرخسرو، مولوی و حتی شعرایی مانند سنایی که متعلق به هر دو کشور هستند، نمی توانیم بگوییم که افغانستانی‌ها بیشتر به آنها توجه دارند یا ما ایرانی ها. درست است که این بزرگان از ایران بزرگ یا خراسان بزرگ برخاسته‌اند، یعنی ناحیه مشترک فرهنگی هر دو قوم، اما به هر حال بر آثار بعضی از شاعران در ایران بیشتر تاکید می شود و بعضی مثل بیدل در افغانستان خیلی بیشتر خوانده می‌شود تا در ایران. این اختلاف را می توان با همکاری از میان برداریم و هر دو طرف به کمک هم در فهم این آثار، بهتر اشراف پیدا کنیم و با توجه به زبان فارسی مشترک، این آثار را عمیق‌تر بفهمیم. 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

حافظه تاریخی؛ هزار پیوند افغانستان و ایران

محمد میرویس بلخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از این تجربه زندگی، راه هم دلی ملت ها را آموختم. متوجه شدم که به اندازه ما چند افغان و ایرانی که نتوانسته ایم در محیط دانشگاه تا مدت ها یکدیگر را درک کنیم و پیوندهای ما، ما را باهم گره بزند، به عنوان دو ملت هم این مانع سر راه ما قرار دارد. ما با یک هزار پیوند نتوانسته ایم از مرحله هم زبانی به هم دلی برسیم. این را باری در سفری به تهران در سال ۱۳۹۵ به دوستان ایرانی گفتم. من باور دارم ما یک حافظه تاریخی مشترک داریم اما آن را جدا جدا به نمایش گذاشته ایم. افغانستان و ایران دو همسایه استثنایی در میان ملل جهان با بیشترین پیوند هستند، اما بازهم به عنوان یک استثنا، کمترین سطح روابط مردم با مردم را دارند. مهاجرین افغان در ایران و دیاسپورای افغان و ایرانی در غرب تنها مراجع شناخت مردم با مردم شده اند. 

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

مرزهای دیروز، مرزهای امروز

شیرین احمدنیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به مناسبت یادآوری پیوندهای دیرین مودت و دوستی بین اقوام ایران و افغانستان می خواهم بگویم از آنجا که  به فرموده سعدی شاعر خردمند و نام آور سده های پیشین، «بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند،‌ چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضو ها را نماند قرار» هر آنچه زمینه بروز ناملایمات و دشواری ها را برای همسایگان دوست داشتنی ایرانیان فراهم کند،‌ قاعدتا ارادتمندان شان در جامعه ایران را نیز برآشفته و پریشان احوال می کند!

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

هرات عهد تیموری؛ جلوگاه یکپارچگی ایران فرهنگی

سیده فهیمه ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هرات، این نقطة کانونی خراسان بزرگ، منتظر شکوهی دوباره است. خرم روزگاری را مردم ایران و افغانستان به روزگار یکپارچگی سرزمینی شان تجربه کردند و خاطرات نیکوئی را در دل تاریخ برجای گذاشته اند. بیش باد و کم مباد پیوندها و همدلی ها.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران و افغانستان یک تاریخ همدلی

معصومه ابتکار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ناگفته نماند که برخی دشمنان مشترک در این سال ها بسیار تلاش کردند تا با مدیریت افکار عمومی، مردمان دو کشور را علیه یکدیگر بشورانند و نفرت پراکنی کنند. اما روابط و علاقه مشترک مانع از این امر شد، تا آنجا که در پی تفاهم نامه مشترکی که در حوزه زنان و خانواده با دولت افغانستان منعقد شده، مبادلات فرهنگی و تبادل تجربه نیز صورت می گیرد.

ادامه مطلب

به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

ایران و افغانستان: اشتراکات، مشکلات و چشم انداز روابط

احمد بخشی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: براساس آمارهای سازمان تجارت جهانی (WTO) در سال ۲۰۱۸ افغانستان بیشترین واردات کالا را از ایران داشته که نشان از فرصت طلایی برای تجار ایرانی دارد. آمارها نشان می‌دهد که در این سال کشورهای ایران (۱۷ درصد)، چین(۱۵ درصد)، پاکستان(۱۴ درصد)، قزاقستان(۱۰ درصد)، ازبکستان(۷ درصد)، ترکمنستان(۵ درصد) و هندوستان(۴ درصد) به ترتیب بیشترین نقش را در خصوص تامین کالاهای وارداتی کشور افغانستان داشته‌اند.

ادامه مطلب

مجله دیپلماسی ایرانی:

ایران و افغانستان؛ «در سایه صدسالگی درخت دوستی»

اختصاصی دیپلماسی ایرانی: به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوسیت میان ایران و افغانستان در یکم تیر ماه.

ادامه مطلب

دیپلماسی در دوره گذار: «پرونده گمشده»

تحولات سریع افغانستان را دریابیم

سید علی موجانی در یادداشتی می نویسد: شک نباید کرد برای دیپلماسی، طی دو دهه اخیر پرونده هسته ای مهمترین موضوع بوده اما یقین است تحولات سرزمین های شرقی، لااقل طی ۲۹۹ سال اخیر همواره اسباب حساسیت و توجه دولت های ایران مانده و هست.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران:

مذاکرات وین به بن بست نخورده است/گفت وگوهای ایران و عربستان ادامه دارد

وی در مورد آخرین وضعیت سند جامع راهبردی بین ایران و افغانستان نیز گفت: واقعیت این است که در مورد ۹۹ درصد موضوعات مرتبط با سند جامع همکاری ها بین ایران و افغانستان مدت هاست توافق شده است و فقط یکی دو موضوع باقی مانده که هنوز دولت افغانستان تصمیم خود را در زمینه آن اعلام نکرده است. البته برداشت ما این نیست که اراده در کابل در این زمینه وجود ندارد بلکه حتما باید اجماعی در داخل افغانستان در این ارتباط صورت بگیرد.

ادامه مطلب

در مسیر قاچاق انسان

اتباع افغانستان چگونه راهی ایران می شوند؟

با نگاه به مردان، زنان و کودکان اطراف خود در خوابگاه که امیدوارند به زندگی شادتری برسند، از خود می پرسم که چه چیزی در انتظار آنها است. نمی دانم آیا آنها هرگز آنچه را که به دنبال آن بوده اند، خواهند یافت، آیا دوباره به خانواده های خود خواهند پیوست؟

ادامه مطلب

لطفا زبان را سیاسی نکنید

فارسی ستیزی ابزاری برای اختلاف افکنی و جدایی اقوام افغانستان

حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش اصلی زبان فارسی در افغانستان اختلاف سیاستمداران پشتوزبان با سیاستمدران تاجیک و تبدیل یک موضوع فرهنگی به ابزاری برای پیشبرد سیاست‌های تفرقه افکنانه‌ است. متاسفانه در هشت سال گذشته دولت اشرف غنی به شکلی عیان‌تر از حکومت‌های پیشین افغانستان از راه‌های مختلف تلاش کرده است نسخه مورد پسند خود را از زبان فارسی با وارد کردن الفاظ پشتو بر فارسی‌زبانان افغانستان تحمیل کنند و سیاست‌هایی برای نیل به این هدف برگزیده‌اند که افغان ها آن را «فارسی‌ستیزی» تعبیر می کنند. 

ادامه مطلب

نادیده گرفته شدن ایران در بازی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای

افغانستان آشفته را دریابیم

علی موسوی خلخالی می نویسد: افغانستان کشور همسایه ماست و ما طی چهل سال گذشته هزینه های فراوانی برای آن کرده ایم. این که گمان کنیم طالبان به قدرت برسد پس با ما همکاری می کند خیال باطلی است. طالبان با تهران اختلافات عمیق ایدئولوژیک دارد و در صورتی که بخواهد به ضرب اسلحه به قدرت برسد چنان مغرور خواهد شد که لزومی نمی بیند بخواهد با کشوری در سطح مطلوب آن کشور، همکاری کند؛ آن هم با کشوری مثل ایران که کشورهای دیگر تلاش می کنند به دلایل مختلف آن را در پرونده های گوناگون دور بزنند، حال چه موفق بشوند چه نشوند. 

ادامه مطلب

نقش مهمی که متحدان امریکا دارند

خروج سنجیده از افغانستان و رابطه با ایران در کانون سیاست خارجی جدید امریکا

عقب نشینی از افغانستان دلایل کافی دارد. اجماعی در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده به وجود آمده است که نه القاعده و نه سایر گروه های تروریستی تهدیدی فوری برای حمله به ایالات متحده از خاک افغانستان نیستند. عقب نشینی می تواند در اشکال مختلفی صورت گیرد. یک عقب نشینی پایدار که نیاز به اعزام دوباره در آینده را رفع می کند، نیازمند هماهنگی با متحدان منطقه ای و ساخت دستگاهی اطلاعاتی است که ظرفیت دولت افغان را گسترش داده و طالبان را از افزایش تنش منصرف کند.

ادامه مطلب

دادوستد کشورهای آسیایی با تهران به امنیت منطقه کمک می کند

ایران به دنبال نفوذ اقتصادی در آسیای میانه

ایران توجهش را بر آسیای مرکزی متمرکز کرده و دیپلمات هایش در ماه های اخیر به عنوان بخشی از سیاست "نگاه به شرق"، به پنج کشور سفر کرده اند. در آوریل ۲۰۲۱، ایران و تاجیکستان توافق کردند تا همکاری های نظامی را ارتقاء دهند.

ادامه مطلب

زیان نبود ایران در استانبول

آیا ترکیه، ایران را در افغانستان پشت سر گذاشته است؟

جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: در نگاه دولت کنونی افغانستان نیز استقرار نظامیان ترکیه مشروعیت بیشتری نسبت به نظامیان غربی دارد. در این حال، دولت مرکزی افغانستان ممکن است حضور نظامیان ترک را به دیده وزنه‌ای متعادل کننده میان پاکستان و هند بنگرد. در صورت تحقق چنین راهبردی، آنکارا یک گام دیگر در جهت گسترش ژئوپلیتیک خود برای افزایش وزن سیاسی این کشور در معادلات منطقه‌ای و به تبع آن جهانی برخواهد داشت. این درحالی است که ترکیه اکنون دسترسی قابل توجهی به مناطق شرق مدیترانه، شامات در جنوب، قفقاز و آسیای میانه در شرق دارد. آنکارا نشان داده است که استعداد خوبی در تبدیل ظرفیت های ژئوپلیتیک خود به امتیازهای استراتژیک دارد. 

ادامه مطلب

همکاری هایی که با عزت باید مدیریت شود

جای خالی همکاری های منطقه ای در بحران افغانستان و منطقه خلیج فارس

عماد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روشن است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این برهه حساس تاریخی بر اساس اصل  «اول همسایگان»  تعریف می شود. همانطور که همواره تاکید شده است، اشتراکات فراوانی تاریخی، فرهنگی، قومی، مذهبی و سیاسی-امنیتی دلایل کافی را برای اهمیت روابط دو کشور فراهم می کند. همچنین تحولات منطقه به سمت و سویی پیش می رود که لزوم همکاری و تشریک مساعی کشورهای اسلامی منطقه مانند ایران، پاکستان، ترکیه و افغانستان در کنار سایر دولت های قدرتمند مانند روسیه و چین برای حفظ و تقویت ثبات و امنیت منطقه و گسترش همکاری های اقتصادی بیش از پیش آشکار می شود.

ادامه مطلب

این سناریو به اجرا می ارزد

دولت موقت با مشارکت طالبان، یگانه راه برون رفت افغانستان از بن بست سیاسی و جنگ

حسام حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نزدیک به دو دهه پس از حمله ایالات متحده و همپیمانانش به افغانستان وضعیت امنیتی این کشور به حدی وخیم است که تشکیل دولت انتقالی موقت نه یک طرح احتمالی و قابل بررسی بلکه یک سناریوی جدی برای خروج افغانستان از بن بست سیاسی و نظامی فعلی و برقراری آرامش نسبی در این کشور جنگزده است.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران:

نشست دوحه کمک به روند آستانه است/شرکت در نشست روسیه درباره افغانستان در دست بررسی است

سخنگوی وزارت امور خارجه به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توصیه کرد که در چارچوب فنی اظهارنظر کند و درباره حمله اخیر به کشتی کانتینربر ایرانی اعلام کرد: اگر مشخص شود هر طرفی در این عملیات خرابکارانه دست داشته از تمامی گزینه‌ها برای دفاع از حقوق حقه خود استفاده خواهیم کرد.

ادامه مطلب