به مناسبت یکصدمین سالگرد امضای پیمان دوستی

از هرات تا تبریز در امتداد جاده ابریشم

۱۴ تیر ۱۴۰۰ | ۱۴:۳۰ کد : ۲۰۰۳۷۹۶ انتخاب سردبیر
سعید شجاعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به عنوان یک شهروند ترک زبان جمهوری اسلامی ایران می خواهم به پیوندهای قومی عمیق با ترک زبانان کشور افغانستان در هرات و جوزجان اشاره کنم که در طول سالیان و از عهد کهن، یکی از سازندگان فرهنگ و تمدن افغانی بوده اند و اکنون نیز جزو افغانهای دغدغه مند و پیشرو در کنار دیگر برادران و خواهران افغانی در راستای ساختن افغانستان نوین در تلاش هستند.
از هرات تا تبریز در امتداد جاده ابریشم

نویسنده: دکتر سعید شجاعی، عضو پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی و مدیر بین الملل دانشگاه تبریز

دیپلماسی ایرانی: اینجانب با افتخار به عنوان یکی از دلبستگان و عاشقان فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، سلام و درود بی‌پایان خود را به هم کیشان عزیز در سراسر افغانستان اظهار می کنم. به این نکته باید اشاره کنم که تعامل و دوستی میان ایران و افغانستان یک تعامل ویژه است. مایلم تا از بیان شیوای استاد گرانقدر فرهنگ و ادب فارسی، دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، بهره بجویم و از تعبیر زیبای «هموطنان برون‌مرز» استفاده کنم. اگرچه به لحاظ سیاسی و تقسیمات جغرافیایی در عصر حاضر، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان، دو واحد سیاسی مستقل هستند، اما به لحاظ فرهنگی و تمدنی، میان ما خط فاصل و مرز حائل وجود ندارد، شما عزیزان به هیچ روی برای ما بیگانه و غریبه نیستید.

شما برادران و خواهران عزیز، از هر تیره و تباری و با هر مذهب و مسلکی، هموطن ما هستید که از قضای روزگار و به واسطه بروز و ظهور تقسیمات سیاسی و جغرافیایی در آن سوی مرزهای ایران، برای ساختن کشوری آباد و آزاد در تلاش هستید. متاسفانه به واسطه اعمال سیاست‌های استعماری و توسعه‌طلبانه برخی قدرت‌ها در چند دهه گذشته، زخم‌های عمیقی بر پیکر افغانستان عزیز نشسته و همچنان برخی بدخواهان با لطایف‌الحیل و به دستاویز برخی تفاوت‌های فرهنگی و عقیدتی موجود در کشور افغانستان، بر آن هستند تا از بازگشت ثبات و امنیت کامل و پایدار در آن سرزمین شعر و فضل و هنر، ممانعت به عمل آورند، اما با وجودِ عداوت و شناعت (زشتی و پلیدی) دشمنانِ سربلندی شما، فرهیختگان و هنرمندان آن سامان می‌کوشند تا همگام با مسؤولان و دولتمردان جمهوری اسلامی افغانستان بر زخم‌های این پیکره زیبا و شکوهمند مرهم گذارند و توسعه پایدار و همه‌جانبه را برای مردمانی نجیب و صبور به ارمغان بیاورند. 

به عنوان یک شهروند ترک زبان جمهوری اسلامی ایران می خواهم به پیوندهای قومی عمیق با ترک زبانان کشور افغانستان در هرات و جوزجان اشاره کنم که در طول سالیان و از عهد کهن، یکی از سازندگان فرهنگ و تمدن افغانی بوده اند و اکنون نیز جزو افغانهای دغدغه مند و پیشرو در کنار دیگر برادران و خواهران افغانی در راستای ساختن افغانستان نوین در تلاش هستند.

نگاهی اجمالی به تاریخ نشان می دهد که هرات در مسیر جاده ابریشم همواره پیوندهای عمیق فرهنگی با کشور ما داشته است؛ به طوریکه نشانه های آن را می توان در شمال غرب ایران و در شهر تبریز که آن هم در مسیر جاده ابریشم بوده، دید. به طور مثال، تلفیق سبکهای مهم نگارگری در زمان شاه اسماعیل صفوی با میراث بردن هم آمیزی و تلفیق عناصری از مکتب هرات، ترکمان و شیراز، هنر نگارگری ایرانی را به اوج کمال رسانید؛ به طوریکه ترکیب بندیها پیچیده تر و رنگ بندی و طراحی اعتلا یافت. 
امیدوارم پیوندهای عمیق فرهنگی و نژادی در جهت اعتلای دو ملت ایران و افغانستان مورد بهره برداری دولتمردان قرارگیرد.
 

کلید واژه ها: افغانستان هرات ایران و افغانستان جاده ابریشم تبریز پیمان دوستی ایران و افغانستان

( ۵ )

نظر شما :

حامد ۱۴ تیر ۱۴۰۰ | ۱۵:۴۷
جاده ابریشم هیچ ربطی به تبریز نداشته است دوست عزیز. بد نیست مقالات قبل از چاپ شدن از نظر محتوایی و علمی بررسی شوند. جاده ابریشم اصلی در منطقه غرب از ساوه و قزوین و همدان و شهرهای کنونی کرمانشاه میگذشته است و به سمت تیسفون و بعدها بغداد میرفته و البته راه های فرعی هم داشته است که هزاران شهر را در برمیگرفته. با تعصبات قومی که نمیشود تاریخ را تغییر داد! هرچند که آن زمان اصلا نه زبان و نه قومیت کنونی در منطقه آذربایجان یا آتروپاتن وجود داشته است.
حسن شیمی ۱۴ تیر ۱۴۰۰ | ۱۹:۰۱
در جواب حامد۱۵،۴۷ دقیقا از همدان وارد سنندج ( سینان داش قبلی) وازانجا وارد اربیل (پایتخت قوم اشوریان) واز انجا وارد وان ودیاربکر ( ارمنستان سابق) وازانجا وارد سویوخ بلاخ وتیکان تپه وسنقر بیجار، قروه (اذربایجان اشغالی) میشده ونهایت سر از سلیمانیه ( مرکز قوم لر فیلی و کلهری) میشدند ونهایت توسط قاچاقچیان کولبر وارد بازار استانبول میشده!
به مطربیان فالبین ۱۴ تیر ۱۴۰۰ | ۲۱:۵۲
حامد خان دقیقا مثل منطقه کردنشین فعلی ترکیه که تا سال ۱۹۱۵ ارمنی نشین بود ولی (نابودی ارامنه....کردنشین شد.) یا اقلیمک کردی عراق که تا ۱۵۰ سال پیش اسوری نشین بود ولی بعد از قتل عام اسوریها حالا جزو کدستانات محسوب میشود، . یا شهرهای سینان داش،سویوخ بولاخ تیکان تپه ،ساری داش،قروه ،سولدوز ،سایین قله، ... که تا زمان قتل عام مردم اذربایجان توسط (ا ندرانیک،واسماعیل سیمیتگو،ماشیمون ،پطروس) ترک نشین بود ولی در سایه همان قتل عام امروز کرد نشین شده، ووووو پس شما هم سری به باقیمانده فامیلهایتان در هند بزنید شاید دلشان براتون تنگ شده!
به حامد ۱۴ تیر ۱۴۰۰ | ۲۳:۰۵
آخه خبر نداری بعدها حکومتهای ترک اومدن قزوین و همدان و اشغال کردن تا الان ادعا دارن خاک آذرباییجانه تازه کرمانشاه و هم بعضیشون میگن
مهدی ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۰۲:۳۶
از کی هرات ترک زبان شد؟!
، ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۱۳:۱۵
مردم هرات تاجیک هستند و دری زبان(صرفا جهت اطلاع)
هراتی ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۱۳:۳۸
در جواب مهدی۰۲،۳۶، از زمان،سلطان محمود الپتکین، چنگیز خان،تا امیر تیمور جهانگشا،تاالغ بیک،شاخرخ میرزا ،تا شاه اسماعیل شاه عباس،تا محد خان قاجار تا ناصرالدین شاه، هرات از بدو تاسیس ترک است وترک خواهد ماند.
فرهاد ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۱۷:۰۵
فعلا که طبق آمار رسمی 90 درصد قاچاق از مرزهای رسمی و مناطق آزاد از جمله مرزهای ترکیه و آذربایجان که مهد قاچاق مواد آرایشی و بهداشتی هستن انجام میشه! کولبری طبق گفته خود مقامات نقشی نداره. همبن امروز هم تعطیل بشه قاچاق اصلی سر جاشه. مگه کولبر میتونه یخچال و ماشین لباس شویی و... جا به جا کنه. سراغ اینها رو از رفیقتون ابوداعش اردوغتن بگیرید که انقدر قاچاق انسان و مواد مخدرکرده که صدای هم حزبی هاش هم دراومده. متاسفانه عده ای جاهل که از سواد و شرافت بویی نبردن میان و اینجا نفرت پراکنی قومی میکنن. زبان های فارسی و کردی و کلا ایرانی طبق گفته تاریخدانان غربی و نه ایرانی وکرد، حداقل چند هزار سال توی این منطقه فعلی و منطقه ای چند برابر اون ریشه داره. زبانهای مغولی کی وارد منطقه شدن! ؟
در جواب به هراتی و سایر قومگرا ها ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۱۷:۵۱
تمام این حکومت‌ها که گفتید چرا زبان ترکی را گسترش ندادند و فقط زبان فارسی گسترش دادند ؟؟؟؟؟دو دلیل دارد یا فاقد تمدن و زبان قوی بودند،یا تمام سرزمین که حکمرانی میکردند فارسی زبان رسمی آنها بود و مجبور به گردن نهادن به آن بودند (بعد از حمله خلیفه دوم به خراسان مردم خراسان فارسی زبان بودند ،خلیفه به عده ای پول داد که فقط حرکات نماز بدون زبان عربی را به نمایش بگذارند و مردم را تشویق و پول دهند بعد زبان عربی را گسترش دادند ) قضیه حکومت های ترک هم همین یا بسیار شبیه به این است ،هرچند به مذاق پانترکا و قومگرا ها خوش نیامد ،نمی توان واقعیت تاریخی را انکار یا معکوس جلوه داد
به هراتی ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۲۱:۲۴
دوست عزیز بهتر است وقتی درباره چیزی نمی دانیم چیزی نگوییم. من خودم اصالتا هراتی و آشنا به شهر هرات و مردم آن هستم. اولا اکثر جمعیت هراتیان به کشور های مختلف مهاجرت کردند و عده ای هم که ماندند با مردم ولسوالی های دیگر ولایت هرات که در شهر هرات سکنی گزیدند ساکن هستند و در بین آنها ترک زبان وجود ندارد. اغلبشان دری زبان و اقلیتی پشتو زبان وجود دارد. اما ترک زبان وجود ندارد.
به هراتی ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۲۱:۲۷
بدو تاسیس هرات بر می گردد به زمان ایران باستان که این شهر هریوا (آریانا) نام داشت. یعنی از تمام این سلسله هایی که نام بردید شهر هرات قدیمی تر است.
کوروش ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۲۲:۲۱
هرات هم ترک نشین شد!؟ میگن یک قسمت مریخ هم ترک نشینه! بعد زمان رونق جاده ابریشم اصلا چیزی به اسم ترک در فلات ایران بوده!!!!!!!!!؟
علیرضا ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۲۳:۲۹
اقای فرهاد یخچال و کولر و هر وسیله ای قاچاقی که بخواهی در کردستان و پایتخت قاچاق یعنی شهر بانه وجود داره و از طریق مرزهای ترکیه یا اذربایجان این امکان وجود نداره
زیتون ۱۵ تیر ۱۴۰۰ | ۲۳:۵۰
زبان ترکی باعث کوچک شدن مغز میشه ....بهتر هموطن های تورک تعصب را کنار بگذارن در کنار زبان تورکی زبان های دیگر را هم یاد بگیرن تا مغز بزرگتر و قدرتمندتری داشته باشن و در زندگی موفق تر باشن......البته نظریه ای وجود داره که حاکمان مغول عمدا زبان اینها را عوض کردن تا ارتباطشون با عقبه فرهنگیشون قطع بشه و راحت تحت سلطه قرار بگیرن(سراغ کرمانی و شیرازی نرفتن )....اومدن سراغ اینا چون مستعد قیام میدیدنشون.....
ایرانی ۱۶ تیر ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۷
در جواب زیتون و بعضی ها عزیزان خداوند ما ترک ها را آفریده و در آفرینش و قدرت خدا هیچ شکی نیست چرا شما در آفرینش خدا و اینکه گفته انسانها را به هر زبان و رنگ و .. آفریده ام و نشانه قدرت اوست شک دارید و با خدا دست به محاربه می زنید و دوما اینکه ما ترک ها را خدا آفریده و نه شماها چرا توهین و نژاد پرستی می کنید سوما در ایران چه بخواهید و چه نخواهید د رحال حاضر نزدیک به نصف از جمعیت این سرزمین را ترک ها تشکیل می دهند در سالهای گذشته رسانه در اختیار این ملت نبود ولی حالا با فضای مجازی و ارتباط گسترده خارجی که تمام ایرانی ها با سفرهایشان پیدا کرده اند همه از وضع و موقعیت اقتصادی و اجتماعی کشورهای همسایه خبر دارند و نیاز به توهین و نژاد پرستی در مورد ملت ها وجودندارد اینکه شماها توهین می کنید و ترک ها را کوچک قلمداد می کنید نشان از عمق ناراحتی شما عزیزان دارد که ملت ترک در کشورهای همسایه با سیاست های درست چقدر پیشرفت کرده اند البته برای ما ایرانی ها پیشرفت کشورهای مسلمان افتخار هست و دیگر اینکه هر کس با توهین و رفتار نا مناسب ریشه و فرهنگ خود را نشان می دهد در آخر ما ترک های ایران که نزدیک به نصف این ملت بزرگ را تشکیل می دهیم برای وطن و کشور خود ارزش قائل هستیم چون همیشه مالک و صاحب این کشور بوده ایم از جای دیگری نیامدیم که به این کشور بی احترامی کنیم ما خود را تر ک و ایرانی می دانیم به دین و مذهب خود پایبندیم چرا شماها در مقابل خواست فطری و ذاتی ما ترک ها برای داشتن فرهنگ و زبان خدا دادی مان با ما سر جنگ دارید به خدا خدا و آفریننده ما خوب می داند و خود تنوع زبانی را نشان قدرت خود می داند چرا بعضی ها در ایران در مقابل قدرت خدا قد علم می کنند و افکار پان راه می اندازند حتما می خواهید بگویید شما پان ترکید آخر ما که نمی خواهیم همه ایران ترکی حرف بزنند فقط ماترک ها می خواهیم برابر قانون ترکی را در کنار زبان اداری و مشترک این کشور مانند انگلیسی و عربی آموزش ببنیم و بهتر هست این کار توسط آموزش و پرورش خودمان صورت بگیرد و گرنه ملت ترک برای حفظ زبان و فرهنگ خود از سالهای گذشته از امکانات فضای مجازی خوب استفاده کرده اند و خواهند کرد در آخر کلام می خواهم بگویم که من ترک نژاد و ایرانی هستم و برای همه احترام قائلم و کشورم را دوست دارم از فرهنگ ما ایرانی ها به دور است که توهین کنیم بهتر است مورد نظر دادن به همدیگر توهین نکنیم زنده باد ایران زنده باد ترک و تمام اقوام ایرانی
کوروش ۱۶ تیر ۱۴۰۰ | ۱۸:۲۶
شما آذریهای ایران طبق آمار 16 درصد جمعیت هستید و ترکهای ایران هم صفر درصد جمعیت. اگه سواد دارید گزارشات و معانی دقیق لغات رو بخونید و یادبگیرید. به هر نماد ابرانی و قومهای ایرانی توهین کردید. انتظار کوچکترین احترامی نداشته باشید.
در جواب به ایرانی ۱۶ تیر ۱۴۰۰ | ۱۹:۱۶
فضای مجازی که شما تغذیه میکند در اختیار همان افرادی هست که سران آنها درحال گذراندن دوره خود زیر نظر سازمان جاسوسی ترکیه و باکو است( امثال اوبالی و...) ،که درحال مراحل شستشوی فکری و تاریخی هستند ، هرچند بنیان گذار ۲۰۰ دلاری مواجب گیر آنها فوت کرده اما سیاستهای آن عرض نشده است ،ویترین ترکیه و باکو خیلی ها را به هوس انداخته الباقی کشورهای ترک هم عملا مستعمره روسیه و چین هستند و همچنین ترکیه که بنادر ،ترابوزان ،سامسون ،انتالیا و‌‌‌... در گرو وام ۱۰ میلیارد دلار چین است ،شما هم به زبان ملی گردن نهید ،اگر میخواهید به گفته خود با بیش از نیمی از مردم ایران ارتباط داشته باشید ،اگر ایرانی فکر میکنید و واقعا به ایران معتقد هستید ،زیاد فضای مجازی که شده ترک تازی عده ای ضد انقلاب و تجزیه طلب که با مطرح کردن زبان مادری امروز و فردا با ادعای محرومیت و.....سعی در گسست زبانی و فرهنگی هستند مقابله کنید ،نه باکو و نه ترکیه دلسوز شماست ، غیر ایران هم در هیچ جایی تحویل نمی گیرند آن عده که خلاف آن میگویند در حقیقت سرمایه های آینده این دو کشور در ایران هستند
زیتون ۱۶ تیر ۱۴۰۰ | ۲۲:۵۲
در جواب ایرانی ، قصد توهین نداشتم ....این یک اصل علمی است که هرچه دایره لغات در مغز بیشتر باشه پیچیدگی مغز بیشتر میشه ....ما نگفتیم تورکی حرف نزن .....گفتیم هم ترکی حرف بزن هم با زبان های دیگر که دوست داری .....مثلا فرانسوی(استعمار میخواد مغزت تک کاناله باشه تا ازت سواری بگیره...).....اون تئوری توطئه هم جدی است ....مثلا شما فکر کن چاقو ساز زنجانی زبان سانسکریت بلد بود و میتونست به اسناد کهن آهنگرهای سکایی دسترسی داشته باشه .....اگه جای این چاقوی بی کیفیت زنجانی شمشیر هندی میساخت اونوقت در دل تاریخ کسی جلودارش نبود....حالا مکتب های فکری بماند....
کردستانی ۱۷ تیر ۱۴۰۰ | ۱۱:۰۷
قاتلان روستاهای کردنشین قارنا برای ما آدم شدن!
دوست شما ۱۸ تیر ۱۴۰۰ | ۱۹:۵۲
خیلی جالب است برخی از هم وطنان عزیز با ماسک ایران دوستی فریاد تجزیه ایران سر می دهند. واقعا احترام به ملت‌ها این قدر سخت است؟ هرات مرکز فرهنگی دوره تیموریان بود و امیر علیشیر نوایی و عبدالرحمن جامی در آنجا ادبیات ترکی و فارسی را به حد اعلا رساندند. واقعا این قدر سخت است که به زبان های دیگر و گویشورانشان احترام بگذارید؟ رفتار بعضی ها این طور است که می خواهند بگویند زبان فارسی فقط زمانی زنده است که بقیه زبان ها با زور و فشار از جامعه حذف شوند. باور کنید زبان فارسی خیلی قوی است و نیازی به حذف زبان های دیگر نیست. نمی دانم شما چرا این قدر زبان فارسی را دست کم گرفته اید. البته اگر دغدغه شما زبان فارسی باشد که شک دارم. بعضی ها دکان‌دار هستند. زبان فارسی را می فروشند و کسب در آمد می کنند و می ترسند بعضی دیگر دکان زبان دیگری بزنند و جریان اقتصادی زبان فارسی تمرکز زدایی شود. باور کنید واقعیت انسان بسیار بالاتر از این سخنان سطحی است. نویسنده این مقاله به زعم خود می‌خواست حب ایران را در دل ترکان افغانستان جا کند و باعث افزایش نفوذ فرهنگی ایران شود و به تبع آن بسط روابط اقتصادی و فرهنگی حاصل شود. ببینید یک عده چه گرد و خاکی راه انداخته اند. یکی سر تبریز می کوبند یکی سر هرات. آخر سر هم می گویند چرا ترکیه جای ما را در هرات گرفت ...
به دوست شما ۱۹ تیر ۱۴۰۰ | ۲۱:۴۳
مگر افغانستان ترک دارد؟
ایران دوست ۲۰ تیر ۱۴۰۰ | ۱۵:۵۴
طبق گزارشات رسمی جمعیت آذری در ابران داریم نه ترک. اگر خیلی روی واژگان مغولی تعصب دارید میتونید به ترکیه و آذربایجان و مغولستان برید و یک ملت رو از توهینها و نژادپرستیها و جهالت پانترکی تون رها کنید. من هم افتخار میکنم یک ایرانشهری هستم و خواهم بود و دماغ قومگرا ها رو حتی توی همین فضای مجازی به خاک میمالیم. چون بر خلاف تفکرات فاشیستی شما، ایرانشهر روی ایران و همه مردمش تاکید داره نه روی واژگان و جغرافیاهای جعلی.
به ایران دوست ۲۱ تیر ۱۴۰۰ | ۱۵:۱۸
ما ترکهای ایران در مقابل تجزیه طلبهای هزار چهره‌ای مثل تو خواهیم ایستاد. فکر نکن دست روی دست می‌گذاریم تا شما ایران را به ورطه نابودی بکشانید.
ایران دوست ۲۴ تیر ۱۴۰۰ | ۱۰:۴۰
شما با بلند کردن پرچم ترکیه و آذربابجلن جعلی دنبال مبارزه با تجزیه طلبی هستید؟ خخخخ