ترکیه در بحبوحه تضعیف سایر بازیگران کلیدی و نیاز بازیگران کوچکتر به ایجاد تعادل در برابر قدرت اسرائیل، به یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
عباس عبدالخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: بررسی رفتار سه بازیگر اصلی—چین، ایالات متحده و کشورهای خلیج فارس—به خوبی نشان میدهد که رقابت بر سر آفریقا پیچیدهتر از یک دوگانه ساده «استثمار یا توسعه» است و در واقع ترکیبی از فرصتها و تهدیدها را در دل خود دارد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: روند رویدادهای دو سال گذشته به گونهای پیش رفته بود که کارشناسان منطقه ادعا داشتند که ایران بازنده بزرگ بوده و طوفانهای ژئوپلیتیکی با اجرای مستقیم اسرائیل، برسازی وضعیت "ایران برهنه" و احساس امنیت، برتری رقیبان و دشمنان ایران را سبب شده است. همه بازیگران بهویژه دولتهای عرب جنوب خلیج فارس و همچنین ترکیه از روند برهنگی ایران مقابل دشمنان، خشنود بودند و در توهم موفقیت طوفانزایی خود بودند که به ناگاه تمام انگاره پیروزی راهبردی آنان از هم فروپاشید.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی مینویسد: حمله غیرمترقبه رژیم صهیونیستی به قطر با هدف ترور رهبران حماس، زلزلهای سیاسی در منطقه ایجاد کرده و موجی از موضعگیریها و تحلیلها را در محافل سیاسی به راه انداخته است.
ادامه مطلب
در واقع، در طول جنگ ۱۲ روزه، هر شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) نگرانی خود را از سرایت خشونت به سرزمینهای خود ابراز کردند، اسرائیل را به شدت محکوم کردند و بر موضع بیطرفانهی خود تأکید کردند. این محکومیتها – از جمله از سوی کشورهایی که امضاکنندهی پیمان ابراهیم هستند – نشاندهندهی همسویی با تهران نبود، بلکه تمایل آشکار آنها برای حفظ امنیت خود و ارسال پیام عدم دخالت بود.
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: پرسشی جدی قابل طرح است و آن اینکه روابط بینالمللی کشورهای جنوب خلیجفارس و کنشگری آنها در مناسبات جهانی چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ این پرسش از آن جهت اهمیت دارد که اولاً در مورد نسبت این نوع کشورها با نظام بینالمللی، الگوهای تحلیلی کلیشهای وجود دارد و دوم آنکه، کنش و واکنشهای بینالمللی این کشورها، خود، بازتاب و پژواک تحولاتی است که در سطح جهانی رخ داده است. به عبارت دیگر، آینه بودگی خلیجفارس از دگرگونیهای جهانی در خور دقت است.
ادامه مطلب
کشورهای حوزه خلیج فارس، بهویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در گذشته سرمایهگذاریهای قابل توجهی در لبنان انجام دادند و از پروژههای زیرساختی، املاک و مستغلات و بخش بانکی حمایت کردند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب اقتصاد و تجارت به عنوان زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی که بیشتر به دولتهای غربی و لیبرال نسبت داده شده، انتخاب فرهنگ و ایئولوژی نیز به دولتهای شرقی و غیرلیبرال یک قرن اخیر نسبت داده شده است، در حالی که چنین دستهبندی پایهای محکم ندارد، زیرا هر دولت بر اساس شرایط زمانی و مکانی، زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی خود را انتخاب میکند. نمونه برجسته انتخاب زیربنا به فراخور زمان را میتوان در کشورهای عرب جنوب خلیج فارس بهویژه عربستان سعودی به خوبی مشاهده کرد. عربستانی که از یک دولت ایدئولوژیک متعصب در یک قرن اخیر به دولت اقتصادگرای تاجرپیشه موفق در نظام جهانی تبدیل شده است!
ادامه مطلب
سیاست «به غرب فکر کن» دولت هند تعامل با غرب آسیا را در اولویت قرار داده و امارات متحده عربی سنگ بنای این گسترش روابط در منطقه شورای همکاری است.
ادامه مطلب
رقابت بر سر هوش مصنوعی، اهمیت کشورهای عضو شورای همکاری را به شیوههای متعدد و مختلف شامل امور اقتصادی، فنی و آموزشی افزایش داده است.
ادامه مطلب
افزایش فعالیتهای دیپلماتیک در منطقه این امید را ایجاد کرد که کشورهای شورای همکاری قادرند بر کارزار نظامی اسرائیل علیه نوار غزه تاثیر بگذارند و از گسترش درگیریها در منطقه جلوگیری کنند، چرا که به هر حال برخی از کشورهای شورای همکاری همچون امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل کانالهای ارتباطی رسمی دارند.
ادامه مطلب
جنگ و تحریم، موجب افزایش بهای هیدروکربن ها شده که به این معنی است که صادرکنندگان سوخت، می توانند در پول شنا کنند.
ادامه مطلب
هفته گذشته ششمین گفت وگوی راهبردی دو طرف در مسکو، پایتخت روسیه با حضور وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس و وزیر امور خارجه روسیه برگزار شد و دو طرف درخصوص راه های حمایت و تقویت همکاریهای مشترک بحث و گفت وگو کردند. بیتردید تشکیل این نشست در حال حاضر معانی ویژهای دارد؛ زیرا در بحبوحه درگیری نظامی جاری میان روسیه و اوکراین و تشدید مواضع متشنج میان روسیه و کشورهای غربی و همچنین در سایه شکل گیری دنیای جدیدی از سوی کشورهای گروه «بریکس» و سایر کشورهایی رخ داد که به دنبال استقلال کامل در تصمیمگیری سیاسی و اقتصادی خود هستند به گونهای که به افول سیطره غرب بر جهان منجر شود.
ادامه مطلب
توافق عربستان و ایران در واقع سیلی غیرمنتظره به دلالان، مزدوران و اساتید بحران ساز و کسانی بود که از برانگیختن درگیریها و فتنهها و اختلافات فرقهای تغذیه میکنند و در صورتی که موفقیت آمیز باشد نیاز به گسترش همکاری های نظامی و امنیتی میان کشورهای منطقه و اسرائیل را از بین میبرد و منطقه را به سمت مرحله گشایش، امنیت، ثبات، همکاری و شکوفایی سوق میدهد.
ادامه مطلب
سخنان محمد الجدعان، وزیر مالی عربستان در نشست داووس قاطعانه بود وقتی گفت که کشورش از سیاست ارائه کمک و وام بدون شروط و پیش از پاسخ مثبت دادن به اصلاحات مالی مورد نیاز دست برداشته است. در سایه این نشانهها منابع مصری آگاه به ما گفتند تجدیدنظرهای جدی در دایره حکومت مصر و در سطوح بالا در خصوص تمامی سیاستها و ائتلافهای عربی، منطقهای و بین المللی صورت خواهد گرفت و چه بسا این تجدیدنظرها برای بسیاری از دولتهای عربی و بین المللی شوکه کننده باشد.
ادامه مطلب
روزنامه الریاض وابسته به دولت سعودی در مقاله خود نوشت: دولت بایدن باید ثابت کند که علاقه اش به کشورهای عربی بسته به شرایط و به دلیل نیازش به منابع نفتی نیست. به علاوه، باید در عمل و نه گفتار ثابت کند که همچنان به امنیت خلیج فارس پایبند است.
ادامه مطلب
تنش شخصی بین بایدن و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نقش مهمی در موضع ریاض در قبال جنگ اوکراین بازی می کند چرا که بن سلمان به علت متهم بودن در پرونده ترور جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸، عملا از سوی بایدن بایکوت شده است.
ادامه مطلب
در این شرایط به دولت های مستبد از طریق مکانیسم های «قدرت نرم» یا دیپلماسی نفوذ، مشروعیت می بخشند و نمایشگاه جهانی ۲۰۲۰ یکی از این مورد است. این رویداد جهانی ویترینی از راهبرد جهانی برای به رسمیت شناختن دولتی است که سیاست توسعه را گسترش می دهد تا به عنوان الگوی جامعه مطرح شود. با وجود آنچه کشور میزبان ادعا می کند از الگوی احترام به حقوق بشر و اصول حاکمیت قانون فاصله زیادی دارد. باید یادآوری کرد که تمام زیرساخت های این نمایشگاه بر پشت هزاران کارگری ساخته شده که شرایط زندگی آنها بسیار وحشتناک است.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا برهه فعلی، به همراه پاکستان، دو عضو شورای همکاری خلیج فارس یعنی عربستان سعودی و امارات متحده عربی در میان تنها سه کشور جهان بودهاند که حکومت طالبان را در افغانستان به رسمیت شناختهاند.
ادامه مطلب
وزیر امور خارجه ترکیه گفت: آنکارا آماده است همچنان از لبنان برای عبور از چالش های اقتصادی حمایت کند. بحران اقتصادی لبنان به فقر سه چهارم مردم این کشور و سقوط ارزش پول آن در حدود نود درصد منجر شده است.
ادامه مطلب
امیرحسین سعیدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این باور که کشورهای نفت خیز تنها با صرف منابع متنابع توان مدیریتی پر هزینه و ناکارآمد در کشورشان را دارند با تیم داری موفق در عرصه فوتبال می تواند یکسره دگرگون شود. مالکان ثروتمند با استخدام برترین مدیران و کارگزاران موجب مدیریتی موفق و متفاوت می شوند و با مدد توان بسیج رسانه ای به اذهان می نمایانند که در مدیریت کشورهایشان و نیز تدبیر منطقه همین گونه دقیق و موفق عمل می کنند. گروه ابوظبی که مالکیت باشگاه منچسترسیتی را در اختیار دارد مدام تکرار می کند "اینجا پول همه چیز نیست!"
ادامه مطلب
عمران خان روی این مسئله حساب میکند که کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با وجود مخالفتشان با روی کار آمدن طالبان اما افغانستان را به عنوان عرصهای برای دستورکار ایران رها نمیکنند. به نظر او برانگیختن این نگرانی باعث میشود کشورهایی مانند عربستان سعودی به سرعت برای ایفای نقش در افغانستان حرکت کنند. اما مسئله برای عربستانیها فراتر از اینها است. آنها دیگر روابط خود را بر اساس منافعشان و نه نگرانی از دشمنان ارزیابی میکنند.
ادامه مطلب
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، جمعه گذشته در مصاحبه با العربیه گفت که عربستان سعودی باید در هر مذاکره آتی با ایران حضور داشته باشد و تاکید کرد حذف کشورهای منطقه از مذاکرات هسته ای با ایران در سال ۲۰۱۵ اشتباه بزرگی بود. رئیس جمهور فرانسه همچنین خواسته های دیرینه عربستان، امارات متحده عربی و اسرائیل مبنی بر لزوم رسیدگی به فعالیت های منطقه ای و برنامه موشکی ایران به علاوه مساله هسته ای در هر توافق آتی را نیز تکرار کرد. اما اگر ایالات متحده و طرف های اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) وارد این مسیر شوند، به اطمینان می توان گفت که ایران با هیچ کدام از موارد موافقت نخواهد کرد. چنین مسیری بی شک مانع احیای برجام و بازگشت کامل ایران به تعهدات هسته ای می شود. در حقیقت، محتمل ترین نتیجه چنین رویکردی توقف همکاری کامل ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.
ادامه مطلب
در میانه درخواست امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، برای وارد کردن عربستان به مذاکرات و تایید این ایده از سوی آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، فشارها برای یک رویکرد چندجانبه در واشنگتن ریشه دوانده؛ اما چنین رویکردی به ضرر سیاست ایالات متحده است. موافقت با اینکه بازیگران منطقه ای مفاد توافق جدید را دیکته کنند، احتمالا به شرایطی حداکثری خواهد انجامید که ایران به سادگی آنها را رد خواهد کرد. منافع ایالات متحده با منافع کشورهای حاشیه خلیج فارس متفاوت است و تنش زدایی با ایران باید هدف اصلی باشد.
ادامه مطلب
در روند بازگشت ایالات متحده و ایران به تعهدات برجامی، اروپایی ها مهم ترین نقش را ایفا می کنند و اهمیت دارد که به مثابه چهار سال گذشته، برای حفظ هرچه بیشتر گزینه ها از طریق تعامل با دو طرف درگیر توافق تلاش کنند. تلاش های اروپا تا این لحظه نتایج متفاوتی داشته چرا که تاثیرات تحریم های ثانویه ایالات متحده در بخش خصوصی اروپا مانع از عمل به تعهدات به ایران در ارائه منافع واقعی اقتصادی شده است. تنها حمایت سیاسی ای ۳- فرانسه، آلمان و بریتانیا- و اتحادیه اروپا بود که تفاوت معنی داری در کاهش روند تنش ها ایجاد کرد و مانع از فروپاشی نهایی توافق شد. بهترین گزینه این بود که اروپایی ها پیش از روی کار آمدن بایدن مراحل اولیه را برای گفت و گوها آغاز کنند.
ادامه مطلب
با توجه به اینکه رئیس جمهوری منتخب جو بایدن به طور عاقلانه تصمیم به بازگشتی «تمیز» به برجام گرفته و موضوعاتی که مانع از چنین امری می شوند، مانند برنامه موشکی ایران و فعالیت های منطقه ای این کشور، را کنار گذاشته، مشاهده رویکرد آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، در تایید کردن اظهارات پیشین رئیس جمهوری حسن روحانی درباره آمادگی ایران برای بازگشت به تعهدات هسته ای در قبال لغو برخی از تحریم های یکجانبه آمریکا مطابق با برجام، خوشایند است. مهم تر اینکه ایران هیچ یک از مطالبات قبلی برای جبران خسارت اقتصادی تحریم های اعمال شده توسط دونالد ترامپ را تکرار نکرده است. شکی نیست که هنوز موانع زیادی در مسیر مذاکره بر سر توالی بازگشت متقابل به تعهدات برجامی وجود دارد، اما زمان آن رسیده که مباحثات درباره استراتژی ایالات متحده برای مذاکره بر سر یک توافق متعاقب آغاز شود. گروه جدید بایدن اعلام کرده این امر باید بلافاصله پس از توافق بر سر بازگشت به توافق کنونی آغاز و موارد و کشورهایی را شامل شود که در توافق اولیه نبوده اند. به طور خاص، شرکای منطقه ای آمریکا یعنی اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی خواستار حضور پای میز مذاکره هستند و آمریکا هم به دنبال تمدید آندسته از محدودیت های هسته ایست که طبق برجام در سال ۲۰۲۳ منقضی می شوند.
ادامه مطلب
امریکا می خواهد متحدان عرب را در تلاش برای متقاعد ساختن روسیه و چین از تامین سلاح برای ایران، با خود همراه کند. درحالی که تحولات نگران کننده در عراق، سوریه و لبنان شاید بیانگر آن باشد که ایران و عوامل آن توانسته اند با چین و روسیه متحد شوند، اگرچه امریکا نیز بی تفاوت ننشسته است. در نتیجه، مسکو و پکن باید مراقب رفتار خود باشند – به ویژه اگر امریکا به اعمال تحریم علیه آنها تصمیم بگیرد و دوستان خود را متقاعد کند که هرگونه انعقاد توافق با تهران برای امنیت خاورمیانه خطرناک است.
ادامه مطلب
السیسی در کنار حامیان مالی خود، در برابر ایران نمی ایستد؟ یک علت این است که نظام السیسی هیچ هزینه سیاسی را بدون دریافت پاداش اقتصادی نمی پذیرد. السیسی در مقابل سرنگون کردن دولت محمد مرسی و سرکوب اخوان المسلمین که خطری سیاسی برای ریاض و ابوظبی محسوب می شد، کمک مالی فراوانی از عربستان و امارات دریافت کرد.
ادامه مطلب
توافق اعلام شده توسط دونالد ترامپ درباره عادی سازی روابط اسرائیل و امارات متحده عربی در ظاهر اتفاقی است که رئیس جمهور آمریکا را قادر می سازد از آن به عنوان یک دستاورد یاد کند. از منظر پروژه دولت در خاورمیانه اشتباه نیست. اما آنچه چندان مشهود نبوده، تاثیر چشم انداز ریاست جمهوری جو بایدن به عنوان مخالف قطعی دموکرات ها با برنامه های اسرائیل برای الحاق بخش هایی از کرانه باختری بر محاسبات منجر شده به این توافق است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد درست همانند جمهوری اسلامی ایران، سیاست داخلی ترکیه، قطر و ایالات متحده نیز در رابطه با خاورمیانه، تلاش برای عادی سازی روابط است.
ادامه مطلب