آذربایجان

سفری برای استفاده از فرصت ها

سفر ظریف به باکو و ایروان: به موقع و استراتژیک

احسان رستگار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در کنار مسائل مختلف و اشتراکاتی که ایران و جمهوری آذربایجان با یکدیگر دارند که زمینه را برای گفت وگو و تبادل نظر بین دو کشور در سفر وزیر خارجه فراهم می کند، ظاهراً  بالا گرفتن بحث ها درمورد تسریع در ایجاد راهرو زنگزور، بدون در نظر گرفتن منافع حیاتی ایران، از دیگر مسائل حساس و مورد نگرانی ایران است که در سفر ظریف به باکو و ایروان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

ادامه مطلب

مهمانان ناخوانده ای که می توانند دردسر آفرین شوند

نقش مزدوران خارجی در مناقشه قره باغ

لیلا فقیه لو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور مزدوران از کشورهای مختلف از جمله سوریه می تواند در مناقشه قره باغ منجربه پیچیده شدن اوضاع، بین المللی شدن آن و تبدیل شدن آن از درگیری قومی-سرزمینی به قومی-مذهبی بشود، که این امر منطقه را با بحران مواجه خواهد ساخت و زمینه رشد سلفی گری در منطقه را فراهم خواهد ساخت، که با توجه به ماهیت ضد شیعی این گروه ها تهدیدی برای ایران باشد اما نکته حائز اهمیت آن است که با توجه به اهداف ورود این مزدوران به منطقه که عمدتا مالی هستند، حضور این نیروها در کوتاه مدت نمی تواند تهدیدی برای ایران باشد لکن با توجه به فعالیت گروه های وهابی در آذربایجان در بلندمدت می تواند به آسیب پذیری جمهوری اسلامی ایران منجر شود.  

ادامه مطلب

حقابه ها را دریابیم

ارس، گمشده جنگ قره‌باغ

حسین رمادان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جدای از مسائل سیاسی، امنیتی و اقتصادی، برخی تحولات جغرافیایی و زیست‎ محیطی نیز می‌تواند چشم‌انداز تحولات در مرزهای شمال غربی را نیازمند مداقه بیشتری کند. یکی از این موضوعات که نباید در دل مسئله قره‌باغ  مورد فراموشی واقع شود، «رود ارس» شاهرگ حیاتی منطقه شمال غرب کشورمان است.

ادامه مطلب

نواقتدارگرایی در داخل و سیاست خارجی متوازن

کارنامه علی یف ها در جمهوری آذربایجان

الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درکارنامه علی یف ها که در شرایط دشوار اوایل دهه ۱۹۹۰ در جمهوری آذربایجان به قدرت رسیدند، هم از نظر سیاست داخلی (ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی) و هم از حیث سیاست خارجی (سیاست متوازن همه جانبه گرا و دیپلماسی مؤثر منفعت گرا) تاکنون نمرات قابل قبولی درج شده و پیروزی در جنگ اخیر قره باغ، این موفقیت را در چشم مردم چند برابر کرده است و ادامه مشروعیت حزب حاکم و خاندان علی یف در بین اکثریت مردم پیش بینی می شود. بنابراین حتی اگر حکومت به صورتی موروثی به نسل سوم این خاندان هم برسد، جهان و منطقه، باز شاهد قدرت یابی ملی بیشتر و بدون هیاهوی جمهوری آذربایجان خواهد بود.

ادامه مطلب

اهمیت منطقه قره باغ

بحران قره باغ و آنچه از جغرافیا و نقشه باید آموخت

دکتر سعید رضا خلخالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر این منطقه با دو پدیده اساسی روبه روست؛ یکی تغییر مرزهای خاورمیانه سنتی که علت اصلی آن، استقلال جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز است و محور این تحول نیز چیزی نیست جز انرژی، یعنی همان عامل ژئوپولیتیکی که صد سال است خاورمیانه حول محور آن حرکت می کند و نظام های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آن کاملا متغیری است از انرژی. عامل دوم نیز، مسئله اسلام و اسلامگرایی در این منطقه است که ژئوپولیتیک این منطقه را تحت تأثیر اهداف ژئواستراتژیک روسیه و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داده است.

ادامه مطلب

در نشست مسکو چه گذشت؟

تنظیم زمان در قره باغ به وقت مسکو

جبار علایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پاشینان تنها کسی بود که کیف پر و نه چندان مرتب خود را به نشست آورده بود شاید تصور می کرد برادران مسیحی ارتودوکسش قبلا سفارش های لازم را کرده اند و او این بار می تواند با کیف پر برگردد. نخست وزیر پاشینیان خیالش آسوده بود از اینکه این بار دیگر او نماینده ارامنه قره باغ نیست و بار" آرتساخی ها" را هم به دوش نخواهد کشید.

ادامه مطلب

کنسرت اروپایی، دکترین ترومن، بازی اردوغان و واقعیت هایی که روسیه با آنها روبه‌روست

پیکربندی ژئوپلیتیک جدید در قفقاز جنوبی

قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از اهداف اصلی ناتو مهار روسیه و به محاصره درآوردن آن کشور از ناحیه غرب و جنوب است تا از دامنه قدرت نوظهور آن کاسته شود. در این راستا تحرکات ترکیه در قفقاز جنوبی نمی تواند بدون هماهنگی و یا دست کم جلب رضایت ناتو صورت گرفته باشد. با چنین فرضی، منافع حیاتی پیمان ناتو، اتحادیه اروپا و آمریکا در منازعه با روسیه ایجاب می کند که آنها از حضور نظامی ترکیه به عنوان عضو مؤثر ناتو در منطقه قفقاز جنوبی پشتیبانی کنند.

ادامه مطلب

همکاری مخالفان آزادی و اقتدارگرایان

هدف ترکیه در قفقاز افزایش نقش روسیه بود

امریکا زمانی در قفقاز نقش مهمتری داشت؛ پس از تنها گذاشتن گرجستان در جنگ ۲۰۰۸، نفوذ آمریکا و اروپا در این منطقه کاهش یافت. جنگ آذربایجان و ارمنستان پایان مداخله آمریکا در قفقاز بود. در واقع هدف این بود که روسیه به عنوان میانجی به قفقاز بازگردد و منطقه از نفوذ غرب پاک شود. 

ادامه مطلب

وجه تسمیه و سیر تاریخی

نگاهی به قره‌باغ در تاریخ و فرهنگ ایران

رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "قره‌باغ" از حیث فرهنگ و هنر و شخصیت‌های تاریخی برای ایران و آذربایجان بسیار اهمیت دارد، زیرا هرگونه فعالیت هنری، فرهنگی و ادبی در قره‌باغ یا در تداوم مکاتب تبریز و اردبیل و تهرانند و یا اینکه به‌ نوعی نماینده فرهنگ و تمدن ایران و آذربایجان محسوب می شوند.

ادامه مطلب

پشت پرده جنگ آذربایجان و ارمنستان

اشغال و تصرف آذربایجان توسط ترکیه؟!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به عنوان یک جوینده علم سیاستگذاری باید به صراحت اعتراف کنم که دولت ترکیه و شخص جناب اردوغان به عنوان سیاستگذار اعظم ترکیه، یکی از هوشمندانه‌ترین و اثربخش‌ترین سیاستگذاری خارجی در آسیای جنوب غربی و قفقاز بزرگ را تدوین و در حال اجرا دارند که به راحتی و با تصویرسازی دروغین در قالب سیاستگذاری انعکاسی، اذهان عمومی شهروندان منطقه را به سوی دروغ بزرگ "پیروزی آذربایجان" منحرف کرده و در واقع اقدام به تصرف و اشغال آذربایجان کرده‌اند.

ادامه مطلب

برنامه های آذربایجان برای انتقال گاز به اروپا

ایران تنها نظاره گر تشکیل یک هاب تازه منطقه ای است؟!

هادی غلام نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اتصال به بازار گاز اروپا، پروژه‎ای است که در ایران نیز  در دولت‎های مختلف پیگیری شده است، اما هیچ کدام از آنها نتوانستند به این هدف دست یابند. نکته آزار دهنده اینجاست که حجم صادرات گاز آذربایجان به اروپا با میزان تولید گاز در ایران به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست. بر اساس اعلام شرکت ملی گاز ایران (NIGC) تولید گاز در کشور به روزانه یک میلیارد متر مکعب رسیده است که بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب در شبکه خاگی به مصرف می‎رسد. صادرات گاز ایران نیز کمتر از ۶۰ میلیون متر مکعب در روز است به طوری که ترکیه، عراق، ارمنستان و نخجوان تنها دریافت کنندگان گاز ایران به شمار می‎آیند. پروژه صادرات گاز به پاکستان، هند، عمان و امارات (شارجه) نیز همانند پروژه انتقال گاز به اروپا همچنان روی کاغذ باقی مانده است. 

ادامه مطلب

لزوم درک واقعیت های جاری

آیا مناقشه قره باغ پایان یافته است؟

قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راه صلح در قره باغ کوهستانی و حل و فصل مناقشه طولانی مدت چندان هموار نیست. همان تجربه احساس شکست در طرف آذربایجان که به جنگ ۴۴ روزه منتهی شد در ارمنستان هم وجود دارد و آشوب های پساجنگ در این جمهوری قفقاز جنوبی چشم انداز نامعلومی را برای صلح در منطقه ترسیم می کند که ممکن است دور جدیدی از خشونت ها را به همراه آورد. عملکرد اروپا و آمریکا در برخورد با مناقشه قره باغ بدون تردید سازنده نیست و آنها با حمایت غیراصولی و تعصب آلود از یکی از طرفین مناقشه و نیز تشویق جدایی طلبی در منطقه عملاً آتش بیار معرکه شده اند.

ادامه مطلب

شیوه تازه ای از جنگ که کم‌هزینه‌تر است

نقش برجسته پهپادها در جنگ های اخیر قره باغ و منطقه

برای کشورهایی که در جستجوی شکستن بن بست های دیرینه ژئوپلتیک هستند، پیدایش هواپیماهای بدون سرنشین مسلح نسبتا ارزان و با قابلیت خوب، جانشینی وسوسه انگیز است. این ابزارها می توانند به کشورها در تصرف سریع سرزمینی، سرکوب و مجازات مخالفان کمک کنند.

ادامه مطلب

دلایلی که باعث شد از تحولات شمال غرب عقب بمانیم

ما و خواب آشفته قفقاز

احسان شاکری خوئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از قدیم الایام حضور ایران در هستی و تار و پودِ قفقاز، چنان درآمیخته بود که حتی بعد از درد و جراحتِ جنگ‌های ایران و روس و جدایی آن مناطق از ایران، به حضور معنوی فرهنگی و تاریخی مان تداوم داده بودیم. اما بر اساس غفلت، بی‌تدبیری و مشکله راهبرد روشن و عقلانی، حضورمان به غیاب و یا در خوشبینانه ترین صورت، به حاشیه رانده می شود.

ادامه مطلب

منافعی که روسیه و ترکیه بردند و هزینه هایی که ایران داد

قره باغ کوهستانی، کریمه و کالینینگراد

قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درست است که بر اساس مفاد توافقنامه سه جانبه، پنج سال پس از امضای بیانیه ترک مخاصمه در صورتی که یکی از طرفین مناقشه خواستار خروج نیروهای نیروهای روسی از منطقه بشود آنها ملزم به خروج از قره باغ و کریدور لاچین هستند اما تحرکات گسترده روسیه در این منطقه از روز برقراری آتش بس تاکنون حکایت از امر دیگری دارد. 

ادامه مطلب

مسکو بعد از ایروان به باکو گوشمالی می دهد؟

ناخرسندی روسیه از پیام های رژه آذربایجان

علی موسوی خلخالی می نویسد: منابع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که روس ها از برگزاری این رژه بسیار ناراحت شدند. البته این ناراحتی را علنا بیان نکردند و چیزی از این ناراحتی را رسانه ای نکردند اما بعید نیست مراتب ناراحتی خود را به گوش آذری ها و ترکیه ای ها رسانده باشند. 

ادامه مطلب

آینده قفقاز فراتر از جنگ قره باغ

هدف اتصال زمینی آذربایجان به نخجوان است!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خوش‌خیالی و ساده‌اندیشی است که جنگ کنونی قره‌باغ میان ارمنستان و آذربایجان را یک نزاع دو بازیگر معمولی و کوچک منطقه‌ای برای تصرف یا آزادسازی بخشی از سرزمین یکدیگر قلمداد کنیم. جنگ قره ‌باغ و تحولات آن تاکنون نشان از یک سیاستگذاری عمیق‌تر و گسترده‌تر برای کل قفقاز بزرگ و حتی آسیای جنوب غربی دارد، سیاستگذاری عمیقی که نتایج و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن می‌تواند برای برخی بازیگران منطقه‌ای مانند ایران و روسیه بسیار ویرانگر و دردناک باشد.

ادامه مطلب

موضع انتظار و عدم تمایل به حل سریع مناقشه فعلی قره باغ

زهر چشمی که پوتین از ارمنستان گرفت

حامد مرزجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارمنستان به عنوان عضو سازمان هم پیمان جمعی (به مثابه یک پیمان نظامی) متحد دفاعی نزدیک روسیه بشمار می رود و بعضا قاطعیت و جاه طلبی های چند ساله اخیر در برابر آذربایجان به پشتوانه روسیه صورت می گرفت و به واسطه همین اتحاد بود که همواره در مقایسه با کشورهای آذربایجان و گرجستان روابط محتاط تری هم با کشورهای اروپایی و غربی از جمله در پیمان هم پیمان شرقی داشت. در این قضیه، به نظر می رسد، روسیه چندان مخالفتی  ندارد که بر ارمنستان فشار وارد شود تا اولا موقعیت این کشور و به خصوص پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در سطح منطقه و کشور تضعیف شود و تلافی برخی تک محوری های انقلاب ۲۰۱۸ را دریافت کند.

ادامه مطلب

سایه سنگین تنش باکو - ایروان بر روابط مسکو - آنکارا

اردوغان کجای مناقشه قره باغ ایستاده است؟

محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که لذا در صورت پیچیده‌تر شدن مناقشه قره باغ با نقش‌آفرینی و اعمال نظر ترکیه احتمالاً روسیه هم ناگزیر به حمایت از ارمنستان خواهد شد. از طرف دیگر هم باید این نکته را عنوان کرد که در صورت تداوم و تشدید مناقشه قره باغ با نقش آفرینی ترکیه، علاوه بر ایران و روسیه امکان دارد دیگر کشورهای فرامنطقه مانند ایالات متحده آمریکا، رژیم غاصب صهیونیستی و کشورهای اروپایی نیز خود را وارد این مناقشه کنند. در این صورت قطعاً این مناقشه بیش از ۳۲ ساله در قره‌باغ به شدت پیچیده تر و بغرنج تر و در عین حال عمیق و در ابعادی گسترده تر پی گرفته خواهد شد که می تواند مسائلی فراتر از اختلاف بر سر حاکمیت مرزی در منطقه قره باغ را در برگیرد.

ادامه مطلب

از تنش های عراق تا بحران لبنان و درگیری های قره باغ

منطقه آماده سورپرایز اکتبر با محوریت ایران است

علی موسوی خلخالی می نویسد: در طول چهار سال گذشته همه کشورها تلاش کردند تا پرونده خود را از اولویت دستگاه سیاست خارجی امریکا خارج کنند، از روسیه و چین گرفته تا کره شمالی. به این ترتیب و با همه تلاش هایی که دشمنان ایران در کاخ سفید به کار بستند، پرونده ایران در اولویت کاخ سفید ماند و حالا به اوج خود رسیده است. شاید ماه های آینده شاهد تحولات سرنوشت ساز، تعیین کننده و موثری باشیم که روند بسیاری از تحولات و معادلات منطقه ای را تغییر دهد.

ادامه مطلب

تنش آفرینی های آنکارا بی پاسخ نمی ماند

بحران بین المللی در انتظار ترکیه

پاتریک ساهاکیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدام روزهای گذشته ترکیه و ورود به مرزهای دریایی همسایگان (یونان و قبرس) به بهانه واهی، اقدامی برای دسترسی به منابع انرژی در منطقه است. تهاجم و عدم به رسمیت شناختن حاکمیت دولت ها بر عرصه های سرزمینی و عدم رعایت تمامیت ارضی دولت ها، نه تنها با رویای احیای امپراطوری عثمانی بلکه نیاز مبرم به منابع انرژی است. اقتصاد رو به شکست و کاهش ارزش لیر در برابر ارزهای دیگر، نمودی از شرایط اقتصادی است که نقش کویید ۱۹ بر درآمد توریستی این کشور را نمی توان در نظر نداشت. 

ادامه مطلب

پنتاگون به دنبال حق پرواز هواپیماهای جنگی در پهنه آسمان کشورهای آسیای میانه است

احتمال حمله ایالات متحده به ایران از افغانستان؟!

کارشناسان بر این باورند که کریدور حمل و نقل برفراز آسمان بعد از شوروی برای ناوگان هوایی نظامی پنتاگون ضروری است تا توانایی های نظامی اش را در آسیای میانه تقویت کند. کارشناسان گمان می کنند که این امر نه تنها منافع روسیه را تهدید می کند، بلکه با "حمله پنهان و ناگهانی احتمالی به ایران" نیز همراه خواهد بود.

ادامه مطلب

سفیر ایران در باکو اخبار مربوط به همکاری نظامی تهران-ایروان را تکذیب کرد

ادامه مطلب

نقدی بر حواشی پیرامون دستگاه دیپلماسی در سال ۹۷

برخی از حاشیه های دستگاه سیاست خارجی به دلیل کم کاری در تنویر افکار عمومی است

حسن بهشتی پور در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون ارزیابی کارنامه وزارت امور خارجه و حواشی که در سال ۹۷ برای دستگاه دیپلماسی شکل گرفت، اذعان دارد: باید متناسب با مقدورات و اقتصاد وزارت امور خارجه نسبت به ارزیابی کارنامه آن سخن گفت. ما نمی توانیم بدون در نظر گرفتن شرایط سیاسی داخلی و تاثیر آن بر مناسبات سیاست خارجی ارزیابی دقیقی داشته باشیم. باید در نظر داشت که نهادهای تصمیم گیری و نیز وجود دیپلماسی موازی در تعیین حدود عمل وزارت امور خارجه پیرامون مناسبات منطقه ای و فرامنطقه ای بسیار اثرگذار هستند.

ادامه مطلب

ارزیابی و تحلیل کارنامه وزارت امور خارجه در سال ۱۳۹۷

لزوم توجه بیشتر به همسایگان باوجود فشارهای امریکا و متحدانش

عبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون ارزیابی و تحلیل کارنامه وزارت امور خارجه در سال ۱۳۹۷ تصریح کرد: همسایگان ما، هم دارای وزن سیاسی بسیار بالایی هستند و هم دارای وزن اقتصادی بسیار بالا؛ لذا باید در سال پیش رو برای ارتقای مناسبات با همسایگان در هر دو بعد تلاش کرد. البته برای برخی از همسایگان مانند کشورهای عربی در این شرایط نمی توان کاری از پیش برد، اما باید دیگر فرصت ها را تقویت کرد.

ادامه مطلب

عربستان بواسطه آذربایجان، از اسرائیل سلاح خریداری می کند

ادامه مطلب

علی اف: هیچ محدودیتی برای توسعه روابط باکو و تهران وجود ندارد

ادامه مطلب

ابرمحوری که پوتین ساخت

چهار هدف روسیه از معامله انرژی در ایران

سیاست خارجی روسیه به پیشرفتی سریع دست پیدا کرده و هدف مهم استراتژیک مسکو در قرن بیست‌ویکم دستیابی بالانس قدرت و معرفی اوراسیا به عنوان یک ابرقدرت است که تولید نظامی چندقطبی در جهان کرده و رسیدن به نظمی نوین را تسریع می‌کند.

ادامه مطلب

نشستی که بر اساس یک برنامه استراتژیک طراحی شده است

کریدور شمال - جنوب برگ برنده تهران در نشست سه جانبه

نعمت الله ایزدی می گوید: اگر در آینده جدیت سه کشور در سایه نشست سه جانبه منجر به ایجاد کریدور شمال - جنوب شود، می تواند برگ برنده ای برای تهران به عنوان عامل واسط و نقطه عطف این کریدور در مسایل سیاسی و اقتصادی منطقه ای باشد؛ زیرا این کریدور فرصت های متعدد مالی و سیاسی را در مناسبات بین المللی برای تهران ایجاد خواهد کرد.

ادامه مطلب

الهام علی‌اف به دنبال رویکردی جدید است؟

روابط ایران و آذربایجان در دوران ترامپ

این دیدار با توجه به فشار رو به افزایش آمریکا، تا حدودی برای تهران مهم‌تر از باکو بود. قابل توجه‌ترین مساله ضمیمه تفاهم‌نامه توسعه پروژه راه آهن شمال ـ جنوب است. پروژه‌ای که غرب به آن علاقمند است.

ادامه مطلب