هدف ترکیه در قفقاز افزایش نقش روسیه بود

نویسنده: سث فرانتسمن

دیپلماسی ایرانی: ترکیه و روسیه در تلاش برای همکاری با ایران و خارج کردن ایالات متحده امریکا از منطقه رفته رفته به شرکایی راهبردی تبدیل می شوند. تبدیل مناطق به حوزه نفوذ روسیه و ترکیه هدف نهایی است که آنکارا در درگیری ها و بلواهای اخیر از سوریه و لیبی تا مدیترانه و قفقاز دنبال می کند.  

ترکیه عاملان خود را در آمریکا به این موضوع تشویق می کند که آنکارا برنامه ای ژئوپلتیک را برای سپر شدن در برابر روسیه دنبال می کند. اما واقعیت این است که هدف ترکیه همکاری با روسیه و ایران برای کاهش نفوذ آمریکا است. ترکیه در هر جا مداخله می کند با روسیه برای خارج کردن آمریکا و گسترش افراطی گری همکاری می کند. هم در لیبی و هم در قفقاز همین هدف دنبال شده است. شاهد آن نیز توافقی بود که برای پایان دادن به جنگ قفقاز صورت گرفت. توافقی که نقش روسیه را تقویت کرد. 

برای ترکیه، حمله به ارمنستان موفقیت به شمار می رفت؛ موفقیتی که تکرار پاکسازی نژادی کردها در عفرین در سال 2018 بود. ترکیه نسل کشی ارمنی ها در سال 1915 به دست امپراتوری عثمانی را تکرار کرد. 

روسیه از فرصتی که برای ساخت و ساز بیش از 2600 ساختمان ویران شده در منطقه پیدا کرده است، به عنوان اقدامی سیاسی استفاده می کند. 

ترکیه از منظر امپراتوری عثمانی به منطقه نگاه می کند و تهاجم این کشور به سوریه، ایجاد پایگاه هایی در شمال عراق، مداخله در لیبی و شرق مدیترانه در راستای همین نگاه صورت گرفته است. 

وزرای امور خارجه ترکیه و روسیه هفته پیش برای گفت وگو درباره راهبرد خود در سوشی دیدار کردند. 

در حالی که ترکیه به انتشار اکاذیب در رسانه های رسمی، زندانی کردن روزنامه نگاران و دگراندیشان و انتقاد از آمریکا ادامه می دهد، به روسیه نزدیک تر می شود. آنکارا، مسکو و تهران همکاری های اخیر را رابطه ای عملگرایانه می دانند و تلاش می کنند سوریه را به حوزه نفوذ خود تبدیل کنند و آمریکا را از شرق روسیه خارج و کنترل منطقه را میان اعضای این ائتلاف جدید تقسیم کنند. 

وقتی ترکیه درباره اسرائیل و ایالات متحده امریکا از لفظ «آشتی» استفده می کند، فقط به این علت است که فکر می کند رسانه های زودباور غربی برای این کشو زمان می خرند تا به همکاری های خود با ایران و روسیه ادامه دهد. 

امریکا زمانی در قفقاز نقش مهمتری داشت؛ پس از تنها گذاشتن گرجستان در جنگ 2008، نفوذ آمریکا و اروپا در این منطقه کاهش یافت. جنگ آذربایجان و ارمنستان پایان مداخله آمریکا در قفقاز بود. در واقع هدف این بود که روسیه به عنوان میانجی به قفقاز بازگردد و منطقه از نفوذ غرب پاک شود. 

رسانه های غربی پر از مقالاتی درباره محکوم بودن ائتلاف ترکیه – ایران – روسیه به فروپاشی به علل اختلافات مذهبی و تاریخی است. اما واقعیت این است که این سه کشور برای مقابله با دشمنی مشترک، یعنی غرب و برای پیش بردن برنامه های نظامی و سلطه جویانه همکاری می کنند. آنها به دنبال پایان دادن به جهان تک قطبی تحت سلطه آمریکا پس از جنگ سرد هستند. 

برنامه آنکارا همواره تضعیف و کاهش نقش آمریکا در خاورمیانه و تقویت نقش روسیه و ایران بوده و در هر تهاجمی که تا کنون انجام داده، به دنبال این تقویت ایران و روسیه و ترویج افراطی گری و اقتدارگرایی و نه تنها تضعیف آمریکا که تضعیف هر گروه خواستار دموکراسی و مطبوعات آزادتر بوده است. آن چه اکنون در قفقاز شاهد هستیم همکاری مخالفان آزادی و اقتدارگرایان است. 

منبع: جروزالم پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11