مطالب مرتبط با کلید واژه

ایران و آذربایجان


امریکا نباید وارد مناقشه ایران و آذربایجان شود
با توجه به تهدیدها و رفتارهای علی اف

امریکا نباید وارد مناقشه ایران و آذربایجان شود

حمایت از آذربایجان در مناقشه این کشور با ایران، به نفع امریکا نیست. آذربایجان متحد اصلی امریکا نیست. واشنگتن مسئول دفاع از این کشور نیست. افزون بر آن، باکو عضو ناتو نیست. در پی آزاد سازی موفقیت آمیز سرزمین های اشغال شده توسط ارمنستان، علی اف به جای ایجاد زمینه سازش، ادعاهای تندی علیه ایروان ایراد می کند.

ادامه مطلب
پان‌ترکیسم و رویای اتصال سرزمینی در قفقاز
ریشه‌ها و پیامدهای آن برای ایران

پان‌ترکیسم و رویای اتصال سرزمینی در قفقاز

جعفر خاشع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قبل از این در طول سالهای گذشته بعد از فروپاشی شوروی ارتباط جمهوری آذربایجان با نخجوان از طریق خاک جمهوری اسلامی بدون کوچکترین مشکل و با کمترین هزینه‌ انجام می‌شد و در حقیقت ایجاد خط ارتباطی جدید بین جمهوری آذربایجان و نخجوان از طریق جنوب ارمنستان به لحاظ اقتصادی از هیچ منطق محکمی برخوردار نیست. (البته ناگفته نماند بسیاری از کالاهای مورد نیاز مردم نخجوان به صورت مستقیم از طریق شهرهای مرزی ایران تامین می‌شود. روزانه شاهد سفرهای متعدد مردم نخجوان به شهرهای ایران و تامین و خرید مایحتاج خود از ایران هستیم که این مساله بعد از کاهش ارزش پول ایران چندین برابر شده است)  بنابراین با بررسی همه این موارد به این نتیجه می‌رسیم که هدف جمهوری آذربایجان و ترکیه در حقیقت رفع نیازها و تامین مایحتاج مردم نخجوان نیست بلکه اهداف پشت پرده این اقدامات سیاسی و مانورهای نظامی چیز دیگری است که در چند سطح تحلیل می توان به آن ها اشاره کرد. 

ادامه مطلب
آیا عراق، آذربایجانی دیگر می‌شود؟
در فضای خزنده ضد ایرانی

آیا عراق، آذربایجانی دیگر می‌شود؟

صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سایه تحولاتی که کل عراق به عنوان یک واحد سیاسی و نه صرفا در بیت شیعی تجربه می‌کند، هیچ بعید نیست که در سال‌های پیش رو شاهد پدیده‌های سیاسی نوظهوری همچون شکل‌گیری یک حزب و گروه سیاسی جریان‌ساز باشیم که در انتخابات ۲۰۲۴ به یک پدیده تبدیل شود و بتواند رای دهندگان قهر کرده یا خاموش را جذب  کند و به پای صندوق‌ها بکشاند که در این صورت کل سپهر سیاست و توازن کنونی به هم خواهد خورد.

ادامه مطلب
ضرورت نگاه ایران به ژئوپولیتیک جدید دنیا و اجتناب از مناقشات کم اهمیت همجواری
مشکلات خود با همسایگان را فورا از راه های دیپلماتیک حل کنیم

ضرورت نگاه ایران به ژئوپولیتیک جدید دنیا و اجتناب از مناقشات کم اهمیت همجواری

بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی نیز که درگیر انواع چالش ای داخلی و منطقه ای است، باید با کنترل احساسات ملی‎گرایانه و یا ایدئولوژیک، به دنیای مدرن و هرآینه متغیر فعلی نگاه کند و درصدد تفاهم بینابینی با همسایگان مستقیم و غیرمستقیم خود با استفاده از ابزار دیپلماسی برآید و از این طریق از تنهایی و تهدیدات بیشترِ کشور ممانعت کند. گشودن باب گفت وگوهای اخیر با عربستان سعودی در همین راستای صحیح و اصولی است و نباید گذاشت بر این سیاست، باب دیگری از تضاد و تخاصم، این دفعه با ترکیه از خارج و داخل تحمیل شود.

ادامه مطلب
سازمان همکاری قفقاز؛ طراحی الگویی برای همکاری های چندجانبه منطقه ای
باب گفت وگوهای علمی و دانشگاهی باید

سازمان همکاری قفقاز؛ طراحی الگویی برای همکاری های چندجانبه منطقه ای

ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از فروپاشی اتحاد شوروی نیز اگرچه سازمان های بین المللی و منطقه ای پرشماری در میان جمهوری های تازه استقلال یافته پا گرفتند و کشورهای قفقاز جنوبی نیز به اغلب آنها پیوستند، اما از آن هنگام تاکنون شاهد شکل گیری یک نهاد مستقل منطقه ای و سازوکاری برای گفت‌وگوهای منطقه ای در این بخش از جهان نبوده ایم. از این رو، آنچه بیش از هر چیز در سال های پس از استقلال در این منطقه به گوش رسیده، تاکید بر واگرایی های سیاسی و رقابت های امنیتی بوده است. کوشش برای فراهم آوردن زمینه های همکاری اقتصادی میان کشورهای این منطقه با همسایگان و یا با دیگر کشورهای جهان نیز به شکل گیری اتحادیه های اقتصادی کارآمد و همگرایی اقتصادی در سطح منطقه ای نیانجامیده است. این امر سبب شده که ارتباط میان جوامع مدنی در این کشورها نیز تحت تاثیر رویکردهای سیاسی و امنیتی قرار گرفته و فاصله ای عمیق میان مردمان این مناطق پدید آمده و سد راه افزایش شناخت و درک بهتر جوامع از یکدیگر شود. نهادهای علمی و فرهنگی نیز بیش از آنکه راهگشای همکاری میان این کشورها باشند، گاه خود زمینه ساز نظریه پردازی هایی با تاکید بر عوامل واگرایی بوده اند.

ادامه مطلب
برهم زدن رابطه ایران و آذربایجان غیرطبیعی است/باید اطمینان کامل بدهند طرفی برجام را نقض نخواهد کرد
خطیب زاده در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالات دیپلماسی ایرانی:

برهم زدن رابطه ایران و آذربایجان غیرطبیعی است/باید اطمینان کامل بدهند طرفی برجام را نقض نخواهد کرد

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ایران می‌گوید رژیم صهیونیستی در آذربایجان حضور دارد و اقدام به فعالیت کرده ولی جمهوری آذربایجان آن را انکار کرده و نگاه ایران در مورد فعالیت های رژیم صهیونیستی در نزدیکی جغرافیای مرزی اش چیست؟ خاطرنشان کرد: ایران در خصوص امنیت ملی اش هیچ گاه با کسی شوخی نداشته و ندارد. همسایگان ما به خوبی این موضوع را می‌دانند و پیام هایی در این زمینه با قاطعیت به همسایگان ارسال شده است. رژیم صهیونیستی هر جا رفته ناامنی و بی ثباتی آورده، رژیم صهیونیستی علاقه‌مند است که منطقه را ناامن کند و تهران و باکو باید به این موضوع توجه داشته باشند که دارند و نباید اجازه دهند که طرف های ثالث خدشه ای در روابط دو کشور ایجاد کند. ما حضور رژیم اشغالگر قدس در نزدیکی جغرافیایی و همسایگی خود را در هیچ کشوری تحمل نمی کنیم.

ادامه مطلب
حمایت از آذربایجان در مقابل ایران به نفع امریکا نیست
مقصر باکوست نه تهران

حمایت از آذربایجان در مقابل ایران به نفع امریکا نیست

بدیهی است که جانبداری واشنگتن از آذربایجان در مناقشه با ایران به نفع ایالات متحده نیست. آذربایجان متحد رسمی آمریکا نیست. واشنگتن تعهدی برای دفاع از آذربایجان ندارد و این کشور هم نامزد پیوستن به ناتو نیست. همچنین، باکو در گسترش بحران تازه چندان بی ‌تقصیر نیست. ادعاهای جاهلانه‌ آذربایجان درباره سرزمین ‌های ارمنستان، از جمله مسیر ترانزیت مرزی، و همچنین گسترش آشکار روابط راهبردی با اسرائیل – دشمن تمام‌عیار ایران – و با ترکیه – رقیب منطقه‌ای تهران – از جمله عوامل اصلی منازعه اخیر بین تهران و باکو است.

ادامه مطلب
از نادیده گرفتن حقوق ایران توسط آذربایجان بوی توطئه می آید
تنش در منطقه قفقاز، اهمیت نقش دیپلماسی و حقوق بین الملل

از نادیده گرفتن حقوق ایران توسط آذربایجان بوی توطئه می آید

شاهو جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بطور کلی در یک رویکرد نوین کارکرد بین المللی مرزها را می توان در دو طیف امنیتی – دفاعی و ارتباطی – تجاری طبقه بندی کرد. مرز زمینی ایران و ارمنستان به لحاظ آنکه راه ارتباطی ایران و اروپاست به قطع اهمیت تجاری بسیار زیادی برای ایران دارد و از آنجا که حفظ ثبات منطقه قفقاز مستلزم ارتباط زمینی ایران با کشورهای حوزه قفقاز است این مرز از لحاظ امنیتی نیز اهمیت بسزایی برای ایران دارد. 

ادامه مطلب
چرا ترکیه موفقتر از ماست؟/ تکیه به روسیه به ضررمان تمام شده است
لزوم اصلاح رفتارها و رویکردها

چرا ترکیه موفقتر از ماست؟/ تکیه به روسیه به ضررمان تمام شده است

صادق ملکی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: ترکیه سیاست ایدئولوژیکی و بسته ندارد و با توجه به شرایط و ظرفیت خود سیاست گذاری و منافع خویش را تامین می کند‌. آنکارا در حالی که عضو ناتو است با مسکو نرد عشق بازی می کند و در حالی که اس ۴۰۰ دریافت می کند، کریمه را به رسمیت نشناخته در مورد اوکراین هم در کنار غرب ایستاده است. این درحالی است که روسیه همچنان از شرکای اصلی آنکارا در مبادلات اقتصادی محسوب می شود. در ارتباط با ایران نیز همانگونه که آنکارا بیشترین منافع را از جنگ میان ایران و عراق برد، در موضوع هسته‌ای هم بیشترین سود حاصل این کشور در ابعاد مختلف شده است. این در حالی است که ترکیه در بهترین شرایط، ایران را رقیب خود می داند و عامل اصلی تحریکات پان ترکیسم نیز آنکارا  بوده است.

ادامه مطلب
ایران از اینکه در شادی آذربایجان شریک نیست ناراحت است
ناامیدی تهران از باکو

ایران از اینکه در شادی آذربایجان شریک نیست ناراحت است

ایران امیدوار بود که حمایتش از آذربایجان در جنگ دوم قره باغ، همکاری دوستانه بیشتر با این کشور را به همراه داشته باشد. ایران می خواست، سهمی در احیای سرزمین های پس از جنگ داشته باشد. اخیرا، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، وزیران امور خارجه آذربایجان و ایران با یکدیگر دیدار کردند، اما تاثیری بر حل و فصل این درگیری نداشته است. احتمال دارد، دیدار سه جانبه با مشارکت ترکیه تاثیرگذارتر باشد.

ادامه مطلب
قره باغ در شرف تحولات جدید
به زودی بازی عوض می شود؟

قره باغ در شرف تحولات جدید

روشن است که به دلایل و اهداف گوناگونی، امریکا و اروپا از شمال و ایران از جنوب، بازی ارمنستان را آغاز کردند. در این میان، ترکیه همچنان در منطقه ای فعال است که تهران آن را منطقه ای از منافع ملی خود می داند و آمادگی خود را برای نشان دادن قدرتش نشان داده است. بر این اساس، می توان گفت که برخی از رویدادهای مهم در خاورمیانه و قفقاز در شرف وقوع است.

ادامه مطلب
جنگ نیابتی سوریه نباید در قفقاز تکرار شود
لزوم هوشیاری تهران و آنکارا

جنگ نیابتی سوریه نباید در قفقاز تکرار شود

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد مسکو و واشنگتن در توافقی نانوشته تدارک جنگی نیابتی دیگری را در قفقاز دیده اند که قرار است در ظاهر جنگ آذربایجان و ارمنستان باشد اما به نیابت از آنان این جنگ ایران و ترکیه خواهد بود که هزینه آن ویرانی برای تهران و آنکارا خواهد داشت‌.

ادامه مطلب
خطیب زاده: نسبت به اقدامات رژیم صهیونیستی از خاک آذربایجان ملاحظاتی داریم/ دست اندازی‌های بچگانه در شمال غرب را تحمل نمی‌کنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در ویدئوکنفرانس خود با خبرنگاران

خطیب زاده: نسبت به اقدامات رژیم صهیونیستی از خاک آذربایجان ملاحظاتی داریم/ دست اندازی‌های بچگانه در شمال غرب را تحمل نمی‌کنیم

سنخنگوی وزارت امور خارجه در مورد سفر اخیر وزیر امور خارجه ارمنستان به تهران و اینکه آیا این سفر در واکنش به تحولات اخیر در روابط ایران و آذربایجان صورت گرفته است، تصریح کرد: سفر وزیر خارجه ارمنستان به تهران از پیش تعیین شده بود. تهران روابط خوبی با باکو و ایروان دارد و روابط ایران با هیچ کشوری در برابر هیچ کشور دیگری نیست.

ادامه مطلب
تنش های تهران - باکو، بایدها و نبایدهای چند روز اخیر و زوایای دیگری که باید دید
هوای گرگ و میش در مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان

تنش های تهران - باکو، بایدها و نبایدهای چند روز اخیر و زوایای دیگری که باید دید

الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: . چرا ما به جای برگزاری مانورهای نظامی مقابل هم در دو سوی مرز، مانور مشترک نداریم؟ یا حداقل با پذیرش رزمایش همدیگر، چرا در حد افسرناظردر مانورها شرکت نمی کنیم؟ چرا دولت جمهوری آذربایجان را به صرف داشتن رابطه با اسرائیل عامل این رژیم علیه ایران می دانیم؟ مگر روسیه و ارمنستان هم با اسرائیل رابطه ندارند؟ چرا در مورد این دو کشور چنین گمانی نمی بریم؟ چرا به مزیت های دالان زنگه زور که ایجاد آن در آینده چندان بعید هم نیست فکر نمی کنیم و همواره سعی داریم به صورت رسمی یا غیر رسمی با چنین فرآیندی مقابله کنیم؟ اساسا اگر خود ارمنستان با چنین کاری موافقت کند ما چطور می خواهیم با آن مقابله کنیم؟ 

ادامه مطلب
آقای علی‌اف با همه فراموشکاری، بدانید اگر ایران نبود نامی از علی‌اف‌ها هم نبود
جناب رئیس جمهور لطفا تاریخ به قدرت رسیدن پدر را بخوانید

آقای علی‌اف با همه فراموشکاری، بدانید اگر ایران نبود نامی از علی‌اف‌ها هم نبود

محمد طاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آقای الهام علی اف در ابتدا تمام مواضع، سیاست ها و رفتارهای پدرش را ادامه می داد ولی چه وعده وعیدهای پوشالی باعث شد که همه الطاف ایران را به فراموشی بسپارد؛ خدا می داند. با همه فراموشکاری باید بداند که اگر حمایت ایران، این همسایه جنوبی نبود امروز، نامی از علی اف ها در تاریخ آذربایجان نبود.

ادامه مطلب
پاشنه آشیل‌های نظامی‌گری باکو
بادکوبه و بادی که همیشه از یک طرف نمی وزد

پاشنه آشیل‌های نظامی‌گری باکو

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نظامیگری باکو ظاهرا از دو محرک مهم ناشی می شود: غرور ناشی از پیروزی برق آسا و قاطع بر ارمنستان و دوم ساختار سیاسی غیردمکراتیک کشور و سودای رهبری آن برای خرج کردن مابه ازای این پیروزی در عرصه سیاست داخلی و تحکیم قدرت از طریق تثبیت و گسترش دستاوردهای اخیر. پاشنه آشیل این سیاست اما، اتکای صرف و مطلق به متحدان خارجی و ورود به بازی های ژئوپولتیک در مقیاسی بزرگتر از ظرفیت و توانایی های کشور است.

ادامه مطلب
تشدید تنش ها میان ایران و آذربایجان
برای حل اختلافات چشم ها به تهران دوخته شده است

تشدید تنش ها میان ایران و آذربایجان

به زودی، دیدار سه جانبه وزیران امور خارجه ترکیه، ایران و آذربایجان در تهران برگزار خواهد شد. انتظار می رود که طرفین برای حل و فصل وضعیت کنونی تلاش کنند، زیرا هیچ یک از طرفین برای آغاز جنگ جدید آمادگی ندارد و تعداد زیادی پروژه های مشترک و سودمند مطرح است.

ادامه مطلب
ریشه های برخورد خصمانه جمهوری آذربایجان با ایران چیست؟
لزوم ایستادگی در برابر شیطنت ها

ریشه های برخورد خصمانه جمهوری آذربایجان با ایران چیست؟

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیر تحولات پس از پایان جنگ ۴۴ روزه ارمنستان و آذربایجان و نحوه نقش آفرینی برخی کشورهای همسایه به خصوص ترکیه، روسیه و رژیم صهیونیستی نشان می دهد همه این کشورها برای تامین منافع خود طرح های بلندمدتی را در دست اجرا دارند که برخی از آنها با منافع امنیتی، سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران تضاد جدی داشته و برای کشور مشکلات طولانی مدتی را ایجاد خواهند کرد.

ادامه مطلب
باکو در آزادی راننده های ایرانی همکاری کند/مانور نظامی مشترک ترکیه – آذربایجان – پاکستان در دست بررسی است
خطیب زاده در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالات دیپلماسی ایرانی:

باکو در آزادی راننده های ایرانی همکاری کند/مانور نظامی مشترک ترکیه – آذربایجان – پاکستان در دست بررسی است

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیپلماسی ایرانی درباره مانور نظامی سه جانبه پاکستان، آذربایجان و ترکیه در خاک آذربایجان گفت: همان طور که هفته گذشته هم گفتم این موضوع در دست بررسی است و در زمان مقتضی تصمیم خود را اعلام خواهیم کرد. آنچه مسلم است کشورهای همسایه دریای خزر باید به تعهدات خود ذیل کنوانسیون کشورهای ساحلی دریای خزر پایبند باشند و اجازه ندهند نیروی نظامی کشورهایی که همسایه دریای خزر نیستند در خاکشان حضور یابند. این یک تعهد است که باید همه کشورهای همسایه دریای خزر به آن پایبند باشند. 

ادامه مطلب
قفقاز جنوبی و عدم حضور ایران
روسیه راضی و آذربایجان به حمایت ترکیه و اسرائیل دلخوش است

قفقاز جنوبی و عدم حضور ایران

گقارد منصوریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عدم حضور پررنگ ایران در این حوضه جغرافیایی موجب باز شدن عرصه برای بازیگرانی چون رژیم صهیونیستی که تهدیدی جدی برای امنیت ملی ایران محسوب می شود و ترکیه عضوی از ناتو که حامی و همسوی سیاست های غرب بشمار می رود شده است. به نظر می آید روسیه در سال های اخیر با حضور بازیگری سوم در حیاط خلوت خود چندان واهمه ای ندارد و ایران را همسو و از سیاست عدم حضور و نفوذ کاسته است.

ادامه مطلب
خطیب زاده: مانور نظامی ترکیه و آذربایجان در دست بررسی است/حمله به اقلیم کردستان پاسخ به حملات مکرر تروریست‌هاست
سخنگوی وزارت امور خارجه در ویدئوکنفرانس خود با خبرنگاران

خطیب زاده: مانور نظامی ترکیه و آذربایجان در دست بررسی است/حمله به اقلیم کردستان پاسخ به حملات مکرر تروریست‌هاست

خطیب زاده در پاسخ به این سوال که دستگاه دیپلماسی وقایع رخ داده در پنجشیر را محکوم کرده اما این وقایع ادامه دارد آیا کمکی به این منطقه از سوی ایران صورت خواهد گرفت و همچنین با توجه به اینکه ایران گفته خواهان تشکیل دولت فراگیر در افغانستان است، آیا دولت اعلام شده از سوی طالبان از دید ایران فراگیر است، گفت: آنچه به عنوان سرپرستی امور معرفی شده دولت فراگیر مورد نظر جامعه جهانی و جمهوری اسلامی نیست و ما باید واقعا منتظر باشیم و ببینیم نوع پاسخ طالبان به درخواست های جامعه جهانی چیست. در خصوص وضعیت پنجشیر عرض کردم که باید جان و مال و ناموس مردم محترم شمرده شود و خط قرمز اصلی همین است و باید از محاصره پنجشیر که به گرسنگی دادن مردم این منطقه منتهی شده اجتناب شود. پنجشیر و افغانستان راهی جز گفت‌وگو ندارند و گفته‌ایم در این راستا امکانات خود را در اختیار این گروه‌ها قرار می‌دهیم.

ادامه مطلب
نقدی بر سیاست ایران در قبال جنگ قره باغ
بی‌طرف، بَرطرف می‌شود

نقدی بر سیاست ایران در قبال جنگ قره باغ

سالار سیف الدینی در یادداشتی می نویسد: از نقطه‌نظر منطقه‌ای، جنگ اخیر دارای یک پیوست مشخص ضدّایرانی نیز بود. پیوستی که در اتاق‌های فکر ترکیه با هدف فشار و تحت تأثیر قراردادن سیاست‌های تهران از دو جنبهٔ مذهبی و قومی تدوین شده بود. می‌توان ادعاکرد که بر خلاف معمول در طول درگیری‌ چهل روزه، خبر یا مقاله‌ای با بار منفی علیه ایران در رسانه‌های باکو منتشر نشد. برعکس گویی این رسانه‌های دولتی ترکیه بودند که به طور هماهنگ مالیخولیایی به نام «آذربایجان جنوبی» را به‌صورت سازمان‌یافته برجسته‌کرده و حتی مدیران رسانه‌ای نزدیک به اردوغان ساعت و روز تظاهرات میدانی عوامل نزدیک به خود را در شهرهای ایران اعلام می‌کردند.کمال اوزتورک، مشاور رسانه‌ای اردوغان و مدیرعامل سابق خبرگزاری آناتولی یکی از این چهره‌ها بود./این یادداشت در نشریه «گفتگو» منتشر شده و مدیرمسئول این نشریه در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار داده است.

ادامه مطلب
رئیس جمهور ناامیدهای پی در پی
آخرین خداحافظی روحانی

رئیس جمهور ناامیدهای پی در پی

روحانی و تیمش در پی این تفکر که اروپا با دونالد ترامپ مخالفت خواهد کرد، اجرای برنامه «اقتصاد مقاومتی» را که در راستای کاهش پیامدهای تحریم ها بود، کنار گذاشتند. در نتیجه، اقدامات ترامپ برای اقتصاد ایران، بسیار دردناک تر از بسته تحریم های باراک اوباما و بیل کلینتون تمام شد.

ادامه مطلب
رئیسی با معادلات پیچیده قفقاز چه خواهد کرد؟
نزدیک شدن بیش از پیش آنکارا، باکو و غرب به یکدیگر

رئیسی با معادلات پیچیده قفقاز چه خواهد کرد؟

از دیدگاه آذربایجان، ادامه مسیر کنونی که با دولت حسن روحانی آغاز شده روش بهتری است. الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان در پیام تبریک خود به رئیسی بر همکاری های راهبردی دو کشور تاکید کرد. برخی از تحلیلگران در باکو این پیام را به عنوان دعوت از ایران برای تبدیل شدن به سهامدار نظم بعد از جنگ در قفقاز جنوبی تفسیر کردند. 

ادامه مطلب
روابط تهران ـ باکو در تنگنای الگویی ثابت و تکراری
فرصت ها و چالش ها

روابط تهران ـ باکو در تنگنای الگویی ثابت و تکراری

مهدی حسینی تقی آباد در مقاله ای می نویسد: «این نوشتار به کوششی برای استخراج الگوی روابط تهران ـ باکو با تکیه بر مناسبات دوجانبه اختصاص دارد. بدون داشتن تصویری روشن از این روابط دوجانبه، در فضای پیچیده و مبهم‌تر شدۀ کنونی در نتیجۀ افزایش حضور و نقش‌آفرینی کنشگران ثالث، راهی برای صیانت از منافع و مصالح ایران گشوده نخواهد شد.» این مقاله در نشریه «گفتگو» منتشر شده و مدیر مسئول این نشریه در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار داده است.

ادامه مطلب
جنگ دوم قراباغ، ملاحظاتی چند
برندگان، بازندگان و ایران

جنگ دوم قراباغ، ملاحظاتی چند

کاوه بیات در یادداشتی درباره تحولات قفقاز و جنگ دوم آن پرداخته و برندگان و بازندگان این جنگ را بررسی کرده است. وی در این یادداشت می نویسد: جنگ دوّم قراباغ برخلاف جنگ اوّل یک جنگ کوتاه و قاطع بود؛ در عرض شش هفته ـ ۲۷ سپتامبر تا ۹ نوامبر ۲۰۲۰ ـ تمامی دستاوردهای ارمنی‌ها در جنگ پیشین از دست رفت و باکو به یک پیروزی اساسی دست یافت. 

ادامه مطلب
چشم انداز روابط ایران و ارمنستان بعد از مساله قره باغ ۲۰۲۰
بیم و امیدها و تاثیرات بازیگران ثالث

چشم انداز روابط ایران و ارمنستان بعد از مساله قره باغ ۲۰۲۰

ارمنستان اکنون در بحبوحه بحران شدید سیاسی قرار دارد و خود را برای انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۲۱ آماده می کند. در فضای فعلی، روابط با ایران از مهمترین موضوعات مورد بحث در ارمنستان نیست. با این وجود، صرف نظر از نتایج، دولت جدید باید به طور جدی سیاست منطقه ای ارمنستان را برای مقابله با چالش ها و جلوگیری از از دست دادن حاکمیت ارمنستان بر منطقه سیونیک ارزیابی مجدد کند.

ادامه مطلب
سفر هم زمان ظریف به جمهوری آذربایجان و ارمنستان؛ شکسته شدن یک تابو
به بهانه انجام یک سفر دیپلماتیک

سفر هم زمان ظریف به جمهوری آذربایجان و ارمنستان؛ شکسته شدن یک تابو

سفر اخیر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه به دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان در روزهای ۲۵ و ۲۶ می ۲۰۲۱ میلادی (۴ و ۵ خرداد ۱۳۹۹) صرف نظر از شرایط حساس کنونی حاکم بر مناسبات دو کشور به ویژه تنش‌‌‌های مرزی و اختلاف در تفسیر بند نهم موافقتنامه موافقتنامه آتش بس ‌‌‌قره‌باغ (کریدور نخجوان به جمهوری آذربایجان یا دالان زنگه زور) از نظر رویکرد متوازن ایران در منطقه قفقاز بسیار شایان توجه بود. این سفر که در ادامه سفر سال گذشته سید عباس عراقچی و محمد جواد ظریف به منطقه قفقاز صورت گرفت را باید «شکسته شدن تابوی سفر هم زمان به جمهوری آذربایجان و ارمنستان» دانست. متاسفانه پس از ناکامی ایران در عرصه ‌میانجی‌گری در جنگ اول ‌‌‌قره‌باغ و کنارگذاشتن کشورمان از ترکیب گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا، رویکرد نسبتاً متوازن ایران در منطقه قفقاز کنار گذاشته شد. در نتیجه به تدریج سنتی نانوشته و البته غلط در عرصه سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز شکل گرفت که بین سفر مقامات ارشد کشورمان به ارمنستان و جمهوری آذربایجان باید فاصله زمانی معناداری ایجاد شود تا باعث ایجاد حساسیت و مخالفت احتمالی در این دو کشور نشود. این قاعده نانوشته که تقریباً به مدت سه دهه در سفر رئیس جمهور، وزیر امور خارجه، وزیران و سایر مقامات ارشد کشورمان به منطقه دنبال‌ می‌شد، در واقعیت امر ملاحظاتی بود که با دست خودمان به سیاست خارجی ایران تحمیل شد و قدرت مانور و تحرک موثر را در بسیاری از مقاطع از کشورمان سلب کرد و حتی بعضاً فضایی را ایجاد کرد که برخی از کارشناسان، مقامات و به ویژه نمایندگان مجلس جمهوری آذربایجان و ارمنستان به انتقاد از سفر مقامات کشورمان به ایروان یا باکو برآیند. در راستای این رویکرد نامتوازن بود که با وجود مناسبات دیپلماتیک ایران با هر سه کشور ارمنستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان که روسیه و ترکیه از این ظرفیت دیپلماتیک محروم هستند، هنوز هیچ رئیس جمهوری از ایران در سه دهه گذشته به طور هم زمان از باکو، تفلیس و ایروان دیدار نکرده است و بعد از سفر مرحوم هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت ایران به تفلیس در آوریل ۱۹۹۵ میلادی و سفر میخائیل ساکاشویلی، رئیس جمهور وقت گرجستان به تهران در اوت ۲۰۰۴ میلادی، تا کنون دیداری میان روسای جمهور ایران و گرجستان در پایتخت‌‌‌های دو کشور صورت نگرفته است و در دولت حسن روحانی نیز، گرجستان در منطقه قفقاز جنوبی تنها کشوری است که رئیس جمهور ایران در هشت سال گذشته دیدار دو جانبه‌‌ای با رئیس جمهور این کشور (گئورگی مارگولاشویلی، رئیس جمهور سابق و خانم سالومه زورابیشویلی، رئیس جمهور کنونی) در تهران یا تفلیس نداشته است. در حالی ایران از این ظرفیت بالقوه جغرافیایی و دیپلماتیک خود به صورت موثری بهره برداری نکرده است که کشورهای اروپایی و آمریکایی به دلیل عدم توانایی روسیه (قطع ارتباط با گرجستان) و ترکیه (قطع ارتباط با ارمنستان) در سه دهه گذشته در عرصه مدیریت مناسبات دیپلماتیک، رویکرد متوازنی را در پیش گرفته‌اند و تقریباً تمامی رهبران و مقامات اروپایی و آمریکایی در سفر به منطقه قفقاز به صورت هم زمان به باکو، ایروان و تفلیس سفر‌ می‌کنند که سفرهای منطقه‌‌ای آنگلا مرکل (صدراعظم آلمان)، فرانسوا اولاند، سارکوزی و امانوئل ماکرون (روسای جمهور سابق و کنونی فرانسه)، سرجو ماتارلا (رئیس جمهوری ایتالیا)، جان بولتون (مشاور سابق امنیت ملی آمریکا) و حتی پاپ فرانسیس رهبر مسیحیان کاتولیک جهان به روشنی گویای این امر است. لذا اگر ایران درصدد اجرایی نمودن الگوی ۳+۳ (ارمنستان، آذربایجان، گرجستان + روسیه، ترکیه و ایران) در منطقه قفقاز است، مقدمه و پیش شرط آن حرکت به سمت الگوی ۱+۳ (ایران + جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان) خواهد بود. بنابراین، روندی که با سفر سید عباس عراقچی و محمد جواد ظریف در چند ماه اخیر در پیش گرفته شده است، مسیر عقلانی، درست و منطبق با رویکرد متوازن سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز است که باید از سوی سایر مقامات کشورمان ادامه پیدا کند. این امر باید تبدیل به یک سنت و رویه در رویکرد سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز تبدیل شود و با تغییر دولت ها در ایران نیز نباید تغییری در آن ایجاد شود که اگر این گونه شود، بازگشت به رویکرد غیر منطقی و نامتوازن گذشته خواهد بود. با عنایت به نکات و ملاحظات یاد شده، در یادداشت تحلیلی پیش رو کوشش خواهد شد شناخت و درک بهتری از الزامات و ضرورت‌‌‌های رویکرد متوازن ایران در قبال سه کشور منطقه قفقاز جنوبی حاصل شود.

ادامه مطلب
سفر ظریف به باکو و ایروان: به موقع و استراتژیک
سفری برای استفاده از فرصت ها

سفر ظریف به باکو و ایروان: به موقع و استراتژیک

احسان رستگار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در کنار مسائل مختلف و اشتراکاتی که ایران و جمهوری آذربایجان با یکدیگر دارند که زمینه را برای گفت وگو و تبادل نظر بین دو کشور در سفر وزیر خارجه فراهم می کند، ظاهراً  بالا گرفتن بحث ها درمورد تسریع در ایجاد راهرو زنگزور، بدون در نظر گرفتن منافع حیاتی ایران، از دیگر مسائل حساس و مورد نگرانی ایران است که در سفر ظریف به باکو و ایروان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

ادامه مطلب
شیطنت های تازه در قره باغ را دریابیم
ابعاد و پیامدهای تجاوز نظامی تازه جمهوری آذربایجان به ارمنستان

شیطنت های تازه در قره باغ را دریابیم

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این بار نیروهای جمهوری آذربایجان تا عمق ۳.۵ کیلومتری خاک ارمنستان پیشروی کرده اند و تلاش دارند تا دریاچه سوان (سیاه) را نیز محاصره کنند، اما ارتش ارمنستان مانع از این پیشروی شده است. این تحرک نظامی تازه جمهوری آذربایجان در شرایطی که جهان اسلام تمام تمرکز خود را متوجه تحولات فلسطین اشغالی و حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه کرده، معنادار است و نشان می دهد دولت باکو قصد دارد با سوءاستفاده از شرایط مذکور با تنش آفرینی در نوار مرزی با ارمنستان روند توسعه طلبی ارضی خود را ادامه دهد.

ادامه مطلب