اکنون زمان آن است که جهان عرب بیدار شود و با چالش ها برخوردی سریع و جدی داشته باشد پیش از آن که از یک نقش آفرین اصلی به طرفی حاشیه ای در صحنه ای تبدیل شود که در آن اکثریت با عرب هاست.
ادامه مطلب
یران در خصوص لیبی موضع روشنی اتخاذ نکرده است و به هر طرف مناقشه در لیبی، آنچه را که دوست دارد بشنود می گوید. روشن است که ایران دیپلماتیک رفتار می کند زیرا وقتی روسیه و ترکیه هر کدام از یک طرف جنگ در لیبی حمایت می کنند، ایران نمی تواند در موضوع لیبی هم با ترکیه باشد هم با روسیه!
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمایت از دولت اخوانی سراج «دولت وفاق» در لیبی و تغییر موفقیت آمیز شرایط و روند بازی در این کشور توسط ترکیه در مقابل خلیفه حفتر و دولت طُبرُق از جمله مورادی است که ماهیت مهم رویکرد اخوانی سیاست خارجی ترکیه را معنا می بخشد. اگرچه متغیرهای دیگری همچون بازی در میدان های آشوب منطقه ای و رقابت با دیگر کنش گران و حتی سیاست نگاه به آفریقا و نفوذ در آن نیز کلید واژه هایی مهم و تاثیرگذار در مسیر تصمیم گیری برای حضور در این مناطق به شمار می روند.
ادامه مطلب
حتمالا به زودی ترکیه و ایران درباره تقسیم حوزه های نفوذ میان یکدیگر مذاکره خواهند کرد طوری که هر کدام امکان داشته باشد منافع خاص خود را بدون درگیری و کشمکش با دیگری پیگیری کند. در این راستا دو کشور مکمل یکدیگر در عرصه های مالی، نظامی، اطلاعاتی و نیازهای ایدئولوژیکی هستند.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه یکی از جدی‌ترین بازیگران خارجی مداخله‌گر در صحنه لیبی است؛ این کشور از دولت وفاق ملی حمایت سیاسی، اقتصادی و تسلیحاتی می‌کند و پارلمان ترکیه در اوایل دی ماه سال ۱۳۹۸ اجازه مداخله نظامی و اعزام نیرو به طرابلس را نیز صادر کرد. کشورهای عربی مصر، امارات و عربستان نیز در کنار روسیه از دیگر بازیگران مهم عرصه سیاسی لیبی هستند و در سالهای اخیر در سطح رسانه‌ای و تسلیحاتی حمایت بی‌سابقه‌ای از خلیفه حفتر و سیطره وی بر شهر طرابلس داشته اند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخنان «سلیمان سویلو»، وزیر کشور ترکیه که در بازدید از مرزهای ترکیه با ایران (۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹) در رسانه‌های این کشور منتشر شده، نشان از یک گستاخی و تهدید علیه ایران است که دارای جلوه‌هایی از تنش‌آفرینی با ایران دارد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ترکیه طی حدود ۲۰ سال اخیر (از سال ۲۰۰۲ و قدرت‌یابی حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان) بخش مهمی از سیاستگذاری‌های خود را در سخنان و نوشته‌های ظاهراً آکادمیک خود نشان داده‌اند. سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه طی این دوره زمانی (۲۰۰۲ تاکنون) در کنار بسیاری سیاستگذاری‌های رسمی و آشکار دولت ترکیه، برخی سیاستگذاری‌های نهان و پشت‌پرده نیز داشته‌اند که بیشتر بر اصل قدرت‌یابی و گسترش قدرت نظامی و جغرافیایی این کشور در آسیای جنوب غربی استوار بوده است. سیاست‌های صلح‌جویانه و مسالمت‌آمیز در روابط خارجی با همسایگان و سیاست درهای باز در سیاستگذاری اقتصادی ترکیه موجب شد تا این کشور بتواند در قالب سیاست‌هایی چون تنش صفر با همسایگان در دهه اول حاکمیت حزب عدالت و توسعه، تنش با همسایگان خود مانند ایران، سوریه، عراق، یونان، روسیه و ... را کاهش داده و رویکردی تازه در تعاملات و روابط با همسایگان خود ایجاد کند. اما تمام این تلاش‌های ظاهراً تنش‌زدای ترکیه با همسایگان تنها تا سال ۲۰۱۰ دوام داشت و با آغاز تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان عرب، چهره اصلی سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه در قالب چرخش بزرگ در سیاست خارجی این کشور نمایان شد.
ادامه مطلب
اکنون شرایطی شکل گرفته است که به نظر می رسد یاران سابق و رقبای فعلی اردوغان در حال نزدیکی سیاسی و ائتلاف با جریان ها و احزاب کردی هستند. اگر چه شاید این ائتلاف شکننده به نظر آید، اما شکل گیری نیرو و پتانسیلی جدید در عرصه سیاسی ترکیه نشانگر آن است که ترکیه با یک بحران جدی ساختاری و سیستم سیاسی مواجه است و اردوغان راهی برای گذر از آن نمی تواند بیابد.
ادامه مطلب
محمد مهدی بندرچی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حاکمان ترکیه بیش از هر چیز به عامل غرور ملی برای مردم نیازمندند. به قول فوکویاما در سخنرانی خطر سیاست هویتی، هویت آن چیزی است که حکمای یونان عامل غروربخشیدن می دانستند. مشکلی که حاکمیت ترکیه از زمان آتاتورک با آن مواجه بوده است. تدوین هویت برای جامعه ای که استیلای خلافت را از دست داده و در کنارش همچنان یک پهنه وسیع شیعی به حیات خویش ادامه می دهد.
ادامه مطلب
هریک از کشورهای ترکیه، برزیل و هندوستان که از مهمترین کشورهای در حال توسعه به شمار می آیند، رشد منفی در سال ۲۰۲۰ پیش بینی شده است. به علت قرنطینه شهری و همچنین تضعیف پول رایج بر اثر شیوع ویروس کرونا، رکود اقتصادی در هر یک از این کشورها از ماه آوریل بروز کرده است.
ادامه مطلب
به هر حال به نظر می رسد که سه کشوری که آینده خاورمیانه را با موافقت بین المللی رهبری خواهند کرد، اسرائیل، ترکیه و ایران خواهند بود.
ادامه مطلب
محمد مهدی بندرچی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پوتین در حال خلق پست های استراتژیک جدید در رابطه با مدیریت پرونده حیاتی سوریّه است. او تاکنون دو فرستاده ویژه را برای کار روی دمشق منصوب کرده است. الکساندر لاورنتیف، فرستاده ویژه کرملین در سوریه و معاون وزیر امور خارجه، میخائیل بوگدانف هر دو به فعالیت در رابطه با سیاست های روسیه در خاورمیانه مشغولند. افیموف در لباس نمایندگی مسکو، هم اکنون ردای شامی جدیدی از جانب پوتین بر دوش افکنده است. تعدُد این مشاغل از برنامه های جدید پوتین برای شامات نشان دارد که باید مستقیماً بدون مانع بروکراتیک خاصی اجرا شوند. این انتصابات از اتکاء آن برنامه ها به قدرت شخصی مردان معتمد پوتین حکایت می کنند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به صراحت می‌توان گفت که ناکارآمدی سیاستگذاری عمومی در ایران موجب شده است تا بخش عمده‌ای از سرمایه و توان مالی و اجتماعی ایران در خدمت اهداف و نیات جاه‌طلبانه و ستیزه‌جویانه سیاستگذران قدرت‌طلب ترکیه علیه ایران و منافع منطقه‌ای آن قرار گیرد و سیاستگذران ایرانی نیز یا از واقعیات این فرآیند آگاهی ندارند یا اینکه خود محرک و مسئول چنین روند خطرناکی هستند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: در حال حاضر ترکیه تلاش دارد از مساله تحریم های ایران و تنش های تهران با غرب به ویژه ایالات متحده امریکا نهایت استفاده را ببرد. برای همین دو موضوع را در دستور کار خود قرار داده است؛ یکی تغییر کریدورهای منطقه ای و دیگری سرمایه گذاری روی گاز در آب های مدیترانه برای به حداقل رساندن وارادات انرژی گاز.
ادامه مطلب
عراقی ها، از شیعه و سنی و کردشان، به تسلط ایران بر کشورشان تن داده اند. ما (یعنی امریکا) عراق را ترک نمی کنیم. ۴۰۰ میلیون دلار صرف آن کردیم، حالا آن را از دست بدهیم؟/اردوغان حقش بود که شاهد آن اتفاق باشد تا یاد بگیرد که نمی تواند به روسیه یا به عبارت دیگر به رئیس جمهوریشان پوتین اعتماد کند. با او در آستانه بر سر منطقه ای که تحت تصرف حکومت سوریه با روس هاست به توافق رسید. نه او به این توافق احترام گذاشت نه اسد.
ادامه مطلب
وضعیتی که اکنون بر خاورمیانه حاکم است یادآور اروپا در خلال قرن ها و سالیان متمادی پیش از شکل گیری اتحادیه اروپاست. اروپا بر اثر رقابت های سیاسی، استعماری و مذهبی چندین قرن متمادی دستخوش انواع جنگ های خونبار بود تا اینکه زمامداران این قاره کهن سرانجام به این نتیجه رسیدند که همکاری به مراتب بهتر از رقابت است. در پی رسیدن به چنین باوری بود که اتحادیه اروپا به وجود آمد. اکنون خاورمیانه نیز برای چیره شدن بر رقابت های ویرانگر دولت های منطقه، به سازوکاری شبیه اتحادیه اروپا نیاز دارد.
ادامه مطلب