سیاست کجدار و مریز ایران در لیبی

نویسنده: علی حسین باقر

دیپلماسی ایرانی: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پس از سفر به ترکیه گفت کشورش دیدگاهی مشترک با ترکیه درباره حل بحران در لیبی دارد. برخی سایت های خبری سخنان ظریف را این گونه تفسر کردند که او از دولت وفاق ملی لیبی که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده حمایت کرده است. اما فقط یک روز بعد، ظریف در سفر به مسکو گفت تهران از تلاش هایی که روسیه و ترکیه برای حل بحران لیبی انجام می دهند حمایت می کند!

ایران در خصوص لیبی موضع روشنی اتخاذ نکرده است و به هر طرف مناقشه در لیبی، آنچه را که دوست دارد بشنود می گوید. روشن است که ایران دیپلماتیک رفتار می کند زیرا وقتی روسیه و ترکیه هر کدام از یک طرف جنگ در لیبی حمایت می کنند، ایران نمی تواند در موضوع لیبی هم با ترکیه باشد هم با روسیه!

رسانه های طرفدار امارات با تفسیر سخنان ظریف به عنوان حمایت او از دولت وفاق لیبی، چنین نتیجه گیری کردند که ایران با اخوان المسلمین است و تلاش کردند از این مسئله برای کوبیدن دولت وفاق لیبی در سطح بین المللی بهره برداری و دیگران را به حمایت از خلیفه حفتر تشویق کنند به این بهانه که ایران حامی دولت وفاق است و باید با اسلام گرایان و تندروها که در یک اردوگاه قرار گرفته اند مقابله کرد.

حسین دهقان، مشاور امور نظامی و دفاعی رهبر انقلاب ایران در مصاحبه با الجزیره از به رسمیت شناختن دولت وفاق ملی لیبی سخن گفت و تاکید کرد ایران در لیبی حضور ندارد و هیچ حمایتی از خلیفه حفتر نکرده است. اما واقعیت چیز دیگری است چرا که گزارش ها نشان می دهد هواپیماهای روسی که اخیرا برای حفتر فرستاده و مانع پیشروی نیروهای دولت وفاق ملی به سوی شهر سرت شدند، از طریق فرودگاه نظامی همدان (نوژه) به لیبی فرستاده شده اند. همچنین کشتی هایی که نظام اسد به بنغازی ارسال می کند، از بندر لاذقیه به حرکت در می آیند که دست کم از سال گذشته تحت سیطره سپاه پاسداران قرار دارد. (هیچ منبع خبری رسمی ای ادعاها را تایید نکرده است.)

اگر بپذیریم که موضع کنونی ایران به دولت وفاق لیبی نزدیک تر است به احتمال زیاد این مسئله دو علت دارد: نخست، شکست نیروهای حفتر که مورد حمایت متحدان ایران (بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و روسیه) است در غرب و مرکز لیبی. دوم، اسنادی که اسرائیل ادعا می کند درباره استفاده شبه نظامیان خلیفه حفتر از سلاح های ساخت ایران در اختیار سازمان ملل متحد قرار داده است. این اسناد در شرایطی حساس و در حالی ارسال شد که فقط سه ماه تا پایان تحریم تسلیحاتی ایران باقی مانده است و واشنگتن برای تمدید آن تلاش می کند.

حتی یک دلیل برای اثبات این ادعا که ایران دولت وفاق ملی لیبی را به رسمیت می شناسد و از آن حمایت می کند وجود ندارد و تا زمانی که اسد و روسیه از حفتر حمایت می کنند، امکان تغییر واقعی در موضع عملی ایران در خصوصی لیبی وجود ندارد.

این احتمال وجود دارد که سخنان مقامات ایرانی درباره به رسمیت شناختن دولت وفاق لیبی، مانوری سیاسی برای تضعیف دولت وفاق باشد زیرا غربی ها درباره هر طرفی که ایران از آن حمایت کند یا به آن نزدیک شود حساس هستند و دیگر از آن حمایت نمی کنند.

سخنان مقامات ایرانی را همواره باید با عملکرد واقعی آنها سنجید و وقتی پای منافع ایران در میان باشد، این کشور هیچ ابایی از هم پیمان شدن با هیچ کس ندارد چه رسد به هم پیمان شدن با آمریکا و امارات.

منبع: عربی 21 / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار این مطلب صرفا برای آگاهی خوانندگان دیپلماسی ایرانی است و انتشار آن به معنای تایید آن نیست.