برای اسرائیلی ها – عاملان احتمالی – یک نکته دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار است: هنگامی که بایدن روی کار بیاید، اسرائیل از نظر سیاسی دارای قدرت کمتری نسبت به دوران ترامپ بوده و چنین حمله ای، به روابط بین بایدن و اسرائیل آسیب می رساند. بنابراین ممکن است اسرائیلی ها احساس کرده باشند که فرصت سیاسی برای چنین اقدامی در حال پایان است و دست به کار شده اند.
ادامه مطلب
برخی امیدوارند که ارتش اسرائیل و پنتاگون بتوانند از هر گونه برنامه خطرناکی علیه ایران و متحدانش در منطقه پیشگیری کنند. با این حال این خطر وجود دارد که آسیب های وارده از سال ۲۰۱۶ خودنمایی کنند و بزرگ و بزرگ تر شوند. هر چند رفتن ترامپ دلیلی برای یک نفس راحت است اما متاسفانه هنوز برای هر خرابکاری ای فرصت دارد.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر طرح مجلس موسوم به اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها بر این باور است که طرح مذکور مجلس احیای همان نگاه به شدت غلط و دردسرساز دولت محمود احمدی نژاد بود که نهایتاً پرونده فعالیت های هسته ای ایران را از آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل کشاند که با سال ها ممارست دیپلماتیک این پرونده از شورای امنیت ملی سازمان ملل خارج شده است، اما گویا نمایندگان به نام حفظ منافع ملی و صیانت از حقوق ملت دوباره در تلاشند تا این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل بازگردد. به هر حال مسدود شدن یا بهتر بگویم مسدود کردن عمدی فضای دیپلماتیک و به بن بست کشاندن تلاش ها برای بازگشت جو بایدن به برجام با افزایش حساسیت در پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله اهداف مطلوبی است که می تواند جریان های پشت طراحان اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها را به منافعشان در انتخابات ۱۴۰۰ برساند.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در نهایت دولت با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مجبور به اجرای برخی از مفاد طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها شود هیچ کدام از اعضای حاضر در نشست ۲۶ آذرماه کمیسیون مشترک برجام با دید مثبتی پای میز مذاکره با تهران نخواهند نشست. خصوصاً آنکه حتی متحدین ایران مانند روسیه نیز از طرح مجلس انتقاد کردند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز نگران خروج ایران از پروتکل الحاقی، کاهش سطح بازرسی‌ها و یا اخراج بازرسان آژانس است.
ادامه مطلب
احتمالا دولت ترامپ به اسرائیل فرصت می دهد تا از زمان باقی مانده حضورش در قدرت برای وارد آوردن ضرباتی به تهران استفاده کند. این ضربات به احتمال زیاد از شیوه جنگ اطلاعاتی یا سایبری فراتر نخواهد رفت. به شرطی که عدم واکنش ایران را پیش از ۲۰ ژانویه تضمین کند اما این دولت با دادن اجازه برای انجام عملیات نظامی مستقیم ریسک نخواهد کرد. مگر این که اسرائیل چه بسا با همدستی متحدانش در خلیج فارس قصد دارند دولت ترامپ را درگیر حماقتی کنند که برای منطقه فاجعه بار خواهد بود.
ادامه مطلب
سامانتا پاور در یادداشتی می نویسد: اکنون بر خلاف گذشته، ایالات متحده یک رقیب قدرتمند در پهنه جهانی دارد. درست زمانی که کشور تلوتلو خوران حرکت می کند چین دارد لباس رهبری جهانی را به تن اندازه می کند.
ادامه مطلب
هر دگرش و نوسانی در رویکرد آمریکا در برابر ایران و برنامه هسته ای اش، بر سنجش های کلیدی امنیت ملی اسراوئیل تاثیر می گذارد تا ببیند که چگونه باید به ادعای آن دوره دستیابی ایران به سلاح هسته ای را طولانی تر و همزمان از بروز یک جنگ پرهیز کند.
ادامه مطلب
در حالی که دولت بایدن تا پس از روز تحلیف، بیستم ژانویه ۲۰۲۰، نمی تواند این گام را بردارد، اما دولت های اروپایی و ایران می توانند بررسی بازگشت عملی به اجرای کامل برجام را آغاز کنند. این تلاش آسانی نخواهد بود. دولت های اروپایی باید کار سخت حفظ برجام را تا ماه ژانویه ادامه دهند. دولت ترامپ در مدت زمان باقی مانده از دوره ریاست جمهوری خود – به احتمال زیاد سیاست فشار حداکثری را – چه بسا از طریق نظامی – دو برابر خواهد کرد تا مسیر آتی دیپلماسی با تهران را دشوارتر کند. بایدن به محض آغاز ریاست جمهوری، برای بازگشت مجدد به برجام، احتمالا با مخالفت اسرائیل و عربستان سعودی و رقبای سیاسی داخلی روبه رو خواهد شد. با توجه به این واقعیت ها، متحدان اروپایی که از زمان توقف مشارکت آمریکا در برجام در ماه مه ۲۰۱۸ برای حفظ دیپلماسی هسته ای با ایران تلاش کرده اند، می توانند نقش ارتباطی مهمی ایفا کنند.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب دموکرات، معرفی نامزدهای مورد نظر خود را برای وزرای کابینه آغاز کرده است. او در روند مواجهه با جهان و روابط آشفته ای که پس از ریاست جمهوری دونالد ترامپ به جای مانده، کارشناسان سیاست خارجی و امنیت ملی را برای سمت های حائز اهمیت برگزیده است. (عکس ها توسط جاشوا رابرتز گرفته شده اند.)
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیرات شرایط رادیکال سیاسی بعد از ترور محسن فخری زاده در کشور بر این باور است که همانگونه که تبعات هرگونه اقدام ایران در حمله به اسرائیل می‌تواند کشور را به ورطه جنگ و نابودی بکشاند، آن هم در شرایط کنونی که اساساً تحریم و تداوم شیوع ویروس کرونا رمق اقتصادی و معیشتی را از جامعه گرفته است، قطعاً تصویب مفاد و لوایح طرح دیروز مجلس که دو فوریت آن رای آورد، می‌تواند مسئله خروج از برجام، ارجاع پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت و اجماع جهانی را شکل دهد و این هم همان خواسته اسرائیل است. یعنی اسرائیل با ترور دکتر فخرزاده سعی کرد دولت بایدن را از بازگشت به برجام و مذاکرات احتمالی آتی با ایران بر حذر دارد. قطعاً تصویب مفاد این طرح به صورت قانون و لازم الاجرا شدن آن توسط دولت هم دقیقاً به معنای خروج جمهوری اسلامی ایران از برجام و به تبعش واکنش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شورای حکام، شورای امنیت و در نهایت بازگشت ایران به ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل است. این مهم دقیقاً همان چیزی که اسرائیل خواهان آن است.
ادامه مطلب
رسیدن به توافق با راهبندهایی روبه روست. در طرف ایرانی، جو سیاسی متفاوت از گذشته است. پس از ترور قاسم سلیمانی اعتماد مقامات ایرانی به ایالات متحده و همچنین قدرت نیروهای میانه رو در ایران کاهش یافته است. انتخابات آتی ریاست جمهوری نیز چه بسا فضای سیاسی محافظه کارانه تری را ایجاد کند و خواسته های سختی را پیش پای توافق بگذارد. مانند برداشتن کامل تحریم ها، جبران خسارت ها و حفظ توانایی های هسته ای ایران که حالا بسیاری از اعضای حکومت از هر طیف سیاسی برای امنیت کشور ضروری می دانند.
ادامه مطلب
در تئوری، بازگشت به توافق آسان است و جو بایدن می تواند همان روز اول حضور در دفترش به توافق برگردد. با این حال، سیاست های داخلی در هر دو کشور بازگشت فوری به توافق را سخت می کند.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر اتفاقی در روابط روسیه و آمریکا در نتیجه تغییر از دولت ترامپ به دولت بایدن رخ دهد، یک چیز ثابت خواهد ماند: روسیه همچنان تحت فرمان ولادیمیر پوتین اهدافش را ادامه خواهد داد، همانطور که با نظارت پوتین بر تغییراتی در قانون اساسی روسیه که به وی اجازه می دهد تا حکومت خود را تا سال ۲۰۳۶ تمدید کند، او می تواند پس از حتی دو دوره ریاست جمهوری بایدن، تا مدت ها به قدرت در روسیه ادامه دهد و تا زمانی که قدرت را در دست دارد.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون تبعات ترور دکتر محسن فخری زاده بر این باور است که در هر اقدام تروریستی علاوه بر حذف فیزیکی و ترور عناصر مهم، ایجاد ناامنی روانی گسترده در جامعه و در میان مردم می تواند از اهداف مهم تلقی شود. پیرو این نکته سوالی که از دیروز بیش از پیش در ذهن مردم خودنمایی می کند این است که آیا در کشور امنیت لازم وجود دارد یا خیر؟ پس ایحاد ناامنی روانی و یا جنگ روانی یکی از مهمترین اهداف انجام این ترور بوده است. البته در این راستا نیز تلاش برای ایجاد شائبه جنگ نظامی جمهوری اسلامی ایران طی روزها و هفته‌های اخیر از مسئله احتمال حمله نظامی به تاسیسات هسته ای نطنز تا آمادگی نیروی هوایی رژیم صهیونیستی برای مقابله با ایران، هم در مسیر افزایش فشارهای روانی بر مردم است.
ادامه مطلب
محمدصادق کوشکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که با ترور دکتر فخری زاده، مذاکره از دستور کار دولت روحانی خارج نمی شود، پیرامون احتمال جنگ نظامی احتمالی بعد از ترور این دانشمند کشور معتقد است که جنگ نظامی روی نخواهد داد، اما چون امنیت جمهوری اسلامی ایران ترور شد باید واکنش قاطعی از سوی کشور به این اقدام ناجوانمردانه داده شود، در غیر این صورت شاهد تکرار این خط ترورها خواهیم بود.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، وعده داده در صورت تعهد ایران به توافق هسته ای، او نیز به این توافق خواهد پیوست، اما دو طرف برای رسیدن به این هدف باید در برابر زمان رقابت و از یک میدان مین سیاسی عبور کنند.
ادامه مطلب
تحریم های دولت ترامپ آسیب سختی به اقتصاد ایران، صادرات نفت خام، ورود منابع مالی و تجهیزات دارویی و پزشکی زد. با این حال، هیچ یک از اهداف مایک پومپئو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ برآورده نشد و ایران با همه فشارها به پای میز گفت وگو نیامد. نتیجه اقدامات دولت ترامپ شکل گیری یک چرخه خود تخریبی بود. ساز و کار فشار حداکثری در هسته خودش یک راهبرد تشدید تنش بود.
ادامه مطلب
دیپلماسی ایرانی در چهارمین وبینار خود به بررسی وضعیت امریکا پس از انتخابات این کشور، شکست ترامپ در انتخابات و روی کار آمدن جو بایدن و آینده روابط ایران و امریکا در دوران پس از ترامپ و روی کار آمدن بایدن پرداخته است.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ‌های مداخله جویانه در خاورمیانه و حمایت از سران خودکامه آن که هیچ اعتقادی به دموکراسی نداشته و ندارند نقش مهمی در این زمینه ایفا کرده و ذهنیت مردم امریکا را برای دموکراسی منفی کرده اند. این روند، چهره بزک کرده لیبرال دموکراسی غربی را برای مردم دنیا بیش از پیش عیان ساخته است.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری منتخب جو بایدن مشاور قدیمی سیاست خارجی خود یعنی آنتونی بلینکن را به عنوان نامزد ریاست وزارت امور خارجه در نظر گرفته است. پیشتر زمانی که بایدن معاون رئیس جمهوری باراک اوباما بود، بلینکن در مقام مشاور امنیت ملی او خدمت می کرد. او همچنین سابقه فعالیت در مقام معاون وزیر خارجه در دولت اوباما را دارد. تصور عمدتا بر این بود که بلینکن برای یکی از سمت های ارشد گروه امنیت ملی بایدن انتخاب می شود، اما حالا او برای ترمیم وزارت امور خارجه در نظر گرفته شده است.
ادامه مطلب
فواد ایزدی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون سرنوشت سیاسی دونالد ترامپ بعد از ترک کاخ سفید بر این باور است که به همان میزانی که جمهوری خواهان به ترامپ نیازمندند، دونالد ترامپ نیز به حمایت جمهوری خواهان نیاز دارد. این میزان از وابستگی دو طرف (دونالد ترامپ و حزب جمهوری خواهد) به قدری بالاست که احتمالا برای انتخابات سال ۲۰۲۴ مجدداً خود ترامپ و یا یکی از فرزندان وی به عنوان نامزد حزب جمهوری خواه مطرح شود.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل ایجاد شائبه جنگ نظامی میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در روزهای پایانی دولت دونالد ترامپ بر این باور است که ایجاد شائبه جنگ ایران و آمریکا صرفا برای از بین بردن فضای مثبت روانی در بازارهای داخلی شکل گرفته است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شرایط در منطقه خاورمیانه به قدری ملتهب و حساس است که نمی‌توان به طور قطع عنوان کرد تنش و حمله نظامی در دستور کار ایالات متحده آمریکا نخواهد بود. چون قطعاً به موازات کاهش نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، حساسیت کاخ سفید نسبت به هرگونه اقدام ایران و نیروهای نیابتی تهران بیشتر خواهد شد.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باتوجه به مسائل مهم و وضعیتِ کنونی این کشورها، پیش‌بینی می‌شود بطور کلی جامعهٔ عربی و بطور خاص هر کشور از آن بنابر شرایط و سیاست‌هایش، با دولت بایدن چالش‌هایی پیدا کند؛ یا حداقل از تصمیمات و رویه‌های آن متأثر شود. به اهم این چالش‌ها که هر کدام دو یا چند کشور را درگیر خواهد کرد، می‌پردازیم.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاست‌های بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیت‌هایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلب
هادی دادمهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند که آینده تقابل ایران و ایالات متحده چندان واضح نیست اما در صورت اصرار ایالات متحده بر تداوم تحریم ها و اصرار ایران بر تداوم غنی سازی، احتمال توسل به دیپلماسی و جنگ برای حل بحران به یک نسبت وجود دارد.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل انتشار بیانیه سه کشور اروپایی علیه فعالیت های هسته ای ایران در آستانه ورود جو بایدن به کاخ سفید بر این باور است که تروئیکای اروپایی، نه با هدف فشار به جمهوری اسلامی ایران بلکه به منظور کاهش موارد اختلافی و فراهم کردن هر چه بیشتر فضای تعامل و گفت وگوی احتمالی میان تهران و واشنگتن دست به انتشار این بیانیه در خصوص برنامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران زده اند
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با این حال موضع گیری های ریاض درباره احتمالات مبتنی بر تغییرات شرایط در روابط میان آنها با واشنگتن، در قالب دو رویکرد قرینه و متضاد اما همسو و همپوش شکل گرفته است. بطوریکه از یکسو با بازخوانی روابط تاریخی میان دو کشور، مدعی این موضع گیری است که برای ریاض تفاوت چندانی ندارد که چه کسی رییس جمهور بوده و در کاخ سفید باشد، چرا که از نظر سعودی روابط ریاض و واشنگتن، پیچیده تر از آن است که وابسته به فرد یا افراد باشد.
ادامه مطلب
نیویورک تایمز روز سه شنبه نوشت که ترامپ هفته گذشته گزینه هایی برای حمله به ایران را از مشاوران خود خواستار شده و برخی مقامات به این روزنامه گفته اند که رئیس جمهوری احتمالا هنوز به دنبال راه های حمله به دارایی ها و متحدان ایران است. یک روزنامه اسرائیلی هم اینطور گمانه زنی کرد که ترامپ یا دستور «اقدام نظامی آمریکا علیه ایران» را صادر می کند یا به اسرائیل برای این کار «چراغ سبز» نشان می دهد. اما بیشتر ناظران بر این عقیده هستند که چنین حمله ای بعید است. اما تحلیل گران در عین حال نگران پیشینه ترامپ هستند چرا که تنها به این دلیل که یک اقدام از نظر استراتژیک بی معنی است، نمی تواند به این معنا باشد که ترامپ آن را انجام نخواهد داد.
ادامه مطلب
اگرچه شاید موضع بایدن در برابر روسیه سخت تر از ترامپ در قبال چین باشد ولی بعید است که او از دکترین ترامپ در قبال چین فاصله بگیرد و این نه فقط به علت روابط در حال افزایش میان ایران و چین بلکه افزایش قدرت چین در عرصه جهانی است . بایدن شاید نماینده ای را در امور چین منصوب کند و گفت وگوهایی را با چین ترتیب دهد، به تنش زدایی سیاسی و نظامی با پکن اقدام کند، مذاکرات تجاری را به تدریج از سر بگیرد و توجه بیشتری بر امور داخلی چین از جمله مساله هنگ گنک داشته باشد.
ادامه مطلب