چالش های بایدن، از ایران تا چین

نویسنده: کارن دی یونگ ((Karen DeYoung)

دیپلماسی ایرانی: جو بایدن برخی اصول مهم را بیان کرده است: توجه به تعامل اولویت های داخلی و بین المللی، مشورت با متحدان و مشارکت در نهادهای بین المللی، قرار دادن مسئله تغییرات آب و هوایی در بالای فهرست دستور کار خود، همراه با برنامه هایی برای بازگشت به هنجارهای تاریخی، مانند مسئله مهاجرت که ترامپ آنها را پس زده بود.

بایدن با اولویت های رقابتی، مانع کنگره و متحدان محتاط روبه روست. برخی مسائل مانند کره شمالی و ونزوئلا از آن دست موضوعاتی است که روسای جمهوری پیشین را هم به ستوه آورده بودند. چه بسا مبارزه با ویروس کرونا و اصلاح اقتصاد در سال اول ریاست جمهوری انرژی زیادی از بایدن بگیرد. بطوریکه الن لایپسون(Ellen Laipson)  از دانشگاه جورج میسون می گوید: «شاید با وجود آنها، دیگر مسائل سیاست خارجه همگی باید در صف بایستند.»

تنها قرار داد تسلیحاتی بین ایالات متحده و روسیه (New START)، دو هفته پس از مراسم تحلیف بایدن به اتمام می رسد. تمدید پنج ساله آن قرار داد، همانطور که بایدن قولش را داده، به دولت فضای تنفس می دهد تا به سراغ مشکلاتی برود که در چهار سال گذشته بدتر شده اند. از جمله توسعه سلاح های راهبردی و غیر راهبردی توسط روسیه که در هیچ توافق تسلیحاتی جای نمی گیرند و همچنین رقابت در سلاح های فضایی و حملات سایبری.

ولادیمیر پوتین هفته گذشته رهایی از تحریم های اعمالی در دولت های اوباما و ترامپ را خواستار شد. با این حال بایدن اگر هم بخواهد بدون پیگیری و رفع موضوعاتی که این تحریم ها را موجب شده اند – مانند پیوست کریمه به روسیه و توطئه های کرملین علیه دشمنان – کاری از دستش بر نمی آید.

در مورد ایران، نیروهای قدرتمند دو حزب در کنگره با طرح بایدن برای پیوستن دوباره به توافقی که ترامپ از آن بیرون آمد، مخالفند. اوباما و معاونش در سال 2015 بر این باور بودند که توافق هسته ای نقطه آغازی برای از بین بردن تهدید فوری سلاح هسته ای ایران خواهد بود و زمینه را برای گفت وگوهای بیشتر بر سر برنامه موشکی و جنگ های نیابتی ایران آماده می کند. ترامپ معتقد بود که این اتفاقات هرگز نمی افتد و از توافق خارج شد. چالش بایدن، فراتر از کنارآمدن با مخالفت های داخلی، این است که چگونه با ایران که خود را آسیب خورده این توافق نشان می دهد وارد گفت وگو شود و همزمان فراتر از موارد توافق اولیه امتیازی ندهد.

در شبکه به هم پیوسته مسائل امنیت ملی، بایدن باید روابط ایالات متحده با باقی خاورمیانه، جایی که اسرائیل و کشورهای عربی احتمالا با هر گونه توافقی با ایران مخالفت می کنند را متعادل کند.

بایدن قبلا گفته است که رابطه ای که دولت ترامپ با عربستان داشت را مورد ارزیابی قرار می دهد و به پشتیبانی ایالات متحده از عربستان در جنگ یمن پایان خواهد داد. او همچنین گفته است که ارزش های آمریکایی را فدای فروش سلاح در برابر نفت نمی کند. برنامه های بایدن در این زمینه احتمالا مورد پسند کنگره خواهند بود.

 بایدن همچنان متعهد به تضمین امنیت اسرائیل باقی می ماند و برنامه ای برای به رسمیت نشناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و پیوست بلندی های جولان ندارد. با این حال، مخالفت او با شهرک سازی های تازه در سرزمین های اشغالی و تعهد به راه حل دو کشور چه بسا در میانه عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل، مورد توجه است.

تونایی بایدن برای پیشرفت در روابط با ایران جنبه بسیار مهمی از هدف او برای بازسازی پیوندهای فراآتلانتیک با بریتانیا، فرانسه و آلمان است که همگی طرف های توافق هسته ای با ایران به شمار می روند.

اروپا با همه گیری و حاکمانی در مجارستان و لهستان درگیر است که حکومت قانون را بر نمی تابند. دولت هایی که دونالد ترامپ با آغوش باز از آنها استقبال کرد. متحدان برجسته خوشحالند که بایدن به رابطه فراآتلانتیکی متعهد است که ارزش های آنها را به اشتراک می گذارد و روابط سنتی ایالات متحده را ترمیم می کند. با این حال، اروپایی ها همچنان پیرامون قول های متناقض بایدن برای تقویت بخش کشاورزی و تولید ایالات متحده و امیدهای آنها برای پایان دادن به تهدیدها و تعرفه های تجاری دولت ترامپ محتاطند.

اگرچه بایدن قول داده ده ها هزار سربازی که به مانند بازدارنده در اروپا، ژاپن و کره شمالی مستقر هستند را حفظ کند اما او همچنین می خواهد که به اعزام نیرو برای جنگ های خارج از کشور پایان دهد و حضور ایالات متحده را به نیروهای مبارزه با ترورویسم به اندازه 1500 تا 2000 نفر برای نگاهبانی از میهن محدود کند. این مسئله سوالاتی را پیش روی ناتو و دیگر متحدان اروپایی می گشاید که در اعزام سرباز به افغانستان، عراق و حتی آفریقا مشارکت دارند.

بایدن در دنیایی رئیس جمهور می شود که ایالات متحده هنوز یک قدرت است اما نه لزوما یک قدرت مسلط. همانطور که جیک سولیوان، انتخاب بایدن به عنوان مشاور امنیت ملی، در مقاله سال 2018 در مجله فارین افرز می نویسد: افول چیرگی ایالات متحده لزوما به معنی پایان رهبری این کشور نیست. یعنی ایالات متحده هنوز هم می تواند همکاری ها در زمینه چالش های مشترک و توافقات در زمینه قوانین اساسی را شکل دهد.

 در موضوع چین، متحدان اروپایی به دنبال هماهنگی با ایالات متحده هستند و متحدان آسیایی نیز به رغم داشتن روابط نسبتا همواری با پکن اما در مورد اهدافش نگرانند. بایدن به هیچ اقدام ویژه ای در برابر چین، از جمله لغو تعرفه های ترامپ یا بازنگری در معاملات تجاری که هنوز محقق نشده اند، متعهد نشده است. بایدن همگی را موکول به این مسئله کرده که کارگران و اقتصاد ایالات متحده چگونه متاثر خواهند شد.

او خواستار پس راندن خودکامگی در حال تعمیق چین و گفت وگو پیرامون هنگ کنگ و مسلمانان اویغور است. بایدن همچنین خواستار آن است که چین از هنجارهای بین المللی دریایی و سرزمینی پیروی کند. او گفته است که از قدرت رهبری و اقتصاد بازیابی شده ایالات متحده برای ایجاد یک جبهه یکپارچه در برابر چین استفاده خواهد کرد.

منبع: واشنگتن پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11