هدف نهایی پوتین چیست؟
به احتمال بسیار زیاد روی کارآوردن دولت هوادار مسکو در کیف، عمده ترین انگیزه روسیه در دخالت نظامی خود در اوکراین است. اما باید دید که سناریوی مورد نظر مسکو چگونه از آب بیرون خواهد آمد.
ادامه مطلببه احتمال بسیار زیاد روی کارآوردن دولت هوادار مسکو در کیف، عمده ترین انگیزه روسیه در دخالت نظامی خود در اوکراین است. اما باید دید که سناریوی مورد نظر مسکو چگونه از آب بیرون خواهد آمد.
ادامه مطلبصحنه سیاسی بین المللی در حال حاضر شاهد تحرکات پرشتابی است که تاثیر مستقیمی بر شکل و ماهیت و پایه ریزی ائتلاف های منطقه ای و بین المللی در میان مدت و بلندمدت خواهد گذاشت، دلیل این تحرکات پرشتاب و بحران های بین المللی پیچیده، تلاش برای سیطره بین المللی و جهانی از طریق انحصاری کردن بازوهای قدرت و سیطره بر ساختار و مقدرات و سرنوشت ملت های دیگر است و پیشران های آن، کشورهای اصلی و بزرگی هستند که قادر به عبور از بحران ها و به کارگیری بحران ها در راستای خدمت به تحقق خواسته ها و اهداف سیاسی عالی خود هستند و بازوهایشان، کشورهای وابسته از نظر سیاسی یا کشورهای متوسط و کوچک زیر پرچم ائتلاف های وابسته به کشورهای بزرگ است.
ادامه مطلبسینا عمادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در بحران ۲۰۱۴ اوکراین به همه اهداف نرسید. یاس پوتین از استفاده از مهره های داخلی روس گرا در سیاست اوکراین و همچنین تداوم حکمرانی در قدرت روسیه به او این فرصت را داد تا در زمان مناسب به اوکراین بازگردد تا دو هدف را نشانه گیری کند، اول بازگشت اوکراین به دامان روسیه بویژه در مناطق شرق این کشور که ساکنان بر هویت روسی شان تاکید دارند و دوم اوکراین را از غلتیدن بیشتر به دامان غرب بویژه عضویت در ناتو واتحادیه اروپا جلوگیری کند.
ادامه مطلبوحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ روسیه و غرب، جنگ برای سلطه گری و نژادپرستانه است. هرچند عوامل اقتصادی و دسترسی به منابع انرژی سیبری در دستور سیاسی غرب قرار دارد اما؛ نکته مهم؛ اختلاف "نوع حکومت داری" هم هست. تاریخ بیانگر پیشروی غرب به طرف شرق است. قبلا آلمان مرز شرق و غرب بود و اکنون اوکراین مرز شرق و غرب شده است.
ادامه مطلببهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اشتباه محاسبه پوتین و تجاوز نظامی به اوکرایین، در حالی است که دنیای غرب به ویژه ایالات متحده در معضلات عظیم داخلی و خارجی خود به سر می برد. کمی پیش از شکست پرتلفات و حیثیتی آمریکا از پاندمی کرونا و ضعف و فترت اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن در کلیت دنیای غرب، در آمریکا شاهد شکاف و تجزیه سیاسی داخلی ناشی از جریان راست افراطی ترامپیسم بودیم.
ادامه مطلباستفن والت نظریه پرداز معروف روابط بین الملل که خود به مکتب نئورئالیسم تعلق دارد در مطلبی که در تارنمای Foreign Policy منتشر شده است، جنگ جاری بین روسیه و اوکراین را از منظر نظریه های روابط بین الملل بررسی و در خلال آن نظرات رئالیستی را در تبیین وضعیت فعلی موفق تر از نظریات ایدئالیستی می داند. در عین حال وی به برخی نقاط قوت نظریات آرمان گرایانه و نقاط ضعف نظرات واقع گرایانه نیز اذعان می کند. در این مقاله نویسنده که طبعا از زاویه تحلیلگران غربی مسائل بین المللی را طرح کرده است، نگاه بدبینانه ای نسبت به چشم انداز پایان مخاصمه دارد و پایان قریب الوقوع یا پایداری برای این جنگ به تصویر نمی کشد.
ادامه مطلبمعصومه زمانیان و زهرا وطنی در یادداشتی مشترک برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق ماده ۲۱ کمیسیون حقوق بین الملل در مبحث طرح مسئولیت دولت ها، وصف متخلفانه اقدام متقابل بواسطه «اقدام قانونی دفاع مشروع» از دولت های ثالث زائل می شود و آنها به نحو قانونی می توانند تحت عنوان دفاع مشروع در مقابل دولت مزبور اقدام به عملیات متقابل نمایند و بر این اساس اگر ملزم هم نباشند، حق دارند اقدامات متقابلی با هدف اعادۀ وضع قانونی امور اتخاذ کنند. (برای مثال در مورد تعلیق نورد استریم ۲)
ادامه مطلباما اکنون شبح تسلیحات هسته ای بعد از آنکه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیروهای راهبردی اش را به حالت آماده باش در آورد، با قدرت تمام به کابوس کشورهای اروپا تبدیل شد. روشن است که یک چنین سخنانی در خلال یک جنگ واقعی نشانه ای است که نمی تواند باعث نگرانی و تشویش نشود.
ادامه مطلبعباس پرورده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخلاف آنچه به عادت مالوف، روسیه را شرق و اروپا و آمریکا را غرب می نامند، رفتار روسیه یک رفتار کاملا غربی بر اساس پارادایم های مورد استفاده در نظریه های غرب ساخته است که قدرت را در نظام بین الملل خاتم النظریه حل مناقشات می داند و استفاده از آن با هر هزینه ای را حق خود می شمارد. دیگر کشورهای جهان هم موضع گیری هایی در همین منظومه دارند و پارادایم رئالیسم و حواشی آن نخواهد گذاشت جور دیگری فکر کنند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتیجه سه دهه هزینههای اقتصادی و سیاسی برای کسب پرستیژ و جایگاه برتر در نظام جهانی از سوی اتحادیه اروپا طی تنها ۲۴ ساعت بعد از حمله روسیه به اوکراین بر باد رفته و اتحادیه اروپا مانند کِرمی ترسو بار دیگر به آغوش آمریکا پناه برد تا نشان دهد که غول اقتصادی نیازمند توان و اقتدار نظامی است.
ادامه مطلبجواد عرب عامری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر هم خورد موازنه قدرت در روابط بین قدرتهای بزرگ به دنبال تهاجم نظامی روسیه به اوکراین با هدف بیطرفسازی این جمهوری سابق اتحاد شوروی و ایجاد یک منطقه حائل بین روسیه و ناتو میتواند در بردارنده فرصتها و تهدیداتی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشد. اگرچه سخن گفتن از ورود جهان به دوران جنگ سرد در پی فروریختن دیوار اعتماد بین قدرتهای جهانی کمی زود به نظر میرسد با این حال، به نظر میرسد یکی از نتایج حداقلی این رویداد را میتوان ترک برداشتن اجماع جهانی قدرتهای بزرگ پیرامون نظم موجود بینالمللی در نظر گرفت.
ادامه مطلبسجاد کوچکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه پس از نبرد با اوکراین، دیگر روسیه سابق نخواهد بود؛ بنابراین بسیاری از معادلاتش در منطقه برهم زده خواهد شد یا مجبور میشود هزینههای سنگینی را برای اجرای بخشی از آنها پرداخت کند.
ادامه مطلبعلی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چند روزی است که جنگ روسیه علیه اوکراین شروع شده است. در مقابل، غرب هم جنگ اقتصادی خود را علیه مسکو آغاز کرده است. روسیه که همواره در برابر تهدید خارجی مقاوم بوده است، این بار با تلاش ایالات متحده و اروپا برای فروپاشی از داخل مواجه شده است. تلاشی که دولت روسیه برای رویارویی با آن کاملا آماده شده است. در این مقاله قصد داریم تا برنامه پیش دستانه مسکو در برابر حمله اقتصادی غرب را بررسی کنیم.
ادامه مطلبسینا عمادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دوران حدود ۲۰ ساله ولادیمیر پوتین به عنوان رئیس جمهوری و نخست وزیر در سیاست روسیه گامی در جهت بازیابی اقتدار پدر سالارانه کمونیستی محسوب می شود، هر چند شرایط منطقه ای و بین المللی و حتی داخلی روسیه آن گونه نبود که بتوانند عرض اندام مقتدرانه ای را به مانند جنگ سرد داشته باشند.
ادامه مطلبحافظ حاجی کریم جباری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی کشورها مانند چین، نقشی کمتر از قدرت خود در نظام بین الملل دارند و برخی مانند روسیه، نقشی بیشتر از قدرت خود دارند. این کشورها در زمره تجدیدنظرطلبان در نظم جهانی قرار می گیرند. می توان تصور کرد که حتی در آینده، کشورها و تشکل هایی مانند آسه آن، مرکوسور و شانگهای و برخی قدرت های منطقه ای مانند هند، ترکیه، ایران، برزیل، اندونزی و ... نیز خواهان سهم بیشتری از نظام بین الملل باشند. امریکا به عنوان هژمون، تلاش دارد تا از افزایش نقش قدرت های جدید جلوگیری کند. اروپا به این نتیجه رسیده که باید از چالش های امنیتی با چین و روسیه بکاهد، ولی آمریکا با همدستی انگلستان درصدد شکست این تفکر در اروپاست. حمله روسیه به اوکراین، اروپا را مجددا در کنار آمریکا و علیه روسیه و چین قرار می دهد.
ادامه مطلبمحور روسی جدید در صورتی که بحران به تحولاتی نامطلوب بینجامد، بیتردید ایران را نیز در برخواهد گرفت به ویژه که تهران با وجود مذاکرات وین همچنان در تیررس آمریکا قرار دارد. ائتلاف اجباری میان روسیه و ایران در سوریه بیتردید در آینده به مکان های دیگر نیز کشیده خواهد شد به ویژه که ایران احتمال ندارد بعد از قرار گرفتن چین در کنار روسیه طرفی را از دست بدهد که آن را تنها متحد بین المللی خود میبیند.
ادامه مطلبامریکا با این ناامیدی در قبال قطر، به سمت بازی با برگهای برنده امنیت و ثبات در منطقه حرکت کرده است، و هرگز بهتر از نظام ایران پیدا نخواهد کرد، به ویژه که مذاکرات توافق هسته ای ادامه دارد و ایران و کشورهای عربی خلیج (فارس) درباره آن اختلاف دارند. آمریکا برگ های بازی خود را در میان همپیمانان اساسی خود به ویژه عربستان سعودی توزیع کرده است و سبب شده تا کشورهای خلیج (فارس) در موضع دشواری قرار بگیرند.
ادامه مطلبآمریکا باید روسیه را جدیتر بگیرد. نادیده گرفتن این کشور به عنوان یک «قدرت منطقهای»، همانطور که باراک اوباما، رئیسجمهوری وقت ایالات متحده انجام داد، به طرز خطرناکی نتیجه معکوس دارد. روسیه با وجود تمام نقاط ضعفش، قدرتی است که می توان روی آن حساب کرد و باید به نگرانی های مشروع آن احترام گذاشت.
ادامه مطلبمهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: بیایید اعداد و ارقام را باور کنیم. اعداد هیچگاه دروغ نمیگویند. اگر یک سینی با ده سیب روی میز باشد، هیچ معلم، دانشمند، روحانی، استاد و شعبدهبازی نمیتواند شما را مجاب کند تعداد سیبها دهتا نیست و هفتتاست. اعداد را همه باور داریم. حقیقت در اینجا نهفته است. این همان درس اصلی است که ما باید از چین و روسیه میآموختیم و نیاموختیم! و اگر نیاموختیم گناهش را گردن چین و روسیه نباید بیندازیم. البته اگر چین و روسیه روزی به این جمعبندی رسیدند که تجارت را از سیطرۀ سیاست ــ تا حد امکان ــ مستثنا کنند، چیزی نبود که یکشبه آموخته باشند. روسیه هفت دهه لجوجانه کاپیتالیسمستیزی پیشه کرد تا سرانجام روزی سرش به سنگ خورد. چین نیز پس از سه دهه تجربۀ کمونیستی مطلق فهمید باید راهش را عوض کند. و البته هر دو کشور نیز پاداش این تغییر سیاست را گرفتند.
ادامه مطلبقرار است پوتین روز چهارم ماه آینده برای حضور در مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی به چین سفر و با رئیس جمهوری این کشور دیدار و گفت وگو کند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی رئیس جمهوری روسیه روز بیست و هشتم ماه ژانویه درباره سفر پوتین به پکن گفت: «این یک نشست مهم برای تبادل نظر خواهد بود. مذاکره با آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نیز در دستور کار قرار دارد.» به نظر می رسد رئیس جمهوری روسیه با سفر به پکن می خواهد همکاری دو کشور برای مقابله با آمریکا را تضمین کند.
ادامه مطلبمکرون به خوبی از معضل عدم حضور اتحادیه اروپا بر سر میزهایی که کرملین انتظار دارد در آنها در خصوص حتی معادلات ژئواستراتژیک مستحکم در اروپا و نیز مسأله حساس صادرات گاز گفت وگو شود، آگاهی دارد. بنابراین خود را به عنوان میانجی با روس ها مطرح کرد که تاکنون یک رابطه مستقیم با آمریکایی ها را ترجیح داده بودند.
ادامه مطلببه نظر می رسد اتحادیه اروپا که سال ۲۰۲۱ به علت کمبود گاز طبیعی با بحران رو به رو شده، نگران قطع گاز طبیعی روسیه به این اتحادیه است. اما در عین حال چنانچه قطر گاز طبیعی مایع را به بازار اروپا عرضه کند، ممکن است بتواند از افزایش قیمت انرژی در اروپا جلوگیری کند.
ادامه مطلبنقطه ضعف این تحریم ها این است که هزینه بالایی برای اروپا خواهد داشت، در حالی که امریکا چندان تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت، زیرا تقریباً هیچ نفت و گازی از روسیه خریداری نمی کند.
ادامه مطلباستقرار نیروها به رئیس جمهوری روسیه، ولادیمیر پوتین، گزینه های نظامی متعددی را ارائه می دهد. جامعترین آنها تهاجم از چندین جبهه است، گزینه های دیگر شامل الحاق جمهوریهای جداییطلب یا تلاش برای ایجاد یک پل زمینی به کریمه هستند.
ادامه مطلبدر نظرسنجی اخیر مؤسسه بین المللی جامعه شناسی در کی یف، یک سوم اوکراینی ها و ۲۲ درصد داوطلبان مقاومت مدنی می گویند که آماده اند برای مقاومت در برابر مداخله روسیه سلاح به دست گیرند. قطعا هزینه انسانی چنین تهاجمی برای مسکو بسیار بالا خواهد بود.
ادامه مطلبنبیل فهمی می نویسد: تنش های کنونی بر سر اوکراین و ایران، یادآور مفهوم «نه جنگ و نه صلح» است که در قرن گذشته سال ها بر خاورمیانه حاکم بود و در عین حال هر چند وقت یک بار، برخی درگیری های نظامی محدود و تحرکات دیپلماتیک برای کنترل اختلافات – نه حل آن – روی می داد.
ادامه مطلبخاویر سولانا، دبیر کل اسبق ناتو و عضو برجسته موسسه بروکینگز می نویسد: میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، از تغییراتی که روسیه در دهههای آینده با آن مواجه خواهد شد، آگاه بود. او در سخنرانیای که رسماً اتحاد جماهیر شوروی را در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ منحل کرد، اعلام کرد: «ما در دنیای جدیدی زندگی میکنیم». در «دنیای جدیدی» که گورباچف به آن اشاره کرد، بخشی از این سرزمین از دست رفته موقعیتی منحصر به فرد در قلب و ذهن رهبران روسیه اشغال کرده است: اوکراین.
ادامه مطلبشهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اجازه دادن به قزاقستان برای انحراف بیشتر در مدار غربی ضربه ای به غرور روسیه خواهد بود و پوتین در قزاقستان از همان الگویی بهره می گیرد که بیش از یک دهه از آن برای تهدید حاکمیت اوکراین استفاده کرده است. اوکراین تجربه تلخی برای پوتین بود زیرا اعتراض های مردمی منجر به انقلابی شد که در نهایت رژیم مورد حمایت روسیه را سرنگون کرد. پوتین مدعی است که انقلاب سال ۲۰۱۴ در اوکراین یک کودتای تحت حمایت و هماهنگی ایالات متحده بوده و غرب را به تلاش برای سرنگونی رژیمهای دوست کرملین در کشورهایی مانند اوکراین، گرجستان، ارمنستان، بلاروس و اکنون قزاقستان که در سال های اخیر در معرض خطر شورش های مردمی قرار گرفته، متهم میکند.
ادامه مطلباکنون روسها در حالت آمادهباش حداکثری خواهند بود. اما باز هم روسیه نمی تواند شکست بخورد، همانطور که نمی تواند به پیروزی مطمئن باشد. در نهایت، آنچه روس ها در مذاکرات به دست خواهند آورد، این است که توانسته اند برابر امریکایی ها و در مقابل چشمان بقیه جهان بنشینند. همانطور که در تنیس، امریکا امتیاز را واگذار می کند اما بازی ادامه خواهد داشت. و اروپایی ها برای صدمین بار پایان قدرت امریکا را اعلام خواهند کرد.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات عملیاتی و سیاسی دولت های قدرتمند ناتو و روسیه در جغرافیای قاره سبز در ماه های اخیر اگر چه با هدف تقویت مواضع صورت پذیرفته ولی حکایت روشن از تشدید اختلافات دارد و حسب تجربه تاریخی این گونه کنش ها و تنش ها معمولا با یک قربانی کوچک حل و فصل می شود.
ادامه مطلب