حسن بختیاری زاده در یادداشتی می نویسد: این موضوع که لغو تحریم‌ها، به هدفی اجماعی در ایران، تبدیل شده؛ نکته مثبتی است. اما لغو تحریم‌ها با دیپلماسی و توافقی متوازن مانند برجام به دست می‌آید و تجربه گذشته نشان داده است که هیچ روش دیگری نمی‌تواند به لغو تحریم‌ها منجر شود.
ادامه مطلب
ترور دانشمند هسته ای ایران ضربه ای به قلب برنامه هسته ای این کشور بود و آسیب پذیری های جمهوری اسلامی را در محافظت از یکی از با ارزش ترین دارایی های آن، آشکار کرد. در اینجا به تجزیه و تحلیل تاثیرات این تحولات بر ایران و در تقابل آن با ایالات متحده و اسرائیل درباره برنامه هسته ای می پردازیم.
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیرات شرایط رادیکال سیاسی بعد از ترور محسن فخری زاده در کشور بر این باور است که همانگونه که تبعات هرگونه اقدام ایران در حمله به اسرائیل می‌تواند کشور را به ورطه جنگ و نابودی بکشاند، آن هم در شرایط کنونی که اساساً تحریم و تداوم شیوع ویروس کرونا رمق اقتصادی و معیشتی را از جامعه گرفته است، قطعاً تصویب مفاد و لوایح طرح دیروز مجلس که دو فوریت آن رای آورد، می‌تواند مسئله خروج از برجام، ارجاع پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت و اجماع جهانی را شکل دهد و این هم همان خواسته اسرائیل است. یعنی اسرائیل با ترور دکتر فخرزاده سعی کرد دولت بایدن را از بازگشت به برجام و مذاکرات احتمالی آتی با ایران بر حذر دارد. قطعاً تصویب مفاد این طرح به صورت قانون و لازم الاجرا شدن آن توسط دولت هم دقیقاً به معنای خروج جمهوری اسلامی ایران از برجام و به تبعش واکنش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شورای حکام، شورای امنیت و در نهایت بازگشت ایران به ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل است. این مهم دقیقاً همان چیزی که اسرائیل خواهان آن است.
ادامه مطلب
اگر قرار باشد از تاریخ درس بگیریم، آن درس این است که ایران – بی توجه به قتل دانشمندان، از کار افتادن سانتیریفیوژها به خاطر حملات سایبری یا تحت فشار بودن اقتصاد به خاطر تحریم ها – همچنان به توسعه برنامه هسته ای اش ادامه می دهد. حالا هم با خروج نابخردانه ترامپ از توافق هسته ای، ذخیره اورانیوم ایران هشت برابر شده است. حتی حملات هوایی هم نمی توانند برنامه هسته ای ایران را ریشه کن کنند، هرچند ممکن است منطقه را به یک جنگ تمام عیار بکشانند.
ادامه مطلب
تحلیل گران مستقر در ایالات متحده معتقدند که ترور دانشمند برجسته هسته ای ایران شروع مجدد دیپلماسی بین واشنگتن و تهران را توسط جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، دشوارتر می کند. بایدن که از ۲۰ ژانویه روی کار خواهد آمد، گفته که می خواهد به توافق بین المللی سال ۲۰۱۵ که برنامه هسته ای ایران را مهار می کند، بازگردد که به معنای برنامه او برای عقب نشینی از کارزار «اعمال فشار حداکثری» رئیس جمهوری دونالد ترامپ است.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون تبعات ترور دکتر محسن فخری زاده بر این باور است که در هر اقدام تروریستی علاوه بر حذف فیزیکی و ترور عناصر مهم، ایجاد ناامنی روانی گسترده در جامعه و در میان مردم می تواند از اهداف مهم تلقی شود. پیرو این نکته سوالی که از دیروز بیش از پیش در ذهن مردم خودنمایی می کند این است که آیا در کشور امنیت لازم وجود دارد یا خیر؟ پس ایحاد ناامنی روانی و یا جنگ روانی یکی از مهمترین اهداف انجام این ترور بوده است. البته در این راستا نیز تلاش برای ایجاد شائبه جنگ نظامی جمهوری اسلامی ایران طی روزها و هفته‌های اخیر از مسئله احتمال حمله نظامی به تاسیسات هسته ای نطنز تا آمادگی نیروی هوایی رژیم صهیونیستی برای مقابله با ایران، هم در مسیر افزایش فشارهای روانی بر مردم است.
ادامه مطلب
محمدصادق کوشکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که با ترور دکتر فخری زاده، مذاکره از دستور کار دولت روحانی خارج نمی شود، پیرامون احتمال جنگ نظامی احتمالی بعد از ترور این دانشمند کشور معتقد است که جنگ نظامی روی نخواهد داد، اما چون امنیت جمهوری اسلامی ایران ترور شد باید واکنش قاطعی از سوی کشور به این اقدام ناجوانمردانه داده شود، در غیر این صورت شاهد تکرار این خط ترورها خواهیم بود.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، وعده داده در صورت تعهد ایران به توافق هسته ای، او نیز به این توافق خواهد پیوست، اما دو طرف برای رسیدن به این هدف باید در برابر زمان رقابت و از یک میدان مین سیاسی عبور کنند.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، وعده داده در صورت تعهد ایران به توافق هسته ای، او نیز به این توافق خواهد پیوست، اما دو طرف برای رسیدن به این هدف باید در برابر زمان رقابت و از یک میدان مین سیاسی عبور کنند.
ادامه مطلب
احساس مشترکی که در جریان مذاکرات بر سر توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۵ داشتیم، خوش بینی محتاطانه بود. و این خلاصه احساسات مشترک کنونی در بروکسل، پاریس، لندن و برلین به گزارش ها درباره تصمیم رئیس جمهوری منتخب جو بایدن برای پیوستن به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل ایجاد شائبه جنگ نظامی میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در روزهای پایانی دولت دونالد ترامپ بر این باور است که ایجاد شائبه جنگ ایران و آمریکا صرفا برای از بین بردن فضای مثبت روانی در بازارهای داخلی شکل گرفته است.
ادامه مطلب
اختلاف بین اروپا و ایالات متحده بر سر ایران به طور فزاینده عمیق تر می شود. سیاست ایالات متحده در قبال ایران و منطقه- برون سپاری سیاستگذاری منطقه ای واشنگتن به ریاض و تل آویو و حمایت بی دریغ آن از کارزار نظامی عربستان در یمن- به شدت برای اروپا بی ثبات کننده است. اگرچه تمرکز روی ایران به عنوان یک کشور، یا توافق هسته ای به عنوان یک موضوع، بسیار محدود است، اما نقطه عزیمت اتحادیه اروپا همچنان باید برجام باشد. در زمان توافق هسته ای سال ۲۰۱۵، ایران تنها کشور در منطقه بود که به طور پنهانی برنامه انرژی هسته ای را دنبال می کرد. از آنجایی که دیگر کشورهای همسایه ایران نیز همه تلاش خود را برای رسیدن به این کشور در زمینه انرژی هسته ای به کار بستند، امروز به همکاری منطقه ای در زمینه هسته ای نیاز است.
ادامه مطلب
رویکرد اتحادیه اروپا در فاصله گرفتن از سیاست اعمال فشار حداکثری ایالات متحده هم در اساس و هم در جایگاه یک میانجی بالقوه در منطقه درست بود. همه گیری کرونا نشان داد که سیاست گذاری و به ویژه سیاست خارجی نباید تحت تاثیر ایدئولوژی کورکورانه قرار بگیرد. دولت ایالات متحده در ایجاد یک فاجعه انسانی برای اهداف کوتاه مدت و اجرای یک سیاست شکست خورده مقصر است. گستردگی و شدت تحریم های ایالات متحده از جمله علیه متحدانش سبب شد اتحادیه اروپا تنها چند گزینه قابل قبول در سیاست گذاری داشته باشد. اینستکس چندان موفق نبود و با توجه به لزوم تجارت اقلام بشردوستانه، اروپایی ها باید این پلت فرم را گسترش دهند. این مساله تنها برای دفاع از برجام نیست بلکه برای منافع اروپایی هاست و در طولانی مدت، امکان عملکرد مستقل آنها از تحریم های ثانویه ایالات متحده را فراهم می آورد.
ادامه مطلب
هادی دادمهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند که آینده تقابل ایران و ایالات متحده چندان واضح نیست اما در صورت اصرار ایالات متحده بر تداوم تحریم ها و اصرار ایران بر تداوم غنی سازی، احتمال توسل به دیپلماسی و جنگ برای حل بحران به یک نسبت وجود دارد.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل انتشار بیانیه سه کشور اروپایی علیه فعالیت های هسته ای ایران در آستانه ورود جو بایدن به کاخ سفید بر این باور است که تروئیکای اروپایی، نه با هدف فشار به جمهوری اسلامی ایران بلکه به منظور کاهش موارد اختلافی و فراهم کردن هر چه بیشتر فضای تعامل و گفت وگوی احتمالی میان تهران و واشنگتن دست به انتشار این بیانیه در خصوص برنامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران زده اند
ادامه مطلب
نیویورک تایمز روز سه شنبه نوشت که ترامپ هفته گذشته گزینه هایی برای حمله به ایران را از مشاوران خود خواستار شده و برخی مقامات به این روزنامه گفته اند که رئیس جمهوری احتمالا هنوز به دنبال راه های حمله به دارایی ها و متحدان ایران است. یک روزنامه اسرائیلی هم اینطور گمانه زنی کرد که ترامپ یا دستور «اقدام نظامی آمریکا علیه ایران» را صادر می کند یا به اسرائیل برای این کار «چراغ سبز» نشان می دهد. اما بیشتر ناظران بر این عقیده هستند که چنین حمله ای بعید است. اما تحلیل گران در عین حال نگران پیشینه ترامپ هستند چرا که تنها به این دلیل که یک اقدام از نظر استراتژیک بی معنی است، نمی تواند به این معنا باشد که ترامپ آن را انجام نخواهد داد.
ادامه مطلب
اگرچه شاید موضع بایدن در برابر روسیه سخت تر از ترامپ در قبال چین باشد ولی بعید است که او از دکترین ترامپ در قبال چین فاصله بگیرد و این نه فقط به علت روابط در حال افزایش میان ایران و چین بلکه افزایش قدرت چین در عرصه جهانی است . بایدن شاید نماینده ای را در امور چین منصوب کند و گفت وگوهایی را با چین ترتیب دهد، به تنش زدایی سیاسی و نظامی با پکن اقدام کند، مذاکرات تجاری را به تدریج از سر بگیرد و توجه بیشتری بر امور داخلی چین از جمله مساله هنگ گنک داشته باشد.
ادامه مطلب
سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در هر حال برجام درست مانند پذیرش قطعنامه ۵۹۸ تصمیم راهبردی نظام بوده چنانکه اولویت سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران تا زمان حاضر پایبندی به حفظ برجام صرفا به عنوان ابزار سنجش حسن نیت آمریکا و اروپا برای حل مشکلات با ایران است بنابراین اگر گروه های سیاسی طرفدار برجام بتوانند جلوی ابراز احساسات خود در واکنش به پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا را بگیرند امکان حفظ برجام برای سال های طولانی آینده وجود خواهد داشت در صورتی که اگر گروه های اخیر الذکر بخواهند از برجام به عنوان ابزار بهره برداری سیاسی برای انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۴۰۰ استفاده کنند امکان فروپاشی کامل برجام از طرف ایران بسیار محتمل خواهد بود.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در نوشتاری معتقد است که اگر رفتار و گزارش‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در کنار رفتار سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا علیه برنامه هسته ای ایران ملاک نظر بگیریم، می‌توان پیش‌بینی کرد که در چند سال آینده شاهد اجماع و رویکرد مشترکی میان سه طرف اروپایی در قبال تهران باشیم که دقیقا همانند رویه‌ای است که در سالیان قبل از انعقاد برجام در پیش گرفتند و هر گونه مذاکره احتمالی در آینده زیر سایه سنگین فشار مستمر اجماعی آمریکایی، اروپایی و سازمان ملل خواهد بود. ترامپ میراثی از خود به جای گذاشته و چیزی را کاشته که این اجماع می‌خواهد آن را درو کند.
ادامه مطلب
در حالی که دو مرحله اول و دوم ترمیم روابط واشنگتن-تهران به تثبیت برجام و جلوگیری از یک بحران کوتاه مدت بر سر برنامه هسته ای ایران مربوط می شود، مرحله سوم روی استفاده از برجام به عنوان بخشی از یک فرمول کلی تر «بیشتر در برابر بیشتر» تمرکز دارد که همه طرف های برجام می توانند از آن بهرمند شوند. بعید است که فضای سیاسی حاکم در ایران اجازه رسیدن به این مرحله سوم را به رئیس جمهوری حسن روحانی بدهند و از این رو، قدرت های جهانی برای پیشبرد اهداف خود در این مرحله باید منتظر روی کار آمدن دولت جدید در ایران بمانند.
ادامه مطلب
تنها دو ماه از ریاست جمهوری ترامپ باقی مانده و او از چهار سال رویکرد تهاجمی علیه ایران دستاوردی نداشته است. برخلاف اظهارات دولت ترامپ، اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران این کشور را به میز مذاکره بازنگرداند و تاثیری در حصول یک توافق بهتر نداشت. «اعمال فشار حداکثری» هم از نفوذ و دخالت ایران در همسایگی آن را کم نکرد. اکنون مواضع ایران در کشورهای همسایه نسبت به چند سال قبل مستحکم تر است و این کشور توانسته جایگاه خود را در یمن، عراق، لبنان و سوریه حفظ کند.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، وعده داده است که دوباره به توافق هسته ای ایران می پیوندد؛ این مساله ایست که تهران پس از خروج دولت رئیس جمهوری دونالد ترامپ از توافق در حدود دو سال پیش، خواهان آن بود. اما انتظار می رود بازگشت هر دو طرف به تعهدات پیشین با چالش هایی مواجه شود چرا که هر دو طرف باید برای اعتمادسازی در یک فضای کاملا متفاوت از پنج سال پیش تلاش کنند.
ادامه مطلب
جاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چنانچه برخی معتقدند که پیروزی جو بایدن می‌تواند خبر خوبی برای ایران و توافقنامه برجام باشد و چشم‌انداز مثبتی را در کاهش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن و بالتبع کاهش تحریم‌های ضد ایرانی ایجاد کند. در مقابل برخی دیگر معتقدند که تفاوت چندانی میان دولت جو بایدن با دولت ترامپ در راهبردهای ضد ایرانی وجود ندارد و حتی در صورت بازگشت بایدن به توافقنامه برجام، تحریم‌های آمریکا علیه ایران متوقف نخواهد شد، بلکه این کشور از اهرم لغو تحریم‌ها به‌عنوان ابزار فشار و پیش‌شرط برای مذاکرات با ایران، پیرامون موضوعات مختلف دیگر ازجمله موضوعات منطقه‌ای و موشکی استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب
مساله حائز اهمیت این است که اجرای کامل برجام قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن آتی نهایی شده باشد چرا که تنها در این صورت، دوام آن بدون فارغ از مساله تغییر دولت روحانی موفق تر خواهد بود. به علاوه، ورود مجدد آمریکا به برجام تا ماه ژوئن می تواند به تقویت طیف حرکت سیاسی میانه رو در ایران به نفع ادامه دیپلماسی با غرب کمک کند.
ادامه مطلب
اروپایی ها نباید بگذارند برجام به دلیل لجبازی های احتمالی ایالات متحده و ایران یا تنش های منطقه ای برچیده شود و بالعکس، باید عناصر اساسی توافق را در سیاست های منع گسترش سلاح های هسته ای خود تعمیم دهند. اروپایی ها می توانند از طریق گروه تامین کنندگان هسته ای، شبکه ای از کشورهای دارای توانایی هسته ای که ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا و بریتانیا را نیز در بر می گیرد، برای وارد کردن عناصر برجام در استانداردهای کنترل صادرات مواد هسته ای و فن آوری اقدام کنند. در حالت ایده آل، ضمانت های موجود در «ان.پی.تی» و یک پروتکل الحاقی جهانی به علاوه تعدادی از محدودیت های مورد توافق جمعی در برجام، می تواند یک معیار راستی آزمایی پیشرفته و یک استاندارد جدید منع گسترش تسلیحات هسته ای را تشکیل دهد. استفاده از این مقررات در همه کشورهای حاشیه خلیج فارس حتی پس از انقضای آنها در چارچوب برجام می تواند نگرانی ها را در منطقه کاهش دهد.
ادامه مطلب
بایدن باید مراقب باشد که در مسئله ایران، در تله نیفتد بلکه مانند اوباما عمل کند. وی باید به چشم اندازی فراتر از توافق هسته ای پافشاری کند و به روابطی گسترده تر با ایران بیندیشد چرا که تجربه چند سال اخیر نشان داده است که اگر روابط میان دو کشور وخیم باشد، نمی توان یک توافق کنترل تسلیحاتی را برقرار نگه داشت.
ادامه مطلب
مسعود وطن دوست در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون انتخابات آمریکا و تاثیر آن بر سیاست داخلی و خارجی ایران بر این نکته تاکید دارد که بایدن تلاش خواهد کرد قطار سیاست خارجی آمریکا را دوباره به ریل دموکراسی و حقوق بشر و اتحادسازی مبتنی بر همکاری های متقابل بین المللی بازگرداند و با تلاش برای بازگشت به توافقاتی که آمریکا از آن خارج شده مانند توافق پاریس، سازمان بهداشت جهانی و به ویژه برجام، به ترمیم چهره ی خشن و غیرقابل اعتماد آمریکا نزد افکار عمومی جهانی پرداخته و ضمن تلاش برای افزایش اعتماد جهانی به ایالات متحده به اصطلاح آب رفته را به جوی بازگرداند.
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، وعده داده دوباره به توافق هسته ای ایران بازگردد. الی گرانمایه در گزارشی که اخیرا برای بنیاد سیاسی آلمانی «فردریش اِبِرت استیفتونگ» منتشر کرده، به بررسی اقدامات مشخصی که ایالات متحده، ایران و اروپا می توانند برای تضمین تعهد کامل همه طرفین برجام به این توافق انجام دهند، پرداخته و بیش از هر مساله ای به اهمیت زمان اشاره کرده است.
ادامه مطلب
محمدصادق کوشکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید براین نکته که اگر کسی خود را اصولگرا و مدافع آرمان‌های انقلاب اسلامی بداند و فقط از سر لجاجت با دولت روحانی از شکست دونالد ترامپ ناخرسند باشد، باید به حال آنها تاسف خورد. چرا که این افراد، نه معنی اصولگرایی را می دانند و نه معنی انقلاب، وطن، ایران، منافع ملی و نه هیچ چیز دیگری، پیرامون دلایل اتخاذ مواضع یک بام و دو هوا و متناقض حسن روحانی پیرامون مذاکره و یا مقابله با ایالات متحده آمریکا بر این باور است که رئیس جمهور با این مواضع دوگانه سعی می‌کند در کنار نشان دادن چهره یک رئیس جمهور انقلابی و مقاوم در برابر آمریکا از حسن روحانی که به آرمان های انقلاب وفادار است، تلاش‌هایی به صورت چراغ خاموش و در قالب چند موضع‌گیری مستقیم و غیرمستقیم برای مذاکره در دستور کار هم قرار گیرد تا روحانی توامان یک چهره منعطف و یک چهره مقتدر انقلابی را از خود به نمایش بگذارد.
ادامه مطلب
از نظر اسرائیل، تجدید برجام نگران کننده است. اورن می گوید ایران یک تهدید راهبردی محسوب می شود. چنین سیاستی شاید واشنگتن را در مسیر اختلاف با اسرائیل قرار دهد، اگرچه بایدن رفاقت شخصی نزدیک و طولانی با نتانیاهو دارد.
ادامه مطلب