سوریه

مسیر انحرافی سیاستگذاری خارجی

حمله‌های مشکوک به منافع آمریکا و اسرائیل به نام ایران به کام رقیبان!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله به فرودگاه اربیل، حمله‌های متعدد و مکرر به اطراف فرودگاه بغداد و سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد، حمله به کاروان‌های نظامی آمریکا در عراق، سوریه و افغانستان، حمله موشکی به تأسیسات نفتی و فرودگاهی عربستان، حمله به نفتکش‌ها و سایر کشتی‌ها در خلیج فارس، مرگ و ترور برخی شخصیت‌های معترض خاص در عراق، سوریه، لبنان، ترکیه و ... که همگی به ایران نسبت داده شده است و اتهام  طراحی و اجرای این اقدامات به ایران و سازمان‌های تحت حمایت ایران زده می‌شوند، همگی به سود منافع راهبردی رقیبان منطقه‌ای ایران هستند. 

ادامه مطلب

چرا بایدن در قبال ایران تغییر لحن داده است؟

در صورت صدور قطعنامه، تهران وارد «موازنه وحشت» خواهد شد

محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در بدبینانه ترین سناریو و حالت ممکن در نشست فردا دوشنبه شورای حکام قطعنامه‌ای علیه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران صادر شود و ایران در مقام واکنش توافق و بیانیه یکشنبه هفته گذشته خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ملغی کند، تهران از «موازنه تهدید» وارد «موازنه وحشت» خواهد شد.

ادامه مطلب

پیامها و پیامدهای حمله آمریکا به الحشد الشعبی

تهران و واشنگتن مراقبند بند دیپلماسی پاره نشود

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی نرمش هایی که کاخ سفید در روزهای گذشته در رابطه با بحران یمن و مکانیسم ماشه و گشودن پرونده قتل خاشقچی نشان داد، مشخصا در پی این است که به ایران بگوید، ظرفیت های دیپلماسی هنوز کاملا از میان نرفته است. مضافا بر این، بایدن ظاهرا هنوز به اصل برجام وفادار است و آن را مبنایی برای حل اختلافات می داند. اصل قضیه این است، که کدام طرف نخست تعهدات برجامی خود را از سر بگیرد؟ ایران یا آمریکا؟ 

ادامه مطلب

حمله ای که در نوع خود بی سابقه بود

پیام های بایدن با حمله به بوکمال

صابر گل‌عنبری در یادداشتی می نویسد: در این وضعیت، حملات سنگین پریشب چند پیام مهم داشت؛ نخست به ایران و محور تحت رهبری آن در منطقه بود. به این معنی که دولت بایدن با این اقدام در واقع می‌خواهد بگوید که تداوم این وضعیت را بر نمی‌تابد و این که نباید به رفتن ترامپ و آمدن بایدن به عنوان فرصتی برای امتیازگیری نگریسته شود. در این راستا انتخاب پایگاهی در البوکمال و نه پایگاه نیروهای هم پیمان در داخل خاک عراق برای رساندن این پیام‌ها قابل تامل است. ایران در عراق حضور فیزیکی نظامی ندارد، اما در سوریه به ویژه در این منطقه مرزی عراق و سوریه، در کنار نیروهای همسو حضوری نظامی دارد. در حقیقت اینجا انتخاب هدف معطوف به نوع، ماهیت و سطح پیامی است که دولت بایدن قصد ارسال آن را در شکلی مستقیم‌تر و هدفمندتر دارد. لُب پیام واشنگتن اینجا این است که به ایران فرصت استفاده از برگه‌های فشار منطقه‌ای خود به ویژه تداوم به تحلیل بردن حضور نظامی آمریکا در منطقه را نمی‌دهد. حالا در روزها، هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو باید دید با این پیام چه برخوردی خواهد شد.

ادامه مطلب

پرسش‌هایی که بی‌پاسخ مانده‌اند

مسئله بازسازی پس از جنگ های داخلی در خاورمیانه

سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی کشورهای نفت‌خیزی مانند لیبی و عراق احتمالاً قادر نخواهند بود از ثروت خود برای یک‌روند بازسازی موثر بهره ببرند، مگر اینکه به سؤالات اساسی و نهادی بپردازند. این موارد شامل اطمینان از وحدت و یکپارچگی ارگان‌های متولی تولید نفت و مدیریت درآمد است. سطوح بالای فساد، چندپارگی امنیت و تداوم منازعه‌ها می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشد.

ادامه مطلب

به جای تکرار شکست تحریم و جنگ

ثروت عربی می تواند در برابر قدرت نرم ایران قرار بگیرد

قدرت نرم ایران تا حدودی از سلطه طولانی مدت عرب سنی بر بخش های شیعی نشین حکایت دارد. جمعیت عرب غیر سنی حالا ایران را تنها وزنه ای می بینند که یارای مقابله با ستیزه جویی های سنی را دارد. ایالات متحده با تحریم ها و شبه نظامیان مسلح سنی نه تنها در تلاش هایش ناموفق بوده، بلکه شیعیان منطقه را در یک جبهه بسیج کرده و شامات را به ایران و روسیه بخشیده است.

ادامه مطلب

تهران باید از تنش پکن و مسکو با واشنگتن نهایت استفاده را ببرد

نیاز مبرم چین، روسیه و امریکا به ایران در نظام جدید بین الملل

مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اکنون که جو بایدن مانیفست سیاست خارجی خود را تقابل با چین و روسیه قرار داده است و فصل جدیدی در رقابت‌های ابرقدرت‌ها شکل خواهد گرفت نباید جمهوری اسلامی ایران این گونه تصور کند که با سرسپردگی کامل به چین، روسیه می تواند منافع خود را تضمین کند. ما باید با هوشمندی و خرد دیپلماتیک به این درک و باور برسیم که بهترین و بیشترین منافع ما در برقراری روابط با همه کشورها و به خصوص ابرقدرت ها، آن هم به شکل متوازن و موازی است.

ادامه مطلب

چرا شمال سوریه به هم ریخت؟

سنگربندی همزمان کردها علیه روسیه، ترکیه و سوریه!

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت اسد در سال های گذشته در سخت ترین شرایط تلاش کرد این نمادهای حاکمیت خود در شمال شرق کشور را حفظ کند. اما اکنون خبر می رسد که کردها طی سه هفته گذشته، مناطق تحت کنترل دولت سوریه در این دو شهر را محاصره کرده و از ورود مواد غذایی و سوخت به آنها جلوگیری می کنند.

ادامه مطلب

از بحران قره باغ تا پیام هایی که از سوریه می رسد

سفر ظریف به روسیه در سایه گلایگی های مسکو

علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: محمد جواد ظریف در حالی وارد مسکو می شود که با چنین پرونده هایی دست به گریبان است که چه بسا بیش از آن که برآمده از اتفاقات واقعی باشد، برآمده از یکسری محذوریت ها یا سوء تفاهمات باشد. شاید برای همین است که بعضی از کارشناسان سفر این مرتبه وزیر امور خارجه کشورمان به روسیه و قفقاز را مهم می دانند. چرا که از یک سو باید سوء تفاهمات را برطرف کند و از سوی دیگر روی پرونده های مهم منطقه ای به ویژه پرونده مربوط به حوزه قفقاز تمرکز کند و باب تازه ای از همکاری ها را بگشاید.

ادامه مطلب

استفاده مسکو از حربه سوخت برای فشار به دمشق

روسیه سوریه را در برابر اسرائیل تنها رها کرده است

این دیپلمات می گوید که روسیه فشار سنگینی را به دمشق وارد کرده بود تا راضی شود نمایندگانش با اسرائیلی ها جلسه برگزار کنند. از جمله این فشارها استفاده از ابزار فشار سوخت بود که روسیه تهدید کرده بود جلوی صادرات آن به سوریه را خواهد گرفت که می تواند باعث به وجود آمدن بحران سراسری بنزین در سوریه شود. 

ادامه مطلب

ترکیه بحران آب را تشدید کرد

روسیه: نمی گذاریم خاک سوریه تهدیدی علیه اسرائیل باشد

برای نخستین بار لاوروف فاش کرد که کشورش پیشنهادهایی را به طرف اسرائیلی برای تبادل اطلاعات بر سر تهدیدهای احتمالی علیه این رژیم ارائه داده است. وی تاکید کرد که مسکو خود را متعهد به رفع این تهدیدات می داند. 

ادامه مطلب

برای تداوم برنامه‌های منطقه‌ای

ترکیه به عادی‌سازی روابط با اعراب نیاز مبرم دارد

مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برساخت هویتی آنکارا در عرصه سیاست خارجی برای حضور فعال در میدان های کنش، بر اساس شاخص های تهاجمی شکل گرفته است؛ در واقع ترکیه با طراحی راهبرد منطقه خاکستری، اولویت های مبتنی بر حفظ امنیت داخلی و رویکردهای توسعه گرایانه در عرصه خارجی را، در مناطق بحران جستجو می کند. به موجب همین رفتار تمامیت خواه در عرصه سیاست خارجی می باشد، که بازآرایی و معماری روندهای بازیگری در میدان های منطقه ای را در دستور کار خود قرار داده است.

ادامه مطلب

دو کشوری که با پیچیدگی ها دنبال منافعشان هستند

روسیه و ترکیه، الگوی روابط در هم تنیده در جهانی پیچیده

روسیه و ترکیه به روابط پیچیده خود ادامه می دهند و در عین حال هرکدام از آنها فکر می کند می تواند منافع خود را در آینده در فرصتی مناسب به شکل بهتری تحقق بخشد حتی اگر به زیان طرف مقابل باشد. با این حال این پرسش باقی می ماند که این ریسک ها و محاسبات دشوار تا چه زمانی ادامه می یابد و دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی تا چه زمانی این مانورها را تحمل خواهند کرد؟

ادامه مطلب

شیوه تازه ای از جنگ که کم‌هزینه‌تر است

نقش برجسته پهپادها در جنگ های اخیر قره باغ و منطقه

برای کشورهایی که در جستجوی شکستن بن بست های دیرینه ژئوپلتیک هستند، پیدایش هواپیماهای بدون سرنشین مسلح نسبتا ارزان و با قابلیت خوب، جانشینی وسوسه انگیز است. این ابزارها می توانند به کشورها در تصرف سریع سرزمینی، سرکوب و مجازات مخالفان کمک کنند.

ادامه مطلب

تجربه بدتر شدن اوضاع

جنگ مشکل تروریسم را حل نمی‌کند

رابرت پیپ، کارشناس علوم سیاسی، علل تمام حملات انتحاری بین سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۳ را در سراسر جهان مورد مطالعه قرار داده است. وی نتیجه گرفت که در اکثر قریب به اتفاق موارد، این حملات از سوی گروه های مقاومت در برابر اشغال قلمرو آنها توسط قدرتی که آنها بیگانه می پنداشتند، صورت گرفت. این نتیجه گیری انتقادی اساسی به راهبرد انتخاب شده توسط امریکا و متحدانش پس از سال ۲۰۰۱ برای مبارزه با تروریسم بود.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی از سوریه

جولان و حمایت امریکا از جنایتکاران

عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی از سوریه برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دور جدید تشدید درگیری های اعراب و اسرائیل، با به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل در سال ۲۰۱۷ آغاز شد، همچنین ایالات متحده اولین کشوری بود که الحاق جولان به اسرائیل را به رسمیت شناخت. تصمیم رهبر آمریکا مدت ها قبل از به قدرت رسیدن وی اتخاذ شده بود و اگر روابط تجاری و خانوادگی وی و صهیونیست ها که وی را در ریاست جمهوری یاری کردند در نظر بگیریم کاملاً قابل پیش بینی بود که وی چنین تصمیماتی بگیرد.

ادامه مطلب

امیدهایی که بر باد رفت و کورسوی امیدی که هنوز باقی است

ده سالگی بهار عربی: درس ها و ترس ها

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برنارد لوئیس معتقد است که مفهوم انقلاب مانند مفهوم آزادی در حوزه تمدن اسلامی غریب است. واژه آزاد در میراث اسلامی بیشتر "نابرده" و "غیر عبد" را به ذهن متبادر می سازد، کسی که برده نیست، آزاد است. پرواضح است که این تعبیر، فرسنگ ها با مفهوم خودمختاری فردی و بلوغ عقلی و سوژه سازی از انسان مغایرت دارد.

ادامه مطلب

وضعیت واشنگتن در منطقه بدتر از تهران

توانایی های نظامی - سیاسی ایران فراتر از تصورات است

با این همه، دلایلی برای هشدار وجود دارد: نخست، دولت بایدن نمی تواند به سادگی در رابطه با برجام به گذشته برگردد. دوم، بسیاری از جنبه های جاگیری آمریکا در منطقه، در چهار سال گذشته فرسوده شده است. رخدادهایی همچون ترور محسن فخری زاده، هرچند هم که مهم باشد، تنها بخشی از کل داستان به شمار می رود.

ادامه مطلب

شریکی که کار کردن با آن آسان نیست

ترکیه موی دماغ روسیه از شام تا قفقاز

ترکیه تحت سیطره اردوغان به دنبال تشکیل کنفدراسیون ترکی از جمهوری های سابق اتحاد شوروی تحت عنوان «عثمانی جدید» است ولی مانعی که در برابرش وجود دارد، ادامه ارتباط نظامی و اقتصادی جمهوری های ترک نشین از جمله آذربایجان با مسکو است و کشورهای قزاقستان و تاجیکستان و قرقیزستان هم در کنار روسیه و ارمنستان عضو پیمان امنیت جمعی هستند. هدف ترکیه از تحریک آذربایجان به جنگ، محاصره ارمنستان و فلج کردن روسیه و تحکیم سیطره بر آذربایجان بود به طوری که آنکارا بتواند پایگاه هایی در ساحل خزر ایجاد کند و کنترل مسیرهای نفت و گاز را به دست بگیرد.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی از سوریه

امارات و عربستان درصدد احیای روابط با سوریه

عبدالله السامر در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای امارات و عربستان علیه حکومت بشار اسد جنگیدند و از گروه های مختلف تروریستی با هدف خدشه وارد کردن به استقلال سوریه حمایت کردند. اما الآن و بعد از این که وضعیت سیاسی در منطقه را بررسی دوباره کردند و دیدند که تمایل تازه ای نزد کشورهای خاورمیانه وجود دارد تا روابط خود را با حکومت سوریه که حکومت مستقر در دمشق نماینده قانونی آن است، برقرار کنند در رفتارها و سیاست های خود تجدید نظر کرده اند.  

ادامه مطلب

داعش همچنان تاب آورده است

مرگ و زندگی شبکه های تروریستی

امروز حتی در رقابت های ژئوپلتیکی نیز مفهوم اتحاد بین دولت های رسمی با اهمیت است چه رسد به گروه های مبارز بی حد و مرز. تفاوت بین یک گروه تروریستی با متحدان ایدئولوژیک همسو و یک گروه تروریستی بدون آن متحدان را می توان در مفهوم پایندگی و نابودی آنها خلاصه کرد.

ادامه مطلب

توهم آمریکایی برای تغییر نظام

چرا واشنگتن در خاورمیانه شکست می خورد؟ (بخش اول)

ایالات متحده از دهه ۱۹۵۰ به طور متوسط یک مرتبه در هر دهه سعی کرده دولت های مستقر در کشورهای خاورمیانه را برکنار کند. این کار را در رابطه با ایران، افغانستان (دو مرتبه)، عراق، مصر، لیبی و سوریه انجام داده است؛ فهرستی که تنها مواردی را شامل می شود که ایالات متحده با سیاست گذاری های خود هدف برکنار کردن رهبران یک کشور و تغییر نظام سیاسی را دنبال می کرده است. انگیزه مداخلات در هر یک از این کشورها و روش های آمریکا در قبال آنها بسیار متفاوت بوده: در برخی موارد از کودتا حمایت کرده، در موارد دیگر به کشوری حمله و آن را اشغال کرده، و در برخی دیگر به دیپلماسی، لفاظی ها و تحریم ها روی آورده است. با این حال، همه این تلاش ها یک وجه مشترک داشتند و آن، این است که به شکست انجامیدند.

ادامه مطلب

سیاست های متناقضی که تفسیرهای گوناگون دارد

نقش پیچیده ترکیه در منطقه و جهان

محسن زاهدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک نگاه کلی به صحنه منطقه نقش ترکیه و تحرکاتش در منطقه کمی گیج کننده بنظر می رسد، داشتن ارتباط با رژیم صهیونیستی و حملات پر حرارت به امارات برای شروع همین روابط، خرید تجهیزات نظامی از روسیه و مذاکرات مداوم با آن کشور ونیز ایران در عین تداوم حمایت از داعش و دخالت در سوریه، تنش با یونان و اروپا و حفظ روابط قوی با آمریکا از جمله اجزای این نقش ظاهرا متناقض است.

ادامه مطلب

پس از چهار سال

برندگان و بازندگان خاورمیانه پس از دوره اول ریاست جمهوری ترامپ

تابلوی این هفته از رهبران اسرائیل، بحرین و امارات که در کاخ سفید گردهم آمده بودند، تلاشی بود برای ارسال این پیام اطمینان بخش که ایالات متحده همچنان قدرتی برای ایجاد صلح و ثبات در خاورمیانه باقی مانده است. اما این یک تصویر یک خوش بینی گمراه کننده بود. ایالات متحده در این منطقه آشفته آب در هاون می کوبد. نیروهای آمریکایی هنوز در مناطق مسکونی در سوریه، عراق و افغانستان باقی مانده اند که می توانند در برابر تروریسم موثر باشند؛ اما این حضور در حال کاهش است. آینده خاورمیانه اساسا به کاهش قدرت ایالات متحده و پویایی های جدید داخلی، مثبت و منفی، مربوط می شود که خلاء را پر می کنند.

ادامه مطلب

کشورهایی که در این وضعیت ذی نفعند

از شرق فرات تا شرق مدیترانه محورهای درگیری و مصالحه

بازیگران فعال این کشمکش: ترکیه، ایران، سوریه و عراق و بازیگران حامی: آمریکا، روسیه، فرانسه، اسرائیل، یونان و قبرس هستند. محور این درگیری نفت و گاز است که درگیری های دیگر اقتصادی و سیاسی با آن درهم می آمیزد.

ادامه مطلب

رقابت ترامپ و بایدن از دریچه سوری

بی تردید ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ترجیح می دهد که دونالد ترامپ دوباره برنده انتخابات آمریکا باشد. ترامپ برخلاف جو بایدن، رقیب دموکراتش تمایل دارد که مسئله شبه جزیره کریمه را پشت پرده با پوتین حل کند و با الحاق آن به روسیه موافقت کند. به طور کلی دموکرات ها همچنان روسیه را دشمن اصلی خود می دانند که باید عوامل قدرتش را سلب کنند.

ادامه مطلب

لزوم تعریف دوباره روابط واشنگتن با پایتخت های عربی

امریکا باید به جنگ های نیابتی پایان دهد

شرکای امنیتی آمریکا در منطقه، بویژه پادشاهی های خلیج فارس، کاستی های رویکرد خودشان در جنگ نیابتی را دریافته اند. در پی سرنگونی برخی دولت های منطقه در بهار عربی، قطر، امارات و عربستان سعودی، ناپایداری منطقه را فرصتی دیدند تا به نفوذ بیشتری دست یابند و رژیم های مخالف خود را با رژیم های دلخواه جایگزین کنند. اما آنچه (از رویکرد نیابتی این دولت ها) حاصل شد، نه یک پیروزی سریع در سوریه و لیبی بلکه گیر افتادن دولت های عربی خلیج فارس در باتلاق هایی پیچیده بود بی آنکه امیدی به پیروزی باشد.

ادامه مطلب

توافقی که می تواند قدرت تهران را نشان دهد

چهار اختلاف نظر ایران و روسیه در سوریه

بسیاری از ناظران معتقدند دعوت از ایران برای مشارکت در مذاکرات  آستانه در سال ۲۰۱۷، تلاشی از سوی آنکارا و مسکو برای سوق دادن تهران به عمل به تعهداتش بود چرا که در غیر این صورت سیطره بر گروه های مسلح وابسته به ایران در سوریه کاری دشوار می‌شد.

ادامه مطلب

سیسی در کنار اسد بر خلاف میل رهبران عرب خلیج فارس

چرا مصر در کنار متحدان عربش در برابر ایران نمی‌ایستد؟

السیسی در کنار حامیان مالی خود، در برابر ایران نمی ایستد؟ یک علت این است که نظام السیسی هیچ هزینه سیاسی را بدون دریافت پاداش اقتصادی نمی پذیرد. السیسی در مقابل سرنگون کردن دولت محمد مرسی و سرکوب اخوان المسلمین که خطری سیاسی برای ریاض و ابوظبی محسوب می شد، کمک مالی فراوانی از عربستان و امارات دریافت کرد.

ادامه مطلب

تهران مسکو را در دمشق پشت سر گذاشته است

برتری ایران در رقابت با روسیه در سوریه

مسکو رویکرد هرمی را در پیش گرفته و تلاش کرده است تا قدرت و اقتدار توانمندی دولت سوریه را افزایش دهد و این کشور را به ادامه خرید اسلحه از مسکو قادر سازد در حالی که ایران از هر دو رویکرد هرم و هرم وارونه در برخورد با سوریه استفاده کرده و ضمن تلاش برای تقویت دولت این کشور برای افزایش نفوذ خود، به ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سوریه نیز رخنه کرده است. 

ادامه مطلب