سوریه، رای دهنده غایب انتخابات ترکیه

نویسنده: مروان قبلان

دیپلماسی ایرانی: انتخابات ترکیه توجه منطقه‌ای و بین المللی زیادی را به همراه داشت تا جایی که در برخی موارد به مداخله نرم در راستای حمایت از یکی از نامزدها، بسته به ترجیح تغییر یا عدم تغییر، کشیده شد. این امر بر وزن ترکیه، جایگاه منطقه‌ای و بین المللی و بی همتا بودن موقعیت ژئوپلتیک این کشور دلالت دارد به گونه‌ای که هرگونه تغییر در سیاست خارجی‌اش تفاوت زیادی در موضوعات بسیاری ایجاد می‌کند.

اما برای سوری‌ها شرط بندی‌ها فراتر از این بود. اگر پناهندگان و دغدغه‌های آنها را کنار بگذاریم و به سطح سیاسی نظر افکنیم درمی‌یابیم که حکومت سوریه و نیز مخالفان شرط بندی‌ها و محاسبات بزرگی مرتبط با نتیجه انتخابات ترکیه دارند. حکومت سوریه خواستار سرنگونی اردوغان است حتی اگر رسیدن «اتحاد ملت» متشکل از مخالفان ضرورتا به نفعش نباشد. رفتن اردوغان برای حکومت سوریه اگر اتفاق بیفتد به معنای پیروزی سیاسی و معنوی بزرگی است و به مرحله‌ای پایان می‌دهد که رئیس جمهور ترکیه طی آن تلاش کرد حکومت سوریه را از طریق حمایت از مخالفان سرنگون کند. این عطش برای دیدن پایان اردوغان نزد حکومت سوریه تمام  خطرهای مرتبط با پیروزی مخالفان را تحت الشعاع قرار می‌دهد. مخالفانی که گرایش‌های آشکار آتلانتیستی از جمله سوق دادن بیشتر ترکیه به سمت سیاست‌های ایالات متحده آمریکا را دارند و در صورت پیروزی آنها احتمال ترک سازوکار آستانه و توقف روند عادی سازی روابط با حکومت سوریه وجود دارد.

علاوه بر این، پیروزی مخالفان آنطور که واشنگتن و متحدان اروپایی‌اش امید دارند از میزان دشمنی ترکیه با «نیروهای دمکراتیک سوریه» و مخالفت این کشور با حمایت آمریکا از سیطره این نیروها بر بخش وسیعی از خاک سوریه کم می‌کند. علاوه بر این، مخالفان ترکیه مطمئنا از تفاهمات تهران که در ژوئیه 2022 در مورد هماهنگ کردن تلاش‌ها برای «بیرون کردن» آمریکایی‌ها از مناطق شرق فرات حاصل شد، خارج خواهند شد.

انتخابات ترکیه برای مخالفان اهمیت بیشتری داشته است زیرا پیروزی ائتلاف مخالفان یعنی «اتحاد ملت» آنها را از تنها متحد باقی مانده آنها در عرصه منطقه‌ای و هر گونه حمایتی از سوی این متحد محروم می‌کند. در این راستا مخالفان سوریه در طول یک دهه گذشته چه بسا شاید به خاطر مراعات کردن حساسیت‌های حزب حاکم در گشودن کانال‌های ارتباطی با مخالفان ترکیه شکست خورده‌اند.  

در هر صورت با غوطه‌ور شدن روسیه در اوکراین، بی تفاوتی آمریکایی‌ها و در اختیار نداشتن هرگونه ابزاری برای تاثیرگذاری در میدان از سوی عرب‌ها مرحله بعدی نشان می‌دهد که عامل ترکیه مهمترین متغیر خارجی در تعیین جهت گیری موضوع سوریه بوده و خواهد بود. به همین علت است که سوری‌ها آگاهانه یا ناآگاهانه بزرگترین رای دهنده‌ای بودند که نتوانستند در انتخابات ترکیه شرکت کنند.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11