پروژه ترکها برای مهندسی خاورمیانه جدید
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: پروژه ترکی مهندسی خاورمیانه متضمن ترکیبی از ژئوپلتیک، تاریخ، آرزوهای فردی رهبران، شرایط متحول منطقهای و احساسات پیچیده و پرلایه است.
ادامه مطلبسید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: پروژه ترکی مهندسی خاورمیانه متضمن ترکیبی از ژئوپلتیک، تاریخ، آرزوهای فردی رهبران، شرایط متحول منطقهای و احساسات پیچیده و پرلایه است.
ادامه مطلبمحمدرضا عبداله پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سوژه های تکفیری با خلق فضاهای تجزیه شده جغرافیایی در سوریه و عراق در راستای الحاق سرزمینی مناطق تسخیر شده به ترکیه، تلاش می کنند، چرا که بزرگترین مامن و ملجا گروه های تکفیری در دنیا، ترکیه است. در این راستا، میتوان گفت که گرایش ایدئولوژیکی گروههای سلفی همراستا با بردار فکری ترکیه در مناطق مرزی عراق و سوریه را مرگ مرزهای کلاسیک سایکس – پیکوئی دانست که همیشه تلاش برای تغییر در این مرزها، مطمع نظر ترکیه بوده است.
ادامه مطلبترکیه میتواند با دعوت از همسایگان سوریه و کشورهای خلیج فارس برای ایفای نقش کانونی در گذار سیاسی، نگرانیهای کشورهای عربی درباره سلطه اسلامگرایان را کاهش دهد.
ادامه مطلبعلی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یچیدگی و اوضاع پرچالش، آینده را با چنان ابهامی روبهرو کرده که مشخص نیست آیا ترکیه از چاه به چاله یا از چاله به چاه افتاده است، تا جایی که برخی صحبت ها حتی ادعا می کنند که قصد اولیه ترکیه تنها اندکی پیشروی برای فشار به بشار اسد بوده نه فرو ریختن حکومت سوریه در آن سوی مرز!
ادامه مطلبدکتر احمد کاظمی، کارشناس مسایل اوراسیا در همایش بینالمللی ” قفقاز و جهان ایرانی ” در دانشکده شرقشناسی دانشگاه اسلاونی (دانشگاه روسی – ارمنی) در ایروان ، با ارایه مقاله “ساخت جهان تورانی در اوراسیا؛ طراحان، اهداف و پیامدها ” گفت: « تحولات اخیر سوریه و از آن جمله، نقض روند آستانه و حضور سربازان مزدور از جهان ترک ادعایی و پیوند پان ترکیسم – صهیونیسم – تکفیری نشان می دهد که در نبر نظم های سیاسی، زنگ های خطر برای ایران، روسیه و چین به صدا درآمده است و اکنون برهه تاریخی برای همکاری این کشورها جهت مقابله با مخاطرات نظم آنگلوساکسونی است.
ادامه مطلبپیروزی ناگهانی شورشیان غافلگیرکننده بود. اکنون که اسد بهکلی از صحنه خارج شده، اردوغان آماده میشود تا از سرمایهگذاری چندین ساله خود در حمایت از مخالفان سوری بهرهبرداری کند. ایران و روسیه – رقبای اصلی ترکیه در سوریه – تضعیف شدهاند؛ دولتی دوست در دمشق ممکن است به زودی تشکیل شود و آماده استقبال از پناهجویان باشد؛ همچنین خروج اسد میتواند حتی راه را برای خروج باقیمانده نیروهای آمریکایی باز کند، هدفی که آنکارا مدتها در پی آن بود. اگر ترکیه بتواند از خطرات احتمالی پیش رو اجتناب کند، ممکن است به برنده آشکار جنگ داخلی سوریه تبدیل شود.
ادامه مطلبرامین فرهودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چیدمان نیروهای معارض و خارجی در سوریه به گونه ای است که ترکیه را وادار به حمایت از تمامیت ارضی سوریه می کند. در صورت بروز (حتمی) اختلاف بر سر تقسیم منافع و قدرت در این کشور توسط عوامل داخلی و خارجی، ترکیه ناچار از ورود در بحرانی است که سال ها این کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد. مهم ترین عامل در شکل گیری این بحران حمایت های آمریکا و اسرائیل از استقلال کردهای منطقه و در اختیار داشتن کانون انرژی سوریه توسط آمریکاست.
ادامه مطلبسید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تعارض منافع میان نیروهای مدعی قدرت در سوریه شامل تحریرالشام، ارتش آزاد، اکراد، داعش و بقایای حزب بعثی که زین پس فعالیت زیرزمینی خواهد داشت؛ پتانسیل جنگ داخلی در سوریه را طی روزهای آینده فراهم میکند. آنچه این جنگ را میتواند به تعویق بیندازد، تحمیل اراده بازیگران خارجی به نیروهای مدعی قدرت در داخل سوریه است. ترکیه، امریکا، عراق، عربستان و ایران هر کدام با انگیزههای مختلف مخالف جنگ داخلی در سوریه هستند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند کنونی سیاستگذاری خارجی ایران و لجبازی سیاستگذاران ایران پیرامون مذاکره با امریکا در نهایت به وضعیتی منجر میشود که این سیاستگذاران باید در دفتر خاطرات خود به مانند پروفسور زبیگنیو برژینسکی یادداشت کنند که: چه کسی سوریه را از دست داد؟
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: پایان حکومت خاندان اسد در حالی با چنین حملهای سریع رقم میخورد که در اوج جنگ داخلی سوریه نیز چنین اتفاقی نیفتاد و همین هم به سه عامل باز میگردد؛ نخست این که ارادهای منطقهای و بینالمللی و چه بسا معاملهای برای تغییر در سوریه و برچیدن این حکومت شکل گرفت و عامل دوم این که خود نظام سوریه از داخل پوسیده بود و تنها ظاهر و پوستهای از آن باقی مانده بود. عامل سوم این که مخالفان و طیفهای مختلف آن با اتحاد و لو موقت، قدرت قابل توجهی پیدا کردند که با همراهی دو عامل اول کار را تمام کرد.
ادامه مطلبسید محمدصادق خرازی می نویسد: عدم ثبات در سوریه بیشتر از همه به زیان مدعی عثمانیسم مدرن خواهد بود. و آینده بسیار دهشتناک و پیچیده ای را به همراه خواهد داشت... بشار و حکومت او دیگر نیست اما سوریه هست، مقاومت هست و مردم متمدن و مظلوم و مسلمان سوریه هم هستند.
ادامه مطلبشقایق متقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گروه تحریر الشام که حاصل ائتلاف چندین گروه مسلح اسلامگرا بود در در ژانویه ۲۰۱۷ تشکیل شد. این گروهها عبارت بودند از از جبهه النصره، جنبش نورالدین زنکی، لواء الحق، جبهه انصارالدین و جیش السنه. جبهه النصره، به عنوان گروه اصلی هیئت تحریر الشام، در سال ۲۰۱۲ به عنوان شاخه ای از القاعده در سوریه شکل گرفت. این گروه در ابتدا با هدف مبارزه با دولت بشار اسد و تشکیل یک حکومت اسلامی در سوریه فعالیت میکرد.
ادامه مطلبترکیه همچنین در جبهه دیپلماتیک اهرمهای قابلتوجهی به دست آورده است. این کشور احتمالاً از وضعیت فعلی سوریه برای مذاکره مؤثرتر با مسکو و تهران استفاده خواهد کرد و فرصتی برای دستیابی به توافق با دولت جدید دونالد ترامپ دارد.
ادامه مطلببه گفته یک منبع نزدیک به کرملین، روسیه برنامهای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش رئیسجمهوری سوریه همچنان مواضع خود را ترک میکند، چنین برنامهای در افق دیده نمیشود. سفارت روسیه در دمشق به شهروندان روسی حاضر در سوریه توصیه کرده که هنوز میتوانند با پروازهای تجاری از این کشور خارج شوند.
ادامه مطلبعلی اکبر دارینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روشن است که میان آمریکا، اسرائیل و ترکیه برای اشغال «حلب» و «حما» هماهنگی وجود داشته است. هدف اصلی آنها قطع ارتباط زمینی ایران با لبنان و سرانجام سرنگونی دولت «بشار اسد» است. اسرائیل با حمله به مواضع نیروهای دولت سوریه و متحدان ایران راه را برای پیشروی تروریستها هموار میکند و تروریستها با ضربه زدن به دولت اسد و «محور مقاومت» دشمنان اسرائیل را تضعیف میکنند. تقسیم کار میان آنها وجود دارد. ترکیه آشکارا با اسرائیل و آمریکا همدست است. ترکیه به همراه اسرائیل و آمریکا سه پایه «محور شرارت» در منطقه هستند.
ادامه مطلبسید احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یک نکته در بحث اشغال حلب وجود دارد که کمتر در کانون های رسانه ای و سیاسی مورد توجه قرار می گیرد و آن ترکیب قومی تروریست های هیئت تحریر الشام و دیگر گروه هاست. البته کانون محوری در این گروه ها در نگاه اول مسائل ایدئولوژیکی است که بر تفکرات افراطی تکفیری و اخوانی مستقر است، با وجود این، ترکیب قومی اصلی این گروه ها در کنار عرب ها، «ترک تبارها» هستند که شامل ترک هایی از اویغورهای چین، ازبک ها، ترکمن ها، داغستانی ها، چچنی ها، کریمه ای ها، قزاق ها و ترک های قبرس است. در اشغال حلب بیش از پنج هزار نفر از تروریست های اویغوری به رهبری ابوالقاسم ترکستانی و هزاران نفر از ازبک های گروه تهدید و جهاد ازبکستان و سایر ترک تبارهای مورد اشاره حضور دارند که با پا گذاشتن روی وحدت ایدئولوژیکی تکفیری مورد ادعا، تلاش تلاش کردند نمادهای قومی خود را به نمایش بگذارند. این گروهها از مناطق و کشورهایی هستند که ترکیه آنها را در قالب «جهان تُرک یا تورانی» بازنمایی می کند.
ادامه مطلبسید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حادثه حلب که بلافاصله پس از برقراری آتش بس در لبنان اتفاق افتاد، نشان داد که بازیگران و کشورهای اثرگذار منطقه هر کدام برنامه ها و سناریوهای خود را پیش می برند و منتظر فرصتی هستند که حرکت کنند و مواضع جدیدی برای خود به دست آورند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در آنکارا به بهانه «کمبود وقت» حاضر به دیدار با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نشد و دیدار او از ترکیه صرفا به دیدار با هاکان فیدان، همتای ترکیهایاش محدود شد. حتی در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو اکو نیز، ترکیه در سطح معاون وزیر امور خارجه حاضر شد و وزیر امور خارجه این کشور به مشهد نرفت!
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات نژادپرستانه و تلاش برای استفاده از نشانه های افراطی پان ترکها توسط تروریست های منتقل شده از آسیای مرکزی و قفقاز به سوریه، موجی از خشم و نفرت را به همراه داشته و باعث نگرانی بسیاری از دولت ها و ملت ها در مورد تبعات آزاد گذاشتن اردوغان برای حمایت از این ایدئولوژی افراطی شده که رفتار فاشیست های آلمان نازی را یادآور است. این نگرانی به خصوص برای اروپایی ها جدی است و حتی کشورهای عربی هم حمایتی از تحرکات اخیر تروریست ها نداشته اند و آنچه در تماس تلفنی بشار اسد با حاکم امارات رخ داد، موید این تحلیل است.
ادامه مطلبواضح است که مخالفان مسلح اسد از تضعیف جدی محور مقاومت ایران، بهویژه حزبالله، توسط اسرائیل بهرهبرداری کردهاند. حزبالله که به شدت تضعیف شده و روسیه که درگیر جنگ اوکراین است، دفاع از حکومت اسد را دشوارتر کردهاند. البته این گونه نیست که حزبالله یا روسیه کمک نخواهند کرد؛ هر دو در سوریه سرمایهگذاری عمیقی کردهاند، اما نیروهایشان مانند سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ که برای برخورد با شورشیان به کار گرفتند، دیگر در دسترس نیستند.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چرا سیاستهای جهانی و عمدتا منطقهای به سمتی سوق پیدا میکند که همیشه سوریه دارای ضریبی از ناامنی است؟ چه کشورهایی بیشترین سود را از قبال ناامنی در سوریه کسب میکنند؟
ادامه مطلبعلیاصغر بصیریجم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: بی گمان میتوان اردوغان را ماکیاول دوران معاصر در سیاست خارجی قلمداد کرد چرا که با بررسی رفتارها و الگوهای سیاست خارجی وی در یک دهه گذشته به خوبی عیان است که در راه تامین منافع کشورش بدون هیچ گونه تعارف و ملاحظه ای در همان لحظه که با کشوری روابط حسنه دارد می تواند وارد خصومت هم شود و یا برعکس، که البته دیدگاه رئالیسی در سیاست خارجی به همین معناست و سیاست خارجی دولت اردوغان را میتوان یک کارگاه آموزشی دانست!
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: زاهد سوباجی، مدیرکل تلویزیون دولتی تی آر تی ترکیه، با گستاخی گفت: "ما تا پایان سال جاری شبکه تی آر تی فارسی را افتتاح خواهیم کرد. ما باید ایران را ناراحت و اذیت کنیم، باید ایران را آشفته کنیم!" نکته حیرتآور این است که کسی در جمع مخاطبان این فرد از او انتقاد نمیکند که چرا باید ترکیه تلاش کند ایران را به هم بریزد و منظور از چنین اظهاراتی در این برهه حساس زمانی که جهان اسلام باید بر جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان تمرکز کند، چیست؟ آیا یک کارمند دولتی در ترکیه میتواند بدون هماهنگی و اجازه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، چنین لحن بی پروا و تهدیدآمیزی را علیه کشور همسایه خود به کار ببرد؟
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت سیاستگذاری خارجی که بر پایه اصل "دوستان و دشمنان دائمی نیسنتد اما منافع همیشگی هستند"، قابل تحلیل است، نشان میدهد که سیاست خارجی اروغان تنها بر تضمین بقای دولت خویش و افزایش برتری ژئوپلیتیک ترکیه پیریزی شده است.
ادامه مطلبمحمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: شرط مهم ترکیه نیز حل و فصل نیروهای کُرد جدایی خواه در شرق فرات و بازگشت آنها به حاکمیت دمشق است تا از تاثیرات منفی وضعیت کنونی آنها بر مناطق کُرد نشین در دیاربکر ترکیه جلوگیری شود. با توجه به اراده دو طرف، به نظر می رسد که این مشکلات درآینده حل خواهد شد و دو کشور روابط خوبی را از سر خواهند گرفت.
ادامه مطلبابراهیم کالین به طرف عراقی گفته است که دولت آنکارا تصمیم خود را گرفته و حمله به شمال عراق که در نوع خود حمله ای بزرگ خواهد بود به زودی انجام خواهد شد و دولت آنکارا تمایل دارد دولت عراق را در جریان عملیات، قبل از آغاز آن، قرار دهد.
ادامه مطلبمحافل حقوق بشری در گزارشهای اخیر خود از این مطلب می گویند که پیامدهای فاجعهبار عملیات نظامی ترکیه در ماه اکتبر، همچنان ادامه دارد. این بمباران سیستماتیک، که در ۴ اکتبر آغاز شد، آسیب شدید و ماندگاری را به زیرساختهای بشردوستانهی شکننده منطقه وارد کرده که با شروع زمستان باعث شده است مردم بدون سوخت، برق و آب کافی، به مشکلات زیادی دچار شوند.
ادامه مطلبایلیا ودنیف، پژوهشگر مرکز مطالعات کشورهای خاورمیانه انستیتوی شرق شناسی آکادمی علوم روسیه، خاطر نشان کرد: مانع اصلی برای حل مناقشه سوریه، عامل جنبش ملی کرد است. مشکل احیای روابط میان آنکارا و دمشق نیز تا حد زیادی، به مسئله کردها بستگی دارد. در بخشی از قلمروی سوریه که با ترکیه هم مرز است، یک اداره خود مختار شمال شرق سوریه که به روژاوا نیز معروف است، وجود دارد.
ادامه مطلببا این فاصله کردها از ایالات متحده، برخی معتقدند که نیروهای دموکراتیک سوریه با تکیه بر چه کسی در مسیر نابودی آینده خود در کشور قدم برداشته است؟ آنها اکنون به آمریکا تکیه دارند در حالی آمریکا آنها را در مقابل ترکیه تنها گذاشته است. این در حالی است که این کردهای سوریه، که وابستگی سازمانی به پ.ک.ک دارند، با دولت سوریه نیز اختلاف دارند.
ادامه مطلبنهم اوت رئیس جمهوری سوریه در مصاحبه ای با کانال اماراتی اسکای نیوز عربی گفت که کشورش در این شرایط روابط خود را با آنکارا حفظ نخواهد کرد و ایده دیدار با همتای ترک خود را رد کرد. بشار اسد گفت که هدف اردوغان از ملاقات با من مشروعیت بخشیدن به اشغالگری ترکیه در سوریه است.
ادامه مطلب