تل‌آویو هشدار می‌دهد
تشدید تنش میان اسرائیل و ترکیه در سوریه
نویسنده: بن آرمبرستر
دیپلماسی ایرانی: یک مقام ارشد اسرائیلی روز جمعه به ترکیه هشدار داد که از هرگونه تلاش برای ایجاد یک «منطقه امن» تحت کنترل ترکیه در خاک سوریه، که به گفته این مقام به معنای نقض توافق‌های موجود است، خودداری کند. این هشدار در حالی مطرح شد که گزارش‌هایی از آمادگی آنکارا برای انجام عملیات نظامی گسترده‌تر در مناطق تحت کنترل کردها در شمال شرق سوریه منتشر شده است.
این مقام اسرائیلی، که خواست نامش فاش نشود، به ریسپانسیبل استیتکرفت گفت که ارتش اسرائیل (IDF) آماده است تا «هر اقدام لازم» را برای جلوگیری از نقض توافق‌های دوجانبه‌ای که سال‌ها پیش بین اسرائیل و ترکیه امضا شده بود، انجام دهد. این توافق‌ها شامل تعهد ترکیه به خودداری از استقرار نیروهای نظامی در مناطق خاصی از خاک سوریه بدون هماهنگی با اسرائیل است. این مقام افزود: «ما به‌صراحت به همتایان ترک خود اعلام کرده‌ایم که هرگونه تحرک نظامی یک‌جانبه در مناطق مرزی، به‌ویژه در نزدیکی مناطق تحت کنترل کردها، نقض آشکار توافق‌های ما خواهد بود. اسرائیل چنین اقداماتی را تحمل نخواهد کرد و پاسخ مناسب خواهد داد.»
تحرکات نظامی ترکیه در سوریه
هشدار اسرائیل در شرایطی مطرح می‌شود که گزارش‌های تأییدنشده‌ای از منابع محلی و رسانه‌های منطقه‌ای حاکی از آن است که ترکیه در حال آماده‌سازی برای یک عملیات نظامی بزرگ در مناطق تحت کنترل «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) است، که عمدتاً از نیروهای کرد یگان‌های مدافع خلق (YPG) تشکیل شده‌اند. ترکیه YPG را شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان (PKK) می‌داند که آن را یک سازمان تروریستی تلقی می‌کند.
در هفته‌های اخیر، هواپیماهای بدون سرنشین و توپخانه ترکیه حملاتی را علیه مواضع SDF در نزدیکی شهرهای منبج و کوبانی انجام دادند، که به کشته شدن چندین غیرنظامی و مبارز کرد منجر شد. این حملات به دنبال اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، انجام شد که در اواخر آوریل ۲۰۲۵ اعلام کرد کشورش قصد دارد یک «منطقه امن» ۳۰ کیلومتری در امتداد مرزهای جنوبی خود با سوریه ایجاد کند تا از تهدیدات امنیتی، از جمله حملات شبه‌نظامیان کرد، جلوگیری کند. اردوغان در سخنرانی خود در آنکارا گفت: «ما مصمم هستیم که امنیت مرزهای خود را تضمین کنیم. منطقه امن نه‌تنها از ترکیه محافظت می‌کند، بلکه به بازگشت آوارگان سوری به کشورشان کمک خواهد کرد.»
نگرانی‌های اسرائیل
اسرائیل، که خود عملیات نظامی گسترده‌ای در سوریه انجام می‌دهد، به‌ویژه نگران است که اقدامات ترکیه ثبات شکننده منطقه را به خطر بیندازد و به‌طور غیرمستقیم موقعیت ایران و گروه‌های نیابتی آن، مانند حزب‌الله، را تقویت کند. اسرائیل از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، صدها حمله هوایی علیه اهدافی که به گفته این کشور متعلق به ایران و گروه‌های مورد حمایت آن است، انجام داده است.
یک منبع آگاه در تل‌آویو به ریسپانسیبل استیتکرفت گفت که اسرائیل نگران است که هرگونه درگیری گسترده بین ترکیه و SDF توجه نیروهای کرد را از مبارزه با باقی‌مانده‌های داعش منحرف کند و هم‌زمان به ایران فرصت دهد تا حضور نظامی خود در شرق سوریه را گسترش دهد.
این منبع افزود: «اسرائیل نمی‌خواهد یک خلأ قدرت در شرق سوریه را شاهد باشد که به نفع ایران یا داعش تمام شود. ترکیه باید با شرکای خود، از جمله اسرائیل، هماهنگ عمل کند تا از چنین سناریویی جلوگیری شود.»
واکنش ترکیه
تا زمان انتشار این گزارش، مقامات ترکیه به‌طور علنی به هشدار اسرائیل پاسخ نداده‌اند. با این حال، یک مقام وزارت أمور خارجه ترکیه که نخواست نامش فاش شود، به ریسپانسیبل استیتکرفت گفت که آنکارا عملیات نظامی خود را با هدف «حفاظت از منافع ملی» انجام می‌دهد و به هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد در این امور دخالت کند.
این مقام گفت: «ترکیه حق دارد از مرزهای خود دفاع کند و تهدیدات تروریستی را خنثی کند. ما انتظار داریم که شرکای ما، از جمله اسرائیل، به حاکمیت و تصمیم‌های ما احترام بگذارند.»
با توجه به تحولات سریع در سوریه، از جمله سقوط رژیم بشار اسد در اواخر سال ۲۰۲۴ و ادامه حضور بازیگران متعدد در این کشور، احتمال تشدید تنش‌ها بین اسرائیل و ترکیه وجود دارد. هرگونه اقدام یک‌جانبه از سوی ترکیه ممکن است نه‌تنها روابط آن با اسرائیل، بلکه با ایالات متحده و دیگر شرکای غربی را نیز تحت فشار قرار دهد.
در همین حال، اسرائیل به نظارت دقیق بر تحرکات ترکیه و ایران در سوریه ادامه خواهد داد و احتمالاً به دنبال تقویت هماهنگی با ایالات متحده برای مدیریت این بحران است. همان‌طور که یک مقام اسرائیلی به ریسپانسیبل استیتکرفت گفت: «ما در منطقه‌ای هستیم که هر حرکت اشتباه می‌تواند عواقب گسترده‌ای داشته باشد. ترکیه باید با دقت عمل کند.»
منابع: ریسپانسیبل استیتکرفت / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :