ایران و آذربایجان

منافع و اهداف کشورهای ذی ربط

قصه زنگه زور

در بند ۹ توافقنامه سه جانبه ایروان متعهد شد تا مسیر ارتباطی سرزمین اصلی جمهوری باکو و برونگان آن یعنی جمهوری خودمختار نخجوان را فراهم سازد. تقریبا یک سال بعد در تابستان سال ۲۰۲۱/۱۴۰۰ الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، با توسل به همین بند کریدوری ادعایی در جنوب ارمنستان و استان سیونیک به نام «زنگه‌زور» را خواستار شد. کریدور مدنظر علی‌اف قرار نبود تحت حاکمیت ایروان باشد. این مسئله با مخالفت طرف ارمنی روبه رو شد. کارشناسان نیز به این اذعان داشتند که بند نهم توافقنامه آتش‌بس تصریحی بر عنوان «کریدور» ندارد و صرفا بر «مسیرهای ارتباطی» تاکید دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز صراحتا با این ادعا که قطع مرز ایران و ارمنستان را متعاقبا در پی دارد مخالفت کرد. 

ادامه مطلب

مسکو ساکت خواهد نشست؟

بررسی اهداف ضدروسی سفرعلیف به گرجستان

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گرجستان به عنوان تنها کشور منطقه قفقاز با دسترسی مستقیم به دریای سیاه، به افزایش نقش خود برای ترانزیت تجاری مایل است. بدون گرجستان، دسترسی اتحادیه اروپا به منابع طبیعی آذربایجان نیز محدود خواهد شد. توافق اخیر امضا شده بین بروکسل و باکو در مورد افزایش دو برابری صادرات گاز آذربایجان به اتحادیه اروپا از طریق خطوط لوله گاز ترانس آناتولی (TANAP) و ترانس آدریاتیک (TAP) نشان دهنده نقش فزاینده ترانزیتی گرجستان است.

ادامه مطلب

تلاش هایی که تاکنون ناکام مانده است

اسرائیل عامل بی ثباتی منطقه قفقاز جنوبی

محمدرضا اویسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رژیم صهیونیستی دو هدف عمده در منطقه قفقاز جنوبی (آذربایجان و ارمنستان) دارد اولین هدف که مهمترین هدف اسرائیل است رصد و نظارت بر ایران است و دومین هدف این رژیم پاکسازی قومی در منطقه است. در این باره روزنامه ها آرتص عنوان کرد: "اسرائیل با تولید تسلیحات جنگی مختلف و صادر کردن آن به نقاط مختلف جهان درروند پاکسازی نژادی نقش آفرینی می‌کند."

ادامه مطلب

منطقه ای که حضور ناتو پررنگ‌تر و نقش روسیه کم‌رنگ‌تر شده است

ایران در مخمصەی قفقاز!

صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخت اشتباه است که تحولات پرپیامد قفقاز جنوبی را تنها در بازگشت قره باغ به آذربایجان خلاصه کرد، بلکه این مهم به شکلی محقق شده که در حال دگرگونی موازنه قوا در این منطقه به نفع مثلث جدید ترکیه، اسرائیل و آمریکا (غرب و ناتو) و به زیان دو بازیگر سنتی ایران و روسیه است. 

ادامه مطلب

در مقابل پانترکیسم و زیاده خواهی های طرفداران آن

دفاع از ارمنستان، دفاع از تمامیت ارضی ایران است

میرمهرداد میرسنجری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر ایجاد منطقه حائل در عمق ۳۰ کیلومتری آن سوی ارس به ویژه در قراباغ و سیونیک و نخجوان، حق طبیعی ایران برای پیش گیری از هرگونه حرکت متجاوزانه است. با توجه به تحرکات ضدایرانی باکو، ایجاد منطقه حائل در عمق ۳۰ کیلومتری آن سوی ارس به ویژه در قراباغ و سیونیک و نخجوان، حق طبیعی ایران برای پیش گیری از هرگونه غافلگیری از سوی دشمنان متجاوز به خصوص صهیونیست ها، وهابی ها و تجزیه طلبان است.

ادامه مطلب

از تحریم تا اتهامات بی پایه

چرا این قدر تحت فشاریم؟!

محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حوزه ی تمدنی ایران که جغرافیایی مشخص چه از نظر تاریخی و چه از نظر مردمی، فرهنگی و زبانی دارد، اساساً جمهوری اسلامی هیچ دخالتی نکرده است. با وجود اینکه جمهوری اسلامی تنها دولتی بود که کشورش بیشترین قرابت هویتی را با افغانستان داشت اما در قبال تغییر دولت در افغانستان و تشکیل مجدد امارت طالبان، مطلقا نظاره گر بود تا بازیگرانی همچون پاکستان نقش اصلی را ایفا کنند. حتی در قبال حق آبه ی هیرمند نیز کاملاً محجوب به حیا و با گذشت بوده است. در مورد جنگ بین دولت باکو و ارمنستان بر سر آرتساخ، مطلقا هیچ دخالتی نکرد، حال آنکه حتی با دولت الهام علی‌اف که تمایلات کاملاً ضد ایرانی دارد، تنها به سبب مسلمان بودنش، همدلی داشت. حتی پس از فروپاشی شوروی با وجود اینکه عده ای در اران و شروان، به خصوص تالش ها خواهان الحاق مجدد به ایران بودند اما از آن زمان تا کنون دولت جمهوری اسلامی ایران هرگز ادعایی بر قفقاز نداشته است.

ادامه مطلب

گیجی جای دیپلماسی را گرفته است

اوکراین، ارمنستان و سر در گمی در سیاست خارجی ایران

سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مورد رفتار ولادیمیر پوتین در مورد قفقاز «گیج» هستیم، در حالی که این همه در اوکراین به روسیه کمک کردیم؛ می بینیم که پوتین در ارمنستان با ترکیه، آذربایجان و غرب همراهی می کند؟

ادامه مطلب

آذربایجان و ترکیه خیال های شومی دارند

نقشه مخوف این دو همسایه علیه ایران

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: تا پیش از این، از آغاز انسداد ارتباط جمهوری خودمختار با خاک اصلی جمهوری آذربایجان از سالهای ۱۹۸۸ به بعد تا کنون، با گذر از قلمرو جمهوری اسلامی ایران بر قرار می شد و می شود که آذری ها با استفاده از این فرصت، بین دو سو ارتباط برقرار می کردند (و اکنون نیز برقرار می کنند) و هیچگاه قدردان ایران هم نبوده اند.

ادامه مطلب

موضوعی که می توان از دریچه ای دیگر به نگریست

درباره عضویت ایران در سازمان دولت های ترک

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همان طور که ایالات متحده با نقش فعال در سیاست اروپایی مانع اتحاد میان روسیه و اروپا شد، ترکیه هم با وارد شدن به سیاست کشورهای ترک قصد دارد تا مانع از اتحاد ایران با قفقاز و آسیای میانه شود. این ها سرزمین هایی هستند که ایران بدون آنها هیچ وقت نمی تواند قدرت اصلی خود را بازیابد. بدون این سرزمین ها ایران یک کشور باقی می ماند و برای عرضه خود به عنوان تمدن با مشکل مواجه می شود. هدف این برنامه بیرون نگه داشتن ایران است و بیرون ماندن ما هم تنها کمکی به آن برنامه است!

ادامه مطلب

آخرین فرصت؛ تاملی در مسیر آینده

الگوی عربستان و مصر می تواند مناسب ایران و ارمنستان هم باشد

علیرضا رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پایش وضعیت نشانگر آماده شدن کشور آذربایجان برای نبرد نهایی و ایجاد دالان زنگه زور است؛ امری که ارتباط ترانزیتی ایران با بخشی از اورآسیا را دچار آسیب خواهد کرد و هزینه ها و پیامدهای آن کم نخواهد بود. 

ادامه مطلب

ضرورت میانجیگری تهران بین مسکو و ایروان

درباره مانور نکوهیده امریکا و ارمنستان اغراق نشود

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران باید نقش فعالانه تری برای میانجیگری و کاهش تنش ها بین روسیه و ارمنستان بر عهده بگیرد و به عنوان کشوری که دفاع صلح و امنیت و حفظ مرزهای بین المللی را در قفقاز جنوبی در دستور کار خود قرار داده است، دیدگاه های این دو کشور را به یکدیگر نزدیک کند.

ادامه مطلب

سناریویی که امکان تحقق ندارد

آذربایجان برای ایران به سان اوکراین برای روسیه

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد علیف گرفتار یک خطای شناختی نسبت به قدرت بازیگری جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحولات منطقه ارس شمالی است. ترکیه، ناتو و رژیم صهیونیستی که در پشت سر علیف او را دچار این وضعیت کرده اند به دنبال اجرای یک سناریوی تکراری هستند و آن هم تبدیل آذربایجان برای ایران به سان اوکراین برای روسیه به عنوان یک سرعت گیر و زخم چرکین. اما نکته ای که این بازیگران از آن غفلت کرده اند قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و نفوذ معنوی ایران در بین مردم آذربایجان است.

ادامه مطلب

ایروان هوشیار باشد به بازی های خطرناک وارد نشود

تحرکات تحریک آمیز در قفقاز و تله انفجاری

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد کشورهای منطقه قفقاز خواسته یا ناخواسته در آستانه ورود به بازی خطرناکی هستند که به نوعی منافع این کشورها را وجه المصالحه قدرت های خارجی به ویژه ترکیه، فرانسه، آمریکا، روسیه و رژیم صهیونیستی قرار داده و حتما تحولات اخیر دستاورد قابل ملاحظه ای برای هیچ کشوری بویژه مردم منطقه نخواهد داشت یا حداقل هیچ کشوری برنده حوادث اخیر نخواهند بود.

ادامه مطلب

خودداری تهران و آنکارا از هر گونه تشدید تنش

خاورشناس روس: آذربایجان حتی فکر جنگیدن با ایران را هم نکند

یوری لیامین، خاورشناس و کارشناس نظامی روس استدلال کرد که در اصل، ایران می تواند بدون مداخله مستقیم و درگیری «روی زمین» با استفاده از زرادخانه موشکی و هوایی خود عمل کند. بسیار تردید دارم که باکو به خاطر سیونیک وارد درگیری نظامی آشکار با ایران شود.

ادامه مطلب

به چالش کشیدن ایران و چین به کمک ترکیه و آذربایجان

هدف نهایی دالان تورانی چیست؟

فرشاد عادل در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تلاش محور ترکی – غربی برای راه اندازی کریدور زنگزور یا دالان تورانی به واسطه‌ی اشغال بخشی از سرزمین‌های ارمنستان، تلاشی است برای تحت کنترل قرار دادن و تسلط بر مسیر شرق به غرب جهان که می‌تواند در آینده دسترسی چین یه اروپا و آفریقا را فراهم کند. به بیان دیگر می‌توان گفت که شکل دادن دالان تورانی و تثبیت آن به عنوان اصلی ترین مسیر دسترسی چین به آفریقا و اروپا، ابزاری است برای جلوگیری از ایجاد نظم جدید شرقی که از چین آغاز شده است.

ادامه مطلب

برق کشورها به هم وصل می شود

روسیه، ایران و آذربایجان: مرحله جدیدی در همکاری انرژی

ایران در حال بررسی دو مسیر – یکی از طریق آذربایجان و دیگری، از طریق ارمنستان و گرجستان – برای تبادل برق با روسیه است.

ادامه مطلب

همکاری روسیه با ترکیه علیه منافع ایران

تهران خواستار بیدارباش مسکو در قره باغ کوهستانی است

بسیاری حتی علناً از رهبری روسیه انتقاد کردند که با همکاری نزدیک با ترکیه علیه منافع ایران در منطقه کار می کند. این مقاله به برخی از نگرانی‌های ایران نسبت به مسکو در مورد تحولات اخیر در قفقاز جنوبی اشاره می‌کند.

ادامه مطلب

کاسه داغ تر از آش شدن آذربایجان برای ایرانیان

سیاست تنش آفرینی و فرار رو به جلوی باکو در ماجرای دریاچه ارومیه

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به تازگی شبکه arb۲۴ باکو گزارشی در مورد خشک شدن دریاچه ارومیه پخش کرده که گفتار متن آن به خوبی پرده از سیاست ها و برنامه های آتی حکومت علیف برمی دارد.

ادامه مطلب

تلاش برای کاهش توجه تهران به شمال غرب کشور

همکاری باکو-آنکارا در تهدید امنیت ملی ایران

مهدی تبریزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه در دور جدید اقدامات ضد ایرانی سعی کرده است با تحریک جریان‌های قوم‌گرا و واگرا در داخل کشور و طرح مسائل قومیتی در مناطق آذری نشین با برانگیختن احساسات قومی سطح تنش و تقابل مردم منطقه را با دولت مرکزی بالا ببرد تا بتواند از این حربه در زمان انجام هرگونه اقدام نظامی در مناطق مرزی شمال غرب استفاده کند و هزینه هر گونه عملیات نظامی از سوی دولت مرکزی ایران در مناطق آذری را بالا ببرد و دست دولت و حکومت را در این مناطق ببندد.

ادامه مطلب

با طرحی نو

بن بست منطقه ای را بازگشایی کنیم

سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تاریخ روابط بین الملل ثبت است که وینستون چرچیل برای چندین هدف که جای بحث جداگانه می طلبد با ژوزف استالین، رهبر شوروی، بدون اطلاع آمریکایی ها، اروپای شرقی را بین انگلیس و شوروی سابق تقسیم کردند.

ادامه مطلب

چربیدن منافع بر اختلافات

چرا ایران و آذربایجان به جای خصومت همکاری را انتخاب کردند؟

دلایل بسیاری برای حل و فصل روابط وجود دارد. به عنوان مثال، هر دو کشور اهداف ژئوپلیتیک مهمتری دارند. تمرکز ایران بر رویارویی با اسرائیل و امریکاست. آذربایجان به دنبال امضای پیمان صلح با ارمنستان بر اساس شرایط خود و گرفتن قره باغ است. ایران و آذربایجان روابط نزدیک اقتصادی دارند.

ادامه مطلب

دو کشور از اختلافات عبور می کنند

آذربایجان و ایران: از درگیری تا همکاری اقتصادی

اخیرا، باکو و تهران برای تسریع در اجرای پروژه های حمل و نقل مشترک توافق کردند و در اوایل ماه جاری، حسین امیرعبداللهیان با جیحون بایراموف و الهام علی اف دیدار کرد.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران:

کنعانی: اهانت به احساسات میلیاردها مسلمان به شدت محکوم است/ایران آماده همکاری برای ثبات در قفقاز است

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره سفر وزیر امور خارجه ارمنستان به ایران نیز که امروز انجام می شود، گفت: «این سفر در چارچوب مناسبات دوجانبه و در پاسخ به سفر وزیر امور خارجه کشورمان انجام شده است و در سطوح عالی گفت وگوها انجام خواهد شد. همچنین در این سفر درباره مناقشات آذربایجان و ارمنستان گفت وگو خواهد شد. ما همواره از حل مسالمت آمیز مناقشه قره باغ حمایت کرده ایم.»

ادامه مطلب

بازی های روسیه و اروپا در قفقاز را دریابیم

نقطه عطف خطرناک در مذاکرات صلح باکو - ایروان

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بیانیه چارلز میشل تاکید شد علاوه بر جاده لاچین، اتصال آرتساخ به آغدام برای ارسال کمک‌های بشردوستانه توسط حکومت علیف هم یک گزینه است! با توجه به سابقه اقدامات حکومت باکو در بیش از ۲۰۰ روزی که از محاصره قره باغ کوهستانی می گذرد (قطع مکرر گاز، خشکاندن سد تامین برق و آب مردم محلی، ممانعت برسر راه انتقال غذا و کمک های بشردوستانه و ...) نتیجه عملیاتی توافق باکو با ارمنستان با هدایت میشل، اخراج قطعی ارامنه و سپس روس ها از قره باغ کوهستانی و جایگزینی ناتو و اسرائیل و ترکیه در یک منطقه فوق العاده حساس در نزدیکی مرزهای ایرانی خواهد بود.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران

کنعانی: به هر گونه تحریم جدید پاسخ متقابل می دهیم/امیدواریم سفارت آذربایجان فعالیتش را از سر بگیرد

وی در پاسخ به سؤالی درباره مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان در پی سفر حسین امیرعبداللهیان به باکو و اظهارات اخیر وزیر خارجه آذربایجان و همچنین موضوع بازگشایی سفارتخانه آذربایجان در تهران نیز گفت: در مسیر خیلی خوب و سازنده دوجانبه قرار گرفتیم و دو طرف اتفاق نظر دارند که آن چیزی که در روند روابط دوجانبه و موضوع ناگوار مرتبط با حمله به سفارت را در چارچوب گفت‌وگوهای دوجانبه عبور کرده و روابط را به مسیر درست خود برگردانند. سفر امیرعبداللهیان مشارکت در جنبش عدم تعهد بود و با توجه به اهمیت روابط دوجانبه و هم دیدار با همتای آذربایجانی و هم گفت‌وگوهای سازنده و مثبتی با رئیس جمهور آذربایجان انجام شد هم نفس این دیدارها و هم گفت‌وگوهای انجام شده همگی بیانگر آن است که خوشبختانه در مسیر درست قرار گرفتیم و اینکه اتفاق نظر وجود دارد از این شرایط با گفت‌وگو عبور کنیم.

ادامه مطلب

تبیین ابعاد مختلف تکمیل مسیر رشت – آستارا

نیاز شدید روسیه به کوریدور شمال - جنوب در سایه کارشکنی آذربایجان

زهرا صدرا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب روسیه به دلیل جنگ با اوکراین دچار مشکل ترانزیتی است بنابراین به شدت به ساخت و تکمیل خط رشت آستارا نیازمند است، در این وضعیت نیازمند این هستیم که با تقویت دیپلماسی، روسیه را برای سرمایه گذاری در این طرح ترغیب کنیم که هم ابزار قدرتی در دست ایران باشد، هم جلوی کارشکنی های آذربایجان گرفته شود

ادامه مطلب

منطقه ای که به خاورمیانه پیوند مستقیم دارد

رقابت ترکیه، اسرائیل و روسیه برای نفوذ بیشتر در قفقاز

از منظر تاریخی، مرزهای ارمنستان تا عمق خاورمیانه که محیط طبیعی آن است، پیش رفته بود. بعدها ارمنستان گاه بخشی از امپراتوری عثمانی و گاه بخشی از امپراتوری‌های صفوی و قاجار در ایران بود که منطقه را به طور کامل پوشش می‌دادند.

ادامه مطلب

با توجه به سفر اسحاق هرتزوگ به باکو

ابعاد همکاری آذربایجان و اسرائیل

بیش از ۱۴۰ شرکت از اسرائیل در آذربایجان فعالیت می کنند و ارتباطات تجاری حوزه های بسیاری را در بر می گیرد – از انرژی، همکاری نظامی – فنی، کشاورزی، مدیریت آب گرفته تا علم، آموزش و فرهنگ. انرژی یکی از زمینه های اصلی همکاری است. اسرائیل ۴۰ درصد نفت خود را از آذربایجان وارد می کند. نفت و فرآورده های نفتی از طریق بندر جیهان ترکیه از طریق خط لوله نفت باکو – تفلیس – جیهان به اسرائیل تحویل داده می شود. اسرائیل همچنین، به تجربه متخصصان آذربایجانی در زمینه اکتشاف و تولید نفت و گاز در خشکی و فراساحل علاقه مند است. چندی پیش، ذخایر بزرگ گاز دریایی در این کشور کشف شد و شرکت های تخصصی آذربایجان در آنجا منتظر کار اکتشاف مشترک هستند. پروژه های همکاری در کشورهای ثالث در حال توسعه هستند.

ادامه مطلب

دلالت های مقاله ضدایرانی تازه ایرام ترکیه

ایران چگونه باید از منافع کریدوری خود در برابر آنکارا و باکو حفاظت کند؟

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه و آذربایجان نباید تصور کنند صبر ایران در برابر تهدید منافعش توسط این دو کشور دائمی است. ایران در لحظه سرنوشت کارت های بازی خود را به نمایش خواهد گذاشت، چنانچه در سوریه و یمن و عراق و ... بارها این کار را کرده است!

ادامه مطلب

لزوم بازنگری در برخی از محورهای سیاست خارجی

باید به دیپلماسی عمیق بیندیشیم

سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همانطور که اخلاق در سیاست خارجی عنصر مهم محسوب می‌شود، حسادت بین دولت ها نیز برای سبقت گرفتن یکی بر دیگری عنصر مخربی است که باید به آن پایان داده شود. شاهدیم چگونه آذربایجان به خاطر حسادت با جمهوری اسلامی و گرفتن بهانه های واهی با اسرائیل روابط تنگاتنگ ایجاد کرده است. حسادت دولت ها در منطقه عمومیت دارد و فقط شامل حال آذربایجان نمی شود و باید در رفع آن کوشا باشیم. 

ادامه مطلب