رسانه های جمهوری آذربایجان درباره وعده صادق ۲ چه گفتند؟

دیپلماسی ایرانی: بررسی رسانه ها و روزنامه های جمهوری آذربایجان و تحلیل ها پیرامون حمله انتقامی ایران از رژیم صهیونیستی جالب توجه است. در حالی که برخی از روزنامه ها ترجیح داده اند با بایکوت خبری کامل از کنار این واقعه عبور کنند تا جایی که گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است، برخی دیگر اما سعی کرده اند تا به درکی اندک دقیق تر از شرایط منطقه، پیش بینی آینده و تاثیر آن بر جمهوری آذربایجان دست یابند. در این میان، برخی از این رسانه ها هم البته این حمله را کم اهمیت جلوه داده اند. در کل، آنچه جالب توجه به نظر می رسد (و البته اولین باری نیست که مشاهده می شود) سطح پایین تحلیل ها، اطلاعات نادرست و کم دقتی در بحث های مربوط به ایران است. 

ینی مساوات

«جنگ ایران و اسرائیل: روز پایان آن دور نیست»

این وبسایت با اشاره به «پرتاب نزدیک به ۲۰۰ موشک به خاک اسرائیل» اظهار می دارد که اخبار مختلفی از میزان برخورد به هدف ها منتشر می شود و «اطلاعات مربوط به آن دستکاری می شود». مساوات سپس می نویسد در حالی این حمله در پی شهادت سید حسن نصرالله و برای انتقامجویی اسماعیل هنیه اتفاق می افتد که اولا شواهد لازم برای تثبیت ادعای ترور اسماعیل هنیه از طرف اسرائیل وجود ندارد و از طرفی هم اسرائیل با «کشتن وی به خاک ایران تجاوز نکرده است». ثانیا، با توجه به اینکه حملات اسرائیل علیه فلسطین و لبنان انجام می شود و این دو هم خاک ایران محسوب نمی شوند، حمله موشکی ایران به اسرائیل «تجاوز به دولت یهود محسوب می شود». البته، ینی مساوات هیچ اشاره ای به شهادت سردار نیلفروشان از طرف اسرائیل نمی کند و توضیح نمی دهد که چگونه حمله به ساختمان محل اسکان آقای هنیه حمله به خاک ایران محسوب نمی شود!

این رسانه سپس بدون اشاره به هر گونه اشغال سرزمین های فلسطین، لبنان و سوریه و نسل کشی در فلسطین می نویسد: «حماس مانع به رسمیت شناختن دولت فلسطین می‌شود و حزب‌الله نیز بازگرداندن تمامیت ارضی لبنان، تعیین مرزهای این کشور با اسرائیل و برقراری روابط بین دو کشور را دشوار می‌سازد. بنابراین، هدف کسانی که پشت این گروه‌ها قرار دارند، برقراری صلح و امنیت در فلسطین و لبنان یا به رسمیت شناختن فلسطین و زندگی مسالمت‌آمیز اعراب و سایر ساکنان نیست، بلکه مقاومت در برابر منافع غرب به رهبری آمریکا در منطقه است». 

در ادامه و با برشمردن دلایل احتمالی حمله ایران به اسراییل، این روزنامه فناوری نظامی ایران را زیر سوال می برد و می گوید حتی چنانکه ایران از موشک مافوق صوت هم استفاده کرده باشد، باید پرسید که آیا فناوری ساخت آن را از «دوستان» خود دریافت کرده یا نه چرا که به گفته این روزنامه، باور به قابلیت ایران برای ساخت این نوع موشک ها تردید برانگیز است زیرا «با وجود چنین زیرساخت علمی-فناوری قدرتمندی، چرا برای رئیس‌جمهور پیشین ابراهیم رئیسی یک هلیکوپتر قابل اعتماد تولید نکرده‌اند»؟

در ادامه، این روزنامه به سخنان بنیامین نتانیاهو خطاب به مردم ایران که یک روز قبل از انتقام وعده صادق ۲ صورت گرفته بود هم می پردازد و با اندکی انتقاد از جامع نبودن آن می گوید که «البته، رئیس دولت یهود می‌توانست با اشاره به این که در ایران، علاوه بر فارس‌ها، ترک‌ها، عرب‌ها و بلوچ‌ها نیز حضور دارند، سخنان جامع‌تری بیان کند». در پایان و با بیان اینکه روشن شدن موضع و وضعیت «بقا تهران» برای همه جالب توجه خواهد بود، این روزنامه نتیجه گیری می کند که «همان‌طور که منافع، حکومت‌ها، درگیری‌ها و ادعاها ابدی نیستند، می‌توان گفت که پایان جنگ ایران و اسرائیل نیز در زمانی دور نخواهد بود».

گلوبال اینفو

«جنگ به مرز ما نزدیک می‌شود – صدها هزار آذربایجانی به کشور می آیند؟»

وبسایت گلوبال اینفو می نویسد که به سبب «وجود اطلاعات خاص در دولت آذربایجان»، هنوز مرزها باز نشده‌اند چرا که احتمال نفوذ خرابکارانه به داخل کشور و همچنین امکان مهاجرت پناهجویان در پی جنگ های منطقه ای وجود دارد. اگرچه این وبسایت در مصاحبه خود با قابل حسینلی، کارشناس مسائل سیاسی اذعان می کند که درگیری میان ایران و اسرائیل یک جنگ کلاسیک نیست و به همین دلیل امکان روانه شدن موج مهاجران از ایران به جمهوری آذربایجان بسیار کم است، اما در عین حال با اشاره به منابع کم باکو در اداره امور مهاجران می نویسد که هرگونه ورود پناهجویان از شمال ایران به جمهوری آذربایجان «به‌طور طبیعی برای ما یک خطر جدی خواهد بود و وضعیت شبیه به آنچه خواهد بود که در جنگ اول قره باغ رخ داد». البته این وبسایت به نقل از قابل حسینلی می نویسد که «این بار خطر جدی‌تری خواهد بود. مراقبت از این تعداد افراد و نگه‌داشتن آن‌ها در کشور بسیار دشوار است. امیدوارم که چنین جنگی آغاز نشود».

«ارتش ایران می‌توانست از این سمت به اسرائیل وارد شود»

در تحلیلی دیگر، این وبسایت با اشاره به اینکه «ایران می‌دانست که بسیاری از موشک‌هایی که شلیک می‌کند، در هوا منهدم خواهند شد» و بدون درنظر گرفتن این موضوع که شلیک موشک از ایران به سمت اراضی اشغالی مقابله مستقیم محسوب می شود می نویسد که ایران به دلیل نگرانی از مورد هدف قرار گرفته شدن رهبری عالی خود از درگیری مستقیم با اسرائیل پرهیز می کند، و سپس با اشاره به عملیات زمینی احتمالی می نویسد که ایران در حالی اقدام به شلیک موشک کرده که می توانست از سوریه به سمت بلندی های جولان عملیات زمینی تدارک ببیند. این وبسایت در ادامه ادعا می کند که «شاخه محافظه‌کار در حکومت ایران نمی‌خواهد که دولت اصلاح‌طلب روابط خود را با غرب توسعه دهد و به هر قیمتی در تلاش است تا این روابط را تخریب کند».

باکو خبر

«برنامه پنهانی آذربایجان برای تقسیم ایران»؟! - هدف جدید تبلیغات ایدئولوژیکی از ارمنستان واضح است…»

باکو خبر بعد از حمله ایران به اسرائیل به سراغ ابوطالب صمدوف، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک «آلیانس» رفته و با وی در رابطه با تبلیغات علیه جمهوری آذربایجان در داخل ایران صحبت کرده است. 

این تحلیل گر با اشاره به گفت و گو الهام علی اف با «رییس جمهور فقید ایران» اظهار داشته که «آذربایجان می‌خواهد روابط دوستانه و همکاری با ایران داشته باشد و هر بار به همسایگان خود یادآوری می‌کند که ما را تاریخ مشترک، ارزش‌های دینی و فرهنگی و دیگر مسائل پیوند می‌دهد و ما باید این ارزش‌ها را حفظ کنیم و تلاش کنیم که ملتمان به یکدیگر نزدیک‌تر شوند». 

وی همچنین با اشاره به تلاش برخی گروه های طرفدار ارمنستان در داخل ایران که تلاش می کنند جمهوری آذربایجان را به عنوان همسایه ای متخاصم نشان دهند که برای تجزیه ایران تلاش می کند این سوال را مطرح می کند که « آیا جنگ علیه ایران می‌تواند به تجزیه آن و از دست دادن سرزمین‌ها منجر شود؟» 

این تحلیلگر در ادامه می گوید که جمهوری آذربایجان در هر صورت باید به تحریکات ارمنی تن ندهید و واکنش ضروری از خود نشان دهد: «آذربایجان نمی‌خواهد ایران تکه‌تکه شود و دولت آذربایجان بارها موضع خود را اعلام کرده که خواستار تامین حقوق هم قومی هایمان در ایران، فراهم کردن شرایط برای تحصیل به زبان مادری و توسعه آداب و رسوم آن ها و بهبود روابط با آذربایجان است». 

ابوطالب صمدوف همچنین با تاکید بر اینکه جمهوری آذربایجان از تنش میان اسرائیل و ایران حمایت نمی کند می گوید: «ما نمی‌خواهیم تنش در مرزهای خود را ببینیم، ما می‌خواهیم ایران در آرامش زندگی کند». این کارشناس در آخر با تاکید بر اینکه «ارتش آذربایجان یکی از ۵۰ ارتش قوی دنیا است. اما نمی‌توان آن را با ارتش ایران مقایسه کرد. ارتش ایران یکی از قوی‌ ترین ارتش‌های دنیاست. در میان ۱۵ تا ۲۰ ارتش برتر جهان جای دارد. آذربایجان هرگز قدرت نظامی خود را علیه ایران افزایش نداده و چنین نیتی ندارد. این یک تحریک ارمنی است» هرگونه شبهه در رابطه با تحرکات نظامی علیه ایران را بی اساس می خواند.

خلق گَزِتی

«نمایش قدرت در خاورمیانه یا جنگ؟!»

روزنامه خلق گزتی در گزارشی از حمله ایران به اسرائیل می نویسد در حالی «مقامات ایرانی ادعا می‌کنند که حدود ۵۰۰ پهپاد و موشک» به سمت اسرائیل شلیک کرده اند که در مقابل، «مقامات تل‌آویو گزارش داده اند که تنها ۱۸۰ موشک به هوا پرتاب شده و اکثر آن‌ها در هوا نابود شده‌اند». 

این روزنامه سپس با نقل صحبت های مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه بسیاری از موشک ها رهگیری و نابود شده اند می نویسد که برخلاف ادعای مقامات ایرانی هیچ خسارت قابل توجهی متوجه اسرائیل نشده است و با دعوت خوانندگان به توجه به روایت اسرائیلی ها می نویسد: «خواننده محترم، بیایید دوباره به شب ۲ اکتبر و حمله هوایی ایران برگردیم. اسرائیل اعلام می‌کند که در جریان حمله گسترده پهپادی و موشکی، تنها یک نفر جان خود را از دست داده است. آن فرد یک فلسطینی بود که در کرانه باختری رود اردن زندگی می‌کرد. همچنین تل‌آویو اعتراف می‌کند که یک مدرسه در مرکز اسرائیل و یک رستوران در تل‌آویو بر اثر موشک‌های ایران آسیب دیده‌اند. یعنی، همین و بس. از سوی دیگر، ایران تاکید می‌کند که در این حمله دشمن تلفات سنگینی متحمل شده است». البته، لازم به ذکر است که مشخص نیست این روزنامه ادعا «حدود ۵۰۰ پهپاد و موشک» را از چه منبعی آورده است چرا که خبرگزاری های رسمی و مقامات ایرانی هیچ گاه از چنین عددی صحبت به میان نیاورده اند و همچنین اعلام شده که از هیچ پهپادی در عملیات وعده صادق ۲ استفاده نشده است و تنها دسته های موشکی به سمت اسرائیل شلیک شده اند.

سَس گَزتی

«جنگ روز سیاه - نمایی تازه»

این روزنامه با تحلیلی مفصل از تغییر شرایط ژئوپلیتیکی در غرب  آسیا می نویسد که «خاورمیانه تمایل ندارد که به نظم جهانی آمریکایی تن دهد و تلاش می‌کند تا در چارچوب چندقطبی روابط خود را برقرار کند». 

سَس گزتی این سوال را مطرح می کند که آیا جهان عرب در طول جنگ سرد به سبب ایدئولوژی ضد دینی و «کمونیسم آتئیستی» به شوروی پشت کرده و به غرب نزدیک شده بود و سپس این نکته را مطرح می کند که روسیه با بازگشت به گفتمان دینی و ارزش های سنتی در حال نزدیک تر شدن هرچه بیش تر به کشورها در غرب آسیا است. این ها همه در حالی است که سَس گازتی سیاست استقلال طلبی را مطلوب ترین گزینه می داند و می نویسد «جهان عرب باید در روابط خود با تمام قدرت‌های بین‌المللی بازنگری کند. سیاست‌ها نباید بر اساس تبعیت از الگوهای سیاسی قدیمی یا تحسین کورکورانه بنا شود، بلکه باید بر اساس منافع کشور و شهروندانش باشد. حفظ یک قطب به حساب دیگری، همان‌طور که تجربه نشان داده است، یک سیاست ناموفق است. زندگی بر پایه دوگانگی استوار است و فرصت‌های بسیاری را باز می‌کند. کافی است نگاهی کوتاه به درگیری‌های خاورمیانه بیندازیم تا درک کنیم که تکیه بر یک شریک سیاسی چقدر اشتباه است - اربابان همیشه خادمان خود را ناامید می‌کنند». این روزنامه در پایان نتیجه گیری می کند که درگیری ها در غرب آسیا ناشی از تغییر در نظام تک قطبی و حرکت آن به سمت نظام چند قطبی است که در آن دیگر آمریکا حرف اول را نمی زند.

عدالت

«جنگ ایران و اسرائیل: تهدیدات مورد انتظار برای آذربایجان»

روزنامه عدالت اما جایگاه دین را در درگیری های منطقه ای چندان مهم نمی داند و می نویسد که «دشمنی میان ایران و اسرائیل در وهله اول نه به دلایل مذهبی یا ملی بلکه به دلیل منافع استراتژیک در خاورمیانه است». سپس، سخاوت محمد، تحلیلگر این نشریه با اشاره به نقش کمرنگ ترکیه در مسائل غرب آسیا می نویسد:‌ «در حالی که خاورمیانه در اهداف استراتژیک ترکیه نیز جای دارد، ایران در این زمینه از ترکیه جلوتر حرکت کرده است. حضور نیروهای نیابتی ایران در منطقه باعث شده که این کشور به یک بازیگر قدرتمند تبدیل شود، در حالی که ترکیه هنوز به اندازه ایران در این مسیر پیشرفت نکرده است». این تحلیلگر همچنین به تمایل ایران و سخنان رییس جمهوری کشورمان در رابطه با ترمیم روابط با غرب هم اشاره می کند اما می نویسد که بسیار بعید است که ایران به آسانی از نیروهای نیابتی خود در منطقه دست بکشد. همچنین، با صحبت از واکنش اسراییل به حملات ایران، روزنامه عدالت این موضوع را مطرح می کند که در صورت افزایش تنش از سوی رژیم صهیونیستی به احتمال زیاد ایران تنها به حملات موشکی و نظامی بسنده نخواهد کرد و با حمله به سفارت ها و مراکز وابسته به اسرائیل سعی خواهد کرد تا پاسخ خود را دردناک تر کند. در پایان، سخاوت محمد به سخنان اخیر رییس جمهور ترکیه مبنی بر اینکه این کشور در میان اهداف اسرائیل است اشاره می کند و می نویسد که «آمریکا و متحدان آن ایران را اولین مانع خود می‌دانند و ترکیه در این رابطه در جایگاه دوم قرار دارد. احتمالا ترکیه در آینده نزدیک نقش فعال تری در منطقه ایفا خواهد کرد».

خلق جبهه سی

«لبنان آغاز کار است، اسرائیل وارد این کشور خواهد شد – اما ارتش ترکیه...»

این روزنامه با انتشار یادداشتی از علی ذوالفقار اوغلو به طرح «اسرائیل بزرگ» در پشت حملات مکرر رژیم صهیونیستی به کشورهای منطقه ای اشاره می کند و می نویسد آنچه به عنوان «تئوری توطئه» بی اهمیت جلوه داده می شد اکنون برای اجرایی شدن به پیش برده می شود. این تحلیلگر همچنین جنگ و نابسامانی در عراق و لیبی را بخشی از همین برنامه می داند و با صحبت از وقایع سوریه و نقش ترکیه در آن می نویسد: «عملیات نظامی در غزه و لبنان تنها آغاز کار است. گام بعدی اسرائیل در سوریه خواهد بود. اشغال سرزمین‌های سوریه تهدیدات جدی‌تری برای ترکیه ایجاد خواهد کرد. بنابراین، فکر نمی‌کنم آنکارا مدت طولانی تماشاگر این تحولات باشد. برای مقابله با این تهدیدات، ترکیه ممکن است عملیاتی گسترده در سوریه، از جمله در شهر منبج، انجام داده و به YPG و PYD حملات سختی وارد کند تا برنامه‌های ائتلاف آمریکا و اسرائیل را مختل کند». روزنامه خلق جبهه سی ایران را به همکاری با ترکیه در سوریه فرامی خواند و با انتقاد از ایران می گوید که همکاری ایران با غرب علیه ترکیه در سوریه و خواستار خروج نیروهای ترکیه ای از سوریه موجب شده تا تهران «هزینه این سیاست اشتباه را احساس کند». علی ذوالفقار اوغلو در پایان یادآوری می کند که «آنچه در حال حاضر رخ می‌دهد، در کوتاه‌مدت به نفع اسرائیل به نظر می‌رسد. اما در درازمدت، این اقدامات پایه‌گذار فرایندهایی خواهد بود که موجودیت اسرائیل را تهدید خواهد کرد».