سیدعلی سقائیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور دکتر عراقچی در ارمنستان در زمانی صورت گرفت که هر دو همسایه جمهوری اسلامی، پس از جنگ‌های اخیر، به شدت به سمت برقراری صلح دائمی و امضای قرارداد صلح حرکت می‌کنند. این سفر قطعا به تقویت روابط سیاسی، اقتصادی و دوجانبه میان تهران و ایروان خواهد انجامید و همکاری‌های دو کشور را بیش از پیش گسترش خواهد داد.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مدتی است که ارومیه خواسته و ناخواسته به محلی تبدیل شده که در جهت تبلور تعلقات قومی حرکت می کند. این جریان از سویه های مختلف حاکمیتی، جریانات پان کرد و ترک و با حمایت های بیرونی می رود تا مستعدترین شهری شود که تحریکات قومی در آن اگر تدبیر نشود، دامن ایران را به اشکال مختلف فرا بگیرد و خطری جدی شود.
ادامه مطلب
کتاب «مناقشه قره‌باغ از آغاز تا پایان» که در ۱۹۶ صفحه توسط انتشارات «فرهنگ سبز» منتشر شده، نگاهی به یکی از پیچیده‌ترین مناقشات منطقه‌ای معاصر دارد که هم چنان به عنوان یک ترومای سیاسی، دیپلماتیک، امنیتی و ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز و در مجاورت مرزهای ایران فعال است. مؤلف در این اثر، پس از بررسی اهمیت ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی به ریشه‌های تاریخی مناقشه قره‌باغ می‌پردازد و سپس تأثیرات منطقه‌ای و بین‌المللی آن را واکاوی می‌کند. پاک آیین همچنین، دلایل ناکامی تلاش‌های میانجی‌گران بین‌المللی در حل این بحران را بررسی می‌کند.
ادامه مطلب
تأکید رئیس‌جمهور پزشکیان بر احترام ایران به تمامیت ارضی کشورهای منطقه قفقاز در ایروان به‌عنوان پیامی مثبت تعبیر شد، مبنی بر اینکه تهران اجازه نخواهد داد تعیین مرزهای ایران و آذربایجان برخلاف منافع ارمنستان انجام شود و همچنین اجازه نخواهد داد “دالان زنگزور” با زور باز شود.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آذربایجان می خواهد یک واقعیت تاریخی را وارونه جلوه دهد و با همراهی ترکیه، اسرائیل و انگلیس به مرجعیت سازی هویتی و تمدنی و تاریخی قلابی برای آذری های ایران بپردازد، و این کار نشانه اهداف بدخواهانه و شوم این کشور برای تشدید واگرایی ملی است که به دستور کشورهای دیگری اجرا می شود و سوءتفاهم تلقی کردن این رفتارها و تلاش برای مقابله با آنها با ابزار باج دهی و نادیده گرفتن واقعیات تنها باکو را گستاخ تر خواهد کرد.
ادامه مطلب
سید احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از جنگ سوم قراباغ، جمهوری آذربایجان ماموریت گروه مینسک که همان رسیدن به صلح از طریق تحقق تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و تعیین وضعیت حقوقی منطقه قراباغ بود را پایان یافته می داند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتیجه جنگ در قره باغ کوهستانی (آرتساخ) در سال ۲۰۲۰ واقعیت جدیدی را در قفقاز جنوبی به وجود آورد و توازن قوا را به نفع ترکیه و باکو تغییر داد. در نتیجه ادغام و همگرایی بیشتر دولت‌های عضو سازمان کشورهای ترک تسهیل شد. این سازمان هم اکنون از قابلیت قابل توجهی در عرصه ژئوپلیتیک برای مهار نفوذ روسیه و ایران برخوردار است. علاوه براین، امکان ایجاد یک ناتوی ترکی در منطقه، با هدف محاصره روسیه و تهدید چین و ایران با مشارکت ترکیه و کشورهای قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی وجود دارد که نتیجه آن به نفع اتحادیه اروپا و ایالات متحده خواهد بود.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: جمهوری آذربایجان سالهاست که به تحریف وقایع تاریخی در کتابهای درسی در تمام سطوح دبستان تا دانشگاه و آکادمی، نسبت به مصادره شخصیتهای علمی و فرهنگی و ادبی و نیز شهرهای تاریخی ایران اقدام می کند.
ادامه مطلب
رامین فرهودی زرنق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در هم تنیدگی روابط منطقه ای ایران و روسیه در نقطه اتصال جمهوری آذربایجان از طریق کریدور شمال – جنوب و منافع غرب در سواحل خزر با مرکزیت قفقاز جنوبی موجب شده است تا برخی برنامه های خصمانه آنان توسط بازیگران داخلی هر دو کشور به شکلی خزنده دنبال شود؛ به عبارتی دیگر هر دو دولت باید از نفوذ خارجی در ساز و کارهای روابط دو جانبه احساس خطر داشته باشند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران باید در این شرایط بر مواضع اصولی خود به صورت علنی و با صراحت و قاطعیت پافشاری کند و به علیف هشدار دهد که کماکان مخالف ایجاد کریدور جعلی زنگزور است، چون این مسئله باعث خفگی ژئوپولیتیک ایران، قطع مرز با ارمنستان، کم اثرشدن کریدور شمال – جنوب ایران و محاصره ایران توسط نیروهای ناتو، پانترک و تجزیه طلب و صهیونیستها خواهد شد. لذا اگر نیت باکو از ایجاد کریدور اتصال ساده به نخجوان است، مسیر امن و ارزان ایران مثل همیشه در دسترس است.
ادامه مطلب
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، روز سه‌شنبه هفتم ژانویه (۱۸ دی) در مصاحبه‌ای با شبکه‌های تلویزیونی محلی، ضمن اشاره به تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، با ادبیاتی کم‌سابقه، ادعاهای ضدایرانی تندی را به زبان راند. در این میان، مانور او بر دالان موهوم زنگزور، آن‌هم در میانه تحولات سوریه و درست یک ماه پس از سقوط حکومت اسد، این گزاره احتمالی را پررنگ‌تر کرده که هم‌زمانی تحولات خاومیانه و ققفاز می‌تواند به چالشی برای مرزهای ایران و ارمنستان منجر شود.
ادامه مطلب
دکتر احمد کاظمی، کارشناس مسایل اوراسیا در همایش بین‌المللی ” قفقاز و جهان ایرانی ” در دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه اسلاونی (دانشگاه روسی – ارمنی) در ایروان ، با ارایه مقاله “ساخت جهان تورانی در اوراسیا؛ طراحان، اهداف و پیامدها ” گفت: « تحولات اخیر سوریه و از آن جمله، نقض روند آستانه و حضور سربازان مزدور از جهان ترک ادعایی و پیوند پان ترکیسم – صهیونیسم – تکفیری نشان می دهد که در نبر نظم های سیاسی، زنگ های خطر برای ایران، روسیه و چین به صدا درآمده است و اکنون برهه تاریخی برای همکاری این کشورها جهت مقابله با مخاطرات نظم آنگلوساکسونی است.
ادامه مطلب
در تمام سال‌های بحران جنگ داخلی در سوریه همواره نوع بازیگری ترکیه و سیاست اردوغان محل بحث بوده است. اکنون پس از سقوط حکومت اسد و ورود سوریه به دوران پسابشار این سوال مهم در محافل سانه‌ای و کارشناسی شکل گرفته است که اردوغان چه نگاهی به این کشور خواهد داشت؟ آیا سعی دارد بخشی از خاک این کشور را ذیل توجیه منطقه حائل به ترکیه الحاق کند یا در تلاش است ساختار سیاسی - اداری سوریه جدید به شکل جدی تحت حمایت و در سایه آنکارا باشد؟
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: برگزاری کنفرانس بین المللی تغییرات اقلیمیCOP۲۹ در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان با صرف هزینه های گزاف سوال برانگیز بوده است.
ادامه مطلب
محمدحسین معصوم‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به عدم توازن قوا میان باکو و ایروان و همچنین شواهد موجود در خصوص تحرکات طرف آذربایجانی در تجهیز خود و دست نکشیدن از گفتارهای تهاجمی علیه ارمنستان، ادعای نزدیکی صلح پایدار در منطقه قفقاز جنوبی رد می‌شود و بالعکس احتمالاً باید درگیری جدیدی در منطقه را شاهد باشیم.
ادامه مطلب
ده‌ها نفر از رهبران جهان برای شرکت در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل موسوم به کاپ ۲۹ (COP۲۹) در جمهوری آذربایجان گرد هم آمدند.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: تغییرات اقلیمی اخیر (طوفان در شرق آمریکا و سیل در اسپانیا) نشان می دهد که این تغییرات پدیده هایی بین المللی شده اند. ریزگردهایی که از عراق و شبه جزیره عربستان استانهای غربی و جنوب غربی ایران را تحت تاثیر قرار می دهند، طوفان شن در استان سیستان و بلوچستان، خشک شدنت تالابها و تغییرات اقلیمی دور از انتظار، موضوعاتی منطقه ای و بین المللی است که انتظار می رود در صورت مشارکت، نمایندگان دولت جمهوری اسلامی ایران در این اجلاس بین المللی مطرح شود.
ادامه مطلب
به دنبال حمله بامداد شنبه اسرائیل به ایران، کشورهای مالدیو، لبنان، بحرین، اندونزی، یمن، امارات، پاکستان، سوریه، عمان، برزیل، عراق، ترکیه، الجزایر، اردن، قطر، عربستان، کویت و افغانستان و حتی کشور اروپایی چون سوئیس تجاوز به خاک کشورمان را محکوم کردند، اما دو غایب بزرگ در میان محکوم‌کنندگان دیده می‌شود: چین و روسیه. با وجود آنکه دیروز دوشنبه، قاهره و پکن به شکل نیم‌بندی حمله اسرائیل را محکوم کردند، ولی کماکان و تا لحظه تنظیم این گزارش خبری از محکومیت مسکو نیست که نشان می‌دهد برخلاف تحلیل برخی جریان‌های سیاسی کشور ذیل راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی، اساسا تکیه بر بازیگری چون روسیه که عنوان «متحد استراتژیک» را یدک می‌کشد، نمی‌تواند در راستای تحقق منافع ملی و حفط امنیت ملی ارزیابی شود.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۴، در جریان برگزاری مجمع پارلمانی بریکس در سن پترزبورگ، صاحب گافارووا، رئیس پارلمان آذربایجان اعلام کرد آذربایجان علاقمند به عضویت کامل در بریکس است. این اقدام، همانطور که در توافقنامه اعلامیه مشترک چین و آذربایجان ذکر شده، مورد حمایت پکن قرار گرفت و پوتین نیز اخیرا از این امر حمایت کرده است.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت گویی باور دارد که موضوع کریدور زنگزور و اختلاف‌نظرها در این زمینه نمی‌تواند باعث جنگ دوباره در قفقاز شود. بله، مسئله پیچیده است و امکان دارد مذاکرات و گفت‌وگوها برای تعیین تکلیف مسیرهای مواصلاتی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان به درازا بکشد، اما منجر به جنگ دوباره نمی‌شود.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیشنهاد نشست ۳+۳ از سوی ایران با حضور جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، ترکیه، ایران روسیه و گرجستان راهکار قابل دفاع و ارزشمندی برای حل و فصل اختلافات در قفقاز و قره باغ است. اگرچه به واسطه اختلافات روسیه و گرجستان تاکنون وزیر امور خارجه گرجستان در این نشست ها (۳+۳) حضور پیدا نکرده است. با این وجود ادامه نشست‌های ۳+۳ قطعاً تاثیر خود را برای ارتقاء صلح ثبات و امنیت در منطقه قفقاز خواهد داشت که احتمالا در آینده نزدیک شاهد امضای توافقنامه صلح بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان باشیم و این علی رغم تلاش‌های مذبوحانه رژیم صهیونیستی برای تشدید اختلافات در قفقاز است.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب باکو برای میزبانی بیست و نهمین کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل که تحت تاثیر ملاحظات تامین هزینه های مالی این کنفرانس صورت گرفته، عمدتا با واکنش های منفی از سوی سازمان ها، گروه ها و فعالان مستقل و مدافع محیط زیست و حقوق بشر در جهان مواجه شده است. از دیدگاه آنها مجموعه ای از دلایل و متغیرهای حقوقی و فنی موید آن هستند که جمهوری آذربایجان، انتخاب شایسته ای برای میزبانی کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل نیست.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: روسیه با تجاوز نظامی به اوکراین، و ناگزیر به فراخوان نیروهای نظامی حافظ آتش بس از قفقاز، عملا از صحنه قفقاز جنوبی خارج شده است. اگرچه هنوز دو منطقه اداری از جمهوری گرجستان (اوستیای جنوبی و آبخازیا) را در اشغال نظامی و تشکیل دولت خودخوانده در اخیتار دارد، ولی هیمنه روسیه در قفقاز جنوبی در حال فروکش است که سفر اخیر رئیس جمهور پوتین به باکو و تاکید وزیر امور خارجه روسیه بر اجرای کریدور به اصطلاح زنگه زور موجب اعتراض جمهوری اسلامی ایران شده است که با موافقت جمهوری آذربایجان در حال احداث و تکمیل «کریدور ارس» از داخل خاک ایران برای ارتباط نخجوان و جمهوری آذربایجان طراحی واجرا می شود که بخشی از آن منطبق بر همان مسیری است که از زمان فروپاشی شوروی، جمهوری اسلامی ایران اجازه تردد از آن را برای ارتباط آذربایجان و نخجوان فراهم کرده است.
ادامه مطلب
دو رکن اصلی روابط اسرائیل و آذربایجان در واقع همکاری‌ها در زمینهٔ انرژی و همکاری‌های دفاعی است. اکتشافات گاز طبیعی در سواحل اسرائیل بخش عمده‌ای از نیازهای انرژی آن را تأمین می‌کند، اما اسرائیل همچنان به واردات نفت نیاز دارد. آذربایجان سالهاست که تأمین‌کننده بسیار قابل اعتمادی برای نفت بوده است. در حوزهٔ دفاعی، آذربایجان مصرف‌کننده عمدهٔ محصولات دفاعی اسرائیل است و هر دو کشور جاه‌طلبی‌های تجدیدنظرطلبانه ایران را تهدیدی بسیار جدی می‌دانند. در سال‌های اخیر روابط اقتصادی و همکاری در زمینه‌هایی مانند هوانوردی، گردشگری و سازگاری با تغییرات اقلیمی توسعه داشته است. روابط اسرائیل و آذربایجان دوره‌های پیشینِ درگیری در غزه را تحمل کرده، اگرچه جنگ فعلی به وضوح بسیار شدیدتر است.
ادامه مطلب
در حالی که برخی از روزنامه ها ترجیح داده اند با بایکوت خبری کامل از کنار این واقعه عبور کنند تا جایی که گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است، برخی دیگر اما سعی کرده اند تا به درکی اندک دقیق تر از شرایط منطقه، پیش بینی آینده و تاثیر آن بر جمهوری آذربایجان دست یابند.
ادامه مطلب
محمدحسین معصوم زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طی یک سال اخیر پس از آغاز عملیات طوفان‌الاقصی، با وجود اینکه بسیاری از کشورهای مسلمان در واکنش به نسل‌کشی مردم غزه، اسرائیل را محکوم کردند و در روابطشان با این رژیم تأثیرگذار بود، باکو روابط خود را با تل‌آویو بیش از گذشته ادامه می‌دهد. چنین توافقاتی برای طرفین امر جدیدی نیست. همکاری نظامی باکو – تل‌آویو از دهه پیشین میلادی به این سو افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الهام علیف حامی برقراری صلح نیست، بلکه هدف وی آماده شدن برای دور بعدی اقدامات نظامی در جنوب ارمنستان است. سخنان او درباره ارمنستان و سیاست بین‌الملل تنها ثابت می‌کند که علی‌اف و رژیمش به جای جست‌وجوی راه‌حل‌های صلح‌آمیز، در حال افزایش قدرت نظامی، لفاظی‌های تهاجمی و بی‌ثبات کردن منطقه هستند.
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: منشاء ایجاد چنین مشکلات و چالش هایی برای ایران را باید عدم توانایی ایران در شکل دهی به روابط همزمان همکاری و رقابت با دیگر کشورها در نظر گرفت که نتیجه آن کاسته شدن از قدرت مانور و بازی ایران در معادلات منطقه است.
ادامه مطلب
به دنبال طرح ادعاهایی از زبان مقامات روس درباره دالان جعلی زنگزور و نیز واکنش تهران به این مواضع، دیپلمات‌های ارشد دو کشور درباره آخرین تحولات در منطقه قفقاز رایزنی کردند. کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه، در محل وزارت امور خارجه روسیه با ایگور خاوایف، نماینده ویژه وزارت امور خارجه روسیه در امور عادی‌سازی روابط میان کشورهای قفقاز جنوبی ملاقات و گفت‌وگو کرد. این نشست در راستای رایزنی‌های دو کشور درباره تحولات در منطقه قفقاز انجام شد و طرفین به تبادل نظر درباره موضوعات مورد علاقه پرداختند. طرفین در این دیدار بر همکاری و هماهنگی دو کشور در تعاملات خود در این منطقه تأکید کردند. همزمان نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، با بیان اینکه ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر ۸۰ درصد از متن معاهده صلح به توافق رسیده‌اند، گفت: «امضای این معاهده برای کشورهای منطقه، از‌جمله گرجستان، ترکیه و ایران نیز مفید خواهد بود».
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور مقامات دو کشور مهم اتحادیه در قفقاز و به‌ویژه سفر رئیس سرویس اطلاعاتی مخفی انگلیس به باکو دارای اهمیت خاصی است. ریچارد مور، رئیس ام‌آی ۶ در دیدارهای خود با مقامات جمهوری آذربایجان به‌طور ضمنی از ایده تشکیل نیروی نظامی مشترک کشورهای به‌اصطلاح ترک در قفقاز و آسیای مرکزی سخن راند. او همچنین با حضور در جمع تعدادی از دانشجویان در شهر باکو، بر علاقه‌مندی لندن برای تقویت همگرایی میان جمهوری آذربایجان با کشورهای آسیای مرکزی تأکید کرد. اما اینکه وی چرا در این بازه زمانی از همگرایی میان کشورهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی سخن می‌گوید معنادار است.
ادامه مطلب