رجب طیب اردوغان

احتمال بالای کشیدن شدن انتخابات به دور دوم

کار اردوغان سخت است اما شکست او آسان نیست

انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه در اواسط ماه مه برگزار می شود و ممکن است اوضاع برای رجب طیب اردوغان سخت شود. مایر روت باور ندارد که حزب عدالت و توسعه همراه با حزب راست افراطی MHP آرای کافی را برای اکثریت در پارلمان به دست آورند. اینکه آیا خود اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری در مقابل کیلیچداراوغلو شکست خواهد خورد یا خیر، هنوز یک نتیجه قطعی نیست، زیرا کیلیچدار اوغلو رهبر قدرتمندی نیست.

ادامه مطلب

انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه و کارشناسان آلمانی:

اگر یار نیستید، بار نباشید

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کارشناسان آلمانی هموطنانشان را به خویشتن‌داری و تلاش برای تفکر پیرامون امر سیاسی در جهان آشفته امروز و چاره‌جویی دعوت می‌کنند. از نگاه آنها نگاه و رفتار اروپایی‌ها درقبال انتخابات ترکیه، اگر مصداق دخالت نیست، اثرپذیری مردمی هم نیست و البته، امری مذموم است. این توصیه‌ای مهم به جوانان رشدیافته در اروپای امروز از سمت کارشناسان خودشان است: توصیه به عدم دخالت در امور داخلی ترکیه. این‌که اگر یار نیستید، بار نباشید.

ادامه مطلب

در گفت وگو با سفیر پیشین ایران در ترکیه مطرح شد

پیروزی اردوغان در انتخابات بیشتر به سود ایران است

فیروز دولت آبادی در گفت وگویی تاکید دارد که فارغ از اینکه کمال قلیچدار اوغلو یا رجب طیب اردوغان برنده انتخابات ریاست جمهوری شوند، ما حداقلی از روابط حسنه بین جمهوری اسلامی ایران و ترکیه را داریم که با تغییر روسای جمهور کماکان ادامه دارد. این مرزهای روابطی است که به صورت تاریخی بین دو کشور حفظ شده است و با تغییر و تحولات در ساختارهای سیاسی دو طرف به همان شکل سابق باعث تداوم روابط تهران و آنکارا می شود. پس در یک سناریوی احتمالی اگر کمال قلیچدار اوغلو هم پیروز انتخابات ریاست جمهوری شود، نمی‌تواند این مرزهای تاریخی در روابط ایران و ترکیه را تغییر دهد و یا از این مرزها عبور کند. 

ادامه مطلب

اهمیت و تاثیر انتخابات ترکیه بر منافع ایران

اردوغان برای ایران یک «تهدید» و یک «فرصت» بزرگ است

رحمن قهرمانپور در گپ و گفتی معتقد است که حتی اگر نهایتاً کمال قلیچدار اوغلو با پیروزی در انتخابات به دنبال تغییر برخی از سیاست های اردوغان باشد، این تغییر به ناگاه و فوری روی نخواهد داد، بلکه به یک بازه زمانی و دوره گذار نیاز دارد. به همین دلیل بازگشت به سنت کمالیستی، اولاً به صورت تمام و صد در صدی اجرا نخواهد شد و ثانیا به صورت فوری و کوتاه مدت محقق نمی شود. پس قرار نیست که با پیروزی کمال قلیچدار اوغلو همه چیز به ناگاه در منطقه تغییر پیدا کند.

ادامه مطلب

انتخابات ترکیه و آینده روابط با ایران

رفراندومی برای کنار زدن اردوغان؟!

ترکیه در حال آماده شدن برای انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی فردا یکشنبه است. به مناسبت یکصدمین سالگرد جمهوری این کشور (ترکیه)، انتخابات فردا از اهمیت زیادی برای ارزش های نمادین برخوردار است. در عین حال نتایج این انتخابات پیامدهای مشخصی را برای آینده ترکیه دارد. لذا این باور صحیح است که انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را به مثابه یک رفراندوم عمومی و همه پرسی در نظر گرفت؛ همه پرسی برای بقا و یا عزل اردوغان از قدرت. در این بین هر دو ائتلاف اصلی رقیب (اردوغان و قلیچدار اغلو)، به دلیل فقدان انسجام ایدئولوژیک از ارائه راهکار و تدوین مسیر مناسب برای خروج ترکیه از بحران برخوردار نیستند. به همین واسطه عامل تعیین کننده در نهایت پذیرش یا رد اردوغان خواهد بود.

ادامه مطلب

از ظهور پررنگ علویان تا گسل های اجتماعی

پیامدهای ژئوپلتیکی انتخابات ترکیه

محمد مسجدجامعی در یادداشتی می نویسد: استفاده از کلمه «گسل» در بحث حاضر، بدان معنی نیست که امنیت و تمامیت ترکیه تهدید می‌شود. ترکیب دولت ـ ملت در ترکیه به‌خوبی شکل گرفته و این کشور یکی از باثبات‌ترین‌ها در منطقه ماست. در اینجا گسل معنایی متفاوت دارد با آنچه مثلا در سودان وجود داشت و به جدایی جنوب سودان از سودان انجامید؛ و یا موجب جدایی تیمور شرقی از اندونزی شد و یا ممکن است در دارفود سودان اتفاق بیفتد و به تجزیه مجدد این کشور بینجامد. حتی در اینجا گسل به معنای گسلی نیست که بین کاتولونیا و اسپانیا، یا باسک و اسپانیا، یا بخش فیلامان بلژیک و بلژیک، یا اسکاتلند و انگلستان وجود دارد. در تمامی این موارد، گسل‌ها به‌مراتب جدی‌تر و نیرومندتر از گسلی هستند که در ترکیه شاهد هستیم.

ادامه مطلب

نگرانی از تکرار اتفاقات امریکا و برزیل در ترکیه

اگر اردوغان شکست بخورد، شورش می شود؟

حامیان دونالد ترامپ در ایالات متحده آمریکا و حامیان ژائیر بولسونارو در برزیل، شکست نامزد خود را در انتخابات ریاست جمهوری نپذیرفتند و به خشونت متوسل شدند. اردوغان نیز از نظر خط مشی و گرایش سیاسی به پوپولیسم راستگرایانه، به این دو شبیه است.

ادامه مطلب

پیامدهای ژئوپلتیکی یک قشر مغفول مانده

ظهور علویان پدیده بزرگ انتخابات ترکیه

دکتر محمد مسجد جامعی درمورد پیامدهای ژئوپلتیک ترکیه با توجه به انتخابات این کشور گفت: نکته ای که در این انتخابات مطرح شده ، اظهارات یکی از نامزدهای ریاست جمهوری است. «کمال قیلیچدار اوغلو» و «رجب طیب اردوغان» دو رقیب هستند. اوغلو رقیب اردوغان صراحتا گفته است که من علوی هستم و سوابق مهاجرت از منطقه خراسان بزرگ ایران به ترکیه را مطرح و حتی برخی اجدادش را هم معرفی کرده است. واقعیت این است که در ترکیه امروز بعد از جمهوریت کسی در ملاعام و در این موقعیتی که آقای اوغلو قرار دارد، در این باره صحبتی نداشته است که بگوید من علوی هستم و اوغلو هم که حزبی در ترکیه دارد سابقه نداشته است که بگوید من علوی هستم و حالا صریحا می گوید که او یک علوی است.

ادامه مطلب

روشن شدن موتور خشونت ها با حزب عدالت و توسعه

اردوغان حاضر به انتقال دموکراتیک قدرت نخواهد بود

هرچه به موعد انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه نزدیک تر می شویم رقابت های سیاسی داغ تر، حساس تر، پیچده تر و حتی خشن تر می شود. این خشونت، هم در سطح کلامی بین نامزدها دیده می شود و هم طرفداران هر نامزد دست به اقدامات خشونت آمیزی علیه ستادهای دیگر رقبا می زنند که نشان از اوج گیری فضای دو یا چندقطبی در ترکیه مشابه با انتخابات سال ۲۰۲۰ آمریکا می دهد. اگر این رفتارها به نام دموکراسی، انتخابات و اهمیت به رای مردم انجام می شود که اما در لایه های عمیق تر عملا گفتمان دموکراسی خواهی و خشونت پرهیز را به محاق برده و نوعی زورآزمایی خشونت آمیز را تداعی می کند. از این رو هر نامزد برای رسیدن به قدرت خود مجاز به انجام هر کار و گفتن هر کلامی می داند. کما اینکه در این باره رجب طیب اردوغان با به کاربردن الفاظی توهین آمیز از رقیب اصلی خود انتقاد کرده و در ادامه جریان اپوزیسیون نیز شکل گیری حملاتی علیه کمپین‌های انتخاباتی‌شان را گزارش کرده‌اند.

ادامه مطلب

فضایی که انتخاباتی شده است

نکاتی درباره انتخابات ترکیه

ابوالقاسم قاسم زاده در یادداشتی می نویسد: احزاب مخالف اردوغان با سکوی مخالفت استمرار با «اسلام‌گرایی» در تعریف دولت ترکیه، در خارج از کشور، هواداران بیشتری دارند. اما این تفاوت به لحاظ عددی و کمی در شرایطی تعیین کننده خواهد شد که رقابت نهایی آرای انتخاباتی در داخل کشور بسیار نزدیک به هم شود.

ادامه مطلب

مرد همچنان بی رقیب

اگر اردوغان شکست بخورد، چه خواهد شد؟ کسی نمی داند

بسیاری از نگرانی‌های پیرامون رقابت ریاست جمهوری ترکیه و این که اردوغان چگونه به نتایج آن واکنش نشان خواهد داد نتیجه موقعیت منحصر به فرد او در تاریخ سیاسی ترکیه است. تصور اینکه اردوغان با ظرافت شکست را بپذیرد دشوار است.

ادامه مطلب

تکرار روش‌های قدیمی در مبارزات انتخاباتی

اردوغان برای ماندن در قدرت به شدت می جنگد

رای دهندگان در ترکیه بیش از آن که بر پیامدهای زلزله تمرکز کرده باشند بر اقتصاد تمرکز کرده اند. نرخ بالای تورم که از دهها درصد گذشته و به صد درصد رسیده است، پس اندازها و قدرت خرید شهروندان را در سراسر ترکیه نابود کرده است. در این میان آنچه سقوط ارزش لیره ترکیه را تشدید کرده، پافشاری اردوغان بر حفظ نرخ بهره پایین بانکی برای تشویق رشد اقتصادی است. 

ادامه مطلب

در سفر به سوریه

آیا رئیسی می تواند بشار اسد را به دیدار با اردوغان راضی کند؟

عبدالباری عطوان در یادداشتی می نویسد: در انتظار مشاهده دود سفید یا سیاه پس از پایان سفر دو روزه رئیس جمهور رئیسی به دمشق هستیم تا متوجه شویم که آیا رئیس جمهور اسد مهمان خود را درخصوص ملاحظاتش متقاعد می کند یا برعکس آن رخ خواهد داد.

ادامه مطلب

اقتصاد در دست استراتژیست‌های بدنام است

اقتصاد، کلید انتخابات ترکیه

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تمرکز اپوزیسیون ترکیه بر اقتصاد به‌خصوص بحران تورم و فاجعه پسازلزله در ترکیه، نشان می‌دهد که این ائتلاف به‌ویژه علی باباجان و احمد داوداغلو در بازاریابی سیاسی و موفقیت در بازار مکاره انتخابات ترکیه، بر نقطه ضعف دولت اردوغان بیمار و بحران‌زده متمرکز شده و با این رویکرد تلاش دارند تا اکثریت شهروندان ناراضی از بحران اقتصادی را جذب ائتلاف بزرگ ملت کنند.

ادامه مطلب

پیش بینی انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به صورت قاطع امری تقریبا محال است

کردها، پاشته آشیل اردوغان در انتخابات پیش رو

شاید رجب طیب اردوغان توانسته باشد از کسالت جسمی رهایی یاید و دوباره در گود رقابت های انتخاباتی حضور پیدا کند، اما تحلیلگران کسالت سیاسی وی را جدی می دانند. به عقیده اکثر ناظران پیش بینی انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به صورت قاطع امری تقریبا محال است، ولی از مجموعه نظرسنجی هایی که طی ماه های اخیر بعد از آغاز سال جدید میلادی انجام شده است چنین بر می آید که اردوغان همواره بعد از رقیب اصلی اش یعنی کمال قلیچدار اوغلو قرار دارد. از این رو سناریوی محتمل آن است که که یا انتخابات به دور دوم کشیده می شود که در رقابت با قلیچدار اوغلو شانس چندان زیادی برای اردوغان وجود نخواهد داشت و یا اینکه اردوغان در همان دور اول و پس از حدود دو دهه حکمرانی باید با قدرت خداحافظی کند. 

ادامه مطلب

یاران دیروز در صف رقبای امروز

چرا اردوغان نتوانست رفقایش را نگه دارد؟

این سئوال وجود دارد که آیا اردوغان می توانست خواسته های رفقای سابقش را پاسخ گوید و مانع بریدن آنها از حزب عدالت و توسعه و همراه شدن با حزب جمهوریت خلق شود؟ در این خصوص باید گفت اردوغان پیش از انتخابات ۲۰۱۸ و پیش از انتخابات امسال، بارها با «تمل کارامولا» رئیس حزب سعادت دیدار کرد تا او را عضو ائتلاف خودش کند ولی خواسته های ناشدنی حزب سعادت، برای اردوغان قابل قبول نبود. به همین علت حزب سعادت در مقابل تصاحب فقط دو کرسی در پارلمان، با حزب جمهوریت خلق ائتلاف کرد. 

ادامه مطلب

با وجود پافشاری برای دیدار در سطح سران

بشار اسد هنوز اردوغان را نبخشیده است

بشار اسد نارضایتی های شخصی زیادی از اردوغان دارد، او حرف ها و کارهای اردوغان را در بحبوحه آتش فتنه جاری در سوریه فراموش نکرده است، زمانی که شدیدترین الفاظ را علیه او به کار می برد و علنا از جامعه جهانی می خواست برای سرنگونی او ورود کنند. بشار اسد هیچ کدام از اینها را در گذشته رها نکرده است. به ویژه، این ایده در رسانه های عربی وجود دارد که رئیس جمهوری سوریه ممکن است، انتظار از دست دادن همتای ترکیه ای خود در کسوت رئیس جمهوری و پیروزی کمال قلیچدار اوغلو را داشته باشد که هیچ گونه حساب و خصومت شخصی با وی ندارد.

ادامه مطلب

با کلیچدار اوغلو خود را فریب ندهیم

رئیس جمهور خراسانی ترکیه و تکرار فرآیند خوش‌خیالی ظهور اردوغان!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خوش‌خیالی و خوش‌بینی افراطی ایرانیان برای پیروزی قلیچداراوغلو در انتخابات ۲۰۲۳ ترکیه که بر مؤلفه‌های هویتی و نژادی کمال قلیچداراوغلو به عنوان یک ایرانی علوی و سید خراسانی استوار است را تنها می‌توان با خوش‌خیالی و فریب بزرگ ظهور و پیروزی اردوغان در ابتدای قرن ۲۱ مقایسه کرد.

ادامه مطلب

وقتی که ترکیه و اخوان المسلمین ضعیف شده اند

وضعیت سخت اسلام‌گرایان خاورمیانه

اکنون اخوان المسلمین تضعیف شده و از دو ضربه متوالی در مصر و سپس در تونس بهبود نیافته است. اخوان المسلمین با مبارزه داخلی برای رهبر جدید، بین «اردوگاه مصر» و «اردوگاه لندنی» تحت حمایت «اردوگاه استانبول» از زمان مرگ ابراهیم منیر در نوامبر گذشته متزلزل شده است.

ادامه مطلب

زلزله ای که همه چیز را به هم ریخت

روزهای سخت اردوغان

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در آستانه انتخابات، رجب طیب اردوغان، با بزرگ ترین چالش سیاسی پس از دو دهه سکانداری جمهوری ترکیه روبه رو است. وی با انتقادات روزافزونی در خصوص سازمان دهی ضعیف و کندی عملیات امدادی مواجه است. بی شک ماهیت غافل گیرکننده، بحران زا و ویرانگر زلزله اخیر برنامه کمپین انتخاباتی حزب عدالت و توسعه برای انتخاب پیش رو را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

ادامه مطلب

با انگیزه موفقیت در انتخابات ۲۰۲۳

ترکیه، کنشگر منطقه ای فعال و همه جا حاضر

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک سال گذشته، جنگ اوکراین یکی از مهمترین عرصه های بازیگری ترکیه در عرصه منطقه ای بوده است؛ با شروع جنگ، کشورهای عضو ناتو سریعا علیه پوتین موضع گرفتند و این کشور را تحریم کردند؛ اما ترکیه تنها کشور عضو ناتو بود که موضع بی طرفانه البته با محکومیت حمله گرفت و تلاش کرد نقش واسطه را بین کشورهای غربی و روسیه بازی کند و از روابط با هر دو طرف منتفع شود. تأثیراتی که این جنگ بر بحران انرژی و امنیت غذایی داشت؛ به اردوغان این فرصت را داد تا از موقعیت ژئواستراتژیک برجسته کشورش در کنار دریای سیاه نهایت استفاده را ببرد و بکوشد ترکیه را به یک مرکز بین‌المللی صادرات گاز و هاب انرژی منطقه تبدیل کند. 

ادامه مطلب

آنکارا نه در دامن شرق افتاده نه از غرب بریده

ترکیه، ترکیه است

ترکیه عضو ناتو است اما به دشواری بتوان آن را یک شریک برای غرب دانست. با این حال، رهبران ترکیه هرگز به دنبال گسستن از غرب نیستند هرچند پیوندهایشان با روسیه را مستحکم می کنند. کسانی که جز این می اندیشند، درک درستی از سیاست خارجی ترکیه ندارند.

ادامه مطلب

دست اردوغان از قدرت بریده خواهد شد؟

گاندی ترکیه به پا می خیزد

اگرچه پیش از از وقوع زلزله هم جایگاه و نفوذ سیاسی اردوغان دچار لغزش و ریزش شده بود، با اینحال ناظران تاکید دارند که وی می‌توانست کماکان در انتخابات پیش رو قدرت را همچنان برای خود و حزب متبوعش حفظ کند. اما باید اردوغان را بدشانس دید که در مهم‌ترین و حساس‌ترین برهه سیاسی در آستانه انتخابات وقوع زلزله به مثابه گسلی بین اردوغان و جامعه ترکیه عمل کرد.  با این همه طیفی از تحلیلگران همچنان اردوغان را شانس اول پیروزی در انتخابات می دانند و بر این باورند که شاید نظرسنجی‌ها نشان از افول وی داشته باشد، اما همزمان می تواند یک زنگ خطر و هشدار را برای اردوغان به صدا درآورد که طی ماه ها و هفته های پیش رو تا زمان انتخابات با اقدامات لازم گسل کنونی را پر نماید. 

ادامه مطلب

با همه فراز و نشیب های موجود

آیا ترکیه و سوریه سرانجام آشتی خواهند کرد؟

آخرین بحران در روابط ترکیه و امریکا سال گذشته با تهدید آنکارا مبنی بر آغاز عملیات زمینی جدید در مقیاس بزرگ علیه YPG آغاز شد. بنابراین سومین بازیگری که نگران عادی سازی ترکیه – سوریه است، جناح های کرد مورد حمایت امریکا هستند که بیش از یک دهه است روی خصومت بین آنکارا و دمشق سرمایه گذاری کرده اند.

ادامه مطلب

با وجود تشدید بحران

آیا اردوغان می تواند جلوی فاجعه هسته ای در اوکراین را بگیرد؟

نیروگاه هسته ای زاپوریژیای، بزرگترین نیروگاه هسته ای اروپا محسوب می شود که در حال حاضر در اختیار روس هاست. این نیروگاه هسته ای، آماج حملات و تیرباران نیروهای روسی و اوکراینی قرار گرفته و این مسئله به افزایش نگرانی ها درباره وقوع فاجعه ای هسته ای انجامیده است.

ادامه مطلب

اردوغان تحت فشار منتقدان است

فاجعه زلزله ترکیه

با طولانی شدن آوار برداری ها، انتقادها از واکنش اولیه دولت ترکیه در پاسخ به این زمین لرزه بزرگ افزایش یافته است. روز بیست و ششم ماه فوریه تظاهرات اعتراض آمیز در استانبول بزرگترین شهر ترکیه برگزار شد و تظاهر کنندگان خواستار برکناری رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور شدند. اردوغان رئیس جمهوری ترکیه که روز بیست و هفتم ماه فوریه در حال بازدید از استان آدیامان یکی از مناطق آسیب دیده،‌ گفت: «به علت نامساعد بودن شرایط آب و هوایی،  بازسازی زیر ساخت ها آن طور که انتظار داشتیم، پیش نرفته است و به همین علت مایلم که از شهروندان عذرخواهی کنم.»‌

ادامه مطلب

گزینه ای همچنان مطلوب تهران

چرا ایران از ادامه حکمرانی اردوغان حمایت می‌کند؟

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روابط ایران با دولت رجب طیب اردوغان در ترکیه را می‌توان در چارچوب همین الگوی پیچیدگی سیاستگذاری و معمای سیاست خارجی مورد تحلیل قرار داد. رویکردی که ایران و اردوغان را دو دشمن مطلق نشان می‌دهد، اما واقعیت این است که ایران از ادامه حکمرانی اردوغان در ترکیه حمایت می‌کند!

ادامه مطلب

زلزله، به پاشنه آشیل اردوغان تبدیل شده است

تصمیم غرب به آغاز آشوب سیاسی در ترکیه

سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی شواهد حاکی از میل و اراده غرب در تضعیف نظام اقتدارگرائی در ترکیه همچنین تضعیف اسلام گرائی و تقویت دوباره جریانات بی دین در این کشور است. ترکیه در دوره حکومتداری اردوغان ترس شدید اروپا از تجربه ترسناک حکومت عثمانی را زنده کرد! بعید است غرب بخاطر مواجهه با بحران های شدید اقتصادی همچنین عدم رضایت از حکومت اردوغان برخلاف گذشته مایل به کمک کردن به ترکیه باشد لذا پیش بینی می شود موضوع انتخابات آتی ریاست جمهوری در ترکیه به بهانه مناسبی برای انواع بحران های داخلی در این کشور از جمله اغتشاشات دامنه دار تبدیل شود. عملکرد ضعیف دوائر حکومتی در زمین لرزه اخیر همچنین نقش پررنگ فساد حکومتی به عنوان عامل اصلی تخریب صدها هزار واحد مسکونی غیر استاندارد و فاقد پایان کار در مناطق زلزله زده، بهانه خوبی برای به چالش کشیدن اقتدار و کارآمدی حکومت اردوغان فراهم آورده است.

ادامه مطلب

بعد از زلزله ویرانگر ترکیه

اردوغان از راهی که آمده خواهد رفت؟

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون، سه ماه مانده به انتخابات، آینده سیاسی اردوغان می تواند به نحوه درک مردم از واکنش دولت او به یک فاجعه طبیعی ویرانگر مشابه بستگی داشته باشد. ضروری است تا اردوغان با واکنش سریع به آثار زلزله و مدیریت صحیح بحران در داخل و همچنین عملکرد انعطاف پذیرتر در صحنه بین المللی بر نتیجه انتخابات بعدی ترکیه به نفع حزبش بهره گیرد.

ادامه مطلب

آواری که زلزله ترکیه بر سر حزب عدالت و توسعه ریخت

فروپاشی آرمان ۲۰۲۳ و انسداد آرمانگرایی ۲۰۵۳ اردوغان!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: زلزله‌های بزرگ و دوقلوی اخیر ترکیه و سوریه را می‌توان مُهری بر پایان عصر آرمانی حکمرانی و سیاستگذاری دروغین اردوغان دانست که با هزینه‌های جانی و مالی فراوانی که بر شهروندان ترکیه و سوریه وارد کرده، شکست و رسوایی بزرگی برای ۲ دهه کشورداری اردوغان و حزب عدالت و توسعه را نمایان ساخته است.

ادامه مطلب