پولینا واسیلنکو معتقد است: «در پی پایان جنگ قره باغ، ایران با تشدید نفوذ و حضور نظامی ترکیه در مرزش و رشد تمایلات پانترک ها و همچنین، رقابت بر سر گاز مواجه شده است. تمامی این عوامل می توانند بر روابط میان ایران و آذربایجان تاثیر گذار باشند. ایران تلاش می کند تا همکاری سودآور خود با باکو و ایروان را حفظ کند.»
ادامه مطلب
در انتخابات ریاست جمهوری بعدی ایران حسن روحانی دیگر امکان نامزد شدن ندارد. با توجه به میزان اندک مشارکت در آخرین انتخابات مجلس ایران (مشارکت تنها ۴۳ درصد از رای دهندگان واجدالشرایط رای دهی در انتخابات)، احتمالا سطح مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری نیز چندان بالا نخواهد بود و هرچه میزان مشارکت مردم کمتر باشد، احتمال پیروزی یک نامزد محافظه کار شاید حتی تندرو بیشتر خواهد شد. و این مساله برنامه های دولت جدید جو بایدن را برای احیای مجدد برجام و پیوستن دوباره به توافق هسته ای ایران پیچیده خواهد کرد.
ادامه مطلب
در حالی که دولت بایدن دیدگاه های خود را درباره سیاست خارجی از جمله روابط با اروپا و خاورمیانه مشخص می کند، پارلمان اروپایی هم گزارش سالانه خود را درباره سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا منتشر کرده است. این سند منعکس کننده انبوه موضوعات لیبرال اینترناسیونالیستی از نیاز به مقابله با اطلاعات نادرست روسیه و چین گرفته تا تقویت امنیت سایبری و دیپلماسی آب و هواست، اما در عین حال موضع گیری قانون گذاران اروپایی در قبال خاورمیانه را نیز نشان می دهد. اگر این مواضع توسط دولت های دو سوی اقیانوس اطلس دنبال شوند، می توانند به سیاست های خویشتن دارانه غرب در قبال این منطقه آشفته بیانجامند. چنین اتفاقی می تواند به نوبه خود بازیگران منطقه ای را به سمت کاهش تنش و سازگاری متقابل سوق دهد.
ادامه مطلب
دولت بایدن مسئولیت ایالات متحده را بر عهده گرفته و مشخص است که اصلاح و ایجاد تغییرات در سیاست خارجی را آغاز کرده. یکی از این تغییرات، تلاش برای برقراری روابط با ایران پس از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هسته ای و آغاز استراتژی «اعمال فشار حداکثری» علیه این کشور است. کاخ سفید بایدن بارها از سیاست دولت پیش از خود در قبال ایران انتقاد کرده است. اما گمانه زنی های زیادی درباره چگونگی موضع گیری مقامات اصلی سیاست خارجی دولت بایدن از جمله جان کری، وزیر امور خارجه پیشین که اکنون مسئول مذاکرات تغییرات آب و هوایی است، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه، و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، وجود دارد. به نظر می رسد آنها یک استراتژی اولیه برای مذاکره مجدد با ایران دارند و می خواهند تلاش کنند تهدیدهای این کشور را به عنوان یک کشور تنها، منزوی و نظامی که در صورت داشتن سلاح هسته ای خطرناک تر می شود، از بین ببرند.
ادامه مطلب
خطیب‌زاده تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌های حیات خودش همواره سیاست نه شرقی و نه غربی را به عنوان اصل اساسی خود پیگیری کرده است. در سال‌های اخیر نگاه به شرق را داشتیم و این سال‌های اخیر نه در دوران ریاست جمهوری دکتر روحانی بلکه ما از سال‌های ریاست جمهوری خاتمی نگاه به شرق را پیگیری کردیم. این سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران برخاسته از یک شناخت است نه الزام بین‌المللی صرف.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جو بایدن گام به گام چراغ‌های احیای برجام را روشن می کند. تیم سیاست خارجی بایدن که شامل آنتونی بلینکن به عنوان وزیر امور خارجه، جیک سالیوان به عنوان مشاور امنیت ملی و احتمال انتخاب رابرت مالی به عنوان نماینده ویژه دولت جدید آمریکا در امور ایران وجود دارد، به خوبی سیاست او را در کاهش تنش میان تهران – واشنگتن نشان می دهد. در واقع معماران برجام که روش مذاکره و دیپلماسی را در حل تنش‌ها بهترین راه می دانند به کاخ سفید بازگشته اند.
ادامه مطلب
چاک هیگل (Chuck Hagel)، وزیر دفاع دوران اوباما می گوید: ما باید این واقعیت را بپذیریم که در دوران بی سابقه ای هستیم که تا پیش از این تجربه اش را نداشته ایم. کارهایی که بایدن باید انجام دهد فراتر از صد روز ابتدایی دولت اوست. او باید فورا به سمت بازسازی اتحادهای ما برود و به آنها این اطمینان را بدهد که آمریکا برای رهبری دنیا به بازی برگشته است.
ادامه مطلب
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، از «پایان زندگی سیاسی» دونالد ترامپ که ریاست جمهوری او روز چهارشنبه پایان یافت، استقبال کرد. ترامپ با خروج از توافق هسته ای ایران و تلاش ناموفق برای «اعمال فشار حداکثری» علیه این کشور در راستای وادار کردن آن به بازگشت به مذاکره یا تغییر نظام، به شدت به تهران آسیب رساند. جو بایدن گفته می خواهد دوباره برجام را احیا کند و از آن به عنوان پایه ای برای مذاکرات آتی برای محدود کردن برنامه موشک های بالستیک ایران و فعالیت های منطقه ای این کشور استفاده کند. انتظار می رود رئیس جمهوری جدید به سرعت ایالات متحده را به تعهدات در توافق برگرداند و دست کم برخی از تحریم های اعمال شده علیه ایران را لغو کند.
ادامه مطلب
احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: ماجرای برجام بیش از آنچه برخی محافل داخلی در ایران تصور می‌کنند، پیچیده و بغرنج شده و به نظرم سرنوشت آن بیش از ارادۀ آمریکا به نوع علایق اسرائیل گره خورده است.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون اقدام نمایندگان مجلس یازدهم در دادن دو کارت زرد به وزیر امور خارجه در یک روز بر این نکته تاکید دارد که این جریان، ذیل این اقدامات با تمام نیرو به دنبال تخریب چهره و پایگاه اجتماعی وزیر امور خارجه است تا به موازات آنکه پالسی منفی به دولت جو بایدن مبنی بر ناتوانی دولت روحانی و وزارت امور خارجه برای تعیین تکلیف برجام و مذاکره داده باشد، از آن سو هرگونه تلاش برای انتخابات پیش رو را به محاق ببرند.
ادامه مطلب
وحید جلال زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که دولت جو بایدن با وسواس و زمان بیشتری در خصوص برجام عمل خواهند کرد، لذا منتظر انتخابات ۱۴۰۰ و دولت سیزدهم خواهند بود، پیرامون برخی مواضع دولت بایدن در خصوص توان موشکی و نفوذ منطقه ای ایران عنوان داشت که از سخنان اخیر آنتونی بلینکن گزینه تصدی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا بوی برجام ۲ و ۳ به مشام می رسد. زمانی که وی در سخنانش در سنا از مسئولیتی «اضطراری» برای پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای سخن می گوید و عنوان می کند که بازگشت به برجام در صورت پایبندی ایران به تعهداتش تنها «سرآغازی» برای «یک توافق مستحکم‌تر و بادوام‌تر» خواهد بود، نشان می‌دهد که ایالات متحده آمریکا با منطق قدرت و زور به دنبال زیاده خواهی است تا به موازات متوقف کردن توان هسته‌ای به شکل جدی‌تری مسئله توان موشکی و نفوذ منطقه ای ایران را هم با برجام های دیگر تحت الشعاع قرار دهد. این یعنی فراتر از برجام. این نگاه دولت بایدن برای جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه قابل قبول نیست.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: جامعه جهانی خروج یکجانبه ترامپ از برجام را در کنار بیرون بردن کشورش از دیگر قرادادهای بین‌المللی و نیز سیاست خارجی آن، اقدامی بی‌ثبات کننده علیه صلح جهانی تعبیر کرد. اکنون «جوبایدن» و تیم منتخب او این امید را ایجاد کرده‌اند که دیپلماسی نخبه‌گرا باردیگر عقلانیت لازم را به شیوه تعاملات و بازسازی روابط خارجی ایالات متحده بازگرداند.
ادامه مطلب
زمانی در جواب انتقاد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، از روابط نژادپرستانه در ایالات متحده توئیت کرده بودم: «شما ابتدا کشور خود را اصلاح کنید. ما کشور خودمان را درست خواهیم کرد.» اکنون با توجه به آن پیشینه، فکر می کنم در مقام یک تحلیلگر در جایگاهی هستم که بتوانم به جمهوری اسلامی ایران یا در حقیقت هر دولت خارجی، توصیه ای کنم. آمریکایی ها با روی کار آمدن رئیس جمهوری منتخب جو بایدن، رهبری دارند که وعده بازگشت به توافق های بین المللی را می دهد و دیدگاه او با دونالد ترامپ درباره نقش آمریکا در جهان متفاوت است. ایران باید با درک این تغییر، از فرصت استفاده کند تا نه تنها به انطباق با برنامه جامع اقدام مشترک بازگردد، بلکه بنیادی مستحکم تری برای توافق و روابط خودش با همسایگان و جهان بنا کند.
ادامه مطلب
روح اله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اما سهم ایران در دامنه تغییرات سریالى دیپلماتیک اخیر خاورمیانه چقدر است؟ به نظر مى رسد ایران در سطح رسمى و بعد از قطعیت پیروزى بایدن تاکنون ابتکار دیپلماتیک جدیدى در امتداد منافع ملى کشورمان نشان نداده است و نتوانسته در صفوف دشمنان منطقه اى شکاف ایجاد کند.
ادامه مطلب
دیپلمات های اروپایی که علاقمند به نجات توافق هستند می گویند که اقدامات ایران تلاشی است برای افزایش فشار بر واشنگتن و جو بایدن برای پیوستن دوباره ایالات متحده به توافق و برداشتن تحریم ها.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با تغییرات رخ داده در آمریکا که آثار آن بر بازار ایران منعکس شده است، امروز دوباره فرصتی فراهم شده که باید به بهترین وجه از آن برای تامین منافع ملی استفاده کنیم. اگر این موقعیت درک نشود و فرصت ایجاد شده را وجع المصلحه انتخابات ریاست جمهوری و رقابت جناح ها کنیم، می تواند سرنوشت آلمان نصیب ما شود.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی این باور است که هر کشوری حتی روسیه و چین نیز به دنبال منافع خود هستند. لذا اقداماتی مانند آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد مطلوب نگاه چینی ها و به خصوص کشوری مانند روسیه نیست چرا که این روس ها تقریبا همسایه ایران به شمار می روند. لذا مسکو این رویه را تهدیدی برای امنیت خود تلقی می کند، کما این که روس ها امروز هم همین نگاه را به اقدامات کاهش تعهدات برجامی ایران دارند. پس به هر میزان که جمهوری اسلامی ایران به سمت عملیاتی کردن مفاد مصوبه مجلس یازدهم پیش رود به همان میزان هم احتمال همراهی و حمایت روسیه و چین از ایران بسیار کمتر خواهد شد. یعنی شاهد روسیه و چینی متفاوت از چهار سال گذشته خواهیم بود.
ادامه مطلب
از ماه مه ۲۰۱۸ که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، به طور یکجانبه از توافق هسته ای با ایران خارج شد و تحریم های جدیدی را علیه این کشور اعمال کرد، تهران منتظر خروج ترامپ از کاخ سفید و روی کار آمدن یک رئیس جمهوری متعادل تر از حزب دموکرات بود. به گفته جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، این جان کری، وزیر خارجه پیشین، بود که به ایران توصیه کرد در برجام بماند و تا پایان ریاست جمهوری ترامپ شرایط را تحمل کند. ایران به این توصیه عمل کرد و جای تعجب نیست که اکنون فشارها را بر جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب دموکرات، با هدف وادار کردن او به پیوستن مجدد به برجام بدون هیچ تغییری در توافق و لغو همه تحریم ها، افزایش داده است. با این حال، ممکن است تهران درباره چگونگی واکنش نشان دادن بایدن اشتباه محاسباتی کرده باشد.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: چه بایدن رییس جمهور می شد چه ترامپ، موضوعِ اوّل آمریکا در صحنۀ جهانی در حد ۶۰-۷۰ درصد «چالش های اقتصادی و امنیتی چین» می بود. سپس: روسیه، اتحادیۀ اروپا، بازسازی روابط دوجانبه با انگلستان، موضوع محیطِ زیست، چندجانبه گرایی برای تعدیل کرونا و احیای جایگاه اقتصادی آمریکا در جهان.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: روسیه دو هدف را در موازات هم دنبال می کند؛ نخست به ایران پیام دهد که اگر بخواهد همانند دفع پیش در سال ۲۰۱۵ که برجام امضا شد و روسیه دید ایران از آن فاصله گرفت و به سمت غرب گرایش پیدا کرد، این بار هم همان گونه رفتار کند، به راحتی از کنار این موضوع نخواهد گذشت و این رفتار را تلافی خواهد کرد. هدف دوم روسیه به تلاش هایش در واشنگتن باز می گردد مبنی بر این که خود را از اولویت دولت جدید امریکا خارج کند و همان طور که با آمدن ترامپ توانست خود را از اولویت خارج کند و ایران به اولویت واشنگتن تبدیل شد این بار نیز همان سناریو را تکرار کند و ایران را اولویت بایدن قرار دهد.
ادامه مطلب
به نظر می رسد ایران کسب آمادگی برای ریاست جمهوری جو بایدن را آغاز کرده و امیدوار است که بتواند در ترکیبی از مصالحه، مقاومت و فشار، دولت جدید در واشنگتن را به سمت مذاکره ای مطلوب برای خود سوق دهد.
ادامه مطلب
گروهی متشکل از بیش از ۵۰ کارشناس روابط بین الملل و خاورمیانه با امضای نامه ای از رئیس جمهوری منتخب جو بایدن بازگرداندن سریع ایالات متحده به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران را خواستار شده اند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، از توافق خارج شد و کارزار اعمال فشار اقتصادی و نظامی را جایگزین همکاری کرد. دولت ترامپ اصرار داشت که هدف دستیابی به یک توافق بهتر را دنبال می کند. اما مقامات دولت پیشین معتقدند که هدف واقعی او براندازی دولت ایران بوده است. بایدن وعده بازگشت به توافق هسته ای را با این استدلال مطرح کرده که کارزار اعمال فشار حداکثری شکست خورده است و بازگشت به برجام می تواند اولین گام برای دستیابی به یک راه حل گسترده دیپلماتیک با ایران باشد. با این حال، بایدن احتمالا در بازگشت به مسیر دیپلماسی با ایران با موانع جدی سیاسی مواجه خواهد شد.
ادامه مطلب
یکی از چالش های پیش روی دولت جو بایدن ایجاد ثبات در اتحادهای ما به عنوان بستر هر راهبردی برای ارتقاء امنیت ملی ایالات متحده است. سیاست های دولت ترامپ مانند بی کفایتی در مورد ایران و دادن پاس گل رایگان به کره شمالی سبب شد تا شمار زیادی از دشمنان ایالات متحده در چهار سال اخیر احساس قدرت کنند.
ادامه مطلب
تصمیم ایران به از سرگیری غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در تاسیسات هسته ای زیرزمینی فردو احتمالا تنش های موجود بین ایالات متحده و ایران را تشدید خواهد کرد و به مانعی جدید در مسیر دولت منتخب جو بایدن برای احیای توافق هسته ای ایران تبدیل خواهد شد. اگرچه، به رغم تشدید مجدد تنش ها بین دو کشور مشاوران ارشد بایدن گفته اند که دولت جدید تصمیم دارد مجددا با ایران درباره محدودسازی برنامه هسته ای این کشور وارد مذاکره شود.
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که با توجه به حساسیت های موجود در کشور باید عقلانیت دیپلماتیک، انعطاف سیاسی، باز شن فضا و ایجاد اصلاحات در داخل کشور در دستور کار تهران قرار گیرد، پیرامون تاثیر نتایج انتخابات مجلس سنا در ایالات جورجیا بر پرونده ایران بر این باور است که چون بایدن علاوه بر کاخ سفید و مجلس نمایندگان اکنون مجلس سنا را هم در اختیار گرفته است بیشتر به سمت فشار بیشتر بر ایران پیش خواهد رفت. یعنی عملاً این سه نهاد (کاخ سفید، مجلس نمایندگان و مجلس سنا) که به نوعی همراه با بایدن خواهند بود به اهرمی برای فشار به ایران بدل خواهند شد. پس انتخابات جورجیا و اکثریت سنا به نفع دموکرات ها به سود ایران تمام نشده است. لذا حتی در صورت عدم وجود پیش شرط و در نهایت لغو تحریم ها، ایالات متحده و شخص جو بایدن، ایران را به حال خود رها نخواهد کرد، بلکه در ادامه شرایط را به سمتی پیش خواهد برد که مسئله توان دفاعی و موشکی و نفوذ منطقه ای ایران نیز مانند پرونده فعالیت هسته‌ای به یک نقطه چالش زای ایران با جهان بدل شود. به گونه ای که تهران ناگزیر به مذاکره در خصوص آنها نیز شود. لذا من بر این باورم که اتفاقاً وضعیت برای جمهوری اسلامی ایران در دوره جو بایدن که هم مجلس سنا، هم کاخ‌سفید و هم مجلس نمایندگان را در اختیار گرفته است بسیار سخت تر از ترامپ خواهد بود.
ادامه مطلب
یوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون خوانش حقوقی سازی ۲۰ درصد مبنی بر خروج و یا عدم خروج ایران از برجام بر این باور است که نمی توان به طور قاطع عنوان کرد آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد می‌تواند مسئله‌ای فعال کردن مکانیسم ماشه را به دنبال داشته باشد، آن هم در شرایطی که اروپا با روی کار آمدن جو بایدن امیدوار به حفظ توافق هسته‌ای هستند. پس اگر چه آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد تنش سیاسی، دیپلماتیک و حتی حقوقی را بین ایران با سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا افزایش می‌دهد، اما این احتمال وجود دارد که اروپایی ها تلاش خود را برای حفظ توافق هسته ای دو چندان کنند.
ادامه مطلب
وحید جلال زاده در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد بر روند دیپلماتیک بازگشت بایدن به برجام معتقد است که اعضای محترم مجلس شورای اسلامی در راستای وظایف محوله و برای صیانت از منافع ملی در جهت لغو تحریم‌ها برای پر کردن خلا گام های کاهش تعهدات برجامی و در حقیقت مکمل آن پنچ گام دولت در سال گذشته اقدام به تصویب این طرح کرد. بنابراین، نه آن پنج گام کاهش تعهدات برجامی و نه عملیاتی کردن مفاد طرح مجلس موسوم به اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها که با غنی سازی از دیروز دوشنبه شروع شد، در خوانش حقوقی به معنای تلاش جمهوری اسلامی ایران برای خروج از برجام نیست، بلکه بلعکس تلاش ما برای حفظ برجام است، اما به شرط آن که منافع ملی ما هم در نظر گرفته شود. به این معنا که باید منافع جمهوری اسلامی ایران در خصوص ابعاد تجاری و اقتصادی توافق هسته ای عملیاتی شود.
ادامه مطلب
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (دوشنبه) در برنامه گفت‌وگوی ویژه شبکه دوم سیما در پی آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در تأسیسات غنی سازی شهید علیمحمدی (فردو) در راستای اجرای مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی عنوان داشت که تمام روال حقوقی شروع غنی سازی ۲۰ درصد طی شده است و اروپایی‌ها حق صحبت کردن در این رابطه را ندارند
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت خارجه درباره رای ممتنع عراق و غیبت افغانستان در جلسه چهارشنبه بودجه سازمان ملل افزود: آمریکا برای سومین بار در اقدامات خود علیه ملت ایران در سازمان ملل شکست خورد و این نشست انزوای روزافزون رژیم فعلی کاخ سفید را نشان می‌دهد. این اقدام آمریکا در احیای کمیته تحریم ایران به شکست مفتضحانه آمریکا انجامید. ناخرسندی خود را به همسایگان خود اعلام کردیم و نخست‌وزیر عراق هم اعلام کرد در حال پیگیری این موضوع هستند.
ادامه مطلب
تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به خروج از توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۸ یک فاجعه بود چون تنها عواقب منفی داشت و به تغییر شکل ادامه دار خطوط سیاست خاورمیانه انجامید. محاسبات ترامپ مبتنی بر آن بود که برجام به اندازه کافی خوب نبوده چون نه به برنامه موشکی ایران پرداخته و نه به «رفتارهای بی ثبات کننده این کشور در منطقه» و تصور می کرد سیاست «اعمال فشار حداکثری» با اعمال تحریم علیه صادرات نفت ایران، این کشور را به دادن امتیازات گسترده درباره این مسائل وا می دارد.
ادامه مطلب