آیا واقعا مذاکرات وارد مرحله جدیدی شده است؟

نویسنده: پرستو بهرامی راد، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: تهران و واشنگتن از مرحله اینکه اول چه کسی به قرارداد برجام بازگردد، به مرحله فشار حداکثری برای احیای برجام رسیده اند. بحث توافقنامه همکاری جامع ایران و چین تقریباً همزمان با توافق برجام مطرح شده بود و امروز به نظر می رسد اهرم مناسبی برای حل بحران ایران با غرب نیز به حساب می آید. در واقع این قرارداد جدا از سرو صدای بسیاری که در داخل کشور ایجاد کرد، به نظر می رسد اهرم فشار مناسبی برای احیای برجام شده است.

یکی از بزرگترین مشکلات این روزهای کاخ سفید در حوزه سیاست خارجی، چین و رشد اقتصادی بی حد و حصر این کشور است. بر همین اساس پکن به کابوس دولت بایدن تبدیل شده است. بعد از توافقنامه ایران و چین نیز جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در این خصوص گفت، مدت هاست درباره مشارکت ایران و چین نگران است. چنین واکنشی بی شک نگرانی از نفوذ بیشتر چین در خاورمیانه دارد و قطعاً در هفته های آتی شرایط برجام وارد فاز جدیدی می شود. 

شروع مذاکرات پرچالش

چند روز بعد از توافقنامه ایران و چین، صحبت از احیای برجام بار دیگر بالا گرفته است. نشست عادی کمیسیون مشترک برجام با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ روز جمعه به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد و آخرین تحولات پیرامون برجام مورد بحث و بررسی قرار گرفت. خبرها از این نشست نشان می دهد چالش جدی میان ایران و اروپا بوجود آمده است. بر همین اساس ادامه این نشست سه شنبه به صورت حضوری در وین برگزار می شود.  

در پی این خبر، پالس هایی از داخل ایران و آمریکا داده می شود که از توافقات جدی در هفته های آتی نشان دارد. رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران گفته که دولت این کشور آماده است تا تحریم های ناسازگار با توافق هسته ای را لغو کند. از سوی دیگر جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در یک نشست خبری تاکید کرده که از نظر آمریکا، گفت‌وگوهای غیرمستقیم با ایران در وین به طور بالقوه‌ای سازنده است. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در کلاب هاوس در خصوص شکسته شدن بن بست مذاکرات ایران و آمریکا گفته نمی‌توانم جزئیات این موضوع را فاش کنم زیرا بیان آن هنوز زود است اما در مسیر گفت وگو هستیم و بن بست در حال برطرف شدن است. می توان تا هفته آینده با قطعیت بیشتری درباره این مسئله صحبت کرد اما در مجموع خوشبین هستم.

این سخنان نشان از حضور غیر مستقیم آمریکا در مذاکرات 4+1 دارد. بی شک باید منتظر خبرهای مهمی از وین باشیم که می تواند تعیین کننده نفس های به شماره افتاده برجام باشد. در واقع قرارداد تهران و پکن اهرم فشاری برای مشخص شدن زودتر تکلیف برجام شده است و باید دید در این بازی که نقش میانجیگری آن را اروپایی ها بازی می کنند، شرایط به کدام سمت حرکت خواهد کرد.