احیای برجام

مقاله معاون راهبردی رئیس جمهور در فارن افرز

ظریف: پزشکیان برای مذاکرات هسته‌ای و شاید موارد بیشتر آماده است جدید

پزشکیان به ثبات و توسعه اقتصادی در خاورمیانه علاقه‌مند است. او می‌خواهد با کشورهای عرب همسایه همکاری کند و روابط با همپیمانان ایران را تقویت کند. اما او همچنین تمایل دارد تا به‌طور سازنده با غرب در تعامل باشد. دولت او برای مدیریت تنش‌ها با ایالات متحده، که به تازگی رئیس‌جمهور جدیدی نیز انتخاب کرده، آماده است. پزشکیان آماده است مذاکراتی از جایگاه برابر درباره توافق هسته‌ای و شاید موارد بیشتری انجام دهد.

ادامه مطلب

با وجود کابینه ضد مذاکره

آیا ترامپ می‌تواند توافقی را با ایران نهایی کند؟

به گفته خود ترامپ، او فقط به یک هفته زمان بیشتر در کاخ سفید نیاز داشت تا توافقی با ایران بدست آورد. او حتی گفته که به تیم بایدن توصیه کرده بود سریعاً توافقی با ایران منعقد کنند زیرا او «کشوری آماده برای توافق» را به دولت بایدن تحویل داده بود اما آنها نمی‌دانستند چگونه این کار را انجام دهند. اکنون، ترامپ فرصتی دوباره خواهد داشت.

ادامه مطلب

مطالعه موردی تصمیم برجام

اثر تصمیمات دولت بر منابع انسانی

یونس قاسم نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برجام فرصتی را فراهم آورد که ایران می توانست با دستاوردهای آن و تجارت حاصل از آن، گام های بلندی در راستای ارتقا سرمایه های کشور بردارد. در این میان مشکلاتی به وجود آمد که باعث شد فرآیند اجرای برجام به نحو شایسته برای تقویت سرمایه های کشور استفاده نشود.

ادامه مطلب

فراهم شدن یک فرصت کمیاب در سیاست خارجی آمریکا

آیا کسی در غرب به ایران برای احیای برجام پاسخ مثبت می‌دهد؟

تا کنون، هیچ‌یک از نامزدهای اصلی دو حزب اعلام نکرده‌اند که دیپلماسی با ایران سال آینده اولویت خواهد داشت اما فرصتی وجود دارد که دولت تازه می‌تواند از آن استفاده کند. ایران آماده شکل دادن به یک توافق است اما آیا در غرب کسی این پاسخ مثبت را خواهد پذیرفت؟

ادامه مطلب

چالش جدید ایران برای تعامل مجدد با غرب

اثرگذاری کم تحریم اخیر ایران‌ایر

علی رغم هشدار کشورهای اروپایی مبنی بر اینکه انتقال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه به «خط قرمز» در جنگ اوکراین نزدیک شده است، اما شدت تحریم‌های اخیر کمتر از حد انتظار به نظر می‌رسد. اقدامات جدید عمدتاً بر بخش هواپیمایی کشوری ایران تأثیر می‌گذارد و ممکن است ماه ها طول بکشد تا اجرایی شوند.

ادامه مطلب

با نزدیک شدن به مهلت پایانی برجام

چه نوع برجامی قابل احیاست؟

در پرتو تمایل فوری طرفین به جلوگیری از وخامت و تشدید بدون کنترل اوضاع، آنها به گفت وگوهای خود در عمان ادامه داده‌اند تا از تشدید منطقه‌ای در دنیای پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ جلوگیری کنند. در هر صورت، بازگشت به برجام پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر دوباره مطرح خواهد شد، به ویژه با توجه به پیروزی پزشکیان در ایران و مهلت اکتبر ۲۰۲۵.

ادامه مطلب

چاره ای جز ایستادگی در برابر بی ‌رحمی‌های بی حد و حصر خصم نیست

درس‌های غزه، آمدن دوباره ترامپ و راهبرد آستانه هسته‌ای ایران

علی امیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای اجتناب از خطرات، این مکتوب راهبردی ارائه می‌کند. اسم آن، «استراتژی آستانه هسته‌ای» نامگذاری می‌شود. مفروض این راهبرد آن است که زیرساخت‌های هسته‌ای باید تا آستانه ساخت بمب هسته‌ای توسعه پیدا کند. این آستانه همچنین باید امکان تحقق کوتاه مدت داشته باشد و در صورت بروز تهدید وجودی، سریعاً به کار بیفتد. در کنار این، ایران همچنین باید استراتژی آستانه ساخت پهپاد و موشک‌های بین قاره‌ای را در دستور کار قرار دهد. دشمن بی‌رحم ثابت کرده است تنها با بازدارندگی مؤثر می‌توان آن را سر جایش نشاند.

ادامه مطلب

آیا پیروزی نامزد اصلاح‌طلبان به آرامش در روابط ایران و آمریکا منجر خواهد شد؟

فرصت پزشکیان برای غرب

اگرچه تصور یک توافق هسته‌ای تازه، دشوار است اما یک دولت اصلاح‌طلب می‌تواند فرصت‌هایی برای کاهش تنش‌ها فراهم کند.

ادامه مطلب

پرسشی از برجام‌ستیزان

جایگزین برجام چیست؟

غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: امروزه خسارات تحریم چنان آشکار شده که حتی برجام ستیزان سرسخت هم برخلاف گذشته حتی اگر برای حفظ ظاهر هم که شده دیگر تحریم ها را نعمت نمی دانند و با موافقان برجام، بر نکبت بودن آنها همدل شده اند، اگر چه هنوز معتقدند تحریم ها خیلی هم مهم نیستند (نگاه کنید به مناظره انتخاباتی نامزدهای موسوم به جبهه انقلاب) اما با این حال جایگزین و راه حلی برای برون رفت از این وضعیت خسارت بار ارائه نمی دهند.

ادامه مطلب

بازخوانی روابط‌ ایران با اتحادیه اروپا و منطقه

نگاهی به برجام و جنگ اوکراین

عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: کشورهای منطقه از آمدن جناب پزشکیان استقبال کرده‌اند. از این حسن توجه باید بیشترین بهره را برد. زمان آن است که دست کم ایران پیشتاز یک پیمان منع تجاوز و فراتر از آن، استقرار یک نظم امنیتی منطقه‌ای با همکاری قطب‌های جهانی قدرت باشد.

ادامه مطلب

درس هایی از دوره برجام و تعاملات منطقه ای

پزشکیان و چالش‌های سیاست خارجی تعاملی!

صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: طبق رصد نگارنده، استقبال کشورهای منطقه و به ویژه شیخ‌نشین‌های جنوب خلیج فارس از پیروزی پزشکیان فراتر از تعارفات دیپلماتیک معطوف به نوعی خرسندی و رضایتمندی است. ضمنا هواداران «محور مقاومت» در منطقه، به نوعی نگران تاثیر احتمالی بازگشت اصلاح‌طلبان و دید آن‌ها در مورد روابط با آمریکا و غرب و فاصله گرفتن از دیپلماسی میدانی رئیس جمهوری فقیدند. بازخورد این نگرانی در "میدان" می‌تواند دیپلماسی دولت جدید را با چالش جدی مواجه کند.

ادامه مطلب

رئیس جمهور منتخب چه دستورکاری دارد

بیم و امیدهای سیاست خارجی پزشکیان

مسعود پزشکیان، متخصص قلب، نماینده مجلس و وزیر اسبق بهداشت و رئیس جمهور جدید ایران تجربه مستقیم اندکی در حوزه سیاست خارجی دارد، اما متعهد شده دیپلمات‌های نخبه ایران و حامیان جهانی‌سازی را برای برنامه‌ها و سیاست خارجی خود به خدمت گیرد که همین مساله امیدها و آمال و آرزوها را برای برقراری روابط گرم‌تر با غرب افزایش داده است.

ادامه مطلب

ایران در آستانه ژاپن یا کره شمالی شدن در برنامه هسته‌ای

غرب فقط ۱۵ ماه برای توافق با تهران وقت دارد

سید حسین موسویان در یادداشتی می نویسد: ایالات متحده و اتحادیه اروپا یک پنجره ۱۵ ماهه برای انتخاب بین دو گزینه دارند:  الف) ایران به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای مانند کره شمالی تبدیل شود، یا ب) ایران به عنوان یک کشور در آستانه هسته‌ای مانند ژاپن باقی بماند.

ادامه مطلب

آیا هیچ اقبالی برای توافق هسته ای وجود دارد؟

طرح های عمان و ژاپن برای احیای برجام

تهران اعلام کرده که عمانی ها یک پیشنهاد "کم در برابر کم" یا "گام به گام" را پیشنهاد داده اند، سازوکاری که شبیه توافق ماه مه ۲۰۲۳ است. یک احتمال دیگر که توسط علی واعظ و ولی نصر دو کارشناس ارشد مسائل ایران در امریکا مطرح شده است، همکاری منطقه ای در چارچوب راهی به عنوان پاداش محدودسازی برنامه هسته ای ایران است.گزارش هایی هم وجود دارد که می گوید ژاپنی ها طرحی برای احیای گفت وگوهای هسته ای دارند و در حال پیگیری طرحشان هستند، هرچند هیچ جزئیاتی از آن منتشر نشده است.

ادامه مطلب

بایدن به احیای برجام فکر می کند

چماق و هویج وعده صادق در پرونده اتمی ایران

علی ودایع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عملیات وعده صادق سطح بازدارندگی تهران را به گونه ای مقابل چشمان بهت زده آمریکا قرار داد که حالا نیازمند نوعی بازنگری در سطح تنش با ایران باشد. تهران در عالی ترین سطح همواره گفته که میز مذاکره را ترک نکرده و آماده رایزنی است. از طرف دیگر ادبیات جمهوری اسلامی در اجرای وعده صادق نشان داد که پس از تنبیه رژیم صهیونیستی تمایلی به ادامه تنش ندارد البته آمادگی جنگ مستقیم را هم دارد. گزینه حرکت برق آسای ایران به سمت دکترین اتمی نوع جدیدی از بازدارندگی تهران است که توانایی ورود به نقطه بی بازگشت را دارد. پالس های ایران برای غرب و مشخصا آمریکا، نوعی چماق و هویج است که امکان رایزنی درباره موضوعات دیگر را فراهم می کند.

ادامه مطلب

سه دست پوچ مسکو برای تهران

اعتراف دیرهنگام

فلاحت‌پیشه در گفت وگویی تصریح می‌کند که «روسیه با قربانی‌کردن احیای برجام، مطرح‌کردن به‌کارگیری پهپادهای ایرانی در جنگ و وقوع عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل، سه دست پوچ را طی دو سال گذشته رو کرد و در ازای آن، نه خبری از سوخو-۳۵ بود، نه موشک‌های اس - ۴۰۰ و نه همکاری با تهران در فناوری‌های حساس روسیه و برخی از موضوعات تجاری و اقتصادی».

ادامه مطلب

محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی:

دولت روحانی اهمیت سیاست خارجی را برجسته کرد/مجلس بر دیپلماسی تاثیر مستقیم می گذارد

محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: بدون اینکه دولت ها در خصوص موثر بودن روابط خارجی بر مسائل داخلی، نفیاً یا اثباتاً، اظهار نظر کنند باید گفت برای کشوری که سالانه حدود ۱۰۰ ملیارد دلار از منابع بالقوه آن از خارج تامین می شود و تاثیر اتخاذ سیاست های عوامل خارجی در ارزش پول ملی برای همگان قابل رویت است، همین خود دلیلی است بر اهمیت ویژه سیاست خارجی از جمله برجام که تلاش می کرد تحریم ها را لغو کند و سرمایه گذاری خارجی را به کشور بیاورد. با حاشیه رفتن برجام کل درآمد ارزی دولت که در اوایل دهه ۹۰ حدود  ۱۰۰ میلیارد دلار بود به ناگاه به ۷.۵ میلیارد دلار در سال ۹۹ کاهش یافت، همین نشان می دهد که برجام تا چه اندازه بر روند سیاسی و اقتصادی کشور تاثیرگذار بوده و این واقعیتی غیر قابل انکار است.

ادامه مطلب

سیاستگذاری پیوندی

پیوند خسارت‌بار مذاکرات احیای برجام به انتخابات در ایران و امریکا

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری داخلی و سیاستگذاری خارجی که دارای ارتباط و تعامل فراگیر با یکدیگر هستند، اثرپذیری فراگیر از همدیگر دارند در مسائل و فرآیندهای گوناگون دارای ماهیت پیوندی به هم هستند و نمایشی از یک سیاستگذاری پیوندی دارند.

ادامه مطلب

خبری از مذاکرات هسته ای در گفت وگوهای ایران و امریکا نیست

تغییر شرایط، برجام و قانون هراکلیتوس

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شرایط امروز با شرایط خرداد ۱۴۰۰ بسیار متفاوت است. اصولا هر کاری اگر به وقتش انجام نشود، ممکن است دیگر انجام‌پذیر نباشد. به قول هراکلیتوس «تغییر تنها چیز ثابت در زندگی است و یک آدم تنها یک بار در یک رودخانه شنا می‌کند». این قاعده در روابط بین‌الملل به همان اندازه صادق است که در سایر شئون زندگی.

ادامه مطلب

از گذشته بگذریم و از دیپلماسی حمایت کنیم

لزوم پشتیبانی از هر حرکت دولت برای پیوستن به زندگی عادی جهانی

علی ربیعی در یادداشتی می نویسد: هر چند در گذشته‌ای نه چندان دور، گروه هایی با حمایت رسانه ها و نهادهای رسمی، اجازه ندادند آنچه می‌توانست کام ملت را شیرین کند و به نفع ایران بود انجام شود، ولی امروز حق نداریم به این بهانه، هر حرکتی که ممکن است به صلاح و منفعت ایران و مردم باشد را نفی کنیم و از آن حمایت نکنیم. من، هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنم روزهایی را که عده‌ای، چه خشنود بودند از اینکه ترامپ رای خواهد آورد و برجام به ثمر نخواهد نشست. هنوز برق چشمان بعضی‌ها در خاطرم باقی مانده ‌است. با این‌حال، ما نباید این‌گونه زیست کنیم. هر اقدامی که به نفع مردم و جامعه انجام می‌شود را نه تنها باید به رسمیت شناخت بلکه باید مورد حمایت هم قرار دهیم. 

ادامه مطلب

توافق و سازگاری با آژانس انرژی اتمی

مسیر احیای برجام در چشم‌انداز رهبر معظم انقلاب

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الگوی روابط ایران و آژانس انرژی اتمی که خود پیامد الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ به‌ویژه امریکا و اروپا با ایران در ۲۰ سال گذشته بوده، اکنون و در آستانه احیای برجام از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. اهمیت این الگوی رفتاری آژانس انرژی اتمی را می‌توان در سخنان حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب، در دیدار اخیر با دانشمندان، متخصصان، کارشناسان و مسئولان صنعت هسته‌ای ایران مشاهده کرد.

ادامه مطلب

از دعواهای سیاسی تندروهای امریکا و اسرائیل سوء استفاده می کنند

ضرورت پرهیز از دو قطبی سازی در مذاکرات احیای برجام

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سود دو قطبی ظریف – امیرعبداللهیان و یا باقری کنی – عراقچی صرفاً به نفع اسرائیل و جریان‌های تندروی جمهوری‌خواه در ایالات‌متحده آمریکاست و ضررش متوجه کارگران ایرانی، مستاجران ایرانی و قشر متوسط و فقیر ایرانی است.

ادامه مطلب

طرح جایگزین های احتمالی؟

احیای برجام دور از دسترس به نظر می رسد

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: شمار فزاینده‌ای از ناظران که همیشه پیگیر بحث برجام بوده‌اند، اکنون بیش‌از‌پیش مدعی نبود امکان احیای برجام هستند و برخی به فکر یافتن طرح‌های جایگزین افتاده‌اند.

ادامه مطلب

مباحثات درباره توافق ایران بر مسائل اشتباه متمرکز است

تصورات نادرست درباره برجام

رویدادهای اخیر نشان داده اند، دیپلماسی نمی تواند کشورها را از اخراج بازرسان، خاموش کردن دوربین های نظارتی یا از سرگیری فعالیت های ممنوعه باز دارد. با این حال، کسانی که برجام را به عنوان یک توافق ضعیف رد می کنند، آنچه را به توافق اعتبار و ارزش می دهد، نادیده می گیرند.

ادامه مطلب

سناریوهای فعلی پیش رو

تکلیف پرونده برجام بعد از ۵ سال چه می‌شود؟

پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می ‎رسد در خصوص توافقی برای احیای کامل پرونده برجام ۲۰۱۵ اشکالاتی وجود دارد و آن هم توسعه برنامه هسته‌ای ایران بعد از آن توافق است. در واقع برگشت به برجام ۲۰۱۵ تا حدودی غیرممکن به نظر می ‎رسد.

ادامه مطلب

لزوم مدیریت سیاست خارجی از قفقاز تا خلیج فارس

مشکلات اقتصادی بدون ساماندهی به سیاست خارجی رفع نمی شود

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد تعادل و توازن در روابط خارجی کشور، سنگین نکردن ناموزون وزنه تعادلی سیاست خارجی به سمت شرق یا غرب و بازی متعادل با کارت همه کشورها و قدرتهای اثرگذار بین المللی به منظور ایجاد رقابت بین آنها برای همکاری با ایران و بهره‌گیری حداکثری از توافقات راهبردی با روسیه و چین از دیگر اولویتهای راهبردی سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است. گذاشتن همه تخم مرغها در سبد شرق و تحریک و دادن بهانه به غرب جهت دشمنی و خصومت ورزی بیشتر علیه کشورمان، نه تنها فشار تحریمها و قطعنامه های سلسله‌وار بین المللی علیه ایران را بیشتر می کند و به تضعیف جایگاه کشورمان در سازمانهای معتبر بین المللی منجر می شود، بلکه چین و روسیه را نیز به سمت بدعهدی در تعهداتشان با ایران و امتیاز گیری از کشورمان سوق می دهد.

ادامه مطلب

چهل و یکمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم

همچنان احتمال احیای برجام وجود دارد

نظر دادم: «در ایالات متحده هم مخالفتی از سوی جمهوریخواهان و دموکرات ها از جمله در دو مجلس امریکا برای احیای توافق هسته ای وجود دارد.» فورا جواب داد: «با این وجود این احتمال امضای توافق وجود دارد.» 

ادامه مطلب

آمادگی کاخ سفید برای "توافق هسته ای" با تهران

ایران برای پاسخ دادن به امریکا عجله ندارد

دولت های کشورهای غربی و اسرائیل از آمادگی کاخ سفید برای انعقاد نسخه بهینه شده برجام خبر دادند. بر اساس این اطلاعات، دولت بایدن مذاکرات مربوطه را در ژانویه آغاز کرد و در ماه فوریه، به متحدانش که مستقیما در مذاکرات برای احیای «توافق هسته‌ای» شرکت داشتند، درباره این ایده اطلاع رسانی کرد. این ابتکار شامل کاهش گزینشی تحریم ها علیه تهران در ازای موافقت این کشور با توقف بخشی از فعالیت های هسته ای این کشور است. از توقف غنی سازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد سخن در میان است. ظاهرا، طرف ایرانی از ابتکار کاخ سفید آگاه است، اما عجله ای برای دادن پاسخ صریح ندارد.

ادامه مطلب

تهران در آستانه گریز هسته ای؟!

"نه توافق، نه بحران"

 در محافل سیاسی غرب، رویکرد آمریکا در برابر ایران، اغلب در این شعار خلاصه می شود که "نه توافق، نه بحران": یعنی با پرهیز از یک توافق دیپلماتیک- که از نظر سیاسی (در داخل آمریکا) آسیب زاست- و یا یک تشدید که ریسک نزاع را بالا ببرد، موضوع ایران را از میز کار جو بایدن دور نگه دارند. این یک طناب نازک و ضعیف است.

ادامه مطلب

اقدام شایسته دعوت از گروسی به تهران

برجام احیا نشود لغو محدودیت‌های موشکی بعید است

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ۱۸ اکتبر سال جاری سررسید بند غروب بعدی در برجام است که برداشتن محدودیت‌های موشکی علیه ایران را مقرر کرده است. اگر برجام تا آن تاریخ احیا نشود، بسیار بعید است که غرب لغو این تحریم‌ها را از طریق عدم توسل به مکانیسم ماشه اجازه بدهد. به عبارت دیگر، ایران یک فرصت هفت‌ماهه برای تعیین تکلیف مسائل برجامی و نیز مسائل با آژانس دارد.

ادامه مطلب