جمهوری اسلامی ایران

از ظرفیت های فرهنگی، تاریخی و مذهبی کمک بگیریم

پتانسیل های بالقوه دیپلماسی های جمهوری اسلامی ایران

جلال الدین سلیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بسیاری از عناصر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه الخصوص در خاورمیانه مشترک است. نقش زبان و ادبیات فارسی از جمله اشتراکات فرهنگی ایران با آنهاست. از تمدن هایی نظیر آثار فرهنگی و معماری و تاریخی بازمانده از ایرانیان و دانشمندان ایرانی ابزار مناسبی برای گسترش حوزه نفوذ قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف محسوب می شود.

ادامه مطلب

تلفیق قدرت سخت و نرم

راهکار نقش آفرینی مؤثر در نظم نوین جهانی

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قرار گرفتن در زمره طراحان و شکل دهندگان به نظم جدید بین المللی نیازمند برخورداری توأمان از ابزارهای قدرت سخت و نرم است و از این رو جمهوری اسلامی ایران نیز برای دستیابی به جایگاهی شایسته در نظم نوین باید به طور همزمان به تقویت عناصر قدرت سخت و نرم خود بپردازد.

ادامه مطلب

قرائتی تاریخی

صف بندی «سازش‌کار» و «سازش‌ناپذیر»

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: آرزوپروری و تبدیل آن به برنامه سیاسی بدون توجه به امکانات، عواقب وخیم و تالی فاسدهای خطرناک خود را همیشه در سیاست کشور داشته است؛ از‌جمله آنکه همیشه مخالفان آرزوپروری تحت عنوان «سازش‌کار» هدف قرار می‌گیرند و عملا به جای اینکه عرصه سیاست محل تبادل نظر درباره مسائل اصولی و عینی جامعه باشد، به محل نزاع بین «سازش‌ناپذیران» و «سازش‌کاران» تبدیل می‌شود و کسانی که ساده‌اندیشانه در پی آرزوها هستند، مخالفان را به «سازش‌کاری» متهم می‌کنند. در مقاطعی در تاریخ ۲۰۰‌ ساله کشورمان شاهد چنین نزاعی بوده‌ایم.

ادامه مطلب

واشنگتن کاری از پیش نمی برد

نفوذ روزافزون ایران در قاره آفریقا در برابر دیدگان خیره امریکا

ایران به آفریقا به عنوان یک «میدان نبرد» نفوذ، قدرت و قلمرو علیه عربستان سعودی می نگرد و همچنین در پی مقابله با نفوذ غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا در آفریقاست و با عناصری همکاری می کند که مخالف استعمار هستند و پیگیری یک مسیر مستقل تر خارج از نفوذ استعمارگرهای غربی هستند.

ادامه مطلب

چین و روسیه، ایران را به هسته ای شدن ترغیب می کنند

بازی هوشمندانه ایران برای بهره برداری از خلاء امریکای منزوی

روئل مارک گرشت و ری تکیه می نویسند: یک آمریکای انزواگر، خلائی را در منطقه برجای گذاشته که جمهوری اسلامی با هوشمندی از آن بهره می برد. در تمامی این مانورها، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نقش دارد؛ چهره ای که کشور خود را در میان انبوه دشمنان مرگبارش رهبری کرد. هنگامی که او اخیراً گفت که "آمریکا می‌خواست با استفاده از فشار تحریم، مسئله هسته‌ای را آنطور که دلخواه خودش بود، خاتمه دهد اما شکست خورد"، همچون همیشه، سرد و واقع‌گرا بود. این چهره برجسته روحانی کاری را کرد که تنها حکمرانان بزرگ می‌توانند انجام دهند: اینکه با دستی ضعیف، بازی هوشمندانه ای انجام داد.

ادامه مطلب

کشوری که قطبی از منطقه است

سیاست خارجی مستقلانه ایران

بدیهی است که ایران به لحاظ تاریخی و سنتی جایگاهی کلیدی در خاورمیانه را به خود اختصاص داده است. ایران در دهه ‌های گذشته، توانسته است یک مجموعه ملی صنعت، آموزش، علم و دفاع ایجاد و توسعه دهد. در شرایط مدرن، تهران همچنان به مخالفت با هژمونی جهانی امریکا ادامه می دهد.

ادامه مطلب

جمهوری اسلامی بزرگترین نوع آوری سیاسی قرن بیستم است

امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی ایران و سیاست خارجی

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت این است که این انقلاب بزرگترین نوع آوری سیاسی قرن بیستم به حساب می آمد و توانست با ارائه الگوی جدیدی از نظام سیاسی که در تقابل با نظام های موجود قرار داشت، داعیه دار طرحی نو مقابله با هژمون آمریکا باشد.

ادامه مطلب

در مراسم سی و چهارمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی

رهبر انقلاب: دشمنی استکبار با ملّت ایران با عقب‌نشینی‌های موضعی از بین نمی‌رود

مقام معظم رهبری فرمودند: این را هم بخصوص جوانهای ما توجّه داشته باشند که دشمنی استکبار با ملّت ایران با عقب‌نشینی‌های موضعی از بین نمیرود. بعضی‌ها اشتباه میکنند، خیال میکنند [اگر] ما در فلان قضیّه عقب‌نشینی کنیم، این موجب میشود که دشمنی آمریکا یا دشمنی استکبار جهانی یا صهیونیست‌ها با ما کمتر بشود؛ نه، این خطا است. در موارد متعدّدی عقب‌نشینی‌های ما موجب شد که آنها جلو آمدند و بیشتر متعرّض شدند. در برخی از دولتهای این چند دهه، بودند کسانی که عقیده‌شان این بود باید در یک مواردی به طرف مقابل، به جبهه‌ی مقابل امتیاز بدهیم و یک مقدار عقب‌نشینی کنیم. در یکی از این دولتها، همان کشورهایی که ما در مقابل آنها عقب‌نشینی کرده بودیم، رئیس‌جمهور ما را به دادگاه غیابی کشاندند؛ برای رئیس‌جمهور ایران کیفرخواست در دادگاه صادر کردند. (۱۵) در یکی از آن دولتها که متأسّفانه گویا کمک هم به آمریکایی‌ها شده بود، ایران را «محور شرارت» نامیدند.

ادامه مطلب

سرگیجه آمریکایی با وجود وصیت ایزنهاور

قدرت ایران اسلامی با خروج امارت از اتحاد دریایی با امریکا

سعید حقانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روزنامه وال استریت ژورنال نوشته که خروج امارات به دلیل قاطعیت نداشتن آمریکا در برابر ایران اسلامی است که به توقیف کشتی های آمریکایی که حامل نفت امارت بودند منجر شده است.

ادامه مطلب

سیری در دنیای کهن برای نظم نوین جهانی!

سیاستگذاری خارجی در برنامه هفتم توسعه

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در چنین جهانی با روندی سریع از تغییرات و نظم‌های نوین، اصرار بر سیاست‌های قدیمی و آرمانی در سیاستگذاری خارجی می‌تواند سبب تضعیف قدرت راهبردی و دیپلماسی یک بازیگر در نظام منطقه‌ای و جهانی شود. فرآیندی که گویا در ایران در حال پیگیری بوده و سیاستگذاران کشور تلاش دارند تا در برنامه هفتم توسعه نیز همچنان بر همان سیاستگذاری خارجی پیشین اصرار کنند!

ادامه مطلب

چیزی که سیاست داخلی جدا نیست

حلقه مفقوده‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از نظر تا عمل

ابوالفضل خرمروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست ‌خارجی، مثل پدر خانه است که با کار و فعالیت در «بیرون» خانه «کشور» به دنبال تامین معاش و ضرورت‌های زندگی است که در عرصه‌ی کلان می‌شود همان «منافع ملی». بنابراین سیاست خارجی ما نیز مثل سایرین بشدت متاثر از سیاست و تحولات داخلی کشورمان است. 

ادامه مطلب

تخلیه فرهنگی و تمدنی و انتروپی ژئوپولتیک

بازخوانی استراتژیک تحریم ها

حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هربرت شیلر، استاد علوم ارتباطات معتقد است غرب برای تداوم سلطه خود به روش های انحصاری رسانه ای، تبلیغاتی، و کنترل جریان اخبار و اطلاعات (کتاب، مجلات، اینترنت، فیلم، سریال، تبلیغات، اخبار و ...) و پان کاپیتالیسم سایبری متوسل است. دنیس راس از معماران تحریم ها علیه ایران بیش از هر چیز بر آثار دراز مدت این تحریم ها تأکید داشت که به گفته او دهه ها بعد خود را نشان می دهد. دنیس راس اخیرا گفته است که باید تصویر حرف های ما علیه ایران با اقدامات تندتر علیه این کشور تقویت شوند. از منظر روش مطالعه و پژوهش، تحریم ها متغیر مداخله گر محسوب می شوند که باید در کنار متغیرهای مستقل و وابسته تحلیل شوند.

ادامه مطلب

معرفی کتاب

دیپلماسی هوش مصنوعی چالش‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران

عنوان: «دیپلماسی هوش مصنوعی چالش‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران» نویسندگان: دکتر اعظم ملایی و دکتر مجید کافی زمان نشر: اردیبهشت ۱۴۰۲ ناشر: مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه

ادامه مطلب

اولویت پنتاگونال سیاست خارجی

اعتبار، ابتکار، اقتدار، اقتصاد و ایرانیان

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که قریب دو سال از سکانداری دکتر امیرعبداللهیان در دستگاه دیپلماسی می گذرد در یک ارزیابی اجمالی می توان اذعان کرد که نحوه عملکرد مجموعه سیاست خارجی در برخی اولویتها از جمله تقویت روابط با همسایگان، عضویت در سازمان شانگهای، گسترش روابط با روسیه و چین، افزایش مبادلات خارجی بویژه با همسایگان  و ارائه تسهیلات به ایرانیان و دیپلماسی فرهنگی با موفقیت چشمگیر همراه بوده است. 

ادامه مطلب

تجربه ای بی نظیر حاصل ماموریتی مهم

ناگفته های۳۶۰ درجه دریانوردی دور دنیا

هادی محمدی در یادداشتی می نویسد: اعزام ناوگروه ۸۶ شامل ناوبندر مکران و ناوشکن تمام ایرانی دنا به چنین ماموریت مهم و خطرناکی مقدمات زیادی نیاز داشت و بهترین تجربه قابل اتکا نیزاعزام ناوگروه ۷۵ بود که سال ۱۴۰۰ از بندرعباس شروع کرد و با عبور از آفریقای جنوبی وارد اقیانوس اطلس شد و تا سن پترزبورگ رفت و از مسیر دریای مدیترانه و دریای سرخ به کشور بازگشت. اگرچه این سفر تجربیات زیادی برای نیروی دریایی داشت، اما هنوز از جهاتی از جمله هواشناسی بدون اثرپذیری از تحریم‌ها ، نیاز به تقویت توان نیروی دریایی ارتش احساس می شد، چراکه تحریم‌ها دست نیروی دریایی را در هواشناسی با ماهواره بسته بود و دارندگان چنین فناوری مهمی، اطلاعاتش را به ایران نمی‌دادند.

ادامه مطلب

باتلاق صدام برای رهبران کشورهای شمالی پیش روست

توهم تجزیه رژیم صهیونیستی

طاهره حسن پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری آذربایجان و اقدامات ناسنجیده رئیس جمهوری این کشور درست مثل صدام در باتلاق کشورهای غربی خواهند ماند. اگر تهاجمی باشد و قرار بر تجزیه باشد باید سرزمین های فعلی جمهوری آذربایجان به سرزمین مادر بپیوندند و در صفحه جهانی موجودیتی به نام رژیم صهیونیستی از بین برود. 

ادامه مطلب

تهران چگونه با وجود تحریم از پس فشارها برآمده است؟

ایران قدرت اول منطقه، اسرائیل غرق بحران داخلی

با وجود رژیم حداکثری اعمال تحریم ها، ایران به یک بازیگر جدی و ضروری منطقه ای تبدیل شده که در آستانه برداشتن آخرین گام و کسب مقام یک قدرت هسته ای است. و این در حالی است که اسرائیل در وضعیت عمیق ترین بحران سیاسی داخلی قرار دارد.

ادامه مطلب

لزوم تعریف روشن از سیاست خارجی

نگاهی به دیپلماسی ایران از دوره اصلاحات تا الآن

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «حسادت همسایگان» نسبت به شکوه و عظمت کشورمان برانگیخته شده و آتش زیر خاکستری برای نسل های آتی در ایران است و آذربایجان نمونه بارز آن علنی شده است.

ادامه مطلب

تحولی که در روابط ایران و سعودی بر غرب آسیا می گذارد

وزش‌های سیاسی و مدیریت منطقه‌ای

محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: بی‌تردید تحول در روابط ایران و عربستان، وزش سیاسی قابل ملاحظه‌ای نه فقط در روابط دوجانبه بلکه در سطح منطقه‌ای است. همه انبار کلان منطقه غرب آسیا از این وزش سیاسی متأثر خواهند شد. هرچند که در مورد این وزش سیاسی نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد ولی به نقطه عطف بودگی آن هم نمی‌توان بی‌توجه بود.

ادامه مطلب

اتحاد مسکو و تهران در حال تبدیل شدن به یک مشارکت راهبردی است

ایران، بازیگر کلیدی منطقه

ایران علاوه بر حضور در سوریه، در لبنان از طریق حزب‌الله، در عراق از طریق گروه‌های مسلحی مانند یگان‌های الحشد الشعبی، در یمن، جایی که حوثی‌ها را حمایت می‌کند، و در سرزمین‌های فلسطینی از طریق حماس و جهاد اسلامی، نفوذ دارد. به همین علت جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر اساسی کلیدی در منطقه است.

ادامه مطلب

مارهای بزرگ و پله‌های کوتاه!

مار و پله سیاستگذاری خارجی ایران

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاستگذاری خارجی نمی‌توان یک سیاست ثابت با ابزارهای تکراری و ایستا را سیاستی کارآمد و مطلوب برای شرایط مختلف دانست. سیاستگذاری خارجی کارا و مطلوب، سیاستی است که بازی بقا را به گونه‌ای پویا و دگرگون از بازی پیشین دنبال کند، زیرا همان‌گونه یکی از اندیشمندان دانش سیاستگذاری عمومی گفته‌اند: «ثبات در سیاستگذاری امری فریبنده است.»

ادامه مطلب

ورود به مرحله جدید در روابط تهران و دمشق

چرا سفر رئیسی به سوریه مهم است؟

تمام محافل سیاسی سفر رئیس جمهوری ایران، ابراهیم رئیسی، به دمشق را بسیار با اهمیت توصیف می‌کنند نه فقط به این علت که این سفر نخستین سفر رئیس جمهوری ایران به سوریه بعد از وقوع جنگ در سوریه است بلکه از نظر آنچه رئیس جمهوری ایران روی میز متحد نزدیک خود گذاشت نیز با اهمیت است.

ادامه مطلب

تهران از خطوط قرمز خود کوتاه نخواهد آمد

صبر راهبردی ایران و اشتباه محاسباتی علی‌اف

مجید فرخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران تا کنون به دلایل مختلف در برابر ماجراجویی علی‌اف سکوت کرده و احتمالا همین مسئله موجب اشتباه محاسباتی علی‌اف شده باشد. یکی از دلایل صبر راهبردی ایران عدم تمایل به تشدید تنش در مرزهای شمالی خود است. البته جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده «هرگونه تغییر در ‌ژئوپولتیک منطقه و مرزها خط قرمز ایران است» و به هیچ وجه اجازه تحرکات غیرمعمول را در منطقه نخواهد داد. 

ادامه مطلب

لزوم مدیریت سیاست خارجی از قفقاز تا خلیج فارس

مشکلات اقتصادی بدون ساماندهی به سیاست خارجی رفع نمی شود

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد تعادل و توازن در روابط خارجی کشور، سنگین نکردن ناموزون وزنه تعادلی سیاست خارجی به سمت شرق یا غرب و بازی متعادل با کارت همه کشورها و قدرتهای اثرگذار بین المللی به منظور ایجاد رقابت بین آنها برای همکاری با ایران و بهره‌گیری حداکثری از توافقات راهبردی با روسیه و چین از دیگر اولویتهای راهبردی سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است. گذاشتن همه تخم مرغها در سبد شرق و تحریک و دادن بهانه به غرب جهت دشمنی و خصومت ورزی بیشتر علیه کشورمان، نه تنها فشار تحریمها و قطعنامه های سلسله‌وار بین المللی علیه ایران را بیشتر می کند و به تضعیف جایگاه کشورمان در سازمانهای معتبر بین المللی منجر می شود، بلکه چین و روسیه را نیز به سمت بدعهدی در تعهداتشان با ایران و امتیاز گیری از کشورمان سوق می دهد.

ادامه مطلب

دستاوردهای مورد انتظار تهران و ریاض

ایران چگونه می تواند از توافق با عربستان بهره برداری کند؟

مصطفی علایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران نیازمند طراحی سیاست خارجی و امنیتی متوازن در همه ابعاد است تا بتواند به عنوان یک بازیگر مطمئن در روابط بین‌الملل ظاهر شود. سیاست خارجی که بتواند مقتدرانه از هر جهت و در هر شرایطی از امنیت ملی و منافع ملی صیانت کند. سیاست متوازن به این معنا که اولاً هیچ صاحب قدرت و عنصر تاثیر گذار در رقابت های ژئوپلیتک در شرق و غرب جهان از دایره تعامل بین المللی حذف نشود و ثانیا از تمامی ابعاد اساسی ژئوپلیتیک کشور از جمله «ژئوپلیتیک جغرافیای تمدن»، «ژئو‌پلیتیک انرژی» و «ژئوپلیتیک موقعیت» بهره برداری کامل کند و برای هر کدام برنامه مشخص داشته باشد. لذا بر اساس محاسبات عرفی می توان گفت جمهوری اسلامی ایران بطور ماهوی و زیربنایی از بسیاری از منابع قدرت در جهان و منطقه برخوردار است و با این وصف می تواند بشرط اصلاح در چشم انداز سیاست خارجی و امنیتی خود بیشترین منفعت را از هرگونه تعامل منطقه‌ای از جمله تفاهم اخیر با عربستان سعودی کسب کند.

ادامه مطلب

با وجود امتیازات و برتری ژئوپولتیکی

تهدیدات ساختاری برای ایران در خلیج فارس

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: موقعیت ایران در این پهنه آبی که تنها پنجره ما به آب‌های آزاد و راه اصلی تجارت ما با جهان خارج است، به‌‌طور نسبی در حال ضعیف‌شدن است.

ادامه مطلب

دشمن می خواهد ریشه ها را بزند

روحانیت هراسی به سبک ترور

سعید دانشمند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سا‌ل‌های اخیر به وفور مشاهده می شود که چگونه مرجعیت، روحانیت و فقاهت در کشور اسلامی ایران مورد تهاجم قرار گرفته، چرا که پرچم آزادگی و مبارزه با دشمن بر دوش روحانیت و علماء بوده است و خواهد بود. 

ادامه مطلب

اشتباهات واشنگتن و تجدید نظر ریاض

ضربه ای که عربستان با توافق با ایران به امریکا زد

ولید فارس می نویسد: عربستان سعودی با امضای توافقنامه پکن اعلام کرد در مسائل حاکمیتی و دفاعی و دیپلماتیک، مستقل شده و قصد دارد روابطش با ایران را با شروطی که تعیین کرده است، عادی کند. پس از آن امارات متحده عربی و بحرین نیز اعلام کردند روابط خود با نظام بشار اسد را عادی خواهند کرد. کشورهای عربی همچنین مراودات اقتصادی با چین و روسیه و تدریجا ایران را گسترش دادند که این مسئله زلزله ای در دولت و کنگره آمریکا ایجاد کرد.

ادامه مطلب

مرکز ثقل از غرب به جنوب انتقال یافته است

توافق ایران و عربستان و برپایی نظام جدید منطقه ای

این رویداد، فراتر از عادی سازی روابط بین دو کشور رقیب است و به نشانه های برپایی نظام جدید منطقه ای در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان اشاره دارد. علاوه بر این، میانجی گری چین در دستیابی به این توافقنامه، نشان دهنده انتقال مرکز ثقل راهبردی و ژئواستراتژیک از غرب به کشورهای جهان سوم در جنوب است.

ادامه مطلب

پیامدهای مثبت توافق ریاض و تهران

آیا هدفی پشت تنش زدایی با عربستان است؟

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: این روزها همچنین به موازات کاهش احتمال انواع برخوردهای نیابتی، تصادفی یا تعمدی، برخلاف گذشته، کمتر سخنی از ابزارهایی مانند پهپاد و موشک می‌شنویم. تحرکات مثبتی نیز ازجمله در جهت کمک به حل بحران یمن و خاتمه رنج مردم بی‌گناه آن کشور، مشهود است. چنین پیامدهایی تا همین جا نیز مغتنم است و نویدبخش برداشته‌شدن سدهای مصنوعی بین مردم منطقه و فراهم‌شدن حداقل‌ها برای همکاری متقابل بین ایران و کشورهای منطقه‌. اما یک نکته مهم هنوز ناروشن است‌ و آن اینکه آیا مقامات ایرانی هدف راهبردی خاصی نیز از حرکت در راستای تنش‌زدایی با عربستان دارند و این تنش‌زدایی بخشی از یک استراتژی جامع ملی است یا صرفا واکنشی است به مشکلات فزاینده ناشی از سیاست‌های داخلی و خارجی؟

ادامه مطلب